تمام تاثیرات مخرب طلاق بر روی کودکان

تأثیرات مخرب طلاق بر روی کودکان

طلاق دشوارترین مرحله در زندگی مشترک است. تأثیرات نامطلوب طلاق می تواند در روحیه فرزندان ماندگار بوده و ممکن است بر روابط آن ها نیز تأثیر بگذارد. مطالعات نشان داده است که میزان طلاق در دخترانی که والدین آنها از یکدیگر جدا شده اند نسبت به دخترانی که والدین آنها با یکدیگر زندگی می کنند بیش از 60 درصد است. این تعداد برای پسران 35 درصد است. در این قسمت از خانواده پلاس پلاس وی قصد داریم به توضیح چگونگی تاثیرات طلاق والدین برروی کودکان بپردازیم.

تاثیرات کوتاه مدت طلاق بر کودکان:

کودکانی که شاهد طلاق والدین هستند، با تصور اینکه دیگر والدین خود را در کنار یکدیگر نمی بینند ناراحت می شوند. برخی از تاثیرات کوتاه مدت و فوری طلاق بر کودکان عبارتند از :

1. اضطراب:

عواقب ناشی از طلاق باعث می شود کودک دچار تنش، عصبانیت و اضطراب شود و در این میان کودکان خردسال نسبت به کودکان بزرگتر بیشتر مستعد ابتلا به این عواقب هستند زیرا وابستگی بیشتری به والدین خود دارند. اضطراب، تمرکز کودک را در تحصیل دشوار خواهد کرد و ممکن است میل او را نسبت به فعالیت های مورد علاقه اش کاهش دهد.

2. استرس مداوم :

طبق بررسی آکادمی کودک و روانپزشکی نوجوانان، بسیاری از کودکان، خود را دلیل طلاق والدین شان می دانند و مسئولیت اصلاح رابطه را بر عهده می گیرند. این امر می تواند فشار و تنش زیادی را به ذهن آن ها وارد کند و عواقب مختلفی مانند افکار منفی و کابوس شبانه را به همراه داشته باشد.

3. نوسانات روحی و تحریک پذیری :

کودکان خردسال دچار نوسانات خلقی شده و حتی در هنگام برقراری ارتباط با افراد آشنا، تحریک پذیر می شوند. بعضی از کودکان نیز با قطع ارتباط با دیگران، گوشه گیر شده و ترجیح می دهند وقت خود را به تنهایی سپری کنند.

4. غم و اندوه شدید :

در پی طلاق والدین، غم حادی در قلب و ذهن کودک جاری می شود به طوری که او به هیچ چیز در زندگی احساس خوبی ندارد و ادامه دار بودن این غم، به افسردگی او ختم خواهد شد.

5. سرخوردگی و پریشانی :

فرزندان طلاق ممکن است احساس ناامیدی و سرخوردگی کنند زیرا آن ها از حمایت عاطفی جامع والدین برخوردار نیستند، همچنین گاه مراقبت از کودک توسط ناپدری و یا نامادری این وضعیت را بدتر خواهد کرد.

تأثیرات کوتاه مدت طلاق می تواند رشد روانی و فیزیولوژیکی کودک را مختل کند و تأثیر طولانی مدت نیز به همراه داشته باشد.

تاثیرات طولانی مدت طلاق بر کودکان:

تماشای جدایی والدین برای کودک می تواند صحنه ناخوشایندی به نظر برسد زیرا ذهن او انعطاف پذیر بوده و تحت تاثیر عوامل پیرامون خود قرار می گیرد.

برخی از اثرات طولانی مدت طلاق بر فرزندان عبارتند از:

6. مشکلات رفتاری و اجتماعی:

کودک هنگام طلاق والدین در معرض خطر بیشتری برای بروز رفتارهای خشونت آمیز و ضد اجتماعی قرار می گیرد و ممکن است در دراز مدت، این رفتار منجر به ایجاد یک ذهنیت جنایی بخصوص در سال های نوجوانی او شود. مطالعات نشان می دهد که بیشتر فرزندان طلاق ویژگی های پرخاشگری و نافرمانی را با شدت متفاوتی نشان می دهند. در موارد شدید نیز این شرایط کودک را به یک عامل مشکلات اجتماعی تبدیل می کند.

7. مشکل در روابط :

با طلاق والدین، کودکان نمی توانند به خوبی رشد کنند، در نتیجه در روابطشان به عشق و اعتماد، شک و تردید دارند. آنها اعتماد به نفس کمتری دارند و حل اختلافات در یک رابطه برایشان چالش برانگیز می شود. چنین کودکانی در بزرگسالی، به هر رابطه ای نگاه منفی خواهند داشت.

8. معتاد به مصرف مواد مخدر:

مصرف مواد مخدر راهی برای رفع ناامیدی و اضطراب در نوجوانان است. تحقیقات نشان داده است فرزندانی که در سن نوجوانی شاهد طلاق والدین خود هستند بیشتر به سوی مصرف مواد مخدر جذب می شوند. البته عوامل دیگری مانند :مراقبت های ارائه شده از والدین مجرد نیز وجود دارد که تمایل نوجوانان به مصرف مواد مخدر را مشخص می کند. با این حال، برای یک نوجوان احتمال تسلیم شدن در برابر وسوسه ها بسیار زیاد است. سوء مصرف مواد مخدر به صورت طولانی مدت اثرات مخربی بر سلامت نوجوان خواهد داشت و آینده آنان را تباه خواهد کرد.

9. افسردگی:

احساس اضطراب و دلهره ناشی از طلاق والدین می تواند کودک را به مرز افسردگی برساند. مشکل افسردگی مربوط به بهداشت روان است و کودکانی که شاهد طلاق هستند، افسردگی و ترک شدگی اجتماعی بیشتری دارند. محققان خاطر نشان می کنند که طلاق می تواند در مواردی سبب اختلال دو قطبی در کودکان نیز شود.

10. وضعیت ضعیف تحصیلات و موقعیت اقتصادی - اجتماعی:

تأثیرات روحی و روانی طلاق، علاقه کودک به آموزش و یادگیری را کاهش می دهد. کودکانی که والدین آنان طلاق گرفته اند افت شدیدی در نمرات مدرسه خود دارند. این امر می تواند به طور قابل توجهی مانع از توانایی او در یادگیری در مدرسه و دانشگاه می شود و در بزرگسالی پیشرفت شغلی او را مختل کند، همچنین او را از داشتن وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناسب محروم می سازد.

طلاق می تواند به سلامت روحی و جسمی کودک آسیب برساند، اما تعجب نکنید که گاهی اوقات والدین جدا از هم بهتر از والدین مدام در حال نزاع هستند.

جنبه های مثبت طلاق:

زمانی که آسیب های زندگی مشترک بسیار بیشتر از آسیب های طلاق باشد، جدایی راه حلی مناسبی برای زوجین است. طلاق فقط به زوج محدود نمی شود بلکه در کل خانواده گسترش می یابد و اثرات آن نیز طولانی مدت است. علیرغم مالیخولیایی مرتبط با آن، روش مثبتی برای بررسی طلاق از دیدگاه کودک وجود دارد.

1. والدین شاد فرزندی شاد پرورش می دهند:

پس از طلاق، کودک دیگر فضای پر تنش خانه را تحمل نمی کند زیرا مشاجره والدین دیگر وجود نخواهد داشت و از آن جا که دیگر مورد استدلال اطرافیان قرار نمی گیرد با ذهنیت مثبت به خانه برمی گردد.

2. کودک اوقات با کیفیتی را با والدین سپری میکند:

اگر زمان کودک آزاد باشد و بتواند بین خانه های هر دو والدش در رفت و آمد باشد میتواند وقت مثمر ثمری برای خود بسازد. واکنشهای او دیگر توسط یک استدلال تعبیر نمی شود و همچنین به هر والد فرصت داده می شود تا مسئولیت فرزندان را به طور یکسان بین خودشان تقسیم کنند و هنوز هم مادر یا پدری دلسوز باشند.

3. کودکان اشتباهات والدین خود را تکرار نمی کنند:

پس از طلاق والدین، کودکان بهترین درس زندگی را در مورد مدیریت روابط می گیرند. مطالعات پیرامون تأثیرات مثبت طلاق نشان داده است کودکانی که شاهد نزاع و جدایی والدین خود هستند می توانند ضمن مدیریت درگیری در روابطشان، بلوغ و شکیبایی خود را نشان دهند. آن ها با عدم تکرار اشتباهات والدین خود، بهتر ارتباط برقرار می کنند و همیشه در تلاش هستند تا خوب باشند.

4. بهبود شرایط زندگی:

شرایط فرزندانی که والدین معتاد دارند بسیار بحرانی تر از فرزندانی است که والدین آنها از یکدیگر جدا شده اند، چرا که در واقع این کودکان در ظاهر حضور فیزیکی والدین خود را احساس می کنند، والدی که دارای نقش مخرب و آسیب زا در تربیت کودک است، مشکلات متعددی در آینده برای فرزند به وجود می آید. کودکانی که دارای والد معتاد هستند مشکلاتی از قبیل آشنایی با مواد مخدر در سنین پایین، خطر اعتیاد در آینده، عملکرد ضعیف در مدرسه، کاهش نقش حمایتی والدین، از بین رفتن حس احترام میان فرزند و والدین، کاهش صمیمیت در خانواده و اختلال های رفتاری و عاطفی متعدد را تجربه می کنند.

هنگامی که یکی از والدین خلافکار، بیمار روانی، پرخاشگر به خصوص با احتمال وارد کردن آسیب، یا معتاد باشد، طلاق برای بهبود شرایط زندگی فرزند بهتر است. اگر طلاق در سن پایین کودک رخ دهد می تواند بهتر باشد زیرا واکنش کودک به تصمیم والدین به عوامل مختلفی از جمله سن و جنسیت او بستگی دارد.

عواملی که واکنش کودک به طلاق را تعیین می کند:

در پاسخ به برخی از سوالات شما از بخش خانواده پلاس پلاس وی باید بگوییم که برخی از عواملی که نقش مهمی در نحوه تأثیر طلاق در کودک دارند، عبارتند از:

1. جنسیت:

طلاق؛ پسران و دختران را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می دهد اما در بعضی موارد، یک جنسیت خاص ممکن است نسبت به دیگری واکنش منفی بیشتری نشان دهد. به عنوان مثال، افسردگی ناشی از طلاق در پسران بیشتر از دختران است و از طرف دیگر، دختران تمایل بیشتری به بروز مشکلات شدید رفتاری دارند. به طور کلی، طلاق دارای سطح یکسان و معادل واکنشی روانشناختی در هر دو جنس است.

2. سن:

سن کودک نقش مهمی در نحوه واکنش او به جدایی والدین خود دارد :

✓کودک نوپا / پیش دبستانی:

در این سن، او هنوز به درک طلاق نرسیده است بنابراین ممکن است که پس از طلاق شروع به تغییر کند.

تأثیرات طلاق در یک کودک نو پا، ابتدایی است اما ممکن است عمیقاً رشد کند. یک کودک نو پا شاهد نبود یکی از والدین خود است اما دلیل آن را نمی فهمد. ممکن است با اصرار به ملاقات والدین، بداخلاقی کرده و بهانه گیری کند.

کودک نوپا ممکن است عصبی شود، اضطراب داشته و هنگام نبود والدین گریه کند و یا از عدم وجود والدین گیج شود.

✓دوران ابتدایی:

• کودک می تواند درک کند که چیزی در رابطه مادر و پدرش اشتباه بوده است. او می تواند شکست را با مشکل در رابطه ولدین مرتبط کند، اما هدف از طلاق را تشخیص نمی دهد.
• هنگامی که دانش آموزان دوران ابتدایی به راحتی متوجه اضطراب و تنش می شوند، احساس اضطراب و استرس بیشتری می کنند و دیگر نمی خواهند با والدینشان زندگی کنند.
• ممکن است کودک اشتهای ضعیفی داشته و علاقه خود به بازی با دوستانش را از دست دهد،
• همچنین ممکن است درخواست کند تا والدین دوباره به خانه برگردند.

✓پیش از سیزده سالگی:

• در این سن کودک می تواند طلاق را تفسیر کند اما با پذیرش آن مخالفت کرده یا در برابر آن مقاومت کند. به عنوان مثال او ممکن است بارها بصورت پنهانی از مادر خود جدا شده تا پدر خود را ملاقات کند و در صورت گرفتار شدن استدلالات خود را آورد.
• نمرات ضعیفی دارد و علاقه خود را به مطالعه از دست می دهد. او همچنین نسبت به مسائل بی اهمیت تحریک پذیر خواهد شد.
• کودک ممکن است خود را عامل طلاق والدین قلمداد کند و سعی می کند تا پیوند والدین خود را برقرار کند.

✓نوجوانی:

• نوجوانان طلاق را درک می کنند و از دلایل بروز آن شناخت روشنی دارند. به همین دلیل آن ها به احتمال زیاد با مشاهده جدایی والدین خود احساساتشان را از طریق روشهای دیگر نشان می دهند.
• یک نوجوان نمرات کمی می گیرد، از جمع دوستی خود خارج می شود و شاید با بستگان خود قطع رابطه کند. او همچنین ممکن است که به دلیل عصبانیت و ناامیدی، صحبت با یکی از والدین یا هر دوی آن ها را قطع کند.
• ممکن است اولین علائم تمایل به سوء مصرف مواد مانند اعتیاد به الکل و مواد مخدر را از خود نشان دهد. همچنین اگر رابط بین والدین خود باشد به دلیل استرس، تمایل به سوءاستفاده و نزاع خواهند داشت.

3. داشتن یک حامی از لحاظ عاطفی:

اگر پس از طلاق کودک یک حامی داشته باشد تا از لحاظ عاطفی او را تامین کند احتمال این که اثرات طلاق نمایان شود کمتر خواهد بود. حمایت عاطفی می تواند از داشتن یک خواهر و برادر گرفته تا مادربزرگ و پدربزرگ هایی باشد که فرزند را پرورش دهند. در بعضی موارد والدین مجرد ممکن است اوضاع را به صورت آرام و منطقی اداره کنند که با این امر می توانند اطمینان حاصل کنند کودک از تأثیر منفی طلاق رنج نخواهد برد.

واضح است که رنج برای کودک غیرقابل اجتناب است اما والدین می توانند برای کاهش اثرات آن تلاش کنند.

چگونه می توان رنج کودک از طلاق والدینش را کاهش داد:

جدایی زن و شوهر ازیکدیگر بد نیست اما یک مادر و پدر باید همیشه به خاطر فرزندانشان در کنار هم باشند. شاید بهترین راه برای جلوگیری از رنج کودک، حل و فصل مناقشه و بازگشت به خانواده باشد. با این حال، اگر این امر امکان پذیر نباشد، نکاتی در مورد قوی نگه داشتن کودک از لحاظ ذهنی وجود دارد که برخی از آن ها عبارتند از:

1. طلاق قریب الوقوع را مخفی نگه ندارید:

آشکار شدن یک طلاق قریب الوقوع در آخرین لحظه می تواند کودک را گیج و شوکه کند. قبل از رسیدن به زمان طلاق، در مورد نحوه تصمیم گیری خود به کودک اطلاع دهید. به او بگویید که تصمیم گرفته اید جداگانه از یکدیگر زندگی کنید و او دلیل این امر نیست، همچنین شریک زندگی خود را به خاطر طلاق مورد سرزنش قرار ندهید.

2. همچنان به عنوان والدین درگیر مسائل شوید:

آکادمی کودک و روانپزشکی بزرگسالان اظهار می دارد که پس از جدایی اگر والدین همچنان در تربیت فرزندانشان درگیر باشند بهتر است. با وجود طلاق همه جشن های مهم خانوادگی، به ویژه روز تولد فرزندتان را با هم جشن بگیرید و همچنان فرزند خود را به عنوان والدین راهنمایی کنید تا او کودکی سالم باشد. به فرزندانتان بگویید که تصمیم شما نباید در زندگی آن ها تأثیر بگذارد و آن ها با فعالیت هایی مانند رفتن به مدرسه، تحصیل و بازی با دوستان همچنان به زندگی عادی خود ادامه دهند.

3. روال سالم را حفظ کنید:

این امر مخصوصاً برای کودکان نوپا و پیش دبستانی کاربرد دارد. اجازه ندهید که طلاق در روال رشد و تربیت فرزندتان اختلال ایجاد کند. وقتی کودک خردسال است؛ تغذیه، حمام و خوابیدن او را به طور هم زمان مانند گذشته ادامه دهید. کودک را نوازش کنید و با او وقت با کیفیتی را سپری کنید چرا که انجام این امور احساس طبیعی بودن شرایط در زندگی کودک را به همراه خواهد داشت.

4. از مشاجرات طولانی مدت و به کار بردن کلمات زشت اجتناب کنید:

عموما در دادگاه ها، اختلاف در حضانت کودک و به کار بردن کلمات ناپسند بین والدین و اطرافیان مشاهده می شود. رفت و آمد در دادگاه برای حل و فصل مشکل امری زمان بر است، والدین می توانند با پرسش از کودک نظر او را برای بودن در کنار مادر یا پدر بپرسند. انتخاب سرخود و حضور کودک در دادگاه برای او پر تنش خواهد بود. برای جلوگیری از این تنش، از بردن کودک به دادگاه و هرگونه مراحل قانونی خودداری کنید.

5. دیدار والد دیگر را منع نکنید:

اگر حضانت فرزند را به دست آورده اید، پس مانع ملاقات کودک با والد دیگر نشوید و به یاد داشته باشید که همسر سابق شما هنوز پدر یا مادر فرزندتان است و به اندازه شما حق دارد. وقتی فرزندان به هر دو والدین دسترسی داشته باشند، زمان عادی خود را پشت سر می گذارند، حتی اگر والدین زیر یک سقف مشترک با هم زندگی نکنند.

این نکات می تواند به جلوگیری از ایجاد زخم های طولانی مدت ذهنی کودک کمک کند.

به او اجازه دهید کودکی شاد باشد.

طلاق دوران تلخی برای شما و فرزندانتان است اما اگر گزینه دیگری جز انتخاب آن ندارید، حتما فرزندانتان را قبل از وقوع آماده کنید. آن ها راه طولانی را در زندگی خود دارند و طلاق شما نباید مانعی برای رشد آن ها باشد .