فلوکونازول چیست و چرا استفاده می شود؟
فلوکونازول یک داروی تجویزی است که به صورت قرص مصرف می شود. قرص فلوکونازول به عنوان یک داروی عمومی و ژنریک به نام دیفلوکان در دسترس است. داروهای ژنریک معمولا ارزان تر از داروهایی با نام تجاری هستند.
در برخی موارد، ممکن است شکل تجاری آن موجود نباشند. داروی فلوکونازول برای پیش گیری و درمان کاندیدیاز استفاده می شود. این بیماری ناشی از عفونت با یکی از انواع قارچ کاندیدا است. کاندیدیاز شامل عفونت قارچی واژینال و نیز عفونت قارچی دهان (برفک) می باشد.
هم چنین کاندیدیاز می تواند باعث عفونت در بخش های دیگر بدن، از جمله گلو، مری، ریه ها و خون شود. افرادی که پیوند مغز استخوان انجام داده اند ممکن است با فلوکونازول برای جلوگیری از کاندیدیاز درمان شوند.
به این دلیل که سیستم ایمنی آن ها ضعیف و بیشتر مستعد آلودگی به شکل جدی تری از کاندیدیاز است. فلوکونازول برای درمان مننژیت (عفونت مغز و نخاع) که ناشی از قارچ کریپتوکوکوس است، استفاده می شود.
فلوکونازول چگونه عمل میکند؟
فلوکونازول متعلق به گروهی از داروها به نام تریازول ضد قارچی است. این داروها به روش مشابهی کار می کنند و اغلب برای درمان بیماری های مشابه استفاده می شود.
فلوکونازول، تولید مثل قارچ کاندیدا و کریپتوکوکوس را مسدود می کند. افراد مبتلا به عفونت این قارچ، با مصرف فلوکونازول به رفع عفونت کمک می کند. این دارو حتی در افرادی که در معرض خطر بالاتر قرار دارند، به جلوگیری از عفونت کمک می کند.
چگونه فلوکونازول را مصرف کنید؟
میزان مصرف دارو و نحوه مصرف آن اغلب به موارد زیر بستگی دارد:
- سن
- شرایطی که فرد تحت درمان قرار می گیرید
- وخامت بیماری
- بیماری های دیگر
- واکنش به اولین دوز
عوارض جانبی فلوکونازول:
فلوکونازول باعث گیجی نمی شود، اما عوارض جانبی دیگری دارد مانند:
- سردرد
- اسهال
- تهوع یا ناراحتی معده
- سرگیجه
- معده درد
- استفراغ
- تغییر در مزه غذا
- خارش شدید در افراد با مصونیت پایین
اگر این اثرات خفیف باشند، ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته رفع شود، اما اگر شدید باشد به پزشک مراجعه کنید.
عوارض جانبی جدی:
اگر عوارض جانبی جدی دارید با پزشک تماس بگیرید.
نشانه ها می توانند شامل:
- زرد شدن پوست و یا سفیدی چشم
- ادرار تیره
- رنگ روشن مدفوع
- خارش شدید پوست
- استفراغ یا حالت تهوع
خارش شدید در افراد مبتلا به سندروم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز)یا سرطان. نشانه ها می توانند شامل:
- پوسته پوسته شدن
- خارش شدید
تورسادس دی پوینت (یک وضعیت ضربان قلب تهدید کننده). نشانه ها می توانند شامل:
- تپش قلب
- ضربان قلب نامنظم و سریع
- سرگیجه
- غش کردن
- تشنج
مشکلات غدد آدرنالی؛ نشانه ها می توانند شامل:
- ضعف ماهیچه
- درد شکم
- خستگی
- از دست دادن اشتها
تداخلات دارویی فلوکونازول با داروهای دیگر:
قرص های فلوکونازول می تواند با دیگر داروها، ویتامین ها، یا برخی گیاهان تداخل داشته باشند. تداخلات دارویی کارکرد یک دارو را تغییر می دهد که می تواند مضر باشد یا از عملکرد مناسب دارو جلوگیری کند. برای اجتناب از تداخلات، پزشک باید تمام داروهای را به دقت مدیریت کند.
چنانچه در این بخش از سلامت پلاس وی گفته ایم داروهای خاصی وجود دارند که نباید از آن ها استفاده کنید. این داروها زمانی که با فلوکونازول مورد استفاده قرار می گیرند، می توانند موجب اثرات خطرناکی در بدن شوند.
نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
ترفنادین، پیموزاید، کلاریترومایسین، اریترومایسین، رولازین، لومیتاپید دونپزیل، ووریکونازولو و کوینیدین هنگامی که با فلوکونازول استفاده می شود، می تواند منجر به ضربان قلب شدید به نام تورسادس دی پوینت شود.
داروهایی که خطر عوارض جانبی را افزایش می دهند:
داروهای دیابت مانند گلیبورید و گلیپیزید:
افزایش عوارض جانبی می تواند شامل کاهش قند خون باشد که موجب بروز نشانه هایی از قبیل عرق کردن ، لرز، ضربان تند،ضعف، گرسنگی و سرگیجه می شود.
فنیتوئین:
مصرف این دارو با فلوکونازول می تواند باعث مشکل در هماهنگی اعضا، تکلم نامفهوم و گیجی شود. در حالی که فلوکونازول را مصرف می کنید پزشک میزان فنیتوئین خون را اندازه گیری خواهد کرد. این امکان وجود دارد که پزشک دوز فنیتوئین را در حال مصرف فلوکونازول کاهش دهد.
وارفارین:
افزایش عوارض جانبی می تواند شامل کبودی، خون ریزی بینی و خون در ادرار یا مدفوع باشد.
سیکلوسپورین، تاکرولیموس و سیرولیموس:
افزایش عوارض جانبی می تواند سبب آسیب کلیوی نیز شود. در حالیکه فلوکونازول را مصرف می کنید، پزشک برای بررسی علائم آسیب کلیه ، خون را بررسی خواهد کرد. اگر علائم آسیب کلیوی دارید، پزشک ممکن است دوز این داروها را کم و یا آن ها را به طور کامل متوقف کند تا اینکه درمان با فلوکونازول انجام شود.
تئوفیلین:
مصرف این دارو با فلوکونازول می تواند باعث گرفتگی عضلات ماهیچه، سردرد، فشار خون پایین و تشنج شود. در حال مصرف فلوکونازول پزشک میزان فنیتوئین خون را اندازه گیری خواهد کرد.
زیدوودین:
افزایش عوارض جانبی می تواند شامل سردرد، خستگی، از دست دادن اشتها، تهوع و استفراغ باشد.
داروهای مسکن، مانند متادون و فنتانیل:
میزان این داروها ممکن است در هنگام مصرف فلوکونازول افزایش یابد. عوارض جانبی شامل تنفس کندتر، گیجی و خواب آلودگی می باشد.
برخی از مسدود کننده های کانال کلسیم، مانند نیفدیپین ،آملودیپین ، وراپامیل و فلدیپین:
باعث افزایش عوارض جانبی شامل فشار خون پایین، سرگیجه، گیجی و سردرد می شود.
کاربامازپین:
عوارض جانبی افزایش یافته عبارتند از حالت تهوع، استفراغ، ناپایداری، تعداد پایین سلول های خونی ، التهاب شدید، نارسایی قلبی و نارسایی کبد.
استاتین مانند آتورواستاتین و سیمواستاتین:
موجب عوارض جانبی مثل درد و ضعف ماهیچه و افزایش کراتین خون می شود.
داروهای ضد درد مانند کلرپرومازین، هالوپریدول و زیپراسیدون:
تداخل مصرف فلوکونازول با این داروها خطر ابتلا به یک وضعیت ضربان قلب نامنظم که تورسادس دی پوینتز نامیده می شود را افزایش می دهد.
داروهای آریتمی قلب مانند آمیودارون و دوفتیلید:
تداخل مصرف فلوکونازول با این داروها خطر ابتلا به یک وضعیت ضربان قلب نامنظم را افزایش می دهد.
هشدارهای فلوکونازول:
هشدار آلرژی؛ این دارو می تواند موجب واکنش آلرژیک شدید شود. نشانه ها می توانند شامل:
- کوتاهی نفس
- سرفه
- خس خس
- تب
- لرز
- ضربت قلب و گوش
- ورم پلک ها، صورت، دهان، گردن و یا هر قسمت دیگری از بدن شما
- خارش پوست، کهیر، تاول ها و یا پوسته پوسته شدن
اگر واکنش آلرژیک دارید، به پزشک مراجعه کنید.
اگر تا به حال نسبت به این دارو واکنش آلرژیک داشته اید، دوباره آن را مصرف نکنید زیرا می تواند مهلک باشد.
هشدار برای افرادی که بیماری خاصی دارند:
برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی:
اگر بیماری کلیوی یا سابقه بیماری کلیوی دارید، کلیه ها ممکن است قادر به دفع این دارو از بدن نباشند. بنابراین ممکن است سطح فلوکونازول را در بدن بالا ببرد که عوارض جانبی بیشتری ایجاد می کند. این دارو هم چنین ممکن است بیماری کلیوی را بدتر کند.
افراد مبتلا به مشکلات کبدی:
فلوکونازول می تواند موجب مشکلات کبدی شود. اگر پیش از مصرف این دارو مشکل کبد دارید، قبل از استفاده با پزشک صحبت کنید.
افرادی با سطح قند خون بالا:
فرم سوسپانسیون حاوی ساکاروز، نوعی قند است. اگر بیماری دارید که سطح قند خونتان را افزایش می دهد، نباید از این نوع دارو استفاده کنید.
افراد با بیماری خاص که ایمنی را کاهش می دهد:
اگر بیماری خاصی دارید که ایمنی شما را کاهش می دهد، از قبیل سرطان، ویروس نقص ایمنی انسانی (اچ آی وی)، یا نقص ایمنی اکتسابی (ایدز)، احتمال بیشتری وجود دارد که در اثر مصرف فلوکونازول خارش بگیرید. پزشک پوست را تحت نظارت قرار خواهد داد.
مشکلات غدد آدرنالین:
این دارو می تواند باعث مشکلات غده آدرنالین شود. غده آدرنالین هورمون هایی تولید می کند که بسیاری از عملکردهای بدنی نرمال را تحت تاثیر قرار می دهند. این مساله ممکن است پس از توقف دارو قابل بازگشت باشد.
افراد با ریتم های قلب غیرطبیعی:
استفاده از فلوکونازول می تواند ضربان قلب را تحت تاثیر قرار دهد. اگر از قبل یک ریتم ضربان قلب غیر عادی داشته باشید، مصرف فلوکونازول ممکن است منجر به مشکلات قلبی خطرناک شود.
هشدار برای گروه های دیگر :
زنان باردار:
تحقیقات نشان می دهد که وقتی مادر این دارو را با دوز 150 میلی گرم یا بالاتر مصرف می کند، اثرات نامطلوبی بر جنین دارد. این دارو در دوران بارداری، فقط باید در موارد جدی مورد استفاده قرار گیرد، مانند درمان عفونت های خطرناک در مادر که مورد نیاز است. اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید با پزشک صحبت کنید.اگر در حین مصرف این دارو باردار شدید سریعا با پزشک در میان بگذارید.
زنان شیرده:
فلوکونازول وارد شیر مادر می شود و ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی در کودکی شود که از شیر مادر تغذیه می کند. در چنین مواردی با پزشک صحبت کنید.شاید لازم باشد شیردهی یا مصرف این دارو را متوقف کنید.
سالمندان:
کلیه افراد مسن به همان خوبی که باید کار نمی کند و این می تواند باعث کندی در پردازش دارو شود. در نتیجه یک دارو مدت طولانی تری در بدن باقی می ماند و منجر به افزایش ریسک عوارض جانبی می شود.
برای کودکان:
این دارو نباید در افراد کوچکتر از 6 ماه مورد استفاده قرار گیرد.
نحوه مقابله با عوارض جانبی فلوکونازول
سردرد:
استراحت و نوشیدن مقدار زیادی مایعات. اگر به دارو نیاز دارید و سردرد بیش از یک هفته طول بکشد یا خیلی شدید باشد، به پزشک مراجعه کنید.
معده درد:
با آرامش خاطر استراحت کنید، غذا را آرام میل کنید و بنوشید، وعده های غذایی مکرر و کم داشته باشید،اگر درد زیادی دارید، یک تشک گرمایی یا یک بطری آب گرم روی شکم ممکن است به شما کمک کند.
اسهال:
مایعات زیادی برای جلوگیری از کمبود آب بدن بنوشید. اگر نشانه هایی از کمبود آب بدن دارید، مانند مدفوع کم تر از حد معمول و یا مدفوع سیاه و بد بو به پزشک مراجعه کنید.
احساس (تهوع یا استفراغ):
وعده های غذایی ساده داشته باشید و غذاهای مقوی و یا تند نخورید. اگر بیمار هستید، چند جرعه آب بنوشید تا از کمبود آب جلوگیری کنید.
خارش:
آنتی هیستامین مصرف کنید. اگر خارش بدتر شد، یا پس از یک هفته بهتر نشد، به پزشک مراجعه کنید.