فواید استفاده از ظروف سفالی و آشپزی در قابلمه سفالی
در زمان های قدیم، مردم روستاها آب را در کوزه های سفالی ذخیره و از قابلمه های سفالی برای طبخ غذا استفاده می کردند که بسیار سالم بود و به طعم خوش غذا کمک می کرد اما، اکنون با وجود انواع مختلفی از ظروف در بازار افراد تمایلی به استفاده از آن ندارند. بسیاری از خانوارهای شهری از ظروف سفالی به عنوان دکور بهره می برند و آشپزی را در آنها دوست ندارند زیرا غذا کندتر از حد معمول طبخ می شود به همین دلیل در این بخش از بهداشت و سلامت پلاس وی به بررسی مزایای استفاده از قابلمه های سفالی می پردازیم.
طعم خوبی به غذا می بخشند
ظروف سفالی از گل ساخته شده اند و ماهیت قلیایی دارند، این ویژگی ظروف آن را قادر می سازد تا هنگام پخت با اسیدهای موجود در غذا ارتباط برقرار کرده و آن را متعادل کند. این ظروف نه تنها باعث سلامت غذا شده بلکه عطر و بوی خوبی به آن می بخشد. غذای پخته شده در ظروف سفالی غنی از مواد معدنی مختلف مانند آهن، فسفر، کلسیم، منیزیم و غیره می شود.
ارزش غذایی را حفظ می کنند
ظروف سفالی متخلخل هستند و باعث گردش مساوی گرما و رطوبت در طی فرآیند پخت شده ، با این کار غذا می تواند ارزش غذایی بیشتری را نسبت به غذایی که در انواع دیگر ظروف تهیه می شود، حفظ کند همچنین، گوشت پخته شده در این ظروف آبدار و لطیف باقی می ماند.
برای سلامت قلب مفید هستند
استفاده زیاد از روغن برای پخت و پز یکی از دلایل اصلی افزایش وزن است. اگر می خواهید غذاهای کم چرب داشته باشید، ظروف سفالی یکی از بهترین گزینه هاست زیرا برای پخت غذا به روغن بسیار کم و در عوض به زمان بیشتری برای گرم شدن نیاز دارند و فرآیند پخت و پز کندتر اتفاق می افتد همچنین به حفظ رطوبت و روغن های طبیعی موجود در غذا کمک می کنند.
عطر خوبی به غذا می بخشند
رایحه واقعی غذا هنگام پخت در ظروف سفالی یا گلی حفظ می شود. این اتفاق به دلیل خاصیت متخلخل بودن قابلمه های سفالی و همچنین روند کند پخت اتفاق می افتد.
مقرون به صرفه هستند
قابلمه های سفالی تقریباً در تمام نقاط کشور به راحتی در دسترس هستند و اشکال و اندازه های مختلفی دارند، بنابراین می توانید قابلمه مناسبی را انتخاب کنید. قابلمه های گلی نیز مقرون به صرفه هستند و به شما این امکان را می دهند که با کمترین هزینه غذا بپزید.
صرفه جویی در شوینده
این دسته از ظروف به راحتی شسته می شوند و نیاز به استفاده از مواد شوینده ی زیادی برای تمیز کردن آنها نیست، از طرفی شستشوی این ظروف زحمت خاصی نیز ندارد.
چگونه از ظروف سفالی استفاده کنیم؟
بخش مهمی از استفاده از هر نوع ظرف، رعایت اصول مراقبت و استفاده از آن است که این موارد برای قابلمه ها و ظروف سفالی هم باید رعایت شود، نکاتی شامل :
شست و شو
از آنجا که خاک رس متخلخل است، نمی توانید آن را با صابون یا شوینده معمولی ظرفشویی بشویید زیرا صابون در خاک رس فرو رفته و در نهایت به وعده غذایی بعدی که در قابلمه می پزید انتقال می یابد پس، باید قابلمه سفالی را با آب گرم و برس زبر تمیز کنید همچنین از جوش شیرین می توان برای از بین بردن بوها استفاده کرد، خصوصاً اگر غذا را با پیاز و سیر پخته اید. برای لکه های سرسخت، سنگ نمک را روی پد بریزید و آن را به خوبی بشویید سپس قابلمه را با آب داغ پر کرده و نیم ساعت صبر کنید، آب را دور بریزید و دوباره بشویید.
کنترل دما
برای پخت غذا با این ظروف روی اجاق گاز، با حرارت کم شروع کنید و دما را به تدریج افزایش دهید. معمولاً حرارت متوسط یا پایین بهتر است زیرا بالا رفتن یا کاهش ناگهانی دما منجر به ترک خوردگی می شود.
ظروف سفالی داغ را روی سطح سرد قرار ندهید، زیرا ترک می خورد بنابراین هنگام برداشتن قابلمه داغ از روی گاز یا داخل فر همیشه روی یک حوله مقاوم در برابر حرارت یا سطح چوبی قرار دهید. در صورت قرار دادن قابلمه داخل فر نیازی به گرم شدن فر از قبل نیست و اجازه دهید تا دما به آرامی افزایش یابد.
آماده سازی قابلمه های سفالی قبل از اولین استفاده
قابلمه های سفالی را چند ساعت در آب غوطه ور کنید همچنین می توانید آن را یک شب در سینکی پر از آب قرار دهید سپس از داخل آب برداشته و بگذارید کاملا خشک شود.
نکات قبل از پخت و پز با قابلمه سفالی
- قابلمه های سفالی را قبل از پخت غذا به مدت تقریبی 15 تا 20 دقیقه در آب خیس کرده تا آب را جذب کند.
- بخار آزاد شده با گرم شدن قابلمه به جلوگیری از خشک شدن غذا و حفظ طعم های طبیعی آن کمک می کند.
- از دمای مناسب اطمینان حاصل کرده زیرا افزایش یا کاهش ناگهانی دما ممکن است منجر به ترک یا شکستگی قابلمه شود.
- قابلمه را در وسط فر قرار دهید و بگذارید تا آرام آرام گرم شود.
- همیشه غذا را با حرارت کم یا متوسط بپزید.
- هرگز در حین گرم بودن قابلمه آب یا مواد غذایی سرد اضافه نکنید زیرا ممکن است منجر به شکستگی یا ترک خوردگی شود و در صورت نیاز فقط آب گرم اضافه کنید.
جلوگیری از ترک خوردگی قابلمه سفالی
- هر روغن گیاهی که دوست دارید را به خوبی به سراسر قابلمه بزنید.
- 3/4قابلمه را با آب پر کنید و قبل از قرار دادن روی اجاق گاز درب آن را بگذارید و به مدت 2-3 ساعت با دمای پایین روی حرارت گاز و یا در فر با دمای 350 درجه فارنهایت قرار دهید.
- قبل ازبرداشتن قابلمه از روی حرارت آن را 2 تا 3 ساعت بپزید سپس اجازه دهید قبل از شستشو خنک شود. این فرآیند قابلمه را سخت می سازد و از ترک خوردگی جلوگیری و به از بین بردن بوی خاک رس کمک می کند.
