یک سال پیش / خواندن دقیقه

تاثیر غذاها روی دندان؛ چی بخوریم و چی نخوریم؟

تغذیه ناسالم و خوردن مواد غذایی مضر با گذشت زمان به سلامت دندان‌ها، آسیب‌های جدی وارد می‌کنند؛ پس برای داشتن دندان‌های سالم باید رژیم غذایی را تغییر دهید.

غذا‌ها چه تأثیری روی دندان‌ها دارند؟

دهان، دندان و لثه بیش از یک ابزار برای خوردن در بدن نقش دارند. آن‌ها برای جویدن و بلع ضروری هستند و جزء اولین مرحله گوارش محسوب می‌شوند. دهان اولین قسمت در بدن است که با مواد مغذی برخورد دارد و بنابراین چیزی که داخل دهان بگذارید، نه تنها روی سلامت کلی تاثیر دارد بلکه می‌تواند روی سلامت لثه و دندان هم تاثیر گذار باشد. در حقیقت اگر مواد غذایی که می‌خورید، کیفیت خوبی نداشته باشد، اولین علائم آن داخل دهان تان ظاهر می‌شود.

سلامت دندان

رژیم غذایی و سلامت دندان

میزان کالری مورد نیاز بستگی به سن، جنسیت، سطح فعالیت فیزیکی و سلامت کلی فرد دارد.

به طور کلی یک رژیم غذایی متعادل باید شامل موارد زیر باشد:

میوه‌ها و سبزیجات
حبوبات
لبنیات
پروتئین

علاوه بر غذای سالم، بسیار مهم است که افراد فعالیت فیزیکی داشته باشند. جوانان حداقل 2 و نیم ساعت در هفته باید فعالیت فیزیکی با شدت معمولی و یا بالا داشته باشند.

میوه و سبزی

رژیم غذایی و پوسیدگی دندان

غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید، تاثیر مستقیمی روی پوسیدگی دندان دارند که البته تاثیر آن‌ها وابسته به موارد زیر است:

شکل غذا که مایع جامد و یا چسبناک باشد
میزان مصرف غذاهای حاوی قند و شکر و تعداد دفعات مصرف نوشیدنی‌های اسیدی
ترکیب غذا
وضعیت پزشکی مانند مشکلات گوارشی یا اختلالات مربوط به غذا خوردن که می‌تواند خطر ابتلا به پوسیدگی و ضعیف شدن دندان را افزایش دهد.

نوشیدنی

میان وعده چه تاثیری روی سلامت دندان دارد؟

برای سلامت دندان پیشنهاد می‌کنیم که مصرف نوشیدنی‌ها و خوردنی‌های بین وعده‌های غذایی را کاهش دهید. متأسفانه بیشتر افراد غذاهای شیرین و چیپس‌ها را برای اسنک‌ها استفاده می‌کنند که به سلامت دندان آسیب می‌زنند و احتمال پوسیدگی را افزایش می‌دهند. پس اگر به دنبال یک میان وعده هستید، باید گزینه‌های سالم مثل پنیر گیاهی، ماست، میوه، سبزیجات یا آجیل را انتخاب کنید.

مواد غذایی که به سلامت دندان آسیب وارد می‌کند و موجب پوسیدگی می‌شوند

شکلات‌های چسبنده و شیرینی ها

غذاهای کم کالری مثل شکلات، مخصوصا شکلات‌های چسبنده و شیرینی‌هایی مثل کلوچه، کیک و میان وعده‌هایی مثل چیپس عاملی برای مشکلات دندانی هستند و نه تنها ارزش غذایی ندارند، بلکه نوع و میزان قند موجود در آن‌ها به دندان‌ها می‌چسبد. باکتری داخل دهان نیز از این قندها تغذیه می‌کند و اسید آزاد می‌کند و عاملی برای پوسیدگی دندان خواهد بود.

کوکی

نوشیدنی‌های حاوی شکر

نوشیدنی‌های حاوی شکر و قند مثل نوشابه، لیموناد و آب میوه‌های شیرین یا حتی چای و قهوه همراه با شکر برای دندان آسیب رسان هستند و احتمال پوسیدگی را افزایش می‌دهند. پس باید بیشتر مراقب بهداشت دندان باشید و از نوشیدنی‌های قنددار و اسیدی مصرف نکنید.

نوشیدنی‌های اسیدی

نوشیدنی‌هایی مثل آب لیمو، که اسیدی هستند، می‌توانند مینای دندان‌ها را فرسوده کنند و برخی دیگر از آب میوه‌ها (مرکبات) نیز اسیدی هستند.میوه‌های شیرین کمتر اسیدی هستند، اما قند فراوان دارند؛ بنابراین در مورد استفاده از آنها بهتر است بیشتر دقت کنید.

گوجه فرنگی

میوه‌هایی مثل گوجه فرنگی نیز می‌توانند به سلامت دندان آسیب وارد کنند؛ بنابراین نباید در مصرف آن زیاده روی کنید.

گوجه فرنگی

میوه‌های خشک

میوه‌های خشک به دلیل چسبنده بودن عاملی برای آسیب رسانی به دندان‌ها هستند. پس بهتر است میوه‌های تازه را جایگزین آن‌ها کنید.

مواد غذایی مفید برای سلامت دندان‌ها

شیر و ماست:

شیر و ماست بدون مواد شیرین کننده، سرشار از کلسیم هستند و برای سلامت دندان‌ها مفید می‌باشند و از تخریب دندان‌ها پیشگیری می‌کنند.

پیاز:

پیاز با داشتن ترکیب ضد باکتری به نام سولفور به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند.

میوه ها:

میوه‌هایی مانند سیب، توت فرنگی، مرکبات و کیوی دارای ویتامین C هستند و باعث محکم شدن دیواره سلول‌ها می‌شوند.

میوه

سبزیجات:

کدو، هویج و بروکلی سرشار از ویتامین A و برای تشکیل مینای دندان مفید بوده و موجب تمیز شدن لثه‌ها می‌شوند.

پنیر

پنیر موجب آزاد شدن کلسیم فراوان می‌شود که در تشکیل ساختار و پلاک روی دندان شرکت می‌کند و باعث محافظت دندان در مقابل اسید آزاد شده از میکروب‌ها می‌شود.

بلای شکر روی سلامت دندان

سازمان جهانی غذا و دارو پیشنهاد می‌کند که افراد بالای سه سال نباید بیش از 50 گرم یا 12 و نیم قاشق چای خوری شکر در طول روز مصرف کنند. شکر نباید بیش از 10 درصد کالری روزانه را شامل شود.

باکتری موجود در دهان از کربوهیدرات به عنوان غذا استفاده می‌کنند و بنابراین زمانی که میزان شکر را کاهش دهید، منابع دیگر کربوهیدرات به جای کربوهیدرات در دهان وجود خواهند داشت و در نتیجه احتمال پوسیدگی کاهش پیدا می‌کند. پس بر روی برچسب مواد غذایی را مطالعه کنید و ببینید که چه موادی دارای شکر کمتری هستند.

شکر

انواع شکر

معمولا انواع شکر‌ها به شکل مختلف توسط افراد مصرف می‌شود.

شکر معمولی
شکر قهوه ای
شکر پودری
شکر خام
شیرین کننده‌های ذرت
مالتوز
فروکتوز
ساکاروز
گلوکز
دکسترین
آبمیوه غلیظ
شربت
عسل
شیره

عسل

میزان شکر افزودنی در رژیم غذایی روزانه به صورت درصدی

نوشیدنی‌های انرژی زا، نوشیدنی‌های ورزشی و نوشیدنی‌های بدون پالپ:

35.7 درصد

دسر‌هایی مثل کیک و کلوچه:

12.9 درصد

آبمیوه:

10.5 درصد

دسر لبنیاتی مثل بستنی:

6.5 درصد

شکلات:

6.1 درصد

شکلات

سرلاک‌های آماده خوردن:

3.8 درصد

شکر و عسل:

3.5 درصد

چای شیرین:

3.5 درصد

نان مخمری:

2.1 درصد

غذاهای دیگر:

15.4 درصد

غذاها

مشتقات شکر چگونه روی سلامت دندان تاثیر گذار است؟

مشتقات شکر ممکن است مزه‌ای شبیه به شکر داشته باشند اما به اندازه خود شکر آسیب رسان نیست. عوامل مختلفی از مشتقات شکر وجود دارد مثل اسپارتام، اریتریتول، ساکارین، سوکرالوز، ایزومالت، سوربیتول، اکسولفام، پتاسیم و مانیتول. ممکن است نام‌هایی را که گفتیم در روی بعضی از بسته بندی‌های غذایی مشاهده کرده باشید یا برندهای مختلف از آن‌ها را بشناسید.

تصورات اشتباه درباره جرم گیری دندان

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که جرم گیری دندان موجب نازک شدن مینای دندان و پوسیدگی آن می‌شود اما با جرم گیری تنها جرم روی دندان‌ها که آن‌ها را از تحریکات سرما و گرما حفظ می‌کند، برداشته شده و حساسیت به سرما و گرما بیشتر می‌شود. به همین دلیل برخی افراد تصور می‌کنند جرم گیری سبب از بین رفتن و نازک شدن مینای دندان می‌شود.

جرم گیری

تصورات اشتباه درباره از بین رفتن دندان در بارداری

در دوران بارداری برخی از خانم‌ها از مواد غذایی پر قند استفاده نموده و به بهداشت دهان و دندان خود بی توجهی می‌کنند، به همین دلیل دندان‌هایشان دچار آسیب می‌شوند اما جالب است که آنها از بین رفتن دندانهای خود را ناشی از این تصور غلطشان می‌دانند که در بارداری جنین کلسیم را از دندان‌های مادر می‌گیرد اما این چنین نیست در بارداری جنین کلسیم را از مواد غذایی که مادر می‌خورد، دریافت می‌کند.

نکاتی در مورد مسواک زدن دندان ها

دندانپزشکان توصیه می‌کنند دوبار در روز یک بار قبل از خواب و یک بار در طول روز دندان‌ها را مسواک بزنید. اگر در طول روز پس از خوردن میان وعده و مواد غذایی شیرین حتما دندان‌ها را مسواک بزنید تا باکتری‌هایی که به سطح دندان‌ها و حتی زبان تان چسبیده اند، از بین بروند. در کنار مسواک زدن استفاده از نخ دندان، دست کم روزی یک بار، خارج کردن باقیمانده مواد غذایی از لابه لای دندان‌ها نیز اهمیت بسیاری دارد.

مسواک زدن بلافاصله بعد از نوشیدن نوشیدنی‌های اسیدی مثل آب پرتقال، باعث ضعیف‌تر شدن دندان‌ها می‌شود. پس بهتر است تا 30 دقیقه بعد از خوردن دندان‌های تان را مسواک نزنید.

آب میوه