روایات درباره تاریخ شهادت حضرت محسن(ع) و حضرت فاطمه(س)
محسن بن علی فرزند حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) اولین شهید از خاندان پیامبر اکرم(ص) است که به شکل ناجوانمردانه در تاریخ اسلام به شهادت رسید. این رویداد یکی از از وقایع مهم در فرهنگ شیعه محسوب می شود چرا که به دلیل ظلم هایی که بر حضرت فاطمه(س) روا داشته شد، فرزند ایشان که قبل از دنیا آمدن نام محسن را بر او گذاشته بودند سقط گردید.
علت شهادت حضرت محسن(ع) و حضرت فاطمه(س)
بنابر روایاتی که از کتب شیعه و اهل سنت نقل شده حضرت محسن (ع) از فرزندان امام علی (ع) و فاطمه زهرا (س) بود که در اثر ضربه خوردن در منزل و فشار آن حضرت میان در و دیوار توسط عمر، سقط شده و به شهادت رسید. (بحارالانوار، ج 43، ص 195)
پیامبر اکرم (ص) فرمود:
«...حضرت زهرا (س) زده میشود در حالی که باردار است. در اثر این ضربت، فرزندی که همراه دارد سقط میشود، و خود او در اثر همان ضربت از دنیا میرود...» (بحارالانوار، ج 28، ص 62)
مرحوم طبرسی می گوید:
أبوبکر به قنفذ پیغام فرستاد که فاطمه را بزنید، با این پیغام کار بالا گرفت و او را از علی دور کردند و قنفذ با شدّت عمل بالاتری وارد صحنه شد و در نهایت قساوت و شدّت، دخت گرامی پیامبر را میان فشار درب و دیوار قرار داده و شدّت این کار به حدّی بود که پهلوی آن بانو شکست و بچّه داخل شکم سقط شد!. (الإحتجاج علی أهل اللجاج، ج 1، ص 83)
امام صادق(ع) می فرماید:
«أَوَّلُ مَنْ یحْکمُ فِیهِ مُحَسِّنُ بْنُ عَلِی(ع)»
اولین جنایتی که در دادگاه عدل قیامت بررسی می گردد، کشته شدن محسن فرزند علی(ع) است.(بحارالانوار مجلسی، ج28، ص64)
تاریخ شهادت حضرت محسن(ع) و حضرت فاطمه(س)
با وجود اینکه سقط شدن فرزند حضرت فاطمه(س) از وقایع تلخ تاریخ اسلام می باشد که در منابع روایی و تاریخی بدان اشاره شده است، اما چنانچه در این بخش از دین و مذهب پلاس وی هم اشاره شده است در هیچ یک از منابع معتبر و قابل استناد، تاریخ دقیق این شهادت اعلام نشده است. تنها این مطلب وجود دارد که شهادت ایشان در میان تاریخ رحلت پیامبر خدا(ص) و فاطمه زهرا(س) رخ داده است.
رحلت حضرت رسول خدا (ص)، در 28 صفر اتفاق افتاده است و چون شهادت حضرت محسن(ع) را پس از آن ذکر کرده اند می توان گفت که شهادت فرزند حضرت فاطمه(س)در ماه ربیع الاول رخ داده است.
درباره چگونگی سقط محسن، روایتی معتبر و مسندی از امام صادق (ع) نقل شده است.
امام صادق(ع) علت سقط حضرت محسن (ع) و شهادت حضرت فاطمه (س) را ضربت قنفذ با غلاف شمشیر معرفی می کند:
فاطمه (س) در روز سه شنبه، سوم جمادی الثانی سال یازدهم هجری رحلت کرد و سبب وفات او آن بود که قنفذ ـ غلام عمر و به فرمان اوـ فاطمه (س) را با غلاف شمشیر مضروب ساخت و موجب سقط محسن شد و پس از آن به مریضی شدیدی دچار گشت و هیچ یک از کسانی که او را آزرده بودند را اجازه نداد به ملاقاتش بیایند. (طبری شیعی، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ص134)
درباره روز شهادت حضرت زهرا(س)، روایات و نقل های تاریخی متفاوتی ذکر شده است؛ اما روز 13 جمادی الاول و 3 جمادی الثانی از شهرت بیشتری برخوردار است. این دو روز و روزهای قبل و بعد از آن، به فاطمیه اول و فاطمیه دوم مشهوراست.
مشهورترین قول نزد شیعه، سوم جمادی الثانی است. مستند این قول نیز روایتی از امام صادق(ع) است. (طبری امامی، دلائل الامامة، 1413ق، ص134؛ اربلی، کشف الغمة، 1421ق، ج1، ص427)
امام صادق (ع) می فرماید:
حضرت زهرا (س) در روز سه شنبه در حالی که سه روز گذشته بود از ماه جمادی الآخر در سال یازدهم هجری درگذشت. (بحارالأنوار، ج 43، ص 171)
محل دفن حضرت محسن(ع)
درهیچ یک از منابع معتب، به محل دفن محسن(ع) اشاره نشده است.
اما در روایتی حضرت علی(ع) به فضه خادم حضرت زهرا فرمود:
بدن محسن را در آستانه خانه دفن کند. (سبزواری، جامع النورین، ص206)