تفکر انتقادی چیست و چگونه میتوان آن را پرورش داد؟
تفکر انتقادی یک مفهوم ناشناخته و عجیب محسوب نمی شود. افراد معمولاً در مورد همه چیز در هر جایی صحبت می کنند و این صحبت ها نیازمند تفکر هستند. همه مذهب ها و همه مشاغل می توانند در هر موضوعی صحبت کنند. اهمیت تفکر انتقادی هم هرگز در هیچ برهه ای از زمان کاسته نمی شود.
تفکر انتقادی یک نوع خرد از زندگی مدرن است که می تواند توانایی یک فرد برای تجزیه تحلیل مشکلات روزانه را مورد بررسی قرار دهد و باعث شود که او تصمیم درستی بگیرد.
شاید این یک استعداد خاص نباشد که فرد با آن متولد شود اما در هر صورت نیازمند تمرین و تلاش است. در این قسمت از سبک زندگی و رازهای موفقیت نمناک نیز راهکارهایی را برای پرورش تفکر انتقادی را به شما معرفی خواهیم کرد.
تفکر انتقادی دقیقاً چیست؟
تفکر انتقادی از لحاظ تکنیکی و از لحاظ عقلانی یک فرایند پاسخ دادن، مطالعه، ترکیب کردن و در نهایت ارزیابی اطلاعات می باشد که از طریق مشاهده، انعکاس، تجربه، ارتباط، عقل و منطق به دست می آید البته باید کمی آن را با جزئیات بیشتری بیان کرد.
مفهوم تفکر انتقادی یک فرآیند دقیق و قرینه از راهکارهای حل مشکل از یک راه موثر است بنابراین می توانید چیزهای مختلف را بهتر بفهمید و تصمیمات بهتری بگیرید و در مکالمات اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید. تفکر انتقادی اساسا نیاز به استفاده از ابزارهای مختلف دارد و همچنین می توانید از راهکارهایی برای افزایش مهارت مکالمه خود استفاده کنید.
موارد کلیدی در تفکر انتقادی
موارد کلیدی وجود دارند که قبل از یادگیری استفاده از مهارت های انتقادی، باید آن ها را به کار ببندید که شامل موارد زیر می باشد:
- فهم موضوع
- امتحان کردن
- ترکیب کردن
ارزیابی اطلاعات جمع آوری شده می تواند از منابع زیر به دست بیاید:
- مشاهده
- تجربه
- استدلال
- بازتاب
- ارتباط
در نهایت این که هدف از اطلاعات بالا، رسیدن به موضوعات زیر است:
- باور ها
- انجام عمل
بعضی از افراد به گونه ای منحصر به فرد تفکر انتقادی را توضیح می دهند. آن ها تفکر انتقادی را متضاد تفکر معمولی می دانند. ذهن ما هر لحظه از زندگی از تفکر باز نمی ایستد اما در هر روشی به جای اینکه کارها را به طور اتوماتیک انجام دهید، می توانید از ابزار عقلانی استفاده کنید و نتایج بهتری را به دست بیاورید.
چگونه مهارت های تفکر انتقادی را ارتقا دهیم؟
اگر در مورد این مفهوم جستجو کرده اید، احتمالاً تا به حال به نتایجی رسیده اید. گزینه های مختلفی از مسیرهای متفاوتی برای تمرین تفکر روزانه وجود دارد اما ممکن است شما را گیج هم بکند زیرا نمی توان از بین انتخاب های بزرگ، یک مورد را انتخاب کرد بنابراین می توانید از ترفندهای ساده ای که در این بخش از نمناک به آن پرداخته ایم استفاده کنید:
1. سوالات اساسی بپرسید
شاید به نظرتان خیلی راحت باشد اما انجام این عمل پیچیده تر از چیزی است که انتظارش را دارید. بسیاری از افراد هنگام دریافت یک توضیح پیچیده برای مشکل دچار گیجی و سردرگمی می شوند و همین باعث می شود که سوال اصلی خود را فراموش کنند و بنابراین سعی کنید با پرسیدن سوالات اساسی و پایه، ذهن خود را شفاف کنید.
از خودتان بپرسید که می خواهید چه چیزی را بدانید؟ اکنون چه اطلاعاتی دارید؟ با پرسیدن این سوالات اساسی، مشکل شما مورد بررسی قرار می گیرد و می توانید راه حل های بهتری را پیدا کنید و به پیچیدگی ها غلبه نمایید.
2. فرضیات اساسی را سوال کنید
یکی دیگر از چیزهایی که هنگام یادگیری تفکر انتقادی باید بدانید، فرضیات اساسی و پایه است. همه ما فرضیات مختلفی در مورد همه چیز داریم. فرضیات مختلف یک فرایند ذهنی برای اطلاعات خاص می باشد که در زندگی روزانه می توانیم آن را به دست بیاوریم.
این فرضیات پیش زمینه چارچوب انتقادی می باشد و بر اساس فرضیاتی است که باعث تصمیم گیری می شود. از طریق آن می توانید در مورد هر چیزی در اطراف خود قضاوت کنید و باید سعی کنید به طور مداوم در مورد فرضیات خود فکر کنید و نگران اشتباهات ادراکی خود از محیط اطراف نباشید.
3. ذهن خود را باز نگه دارید
ذهن باز برای تفکر انتقادی مورد نیاز است. جهان ما آنقدر بزرگ است که شاید نتوانیم به طور کامل آن را درک کنیم. اگر ندانید که چگونه مهارت های تفکر انتقادی خود را ارتقا دهید، حتما باید همین الان شروع کنید که راه حل آن هم، باز نگه داشتن ذهن است. ممکن است چیزهایی که امروز به آنها باور دارید، روز بعد غلط از آب در بیاید.
همه چیز در گذشته مشابه با آینده نیست. اگر ذهن شما محدود باشد، به راحتی از حقیقت جدا خواهید شد ویژگی های ذهن بسته، این است که شما تفکرات بسیار آشفته و محدودی دارید. باید یاد بگیرید که اطلاعات را درست ارزیابی کنید. ذهن باز به شما اجازه می دهد که این کار را انجام دهید و در حقیقت ذهنی که باز باشد، فقط به یک دیدگاه تکیه نمی کند.
4. خود را بشناسید
عوامل زیادی هستند که می توانند روی طرز فکر و تصمیم گیری شما اثرگذار باشند. یکی از آن ها جهت گیری شخصی خودتان است. قضاوت انسان گاهی اوقات انتزاعی است.
قبل از این که بخواهید در مورد مهارت های تفکر انتقادی چیزی را یاد بگیرید، باید چارچوب ذهنی خود را تشخیص دهید. گاهی اوقات تصمیم گیری افراد مخالف آن چیزی است که می دانند. هنگام استفاده کردن از اطلاعات، می توانید تاثیرگذاری مثبتی را احساس کنید.
5. سعی کنید مسائل را برعکس کنید
آیا تا به حال پیش آمده که از خودتان بپرسید کدام یک از موارد اول بودند؟ مرغ یا تخم مرغ ؟ این سوال یک نمونه بارز برای فکر کردن به شکل برعکس است. برای افزایش مهارت های تفکر انتقادی باید سعی کنید این گونه افکار را در ذهنتان پرورش دهید.
برای مشکلات سخت، راه حل های خوبی پیدا کنید، سرچ کنید و همه چیز را برعکس کنید. زمانی که یک مشکل را از همه جوانب را بررسی کنید، به نتایج بهتری خواهید رسید.
6. خودتان را جای دیگران قرار دهید
اگر تفکر انتقادی در شما افزایش پیدا کند، در نتیجه می توانید چیزهایی مثل ادبیات را بهتر بفهمید. خودتان را جای دیگران قرار دهید و انگیزه ها و طرز فکر آن ها را در ذهنتان تصور کنید و اطلاعات را به شکل کاربردی تری به کار بیندازید.
7. کتاب های مفید و برجسته بخوانید
کتاب می تواند چیزهای زیادی را به شما یاد بدهد. هیچ شکی نیست که فواید کتاب برای بشر بسیار زیاد است. کتاب های عالی و برجسته به شما کمک می کند تا تفکر انتقادی را پرورش دهید.
زمانی که کتاب می خوانید، نه تنها اطلاعات خوبی را دریافت می کنید و می توانید آن ها را تفسیر کرده و تجزیه تحلیل کنید، بلکه سوال و جواب در زمان مطالعه یک راه موثر برای تمرین دادن مغز می باشد که ذهنتان بتواند تفکر انتقادی را تمرین کند و به مرور در آن نهادینه شود.
8. با افرادی کار کنید که از شما باهوش تر هستند
هیچ راهی بهتر از یاد گیری توسط دوستانتان نیست. دوستان باهوش قطعا می توانند شما را وارد مسیر جدیدی کنند. اگر شما هم مشتاق یادگیری باشید، اطلاعات را بهتر درک می کنید، مهارت های تفکر انتقادی را افزایش می دهید. پس همیشه اطراف خود را با کسانی پر کنید که از شما باهوش تر هستند.
9. تفکر انتقادی 100% همیشه هم ممکن نیست
می توانید یاد بگیرید که مهارت های تفکر انتقادی خود را برای بهترین تصمیم گیری افزایش دهید. راه های مختلفی را برای بهبود نگاه خود به جهان اطراف به کار ببندید. فرقی ندارد که در این مسائل چقدر خوب عمل می کنید، در هر صورت تفکر انتقادی را می توانید از طریق شیوه های مختلف به کار بیندازید اما باید صبور باشید.
تفکر انتقادی ابزاری است که باعث می شود هنگام تصمیم گیری بهتر عمل کنید و مشکلات را راحت تر حل کنید اما به این معنا نیست که هر زمان و در هر جایی می توانید تفکر انتقادی داشته باشید. بعضی از مواقع در زندگی هستند که با موانعی روبرو می شوید که بسیار بزرگ می باشند و در نتیجه باید سعی کنید از هر روش دیگری وارد کار شوید.