ریزش موی کرونایی و حقایقی که باید بدانید
عوارض جانبی طولانی مدت به دنبال بیماری کووید 19 باعث به وجود آمدن مشکلات بسیاری مثل از دست دادن حسِ چشایی و بویایی یا اختلال فکری و خستگی شده است. ریزش مو هم به عنوان یک علامت شایع گزارش شده است. با این که این عارضه جانبی می تواند یکی از نگران کننده ترین موارد باشد، اما خیال تان راحت که در اکثر شرایط زودگذر است. در این قسمت از بهداشت و سلامت پلاس وی در این باره توضیح مفصل خواهیم داد.
چه چیزی باعث ریزش مو ناشی از کرونا می شود؟
بیمارانی که ریزش مو ناشی از عفونت سارس کووید 2 را تجربه کرده اند، ممکن است متوجه ریزش دسته دسته مو در حین شانه زدن روزانه یا هنگام شستن موهای شان در حمام شده باشند. این پدیده به عنوان تلوژن افلوویوم شناخته می شود. حدود 90 درصد از مو های سر ما در مرحله رشد یا آناژن و حدود 10 درصد هم در مرحله استراحت یا تلوژن هستند.
آناژن در پوست سر حدود سه سال باقی می ماند؛ سپس مو ها را وارد مرحله تلوژن می کنند که بین 2 تا 6 ماه طول می کشد. در پایان تلوژن، موها از فولیکول های شان می ریزند و به تدریج موهای جدید آناژن جایگزین می شوند و این چرخه رشد همین طور ادامه می یابد.
به طور متوسط، افراد روزانه حدود 100 تا 150 مو از دست می دهند. اما زمانی که فردی یک رویداد استرس زا مثل بیماری کووید 19 را تجربه می کند، بدن می تواند خیلی از مو ها را پیش از موعد از حالت رشد آناژن به حالت تلوژن در حال استراحت، ببرد. به جای 10 درصد مو هایی که معمولا در مرحله استراحت و ریزش هستند، تا 50 درصد مو ها وارد این مرحله می شوند که بسیار بیشتر از حد طبیعی است و فرد را دچار بیماری آلوپسی می کند.
ریزش مو چه قدر طول می کشد؟
خبر خوب این است که اکثر موارد تلوژن افلوویوم حدودا در یک دوره 3 تا 6 ماهه؛ یعنی زمانی که مو های اضافی زودتر از موعد به مرحله تلوژن می رسند، ریخته اند. این عارضه بعد از یک رویداد محرک مثل کووید 19 اتفاق می افتد. وقتی آن دوره تمام شود، مو ها به آرامی به حالت عادی باز می گردند.
تلوژن افلوویوم باعث از دست دادن فولیکول های موی فرد نمی شود. با این که ممکن است مو به طور موقت رشد نکند، فولیکول های مو هنوز وجود دارند و در نهایت دوباره رشد خواهند کرد.
حتی بعد از متوقف شدن ریزش، بیماران ممکن است متوجه شوند که موهای شان به اندازه گذشته ضخیم نیست. این به دلیل کندی رشد مو است که تقریبا یک سانتی متر در ماه است؛ یعنی اگر کسی موهایش تا شانه باشد، ممکن است بیش از دو سال طول بکشد تا موهای جدید دوباره به آن بلندی شوند و بتواند دم اسبی ببندد.
در کمتر از 10 درصد موارد، ممکن است که بیماران شرایطی به نام تلوژن افلوویوم مزمن را تجربه کنند که در آن؛ ریزش بیش از حد مو می تواند بیش از 6 ماه ادامه پیدا کند. این اتفاق می تواند برای چند ماه یا حتی چند سال هم طول بکشد، و معمولا هیچ دلیل مشخصی ندارد. در این شرایط، علائم به بهترین شکل ممکن با درمان دارویی برطرف شده و بهبود می یابند.
افلوویوم تلوژن مزمن می تواند نشانه ای برای بیماران مبتلا به کووید 19 باشد. این مشکل احتمالا به این دلیل است که بدن آن ها تحت استرس زیادی بوده و هنوز به حالت عادی بازنگشته است. بیمارانی که تلوژن افلوویوم مزمن را تجربه می کنند؛ خاطرجمع باشند که تمام موهای شان را از دست نخواهند داد، زیرا نسبت مو های تلوژن هرگز از 50 درصد بیشتر نمی شود.
بیماری کووید 19 و ریزش مو
ریزش مو بر اثر بیماری کووید 19می تواند کمی زودتر از حد معمول رخ دهد؛ به طور مثال به جای این که بعد از سه ماه رخ دهد، ممکن است دو ماه زودتر اتفاق بیفتد. سایر مطالعات هم متوجه بهبودی سریع تر شده اند؛ یعنی علائم بهبودی ممکن است به جای 6 ماه، حدود 2 تا 3 ماه زودتر ایجاد شوند.
علل غیر کرونایی ریزش مو
بجز کرونا، چه چیزی می تواند باعث ریزش مو شود؟
- عفونت های ویروسی
- بستری شدن در بیمارستان
- عمل جراحی
- زایمان
- استفاده از برخی دارو ها به خصوص داروهای هورمونی
- اختلال عملکرد تیروئید
- ورود به دوران یائسگی
- استرس عاطفی قابل توجه
درمان های رایج ریزش مو
درمان عارضه ای مثل ریزش مو به زمان و صبر نیاز دارد. به بیماران روش هایی برای ارزیابی وضعیت و نظارت بر پیشرفت درمان در خانه ارائه می شود. به طور مثال ممکن است از یک بیمار خواسته شود که یک آزمایش برس مو 60 ثانیه ای انجام دهد و موها را به صورت یک توده جمع کند تا ببیند معمولا چقدر مو از دست می دهد؛ سپس با گذشت زمان و تکرار مجدد این کار، می تواند احساس کند که آیا وضعیتش رو به بهبود است یا خیر.
دارو ها به ویژه برای بیماران مبتلا به تلوژن افلوویوم حاد می توانند مشکل ساز باشند. بسیاری از اوقات، ما متوجه می شویم که این بیماران خود به خود بهبود می یابند؛ یعنی وقتی که بیماری داروی رشد مو را شروع می کند، تشخیص این که چه زمانی مصرف دارو را قطع کند، دشوار است.
معمولا مصرف دارو در مرحله حاد توصیه نمی شود. با این حال، دارو یا درمان های دیگر برای بیمارانی که هنوز 4 تا 6 ماه بعد از شروع ابتلا به کرونا ریزش را تجربه می کنند، منطقی است.
هر نوع ریزش مویی می تواند نشانه بروز یک استرس عاطفی مهم باشد که به خودی خود می تواند در صورت عدم مدیریت، به ریزش مو کمک کند. با این که داشتن اضطراب کاملا طبیعی است، اما توانمند سازی بیماران برای نظارت بر پیشرفت شان در خانه و اطلاع از اهمیت مدیریت استرس برای بهبودی موفقیت آمیز بسیار ارزشمند می باشد.
