سریال پشت بام تهران در دامنه های البرز
برای اینکه مجموعه تلویزیونی دیده شده و موفق به جذب مخاطب بسیاری شود ، فقط حضور بازیگران مطرح نمی تواند تضمینی برای آن باشد.بلکه داستان سریال ، کارگردنانی و درون مایه قصه فیلم و خیلی از مسایل پشت صحنه در موفقیت آن دخیل می باشند و به نوعی به هنگام پخش آن سریال مردم با اشتیاق تماشا کرده و خیابانها را بتواند خلوت کند.
سریال تلویزیونی پشت بام تهران به کارگردانی بهرنگ توفیقی و تهیه کنندگی زینب تقوایی به سفارش شبکه یک سیما مراحل تصویربرداری را پشت سر می گذارد. مضمون این سریال اجتماعی و به قلم سعید نعمت الله است. این سریال با درونمایه اجتماعی و با داشتن قصه ای بروز،بازیگرانی حساب شده و روندی تند، یکی از سریال های پربیننده این شب های تلویزیون است.
«پشت بام تهران»؛ نه صرفا در پشت بام
وقتی نام سریالی عبارت «پشت بام» را در خود داشته باشد، ممکن است ناخودآگاه این موضوع را به ذهن متبادر کند که قطعا لوکیشن اصلی سریال باید در «بام تهران» و یا فضاهایی بلند و بام مانند باشد، این ذهنیت تا حدودی درست است، چراکه در قسمت های ابتدایی سریال مخاطب با اطلاعاتی که از شخصیت کاراکتر غیاث بدست می آورد، شغل او را با انتخاب این نام مرتبط می داند.
لیست پر و پیمان در گروه بازیگران
اگر به لیست بازیگران سریال «پشت بام تهران» نگاهی اجمالی بیندازیم، به سادگی متوجه می شویم که بهرنگ توفیقی و سعید نعمت اله در انتخاب بازیگران کم فروشی نکرده اند. ثریا قاسمی،بهزاد فراهانی،لعیا زنگنه،کامبیز دیرباز و ... از جمله بازیگرانی هستند که در این سالها در تلویزیون گزیده کار بوده اند و کمتر آنها را در قاب تصویر دیده ایم. اما باید دید که سریال «پشت بام تهران» چه ویژگی در ساخت و محتوایش دارد که این افراد حضور در این سریال را پذیرفته اند.
بهرنگ توفیقی و ساخت سریالی اجتماعی
توفیقی تا به امروز در مدیوم تلویزیون ساخت سریال هایی چون:«مسیر انحرافی»، «انقلاب زیبا» و «آمین» که در ژانر پلیسی و معمایی است، را در کارنامه خود داشته است. تکنیک ساخت سریال های توفیقی شاید تفاوتی بین او و سایر کارگردان ها باشد که امضای وی را پای آثارش محکم تر کرده است. اما در «پشت بام تهرن» برخلاف آثار قبلی اش از تکنیک فلش فوروارد استفاده نکرده و تکنیک های جدیدی را به پرداخت داستان اضافه کرده است.
بهرنگ توفیقی:قصه «پشت بام تهران» را به سرعت باور کردم
در همین اثنی به سمت بهرنگ توفیقی می روم و با او درباره این سریال صحبت می کنم. او درباره علاقه اش به متن این سریال می گوید:این سریال قصه متفاوتی برایم دارد و انگار فضایی که همیشه دلم می خواست تجربه کنم، در این سریال محقق شده است و معتقدم به نسبت سایر سریال هایی که تا به حال کارگردانی کردم،بعد از خواندن متن،به سرعت قصه را باور کردم.
سرمای هوای روزهای زمستان،پشت بام تهران را هم سرد می کند
از آنجایی که بخشی از این سریال در روزهای پایانی تابستان ضبط شده این احتمال می رفت که بخش هایی از آن هم به پاییز و زمستان برسد. گروه تولید که این روزها هنوز مشغول ضبط هستند با هوای سرد تهران و –چند روزی شمال- می بایست کار تولید را طوری پیش ببرند که هیچ خللی در روند تولید و احتمالا حفظ راکوردها پیش نیاید.
حوالی امام زاده قاسم؛ لوکیشن امروز گروه
لوکیشینی که امروز گروه «پشت بام تهران» در آن مشغول به کار هستند، خانه باغی است در حوالی نیاوران و امامزاده قاسم،البته در آدرسی که دارم نوشته شده نرسیده به امام زاده قاسم و من نیز طبق همان تا رسیدن به محل مورد نظر، سربالایی طولانی را طی می کنم و آنقدر این سربالایی پر پیچ و خم است که برای پیدا کردن ادامه آدرس،پیاده روی را به سواره بودن ترجیح می دهم.
این ملک شخصی است!
بعد از بالا و پایین رفتن از این سربالایی و به محض دیدن چندین نفر در مقابل در خانه ای به سمت آنجا می روم و مطمئن هستم که آدرس را درست آمده ام. در انتهای این کوچه یک در بزرگ قرار دارد که بالای آن نوشته شده:این ملک شخصی است. همین یک جمله برای اطمینان از آدرسی که آمده ام کافی است.
خانه باغی در محله نیاوران
اینجا یک خانه باغ است، خانه ای با حیاطی سرسبز که یک راهرو باریک مرا به انتهای این بخش از حیاط خانه می رساند که در تمام این مسیر باغچه ای در سمت راست و چپ دیده می شود. در انتهای باغ گروه تصویربرداری مشغول ضبط سریال هستند. کامبیز دیرباز به همراه ثریا قاسمی از بازیگران حاضر در این سکانس هستند و سعید نعمت اله و بهرنگ توفیقی پشت مونیتور قرار دارند.
اتاق های ایوان بهترین جا برای تسلط بر باغ
همین مسیری که آمدم را برمی گردم تا باغ را دقیق تر ببینم. از پشتِ گروه تصویربرداری به پله هایی رسیده و از پله ها بالا می روم که به ایوان باغ می رسم. سمت راست این ایوان، چند اتاق دیده می شود که اولین اتاق متعلق به وسایل اضافه گروه تدارکات است. اتاق دوم مخصوص استراحت بازیگران و تمرین های دورخوانی است که در آن چندین مبل راحتی به همراه یک میز چیده شده است. سومین اتاق بیشتر شبیه آشپزخانه می ماند که آبدارچی گروه در آن مشغول ریختن چای است. روشویی،اجاق گاز،یخچال و ... از وسایلی هستند که در این اتاق قرار دارند.بهترین مکانی که می توان در آن ایستاد و از این بالا به اتفاقاتی که در صحنه می افتد،مسلط بود، همین ایوان است. گوشه ای از ایوان را انتخاب کرده و در همانجا می ایستم.
سرمای هوا و سرما خوردن!
این سکانس مربوط به قسمتی از سریال است که قرار بوده در شمال کشور تصویربرداری شود. سرمای هوا به حدی است که اگر در یک جای مشخص ایستاده باشید، به طور قطع و به معنای کامل کلمه یخ می زنید! اما گروه بدون توجه به این سرما مشتاقانه مشغول کار است.
دورخوانی با حضور کارگردان و نویسنده
بعد از ضبط سکانس حاضر، به دلیل سرمای بیش از حد هوا و برای تمرین های نهایی سکانس بعدی، بازیگران به همراه کارگردان و سعید نعمت اله به اتاق مورد نظر می روند و دقایقی را به تمرین و دورخوانی مشغول می شوند تا مقدمات سکانس بعدی فراهم شود.
در فرصت بدست آمده ترجیح می دهم تا در فضای باغ قدم بزنم. کمی که از اتاق بازیگران فاصله می گیرم همان راهرو را ادامه می دهم، این راهرو تا به انتها دو راه پله دارد که به باغ وصل می شود و برخی از عوامل گروه و تدارکات از این پله ها به ایوان می آیند. انتهای این راهرو نیز دو اتاق دیگر واقع شده که متعلق به صاحب خانه است. از پله های انتهای این راهرو در ایوان پایین می روم و به باغچه ای می رسم که پس از گذشتن از کنار آن، استخر بزرگی را وسط حیاط می بینم. کنار استخر یک تاب توسط صاحب خانه به درخت بسته شده است که برخی از عوامل گروه روی آن نشسته و عکس یادگاری می گیرند.
کمی آن طرف تر و درست در جایی که فکر می کنم باغ به اتمام رسیده، تعداد زیادی پله را می بینم که حیاط باغ را به سمت حیاط پایینی دیگری متصل می کند.به سمت گروه می روم که سکانسی را با حضور ثریا قاسمی و کامبیز دیرباز ضبط می کنند.قاسمی که در این سریال نقش مامان طاهره را بازی می کند، مادربزرگ غیاث با بازی کامبیز دیرباز است.
مامان طاهره می گوید:وقتی کاسه کاسه نجاستی رو سر می کشیدی به فکر این روزات نبودی؟! و غیاث با ندامت به او پاسخ می دهد!
دیرباز؛بهترین گزینه برای نقش غیاث
کامبیز دیرباز این بار بر خلاف آخرین سریالی که بازی کرده است، در اینجا نقش ضدقهرمانی را بازی می کند که اتفاقا شاید به عقیده بسیاری بیشتر از نقش میکائیل روی چهره اش نشسته است و با ادبیات و نوع صحبت کردن این بازیگر با توجه به نقش های قبلی اش همخوانی بیشتری دارد.
روایتی اجتماعی، اما تلخ/دیالوگ نویسی نعمت اله برگ برنده سریال
اگر بگوییم سعید نعمت اله یکی از معدود ملودرام نویسان موفق دهه اخیر سریال های تلویزیونی است، بی راه نگفته ایم. یادآوری سریال هایی چون:میکائیل، مدینه، زیرهشت، شیدایی، جراحت و ... همگی مصداق بارز این موضوع است که اتفاقا هرکدام در زمان پخش خود توانست بسیاری از مخاطبان را با خود همراه کند.بسیاری از منتقدان معتقدند که اغلب قصه هایی که نعمت اله به تصویر می کشد، فضایی سیاه و تلخ دارد. حال اینکه هر نویسنده ای معتقد است می بایست بازتاب وقایع جامعه خود را در آثارش منعکس کند و در اصل این موضوع برای یک نویسنده امری طبیعی است. از طرفی یکی از اصولی که همیشه در آثار نعمت اله به کثرت دیده می شود،سبک دیالوگ نویسی است که دیگر بعد از این ده سریال،یک فیلم سینمایی و در طول این شش سال که از فعالیت های نعمت اله می گذرد، تبدیل به یک امضا در کارهای او شده است و مخاطب به راحتی حتی با ندیدن تیتراژ، می تواند حدس بزند که این متن متعلق به وی است. دیالوگ های آهنگین و موزون که کنایه تم اصلی آن است و در جهت قصه کمک بسیاری به ارتباطش با مخاطب می کند.
دیرباز:غیاث از لحاظ طبقه اجتماعی با شخصیت های قبلی ام یکی است
نعمت اله و توفیقی هر دو پشت مونیتور نشسته اند و پلان به پلان را با دقت و وسواس خاصی آن هم در سرمای شدید هوا که سوز برف دارد،رصد می کنند. بعد از اتمام ضبط این سکانس که چندین بار توسط کارگردان تکرار می شود، به سمت کامبیز دیرباز می روم که با عوامل مشغول صحبت است.او یک کاپشن سبز رنگ بر تن دارد. گریم او کاملا با گریم های قبلی اش تفاوت دارد،سبیل و موهای فر او را در قالب شخصیت غیاث قابل باور کرده است.چهره رنگین غیاث برای بازی در این سکانس تا حدودی این موضوع را به ذهن متبادر می کند که او نیز یک جوکر ایرانی است،اما کمی که می گذرد متوجه می شوم او به دلیل پنهان کردن زخم صورتش و حضور در این مهمانی مجبور شده تا صورتش را بدین طریق بپوشاند.سکانس موجود مربوط به تولد دختر بچه ای است که هنوز مشخص نیست دختر دیرباز است یا خیر و او با به همراه داشتن کیک تولدی که طرح کفشدوزک دارد، از حیاط به داخل ساختمان می رود.
دیرباز در حالیکه از سرما به سختی صحبت می کند و باید حس خود را برای صحنه بگذارد، درباره نقش غیاث در این سریال می گوید:شاید غیاث، خاطرات حضورم در نقش های قبل از سریال «میکائیل» را برای مخاطب زنده کند که تنها وجه تشابه آن یکسان بودن طبقه اجتماعی این کاراکترها است. چراکه طبقه اجتماعی غیاث با کاراکترهای قبلی ام یکی است و من تا به حال حضور در آن طبقه را با بازی در سریال «تب سرد» و ... تجربه کرده بودم،اما باید بگویم تا به حال شبیه به کاراکتر غیاث را بازی نکرده بودم.
بازیگر سریال «میکائیل» ادامه می دهد:درست است دومین تجربه همکاری با بهرنگ توفیقی را سپری می کنم،اما از دوستان قدیمی یکدیگر هستیم.
بازیگری؛ سخت ترین شغل دنیا
قصد غلو ندارم،اما زمانیکه همه افراد که پا به این لوکیشن می گذارند، از سردی بیش از حد آن می گویند به هر ترتیب باید آن را باور کرد. طبق شنیده هایم درست است این مکان در شمالی ترین نقطه تهران قرار دارد،اما در مونتاژ و زمانیکه مخاطب سریال را تماشا می کند، در اصل این سکانس را در فضای شهر شمال می بیند. به همین خاطر و به این دلیل که روایت قصه در این سکانس، مربوط به فصل تابستان است،بازیگران نباید لباس گرم زمستانی بر تن کنند که حس صحنه و راکوردها حفظ شود و برای همین موضوع هر از گاهی به درون اتاق بازیگران رفته و خود را گرم می کنند.
صرف نهار در ایوان خانه باغ
سکانس حاضر با سه برداشت به برداشت اصلی که مدنظر کارگردان است، نزدیک می شود و گروه و عوامل برای استراحتی کوتاه و صرف نهار به ایوان این خانه باغ می روند. در ایوان، میز بزرگی برای صرف نهار عوامل قرار داده اند و گروه تدارکات مدام در رفت و آمد هستند تا وسیله های مورد نیاز را روی میز قرار دهند.
کم کم هوا تاریک می شود و البته سردتر و ترجیح می دهم تا از این محل راهی خانه شوم.مجید واشقانی و نوید خداشناس را نیز می بینم که به تازگی به گروه پیوستند.