توانایی های هوشمندانه و باور نکردنی هشت پا
آیا می دانید هشت پا از جمله حیوانات هوشمند دریایی محسوب می شود؟ هیچ کس نمی تواند شگفتی های هوش این موجود دریایی را انکار کند. در واقع آن ها بسیار باهوش، خلاق و شگفت انگیز هستند.
با این وجود گاهی اوقات شگفتی های این موجود جذاب در اکثر موارد ناشناخته می ماند. با مطالعه این قسمت از گوناگون پلاس وی و آشنایی با توانایی های آن ها در میابید که نباید این موجودات را دست کم بگیرید.
1- آن ها از نارگیل به عنوان مخفیگاه سیار استفاده می کنند
نوعی از هشت پا وجود دارد که به آن هشت پای نارگیلی لقب داده اند. دانشمندان در سال 1964 کشف کردند که این گونه از هشت پا رفتاری برجسته و غیرعادی دارد. او پوسته نارگیل و صدف را جمع آوری کرده و از آن ها به عنوان مخفیگاه استفاده می کند.
این موجود نه تنها آن ها را جمع می کند بلکه آن را به اطراف نیز حمل می کند و هنگام عبور از کف دریا، پوسته ها و صدف را درون بدن خود نگه می دارد. همچنین این تنها یکی از دوگونه هشت پا است که می تواند بر روی دوپا راه برود.
هشت پاها می توانند مسیرهای پر پیچ و خم خود را به سرعت پیدا کنند، بازی کنند و حتی درب شیشه ای را باز کنند. هشت پاها چیزهای اطرافشان را درک می کنند و دستکاری آن توسط انسان را تشخیص می دهند.
2. هشت پا فوران آتشفشان را تشخیص می دهد
هشت پاها توانایی شنیدن صدا هایی با فرکانس بسیار کم را دارند و به همین علت به محض شنیدن صدای شکل گیری فوران آتشفشان محل خطر را ترک می کنند.آنها پس از فوران آتشفشان به محل قبلی خود بر می گردند تا از جانوران مرده و کشته شده تغذیه کنند.
به همین خاطر است که هشت پاها در محل هایی که آتشفشان فعال دارند مانند جزیره کوچک Stromboli می توانند زندگی کنند. این جزیره میزبان یکی از فعال ترین کوه های آتشفشانی جهان ( کوه استرومبولی ) است که هر 20 تا 30 دقیقه فوران می کند.
در اثر این فوران ها زندگی نباتی و دریایی در نزدیکی این کوهستان از بین رفته اما اختاپوس ها همچنان در همان اطراف ساکن هستند.
3. آن ها استراتژی های موذیانه ای برای شکار دارند
بعضی از گونه های هشت پا برای طعمه خود کمین می کنند. آن ها تا نزدیکی طعمه می روند و در همان جا بدون حرکت می مانند. هشت پای غول آرام و راه راه، روش دیگری را در پیش گرفته و طعمه خود را فریب می دهد، بدان صورت که او را وادار به رفتن پیش موجودات شکارچی می کند.
طبق گفته محققان، هشت پاها معمولا بر روی طعمه خود می پرند یا در حفره ها به دنبال شکار می گردند اما این نوع هشت پا وقتی یک میگو را از فاصله دور می بیند، خودش را فشرده کرده و می خزد، یک بازوی خود را به سمت بالا و روی میگو می کشد تا آن را از دور لمس کند سپس با بازویی دیگر آن را می گیرد.
گرچه این استراتژی موذیانه است اما تنها مدل شکار یک هشت پا نیست. هشت پا حتی برای شکار وعده غذایی دیگر خود نیازی به ماندن در آب ندارد. او می تواند هنگام جزر و مد به سطح آب نیز بیاید، با این تفاسیر طعمه در بالا یا زیر آب نیز ایمن نخواهد بود.
4. هشت پا دچار کورنگی می باشد
هشت پاها روی پوست خود مولکول های حساس به نور به نام ospin دارند که می تواند مستقیما رنگ محیط را به خود بگیرد بدون اینکه نیاز باشد آن را ببیند زیرا این جانور کوررنگی دارد. این مولکول ها به این جانور کمک می کنند تا محیط اطرافش را از طریق پوستش ببیند.
5. پوست هشت پا تغییر می کند
در زیر پوست بدن اختاپوس هزاران سلول رنگی به نام «رنگ یاخته» قرار دارد. هر کدام از رنگ یاخته ها حاوی کیسه های الاستیکی با رنگدانه هستند. آن ها به ماهیچه های بدن اختاپوس وصل شده اند تا هر زمان که این جانور اراده کرد، هر کدام از کیسه ها را تحریک کند تا رنگ موردنظرش ساخته شود.
6. تولید مثل هشت پاها اغلب به مرگ نر و ماده منجر می شود
پس از جفت گیری اختاپوس نر و ماده، برخی اختاپوس های ماده جفت نر خود را می کشند و از او تغذیه می کنند اما برخی دیگر این کار را انجام نمی دهند. اختاپوس های نری که بعد از جفت گیری زنده می مانند، از غذا خوردن امتناع کرده و وزن خود را سریعا از دست می دهند و وارد فاز جدیدی به نام «پیری» می شوند.
در این مرحله رنگ بدن اختاپوس از بین می رود و زخم هایی غیر قابل درمان و ترمیم روی بدنش ایجاد می شود و او تعادل رفتار خود را از دست می دهد. ضعیف شدن هشت پا سبب می شود او یا به راحتی توسط اولین شکارچی صید شود و یا به سمت خشکی رفته و در آنجا بمیرد.
هشت پا ماده نیز پس از تخم ریزی چندین ماه به مراقبت و تمیز کردن تخم ها (بین صد ها تا هزاران تخم) می پردازد و در طول این مدت، او غذا نمی خورد به طوری که بدنش به تدریج شروع به خوردن خودش می کند.
پس از بیرون آمدن اختاپوس ها از تخم، مادر آن ها را به سمت اقیانوس هدایت می کند. پس از این مرحله، اختاپوس سالخورده و پیر می شود و بی هدف در اقیانوس شنا می کند تا صید شود یا بمیرد.
7. هشت پا آلت تناسلی عجیبی دارد
اندازه هشت پاهای نر خیلی کوچکتر از هشت پاهای ماده است و نرها نهایتا می توانند 30 سانتی متر بزرگی داشته باشند اما اندازه اختاپوس ماده ممکن است به 4 متر هم برسد بنابراین برای اینکه اختاپوس های نر و ماده بتوانند تولیدمثل کنند، جانور نر یک «هکتوکوتیلوس» (یکی از پا های هشت پا که هنگام بلوغ دگرگون می شود و اسپرم را به جنس ماده تزریق می کند) بزرگ را در بدنش توسعه می دهد که این اندام می تواند تا دو برابر بزرگ تر از کل بدن اختاپوس رشد کند.
بخشی به نام لیگولا یا زبانک در نوک hectocotylus وجود دارد که کیسه اسپرم را وارد لوله فالوپ اختاپوس ماده می کند.
اختاپوس های درشت هکتوکوتیلوس را چندین ساعت در بدن ماده قرار می دهد تا همه اسپرم ها در بدن ماده تخلیه شوند. اما هشت پا های کوچک تر اندام تناسلی خود را قطع کرده و به اختاپوس ماده تقدیم می کنند.
در برخی مواقع هشت پا های کوچک تر اندام تناسلی خود را قطع کرده و این اندام باید شناکنان به بدن اختاپوس ماده برسد تا وقتی که ماده آماده بارورسازی تخم ها را پیدا کرده و از آن استفاده کند.
بنابراین ممکن است فرزندان یک اختاپوس ماده از چندین هشت پای نر مختلف متولد شوند زیرا ممکن است هشت پا ماده چندین اندام جنسی از اختاپوس های مختلف را در دیواره بدنش نگهداری کند.
8. آن ها زندگی اجتماعی غافلگیر کننده ای دارند
هشت پاها معمولا موجوداتی منزوی هستند. به طوری که محققان دریافته اند هشت پای راه راه و غول آرام، در گروه های 40 نفره زندگی می کنند و نه تنها یکدیگر را تحمل می کنند بلکه شروع به مکیدن یکدیگر نیز می کنند.
با گذشت 20 سال از مطالعه محققان، یک زیست شناس با گروهی روبه رو شد و در مطالعه خود به حقیقت رفتار اجتماعی غیر معمول آن ها اعتراف کرد.
آن ها میتوانند بسیار نزدیک تر از سایر گونه های هشت پا شناخته شده در مجاورت یکدیگر زندگی کنند. همچنین روش های جفت گیری آن ها جای تعجب دارد. بیشتر گونه های هشت پا از دور با بازوی بلند"خاصی" جفت می شوند زیرا ماده ها اغلب پس از جفت گیری جنس نر را کشته و می خورند.
9. هشت پا قابلیت دستکاری ژن هایش را دارد
هشت پا اولین گونه جانوری در جهان است که توانایی ویرایش ساختار ژنتیکی خود را دارد تا به واسطه آن بیشتری پروتئین های بدنش را تقویت کرده و با سرعت زیاد با محیط اطراف سازگار شود.
او می تواند از طریق پروسه ای به نام RNA ساختار ژنتیکی خودش را ویرایش کند. ویرایش RNA می تواند مسئول رفتار های پیچیده و هوش بسیار بالای اختاپوس ها باشد. هشت پا با کمک ویرایش کد های RNA می تواند واکنش های فیزیولوژیکی خود را به بهترین شکل با شرایط محیطی همانند تغییر دما تطبیق دهد.
10. آن ها میتوانند به ماهی های سمی و مارهای دریایی تغییر شکل دهند
حداقل 15 گونه مختلف از هشت پای مقلد وجود دارد که توانایی تبدیل شدن به حیوانات دیگر از جمله ماهی های پهن سمی، شیرماهی، عروس دریایی یا حتی مارهای دریایی را دارند.
این واقعیت که همه گونه های هشت پای مقلد، زهرآگین هستند احتمال این که یک استراتژی تکامل یافته و عمدی باشد را افزایش می دهد. به نظر می رسد در انتخاب این گونه هشت پای مقلد، برخی از خصوصیات شکارچیان مانند نزدیکی، اشتها و محیط موجود اثر بگذارد.
11. آن ها سال ها تخم می گذارند
بیشتر اوقات هشت پای ماده تخم های خود را تا مدت کوتاهی پرورش می دهد و سپس می میرد. این پرورش ممکن است چند هفته و چندماه طول بکشد اما یک هشت پا ماده با حفظ تخم ها به مدت چهار سال و نیم رکورد جدیدی را ثبت کرد.
محققان این هشت پا را چندین بار مورد بررسی قرار دادند. آن ها در فاصله زمانی چهار سال و نیم، 3 بار به این هشت پا سر زدند و متوجه شدند که هنوز هم در حال نگهداری از تخم هاست اما هربار ظاهر او رنگ پریده تر و حالش وخیم تر از قبل بود تا این که برای بار چهارم مجدد به سراغ هشت پا رفتند و چیزی جز پوسته خالی تخم ها پیدا نکردند.
پس از بیرون آمدن هشت پاها از تخم، مادر با فشار آب آن ها را به سمت اقیانوس روانه کرده و سپس پیر می شود. او بی هدف در اقیانوس شنا می کند تا صید شود یا بمیرد. این طولانی ترین زمان تخم گذاری است که نه تنها بین هشت پا بلکه در بین هر حیوان روی کره زمین ثبت شده است.
12. هشت پا یکی از باهوش ترین موجودات روی کره خاکی است
مغز هشت پا از سه بخش اصلی تشکیل شده است. مغز مرکزی در اطراف مری قرار گرفته و دارای 50 میلیون نورون عصبی ، قسمت دوم مغز اختاپوس و در خوشه های پراکنده ای به نام گانگلیا جای گرفته است و حدود 80 میلیون نورون عصبی دارد.
این جانور بسیار باهوش است و توانایی باز کردن ظرف های دارای قفل کودک، تشخیص نماد ها، توانایی حل کردن پازل، توانایی تشخیص انسان ها و تفکیک آنها را دارد.
13. آن ها با بازوهایشان تصمیم گیری می کنند
سیستم عصبی هشت پا مانند بسیاری از مهره داران نیست. نورون ها به جای متمرکز شدن در یک نقطه، در سراسر بدن پخش می شوند. فقط حدود یک سوم از آن ها در مغز و دو سوم باقیمانده در سراسر بدن پخش می شود.
به گفته محققان، آن ها می توانند در نقطه تماس سریعا تصمیم بگیرند و در مورد چگونگی عملکرد این تصمیم گیری هنوز چیزهای زیادی برای دانستن وجود دارد اما به نظر محققان با مطالعه کردن می توان اطلاعات بیشتری در مورد نحوه قرار گیری آن ها در رفتارهای پیچیده ای مانند شکار کسب کرد.
یکی از سوالات محققان این است که هشت پا چگونه می تواند با سیستم عصبی گسترده ی خود، هنگام حرکت در آب و یافتن غذا در کف اقیانوس سریعا تصمیم گیری کند.
14. بازوهای هشت پا در صورت قطع شدن دوباره رشد می کنند
بازو های عجیب و توانای اختاپوس هرگز به هم گره نمی خورند و روی بازو های آنها تعداد زیادی عضو های مکنده ای است که هر کدام از این مکنده ها مستقل از دیگری فعالیت می کنند و توانایی چشیدن و بو کشیدن محیط پیرامون را برای جانور مهیا می کنند.
مکنده های روی بازو ها توانایی تشخیص بدن خود هشت پا را دارند و بدن خود جانور را نمی مکند. بازو های هشت پا توانایی بازسازی و ترمیم اعضای قطع شده بدنش را دارد.
بعد از قطع بازوی اختاپوس جای جراحت یک روزه مداوا شده و پس از ترمیم شدن جای زخم، سلول ها و عصب های موجود در محل بریدگی برآمدگی های کوچکی ایجاد می کنند که به تدریج رشد کرده و به یک بازوی کامل و بزرگتر تبدیل می شود.
15. هشت پا زیاد عمر نمی کند
هشت پا بسته به نوع گونه طول عمری بین چند ماه تا چند سال دارد. به آنها عمرشان کوتاه است و بعضی از گونه های این جاندار نیز شش ماه بیشتر زندگی نمی کنند.
16. اختاپوس ها عاشق بازی هستند
اختاپوس ها اهل “بازی” هم هستند زیرا آنها واقعا کنجکاو بوده ونیازمند تحریک برای برانگیخته شدن حس کنجکاویشان هستند.
17. آن ها بدنی فشرده و باورنکردنی دارند
هشت پا ها عاشق خزیدن در مکان های تنگ هستند. مکان هایی که برای ما کاملا ترسناک هستند، دقیقا مورد علاقه هشت پاها است. این حیوانات نرم تن هستند و هیچ استخوانی ندارند اما باز هم برای حرکت کردن در بعضی از مکان های تنگ محدود می باشند، دلیل آن هم وجود یک ماده سفت در نوک دهانشان می باشد.
اگر مکان های تنگ برای این قسمت از بدن آن ها مشکلی ایجاد نکنند،به راحتی حرکت می کنند. وارد شدن به زیر صخره های مرجانی یا داخل درزها، یک مکانیسم طبیعی فرار در هشت پا است.
