از خواص ریواس می توان به ارتقای سلامتی مغز، کاهش وزن، مبارزه با سرطان و درمان علائم یائسگی نیز اشاره کرد، البته که روش استفاده از ریواس نیز حائز اهمیت است.
خواص ریواس و آب ریواس برای درمان، لاغری و زیبایی پوست
ریواس نوعی گیاه است که ساقه های ریواس به رنگ های قرمز، صورتی و سبز روشن و بافتی شبیه ساقه کرفس و طعم ترشی دارد. این گیاه معمولا در کوهستان ها و نقاطی با دمای پایین می روید. ریواس سرشار از مواد مغذی و ویتامین ها است و کالری اندک دارد. ریواس فواید بسیار فراوانی دارد و برای درمان بسیاری از بیماری ها و مشکلات مفید است. در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک با فواید و خواص بی نظیر ریواس آشنا شوید.
درمان یبوست
ریواس یک ملین طبیعی است و می تواند برای درمان یبوست استفاده شود. این گیاه دارای سنوساید است که به عنوان یک ملین محرک عمل می کند و چنانچه در بخش سلامت نمناک اشاره شده است ریواس حاوی مقدار زیادی فیبر است که می تواند سلامتی دستگاه گوارش را ارتقا دهد.
استحکام بخشیدن به استخوان ها
ویتامین کا همچنین برای تشکیل استخوان نیز مهم است. ریواس حاوی مقدار خوبی از ویتامین کا است که می تواند در سوخت و ساز استخوان و کمک به جلوگیری از پوکی آن، نقش ایفا کند. ریواس منبع خوبی از کلسیم است و برای سلامتی استخوان لازم است و ریسک شکستگی استخوان را کاهش می دهد.
ارتقای سلامتی مغز
ویتامین کا موجود در ریواس آسیب عصبی به مغز را محدود می کند و منجر به جلوگیری از آلزایمر شود. ریواس می تواند به درمان التهاب در مغز کمک کند و از آلزایمر، سکته و اسکلروزیس جلوگیری نماید.
لاغری و کاهش وزن
ریواس گزینهٔ خوبی برای کاهش وزن محسوب می شود. ریواس چربی ندارد و 100 گرم ریواس فقط 21 کالری انرژی دارد. ریواس دارای فیبر فراوانی است، مصرف فیبر در افراد دارای اضافه وزن اهمیت ویژه ای دارد و به کاهش اشتها و ایجاد احساس سیری طولانی مدت تر کمک می کند. ترکیبات موجود در ریواس می توانند به افزایش سوخت و ساز و افزایش چربی سوزی کمک کنند. این گیاه همچنین حاوی کاتچین است، ترکیب مشابهی که در چای سبز نیز موجود است و همان خواص مفید را داراست. کاتچین به عنوان افزایش دهنده متابولیسم شناخته شده است و همچنین به سوزاندن چربی بدن و کاهش وزن کمک می کند.
مبارزه با سرطان
مصرف منظم ریواس موجب مبارزه با سلول های سرطانی و پیشگیری از استرس اکسیداتیو می شود. مطالعات جانوری نشان داده است، فیزیون یک ماده شیمیایی موجود در ریواس که رنگ ساقه را تشکیل می دهد، می تواند پنجاه درصد سلول های سرطانی را طی 48 ساعت از بین ببرد. برای خنثی کردن رادیکال های آزاد در داخل بدن که موجب بی خاصیت کردن سلول های بدن و ایجاد استرس اکسیداتیو در اندام های بدن می شوند، بهتر است از غذاهای محتوی ویتامین A و ویتامین C، مانند ریواس، استفاده کنید. همچنین ریواس منبع طبیعی بتاکاروتن و سایر ترکیبات پلی فنول مانند زآگزانتین و لوتئین است که با عوامل ایجاد سرطان دهان و سرطان ریه مبارزه می کنند. خواص ضد سرطانی ریواس به طور قابل توجهی وقتی پخته می شوند، افزایش پیدا می کند.
محافظت از قلب
ریواس به عنوان منبع خوبی از فیبر سطح کلسترول را کاهش می دهد، خوردن ساقه ریواس، کلسترول بد را تا 9٪ درصد کاهش می دهد. مطالعات دیگر درباره ترکیبات فعال در ریواس می گویند که این ترکیبات از شریان ها در مقابل صدماتی که به بیماری قلبی عروقی منجر می شود، محافظت می کند. بعضی منابع می گویند که ریواس همچنین می تواند فشار خون را نیز کاهش دهد و از این طریق به محافظت از قلب کمک کند.
درمان دیابت
بعضی از تحقیقات نشان داده اند که ترکیبات موجود در ساقه ریواس می تواند به بهبود سطح قند خون و حتی به کاهش کلسترول کمک کند. ترکیب فعالی که راپونتیسین نامیده می شود برای دیابت مفید است پس مبتلایان به دیابت می توانند، جهت تثبیت قند خون شان، ریواس را به رژیم غذایی شان اضافه کنند.
بهبود بینایی
مصرف ریواس سبب تقویت بینایی چشم می شود زیرا ریواس حاوی لوتئین و ویتامین ث است که هر دوی اینها به بینایی بهتر کمک می کند. گونه های قرمز ریواس مقادیر قابل توجهی فلاونوئید پلی فنولیک مانند زئاگزانتین، بتاکاروتن و لوتئین دارند که این مواد مغذی، در بدن انسان به ویتامین A تبدیل می شوند. پس، مصرف منظم ساقه های ریواس قرمز به افزایش بینایی و به تاخیر انداختن بیماری های متعدد چشمی کمک می کند.
سلامت کلیه
مطالعات نشان می دهد که ریواس می تواند اثرات معالج را در درمان بیماری های مزمن کلیوی در مرحله 3 و 4 را بهبود بخشد. اما از آنجا که ریواس حاوی مقداری اکسالیک اسید و ترکیبات اگزالاتی است که برای سنگ کلیه مضر است و تشکیل آن را تشدید می کند، از این رو سلامت نمناک توصیه می کند با پزشک خود قبل از مصرف آن مشورت کنید.
درمان علائم یائسگی
زنان در مرحله یائسگی دچار علائم شدید جسمی و عاطفی مانند تعریق شدید شبانه و گرگرفتگی می شوند و خطر پوکی استخوان نیز در این دوره افزایش می یابد. ریواس سرشار از کلسیم است و می تواند به کاهش بعضی از این علائم یائسگی کمک کند. همچنین مطالعات نشان می دهند ریواس حاوی فیتوستروژن است و می تواند علائم یائسگی و گر گرفتگی را التیام بخشد.
رفع چین و چروک و به تاخیر انداختن پیری پوست
پیری زودرس که معمولا با لکه های قهوه ای پوست و چین و چروک صورت همراه است. مصرف منظم ریواس به دلیل وجود ویتامین آ و آنتی اکسیدان طبیعی به خنثی سازی رادیکال های آزاد کمک می کند و علائم پیری مانند چین و چروک را به تاخیر می اندازد. همچنین مصرف ریواس سبب می شود پوست شما از آسیب سلول ها توسط رادیکال های آزاد به دور بماند.
ریواس یک عامل ضد باکتریائی و ضد قارچ است و به حفاظت از پوست شما در مقابل عفونت های مختلف کمک می کند. برای بهره بردن از خواص ریواس خام می توانید ژل ساقه ریواس را خارج کرده و بر روی صورت خود بمالید. بعد از 15 صورت خود را با آب سرد بشویید. این ماسک را هر روز صبح تکرار کنید.
رنگ کردن مو
ریشه ریواس حاوی مقدار خوبی از اکسالیک اسید است که به مو رنگ قهوه ای روشن یا بلوند می دهد. وجود اکسالیک اسید رنگ موها را طولانی تر کرده و به پوست سر آسیب نمی رساند.
برای رنگ کردن مو با ریواس حدود سه قاشق سوپ خوری از ریشه پودر شده ریواس را به دو فنجان آب اضافه کرده و به مدت 15 دقیقه آن را بجوشانید و بگذارید تا شب به حال خود باقی بماند. محلول حاصل را صبح تصفیه کرده و بر روی موهای خود بریزید و رنگ موی خارق العاده را مشاهده کنید.
رفع اختلالات ژنتیکی کبد
سندرم هپاتیت نوزادان، یک اختلال نادر ژنتیکی است که باعث ترشح صفرا در کبد نوزادان می شود. ریواس حدود 89٪ در کاهش زردی و لکه های زرد پوست که نشان دهنده غلبه ی صفرا است، موثر است.
کاهش کلسترول
مصرف منظم ریواس می تواند، به طور مؤثر، موجب افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) در بدن و کاهش تجمع کلسترول شود. ساقه ریواس مقادیر زیاد فیبر و استر گالویل که یک ماده شیمیایی ضدکلسترول است، را در خود دارد بنابراین گنجاندن ریواس در رژیم غذایی سطوح کلسترول را کنترل می کند.
کاهش التهاب پانکراس
افراد مبتلا به التهاب شدید پانکراس، با استفاده از پودر ریواس چینی، با یک برنامه مشخص غذایی، می توانند التهاب را در کل بدن و آسیب به کبد و کلیه را کاهش دهند.
درمان زخم های گوارشی
در ریواس مقدار چشمگیری فیبر وجود دارد که از بروز بیماری های گوارشی جلوگیری می کند. مصرف فیبر می تواند موجب تسریع درمان یبوست و به دفع انواع اختلالات گوارشی و خنثی کردن عوامل آن مانند عوامل ایجادکنندهٔ سرطان روده بزرگ کمک کند. همچنین این مادهٔ مغذی به دفع مناسب مدفوع و جلوگیری از گرفتگی های معده کمک می کند. بااین حال، در صورت بروز مشکلات گوارشی، بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید.
بهبود ریکاوری بعد از جراحی
ریواس به افرادی که جراحی برداشتن صفرا داشته اند جهت عملکرد بهتر و سریعتر روده کمک میکند. همچنین مدت زمان بستری شدن را کاهش داد.
کمک به گردش خون
ریواس م مقادیر فراوانی از مواد معدنی مانند آهن و مس را داراست. مصرف این مواد معدنی به رشد گلبول های قرمز خون و افزایش اکسیژن رسانی در بدن تان کمک می کند. ریواس به گردش خون کمک کرده ولی نمی توان آن را جایگزین داروها نمود.
کاهش عفونت های قارچی
قارچ ها در خاک و گیاهان و همچنین در بسیاری از سطوح سرپوشیده و روی پوست انسان زندگی می کنند. مصرف ریواس به طور منظم ابتلا به عفونت های قارچی را در افراد کاهش می دهد.
ارتقای عملکرد ذهنی
ریواس حافظه را بهبود بخشیده و برای پیشگیری از بیماری ها و مشکلات مرتبط با پیری و حفظ سلامت روان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ریواس سرشار از ویتامین K است و می تواند در حفظ سلامت سلول های مغز تأثیری قابل توجه گذاشته و سلامت مغز را به طور چشمگیری تضمین کند. ویتامین K برای تحریک فعالیت های شناختی و درنتیجه کمک به سلامت روانی ضروری است.
جلوگیری از آلزایمر
آب ریواس حاوی ویتامین کا است که برای ارتقای مغز مهم است. ویتامین کا برای توقف آسیب عصبی به مغز ضروری است. 100 گرم ساقه ریواس تازه، 29.3 میکروگرم ویتامین K که حدود 24 درصد RDA است را تامین می کند. استفاده منظم از ساقه های ریواس و نوشیدن آب ریواس حافظه را تقویت کرده و شروع زوال عقل را به تاخیر می اندازد.
پاکسازی بدن
ریواس سرشار از فیبر است و خواص ملین شگفت انگیزی دارد. همین مسئله، ریواس را به یک عامل سم زدای فوق العاده تبدیل می کند.
تحکیم سیستم ایمنی
ویتامین C آنتی اکسیدانی است که از بدن تان در برابر بیماری های کوچک و بزرگ محافظت می کند. ریواس منبع خوبی از ویتامین ث است. این ویتامین نقش حیاتی را در تحکیم سیستم ایمنی ایفا می کند. همچنین ریواس سرشار از آنتی اکسیدان های مهم مانند آنتوسیانین و پروآنتوسیانیدین هاست که در محافظت از بدن در برابر بیماری ها مؤثرند.
افزایش سلامت رگ های خونی
روزانه به مصرف 60 میلی گرم ویتامینC برای حفظ عملکرد نرمال رگ های خونی، نیازدارید. این ویتامین برای سنتز کلاژن که عنصر کلیدی برای سنتز، حفظ و ترمیم رگ های خونی است، ضروری می باشد. شما فقط با یک بار خوردن ریواس، می توانید 17 درصد از RDA این ویتامین را تامین کنید.
کاهش غلظت خون
افزایش غلظت خون موجب لخته شدن خون و سکته، ترومبوز سیاهرگی عمقی و دیگر اختلالات قلبی عروقی می شود. ریواس، ازطریق محافظت از بدن در برابر چنین مشکلات سلامتی، سطح غلظت خون را پایین می آورد.
کاهش فشارخون
برای کنترل فشار خون خود روزانه ریواس تازه، مصرف کنید. ریواس فشار خون بالا را کاهش داده و این مسئله از شما دربرابر بیماری های قلبی و قلبی عروقی محافظت می کند.
استخوان ها و دندان های سالم تر
ریواس سرشار از کلسیم و مقدار زیاد ویتامین K است که به سلامت استخوان ها و دندان های تان و تقویت آن ها کمک می کند.
عالی برای زنان باردار و شیرده
زنان باردار، روزانه به 450 میلی گرم کولین و زنان شیرده به حدود 550 میلی گرم از این ماده نیاز دارند. یک ساقه ریواس حاوی 3.1 گرم کولین است و منبع خوبی از آهن، کلسیم، منیزیم، ویتامین C، ویتامین های گروه B و فولات است. کولین نقشی اساسی در تعیین سلامتی مغز جنین دارد اما زنان باردار نباید از ریواس بیش از حد استفاده کنند چرا که ممکن است باعث انقباضات رحمی شود.
طبع ریواس
طبیعت ریواس در طب سنتی سرد می باشد. ریواس سرشار از آنتی اکسیدان ها، فلاونوئید ها، ویتامین A، ویتامین C، ویتامین K، پتاسیم، منیزیم، منگنز و کلسیم است.
عوارض جانبی ریواس
مثل همیشه بخش سلامت نمناک پس از بررسی فواید و خواص وارد بحث عوارض شده و نکات جدی را خاطرنشان میکند که در مورد ریواس شامل :
معده ی ناراحت
ریواس، ممکن است باعث ناراحتی معده، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال شود. افزایش مدت زمان اسهال ممکن است ریسک کم آب شدن بدن را افزایش دهد. با پزشک خود صحبت کنید اگر ناراحتی معده تان ادامه پیدا کرد یا اینکه اسهال بیش از دو یا سه روز ادامه داشت.
انقباضات رحمی
مصرف بیش از حد مجاز ریواس در زنان باردار ممکن است سبب انقباضات رحمی شود. مصرف ریواس توسط مادران شیرده نیز ممکن است باعث ایجاد اسهال در نوزادان شود.
افزایش مشکلات هورمونی
افراد دارای مشکلات حساسیت هورمونی مانند سرطان تخمدان یا کیست رحمی نباید ریواس مصرف کنند زیرا این گیاه تاثیراتی مانند استروژن بر روی بدن دارد.
آسیب به کلیه ها
ریواس دارای مقدار زیادی اکسالیک اسید است ، زیاده روی در مصرف آن می تواند باعث آسیب به دستگاه گوارش و کلیه ها و جلوگیری از جذب کلسیم و منیزیم شود البته این میزان اکسالیک اسید از چند کیلوگرم ریواس به دست می آید، بنابراین مصرف متعادل این گیاه خطری ندارد. ساقه های ریواس مقادیر بالایی اگزالیک اسید دارد، کلسیم اگزالات بالا می تواند موجب بروز هیپراگزالوری شود. هیپراگزالوری وضعیتی حاد است که با تجمع کریستال های کلسیم اگزالات در برخی اندام ها رخ می دهد. این کریستال ها می توانند موجب بروز سنگ کلیه شوند و درنهایت به بروز نارسایی کلیوی بینجامند.
واکنش های آلرژیک
ریواس منبع عالی از مواد مغذی مانند ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و پلی فنول ها است و وجود این ترکیبات آن را برای بدن ما بسیار مفید می سازد. همچنین ریواس فوایدی را مهیا می سازد که هر کسی نمی تواند از آن بهره مند شود. چرا که برخی ممکن است به ریواس حساسیت داشته باشند و باید تا آنجایی که ممکن است از مصرف ریواس اجتناب کنید. بعضی از عوارض حساسیتی آن ممکن است ورم زبان و لب ها، خارش، و جوش زدن باشد.
تداخلات دارویی ریواس
ریواس ممکن است در قابلیت جذب داروهای خوراکی مداخله کند. اگر ریواس مصرف کنید ممکن است با افزایش ریسک کاهش پتاسیم مواجه شوید اگر آن را با دیگوکسین، داروهای ادرار آور یا کورتیکوسترویید ها بخورید. از خوردن ریواس اجتناب کنید اگر از داروی وارفارین یا سایر رقیق کننده های خون استفاده می کنید چرا که ترکیب این دو ممکن است ریسک خونریزی را افزایش داد. علاوه بر آن ریواس را با دیگر ملین ها یا داروهایی که ممکن است به کلیه شما آسیب بزند مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و سیکلوسپورین مصرف نکنید.
موارد استفاده و طریقه مصرف ریواس
ریواس هایی را انتخاب کنید که جوان تر و خوشمزه ترند و ساقه های ترد، صاف، شفاف و کوچک تر دارند.
از ساقه ی ریواس به صورت خام و پخته برای تهیه انواع کیک، شربت، ترشی، مربا، کمپوت، آبمیوه، ریواس پلو و دمنوش ریواس به کار می برند.
در ایران با ریشه این گیاه خورشتی ترش و خوشمزه با همین نام یعنی «خورشت ریواس» طبخ می کنند.
ریواس به خاطر مقادیر بالای مالیک اسید طعم ترشی دارد. رشد و پرورش ریواس در تاریکی باعث کاهش ترشی و افزایش تردی گونه ای از ریواس می شود که در بهار و اواخر زمستان می روید.