جراحی بینی از دیدگاه دکتر آرش نجف بیگی
در این مصاحبه دکتر آرش نجف بیگی، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی، نظر خود را در مورد جراحی های بینی و ضرورت این عمل ها توضیح می دهند، این که فلسفه انجام چنین جراحی هایی چیست و چرا بسیاری از افراد به دنبال انجام آن هستند؟ چگونه می توان یک جراح خوب برای انجام عمل بینی پیدا کرد؟ و اینکه شیوه جراحی بینی چگونه است؟ آیا می شود بینی را به هر شکلی که دوست داریم در آورد؟
لطفا خودتان و تخصص تان را کمی بیشتر معرفی بفرمایید.
من آرش نجف بیگی، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی، فارق التحصیل از دانشگاه تهران هستم که دوره فوق تخصصی خودم را در بیمارستان حضرت فاطمه (س) گذراندم. این بیمارستان، اولین مرکز جراحی پلاستیک کشور است.
جناب دکتر، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی دقیقا یعنی چه؟ برای انجام عمل بینی، چه اهمیت و یا تفاوتی بین تخصص های پزشکی هست؟
به طور کلی هر پزشکی که دوره فوق تخصصی خود را در یکی از شاخه های جراحی طی کرده باشد، اول باید یک دوره 7 ساله پزشکی عمومی را پشت سر بگذارد. سپس دوره 4 ساله تخصصی جراحی عمومی را پیش رو دارد که با گذراندن آن می تواند شروع به جراحی کند و یک جراح عمومی خواهد بود. اما برای رسیدن به دانش و مهارت لازم در انجام همه ی جراحی های پلاستیک و زیبایی، گذراندن یک دوره 5 ساله فوق تخصص جراحی پلاستیک، ضروری است. طبیعتا هر پزشکی که این دوره فوق تخصصی را پشت سر گذاشته باشد، در انجام انواع عمل های زیبایی صورت و بدن، مهارت کافی را کسب می کند.
چرا مردم به دنبال جراحی بینی می روند؟ آیا جراحی زیبایی بینی کار درستی است؟
ببینید، نمی شود برای همه یک حکم قطعی داد که آیا باید چنین عمل هایی داشته باشند یا خیر. در بسیاری از موارد، عمل بینی برای رفع یک مشکل ساختاری در بینی است که به سلامت فرد آسیب می زند و کیفیت زندگی او را پایین می آورد. با رفع آن عیب ممکن است زیبایی بینی وی نیز به دست بیاید. برای مثال کسی که تیغه میانی بینی یا همان سپتوم او دچار انحراف است، هم از نظر ظاهری یک کم و کاستی در صورت خود حس می کند و هم از نظر تنفس دچار مشکل است. برای مثال خرخر شبانه و عدم اکسیژن رسانی کافی به مغز، خون ریزی پیاپی بینی و مشکلاتی از این دست برای وی پیش خواهد آمد.
اما به طور کلی در جراحی های زیبایی از جمله جراحی بینی، یک نکته ای وجود دارد به نام تصور ذهنی فرد از بدن خود یا Body Image آن فرد. این یعنی بدن و یا بینی آن فرد در ذهن او چه مقدار زیبا است؟ ما یک دانشی داریم به نام علم زیبایی شناسی که مشخص می کند برای مثال یک بینی سالم و استاندارد باید چه ویژگی های ظاهری داشته باشد؛ یا اندازه آن نسبت به دیگر عناصر و اجزای صورت به چه شکل باشد.
کسی که بینی او با این استانداردها همخوانی ندارد، همیشه در ذهن خود با بینی اش مشکل دارد؛ گاهی در نوجوانان این امر موج کاهش اعتماد به نفس می شود و بر دیگر بخش های زندگی نیز اثر می گذارد. وظیفه ما جراحان نسبت به این موضع این است که معاینه و بررسی کنیم که اگر بینی فردی با استانداردهای زیبایی همخوانی ندارد و یا دچار مشکل ساختاری است، به او روش جراحی را پیشنهاد کنیم و در غیر این صورت فرد باید روی تصور ذهنی خود از زیبایی، کار کند.
در مورد این استانداردها بیشتر توضیح می دهید؟ چه معیارهایی وجود دارد و چه مشکلاتی در بینی ممکن است باشد که می تواند با جراحی بینی رفع شود؟
معیارها و استانداردهای مختلفی در این زمینه وجود دارد. برای مثال زاویه بین نوک بینی و لب ها باید بین 90 تا 100 درجه باشد تا بینی طبیعی دیده شود. برای مثال در جراحی بینی عروسکی یا فانتزی، این زاویه ممکن است تا 110 یا 115 درجه نیز افزایش یابد و به اصطلاح سربالا شود. یا پهنای بینی یک پنجم پهنای صورت، یا همان فاصله بین لاله ی دو گوش باید باشد. پس برای مثال بینی گوشتی که پهنایی بیشتر از این دارد، از نظر زیبایی شناسی می تواند کمی باریک تر شود تا متناسب تر باشد.
این مشکلات بینی می تواند موارد مختلفی را شامل شود که نیاز به جراحی خواهند داشت. از بزرگ بودن بینی و داشتن قوز تا افتادگی نوک بینی، انحراف تیغه میانی بینی، عدم تقارن در سوراخ ها و مواردی مانند این ها که هر کدام ممکن است روش جراحی مخصوص به خودش را داشته باشد. ما بعد از معاینه و بررسی مراجعه کننده، سعی می کنیم بهترین روش را به او معرفی کنیم تا با کمترین عوارض و مشکل، به فرم دلخواه بینی خودش برسد.
جناب دکتر، از کجا می شود تشخیص داد که کدام جراح برای انجام عمل بینی مناسب است؟ آیا راهی برای تشخیص بهترین متخصص جراحی بینی وجود دارد؟
ببینید، پاسخ دادن به سوال شما یک مقدار دشوار است. تشخیص این که عمل یک جراح تا چه اندازه موفقیت آمیز بوده یا خیر به عوامل زیادی بستگی دارد. یک سری پارامترها هست که کاملا تخصصی است و بنده و همکاران جراح بنده قطعا به آن موارد توجه می کنیم. اما شاید مردم که تخصص پزشکی و جراحی ندارند، نتوانند آن ها را تشخیص دهند.
حتی از روی ظاهر بینی یک فرد هم گاهی شاید نشود فهمید که جراح او، چقدر کار خود را درست انجام داده و چند درصد به اهداف مورد انتظار در جراحی رسیده است. مثلا نیاز است که سوابق بیمار و یا پرونده پزشکی وی بررسی شود، خواست و انتظار خود بیمار از جراحی مورد توجه قرار گیرد و یا آزمایش هایی انجام شود. برای مثال اینکه پس از جراحی بینی تا چه اندازه رعایت اصولی که تنفس عادی فرد را دچار مشکل نکند، خیلی مهم است.
از طرف دیگر زیبایی ظاهری می تواند در چشم مردم یک چیز نسبی باشد. برای مثال تا چند سال پیش عمل بینی فانتزی بسیار محبوب بود اما الان جراحی بینی طبیعی طرفدار بیشتری دارد. اما از دید بنده که فوق تخصص زیبایی دارم، زیبایی بر اساس یک سری استاندارد تعریف می شود.
با این حال اگر برای انتخاب یک جراح مناسب کسی در شک است، بنده توصیه می کنم اگر شرایطش برای فرد فراهم است، به فوق تخصص جراحی پلاستیک مراجعه کند که در زمینه عمل های زیبایی تحصیلات دارد. دست کم در مورد مهارت و دانش جراح خود، می تواند به یک اعتماد نسبی برسد.
در مورد عمل های بینی استخوانی، خیلی ها در فضای مجازی سوال می پرسند. بینی استخوانی یعنی چه؟ آیا روش خاصی برای جراحی آن وجود دارد که متفاوت است؟
جراحی بینی استخوانی درواقع بر اساس همان اصول معمول جراحی بینی استوار است. یعنی با ایجاد تغییر شکل در غضروف های بینی، شکل و فرم بینی نیز تغییر می کند. بینی استخوانی یکی از ویژگی های اصلی که دارد، پوست نازک و حجم زیاد غضروف است. در تکنیک های جراحی بینی، ما با ایجاد چند برش در اطراف سوراخ بینی و روی تیغه میانی بینی، می توانیم پوست را کنار بزنیم و به این غضروف ها و استخوان هایی که در ساختار بینی وجود دارد، دسترسی داشته باشیم. با برش و نازک کردن غضروف ها و همچنین ایجاد تغییر شکل در چارچوب بینی، می شود اندازه و فرم بینی را تغییر داد یا کوچک کرد.
معمولا بینی های استخوانی جراحی های راحت تری نسبت به بینی گوشتی دارند و تغییر اندازه در آن ها ساده تر است. هرچند ما در عمل جراحی پلاستیک، تکنیک هایی داریم که می توانیم بینی گوشتی را نیز با تقویت غضروف، کوچک کنیم بدون اینکه نگران بازگشت بینی به حالت قبل باشیم. اما اجرای این تکنیک ها کمی پیچیده تر است.
یعنی بینی استخوانی را می شود به هر شکلی درآورد؟
طبیعتا خیر؛ میزان غضروف موجود در بینی و ساختار بینی در کنار رعایت مواردی که به سلامت و سطح کیفیت زندگی فرد آسیب نزند، همه مهم است. برای مثال کوچک کردن بیش از اندازه بینی و حالت عروسکی در بسیاری مواقع در تنفس فرد ایجاد مشکل می کند.
پیشنهاد می کنم برای مشخص شدن میزان تغییر مورد نیاز و استاندارد، حتما هر فردی با متخصص مربوطه و جراح خود مشورت کند تا انتظارات واقعی در مورد عمل بینی خود داشته باشد.
چرا همه ی عمل های بینی یک جراح همیشه نتیجه خوبی ندارد؟ دانش و مهارت او که همیشه ثابت است!
خوب جواب سوال شما در دل سوال شما وجود دارد. بینی ها همیشه یکسان نیست! به طور کلی باید توجه کنید که همیشه واکنش طبیعی و بیولوژیکی بدن هر فردی به جراحی؛ هر نوع جراحی زیبایی، نه فقط جراحی بینی، با فرد دیگر متفاوت است. گاهی یک فرد پس از 4 ماه به نتیجه دلخواه خود می رسد اما گاهی فرد دیگر باید مثلا یک سال صبر کند تا تمام ورم بینی او رفع شود و به نتیجه دلخواه خود برسد. در این موارد باید به نظر جراح زیبایی خودش اعتماد داشته باشد و صبور باشد.