تاریخچه کوهسنگی مشهد و تمام آنچه باید درباره “کوهسنگی مشهد” بدانید

آشنایی با کوهسنگی یکی از مکان های دیدنی مشهد

کوهسنگی یکی از قدیمی ترین و مشهورترین مکان های گردشگری شهر مشهد بوده که به دلیل وجود دو کوه سنگی مشرف به شهر به این نام خوانده می شود. پارک کوهسنگی در جنوب غربی شهر مشهد و در انتهای خیابان کوهسنگی واقع شده است. در این پارک ، استخری بزرگ وجود دارد و تلفیق آب و منظره کوه سنگی در میان پارک و فضای سبز آن منظره ای بسیار زیبا را به وجود آورده است.

پارک کوهسنگی مشهد از میان تفریحگاه های شهر قدمت و شهرت بیشتری دارد و یکی از زیباترین پارک های ساخته شده در ایران به حساب می آید. این پارک تلفیقی از آب، سنگ و سرسبزی و نور می باشد. ساختمان موزۀ بزرگ خراسان با الگوبرداری از معماری کاخ کلات نادر، جلوه زیبایی به این مجموعه داده است. از آنجا که مشهد پایتخت نادرشاه بود، مصالح مقبره او از سنگ های سخت خارا یا گرانیت کوهسنگی (مشهور به سنگ هرکاره) انتخاب شد.

تاریخچه کوهسنگی مشهد

شاه عباس در سن 16 سالگی (995 ه‍. ق) توسط مرشد قلی استاجلو در کوهسنگی تاج شاهی به سر نهاده است در سال 1047 در دامنه این کوه در قسمتی که به ایوان کوهسنگی معروف است. این مکان تا سال 1310 هجری شمسی با همان ساختار طبیعی به عنوان منطقه ییلاقی با جاذبه های طبیعی ازقبیل کوه های سهل الصعود و باغ های سرسبز و چشم اندازهای طبیعی و رودخانه ها و آب و هوای معتدل، اقامتگاه سیاحتی بود. دراین زمان با ایجاد بعضی از امکانات سیاحتی ازقبیل استخر و جاری شدن قنات، وسعت و اهمیت یافت و در سال 1318 ش. با احداث ساختمانی دو طبقه توسط آلمانها، و جدول کشی خیابان ها و نرده کشی و گل کاری به صورت پارک طبیعی درآمد)).

کوهسنگی مشهد با ظاهری بسیار زیبا و متفاوت

امتداد خیابان کوهسنگی به ایستگاه راه آهن مشهد

در سال 1340 ش. با گسترش شهر مشهد، کوهسنگی ازطریق خیابانی وسیع و عریض و مشجر، موسوم به خیابان کوهسنگی، به بدنه اصلی شهر مشهد متصل شد. این خیابان تا سال ها، از خیابان های برتر کشور بود و امتداد آن تا راه آهن مشهد ادامه داشت.

این مکان در زمان شاه محلی برای خوشگذرانی بود و رستوران و تالار آن برای استفاده ثروتمندان شهر استفاده می شد. اولین باغ وحش مشهد در ضلع غربی کوهسنگی ایجاد شده بود که بعد از انقلاب تخلیه و هم اکنون در محل آن یک آسمان خراش ساخته شده است.

علت نامگذاری پارک کوهسنگی

کوهسنگی در مشهد به شکل مثلثی است که بیشتر آن ارتفاعات سنگی است. دو کوه کم ارتفاع سنگی در این منطقه است که علت نامگذاری این پارک نیز می باشند. از بالای کوه ها چشم انداز زیبایی از شهر، باغ های مشهد و حرم مطهر دیده می شود. بهترین و زیباترین منظر از شهر و پیرامون آن از فراز ارتفاعات کوهسنگی در ساعات بعدازظهر و عصر رؤیت می شود. این مکان به عنوان سومین محل بیشتر بازدید شده توسط گردشگران پس از امام رضا حرم مطهر و آرامگاه فردوسی قرار دارد. کوهسنگی بر فراز کوه هایی است که صعود به آن راحت است.

طرحهای توسعه در نظر گرفته شده، پارک کوهسنگی را تبدیل به مجموعهٔ تفریحی گردشگری نموده است. مجموعه های از جمله باغ پذیرایی، باغ فرهنگی، باغ سنگی، باغ طبیعی، باغ آرامگاه، باغ ورزشی و باغ تفریحی، و در آینده ایجاد دریاچهٔ مصنوعی و جزیرهٔ پرندگان در میان آن، احداث باغ موزه طبیعی، ایجاد رستوران های مختلف بر فراز کوه و کنار دریاچه، ساخت دو مجموعهٔ شهر بازی تابستانی و سرپوشیده و ایجاد مسیر منوریل تفریحی در رینگ اطراف کوه ها. اولین نورافشانی های شهر مشهد، در کوهسنگی انجام می گردید.

دلیل نامگذاری پارک کوهسنگی مشهد چیست؟

ویژگی های مجموعه تفریحی کوهسنگی مشهد

کوهسنگی با آب و هوای پاک و معتدلش در شهر مشهد به شکل مثلث دیده می شود و قسمت بزرگی از این پارک که باعث جذابیت آن شده همان ارتفاعات و دو کوه سنگی این پارک است و دلیل نام گذاری این مجموعه هم وجود همین دو کوه سنگی در این منطقه است، اگر بالای این کوه ها قرار بگیرید تمام شهر دیده می شود و چشم انداز زیبایی از نقاط گوناگون شهر شامل حرم مطهر امام رضا، باغ های مشهد و سایر ساختمان ها و اماکن در مقابل شما قرار دارد.

اگر هنگام غروب بر فراز ارتفاعات کوهسنگی باشید یکی از رویایی ترین و زیباترین لحظات را برای خود ثبت خواهید کرد چون در بعداز ظهر و وقت غروب دیدن شهر از بلندی این کوه یکی از زیباترین مناظر از شهر مشهد را به تصویر می کشد و چنان که گفتیم دومین پارک بزرگ مشهد، و همچنین سومین مکان پربازدید توسط گردشگران، پس از حرم امام رضا و آرامگاه فردوسی بزرگ است.

به دنبال طرح های توسعه مجموعه تفریحی کوهسنگی به عنوان یکی از گردشگاه های پربازدید مشهد، بویژه در سال های اخیر اقداماتی در جهت بهبود امکانات رفاهی و تفریحی انجام شده و برای زیبا سازی آن تلاش های زیادی صورت گرفته است از جمله نخستین نورافشانی های شهر مشهد در کوهسنگی انجام شد.

مسیر دسترسی به مجموعه تفریحی کوهسنگی

این مجموعه تفریحی در شهر مشهد و در بزرگراه کلانتری قرار دارد و گردشگران می توانند با هواپیما، قطار، اتوبوس یا اتومبیل به شهر مشهد سفر کرده و از فرودگاه با تاکسی به این پارک بروند. همچنین از ایستگاه راه آهن با اتوبوس یا تاکسی به کوهسنگی بروند. از پایانه اتوبوس های مسافربری شهر مشهد هم که فاصله ی کمی با این پارک دارد با تاکسی می شود به کوهسنگی رفت.

نما فوق العاده زیبای پارک کوهسنگی مشهد

مجسمه های کوهسنگی مشهد

شهردار وقت شهر میلان، تعدادی مجسمه به شهردار مشهد هدیه کرد که دو عدد شیر سنگی در درب ورودی کوهسنگی مشهد نصب گردیده و دو مجسمۀ انسانی را کنار استخر بزرگ کوهسنگی و روبروی رستوران و تالارش نصب نمودند (مجسمه های انسانی مذکور بعد از انقلاب بخاطر اینکه مصداق صور قبیحه بود، به همراه تاج نصب شده بر فراز کوهسنگی، برچیده شدند). در سال 1340 ش.هـ با گسترش شهر مشهد، کوهسنگی ازطریق خیابانی وسیع و عریض و مشجر موسوم به خیابان کوه سنگی، به بدنه اصلی شهر مشهد متصل شد.

پس از انقلاب و هشت سال دفاع مقدس بخاطر اهمیت کوهسنگی مشهد و منطقه ای آن بر بالای کوه 8 شهید گمنام را دفن کردند تا بر قداست این کوه ها افزوده شود و نام جبل النور را نیز از آن زمان به بعد بر این کوه گذاشتند. از مسیر اصلی که بر قله صعود می کنید شاهد عقب نشینی در کنار آبشار کوچکی هستید که اقامه نماز و دعاهایی اعم از ندبه، کمیل، توسل و ... در آن بالا برگذار می شود. خیل عظیمی از جمعیت برای زیارت مزار شهدا می روند.

بزرگان مدفون در کوه سنگی مشهد

وقتی به انتهای رودکی١ می رسید، پلی را مقابلتان می بینید که به دامنه کوهسنگی ختم می شود. در آنجا محیطی آرام، ساکت و سرسبز مقابلتان مشاهده می کنید. به محض ورود به این مکان ابتدا با قبری بزرگ مواجه می شوید که متعلق به شیخ اسدا… یزدی است. در کنار آن یک هشت ضلعی بزرگ می بینید که هفت قبر در آن قرار دارد. این قبرها متعلق به افرادی ازجمله آقامیرزا عسکری رضوی مشهور به «آقابزرگ حکیم» و پسرش، همچنین فقیه ربانی شیخ سیف اللهی ایسی و تعدادی از مریدان این بزرگواران است که آنجا به خاک سپرده شده اند.

مجموعه تفریحی کوهسنگی مشهد

شیخ اسد ا… یزدی مشهور به «هراتی»

عارف بزرگ و حکیم عالیقدر شیخ اسد ا… یزدی مشهور به «هراتی» از حکما و وارستگان ارض اقدس رضوی است که سال ١٢٤٠شمسی در شهر یزد دیده به جهان گشود. وی از محضر استادانی همچون آقامحمدرضا قمشهای، آقا علی زنوزی مؤسس و آقامیرزا

ابوالحسن جلوه بهره فراوان برد. او در تمام عمر مجرد ماند و از مال دنیا به مختصری اکتفا کرده بود؛ به طوری که هروقت پیراهن خود را میشست تا خشک شدن همان پیراهن، لباسی برای پوشیدن نداشت و گاهی برای پرهیز از تعطیلی درس، بدون پیراهن به تدریس می نشست.

عده محدودی از خواص، برای کسب معارف و کمالات به حضورش می رفتند. از شاگردان وی می توان به آقامیرزا عسکری شهیدی و آقامهدی حکیم الهی قمشه ای اشاره کرد. صاحب نظران، وی را متصل به عقل فعال دریافته بودند. حاج شیخ حسن علی اصفهانی نخودکی،

شیخ اسدا… را از اولیا و اعاظم اهل حق و اکابر اهل کشف و یقین می دانست.

شیخ اسدا… یزدی در منطق و حکمت، هیئت و علوم ریاضی مهارت داشت. آقامهدی حکیم الهی قمشه ای درباره او می گوید:«شرح نصوح قیصری را در محضر جناب عارف بزرگوار آقا شیخ اسدا… یزدی (متوفای 1345ق) فراگرفتم. ایشان به ما سفارش می کرد که بی وضو در درس حاضر نشوید.»

شیخ اسدا… یزدی علاوه بر تدریس و تربیت حکمای نام آور، آثاری داشت که تصحیح «منطق حکمت اشراق» به شرح قطب الدین شیرازی با تعلیقات صدرای شیرازی و رساله «بین الرأیینِ» اکبر فلاسفه اسلام، معلم ثانی، ابونصر فارابی از آن جمله است. وی در ١٣٤٥ق (١٣٠٥ش)، ندای «ارجعی الی ربک» را لبیک گفت و عالم را از وجود خویش یتیم کرد. پیکر او در این مکان که محل عبادت ها و ریاضت های شبانه وی نیز بوده است، به خاک سپرده شد.

چه اشخاص بزرگی در کوهسنگی مشهد دفن شده اند؟

آقامیرزا عسکری، معروف به «آقابزرگ حکیم»

آقامیرزا عسکری، معروف به «آقابزرگ حکیم» فیلسوف و حکیم و عالم متأخر و از بزرگ ترین استادان فلسفه در مشهد بود. پدرش میرزا ذبیح ا… فرزند و شاگرد میرزا هدایت ا…، پدربزرگش میرزا هدایت ا… فرزند و شاگرد میرزا مهدی شهید بود.

شیخ سیف اللهی ایسی

فقیه ربانی شیخ سیف اللهی ایسی به سال ١٣١٧قمری برابر با ١٢٧٨شمسی در روستای «غریب دوست» آذربایجان به دنیا آمد. در دوران طفولیت نه تنها وسایل تحصیل برای وی مهیا نبود؛ بلکه موانع بی شماری نیز برای تحصیلش وجود داشت. وی به شوق ذاتی و تضرع به درگاه الهی، سوم رجب١٣٣٣قمری به تبریز رفت و در مدرسه حسن پادشا مشغول تحصیل شد. سپس به زنجان مهاجرت کرد و در آنجا به ادامه تحصیل پرداخت. ١٢شعبان١٣٣٧قمری حضرت رضا (ع) را به خواب دید و حضرت امر فرمود:«بیایید به مشهد». سه روز بعد، یعنی ١٥شعبان برهنه پا و پیاده از راه رشت و عشق آباد روانه دیار خراسان شد و دوازدهم رمضان همان سال به مشهد رسید.

شاگردانی ازجمله آیت ا… سید علی خامنه ای (رهبر معظم انقلاب)، آیت ا… سید علی سیستانی، آیت ا… شیخ مسلم ملکوتی، آیت ا… شیخ محمد واعظ زاده خراسانی، مرحوم استاد کاظم مدیر شانه چی، استاد سید جلال الدین آشتیانی، استاد دکتر مهدی حائری یزدی (فرزند آیت ا… مؤسس) و دکتر احمد مهدوی دامغانی در محضر این عالم بزرگوار به کسب تحصیل پرداخته اند.