علت و فواید مصرف نمک پیش از غذا
نمک یکی از مواد غذایی است که باید مصرف آن در وعده های غذایی به حداقل رساند اما توصیه های زیادی از پیشینیان درباره مصرف نمک پیش از غذا وجود دارد. متخصصان طب سنتی درباره فواید مصرف نمک پیش از غذا صحبت های زیادی کرده اند و تاکید به مصرف نمک قبل از خوردن غذا دارند.
فواید مصرف نمک پیش از غذا در احادیث
در منابع طب سنتی «نمک» (نمک طعام طبیعی) از جایگاه ویژه ای در پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مختلف و درمان برخوردار است و البته در منابع روایی نیز احادیث زیادی درباره نمک وارد شده که در ادامه به برخی از این احادیث اشاره شده است:
پیامبر اکرم(ص) فرمود:«خداوند عزّوجلّ به موسی بن عمران وحی فرستاد که غذا را با نمک آغاز کن و با نمک پایان ده» (دانش نامه احادیث پزشکی، جلد 1، صفحه 330)
همچنین درباره شروع غذا با نمک از امام رضا(ع) نقل شده است که مردی در خراسان خدمت امام رضا علیه السلام رسید، غذایی برای آن حضرت آوردند که با آن سرکه و نمک بود، آن حضرت آغاز غذا را با سرکه شروع کردند، آن مرد گفت :قربانت گردم ، شما به ماها امر کردید با نمک شروع کنیم ! آن حضرت فرمودند:«این مثل آن است ، بدرستی که سرکه ذهن را قوی و عقل را زیاد می کند.»
مصرف نمک پیش از غذا فواید فراوانی دارد
امام رضا (ع) درباره خواص نمک به نقل از پدران گرامی خویش از رسول اکرم (ص) خطاب به امیر المومنین (ع) می فرماید:عَلَیکَ بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّهُ شِفاءٌ مِن سَبعینَ داءً ؛ أدناهَا الجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، وَالجُنونُٰ؛ بر تو باد نمک چرا که در آن ، شفای 70 درد است که کمترین آنها جذام ، پیسی و دیوانگی است .(صحیفة الإمام الرضا علیهالسلام صفحه 249 ، حدیث 165)
جالب اینکه شاید تا چند دهه پیش از این اگر کسی از فواید و خواص متعدد نمک می گفت، در مجامع علمی نه تنها اعتنایی به این مسئله نمی شد بلکه دفاع از مصرف نمک طعام طبیعی در حکم مخالفت با علم و دست یافته های علم پزشکی بود!! اما امروزه و با گسترش دامنه علم بشری و با تحقیقات مختلفی که درباره نمک طعام صورت گرفته است، گوشه هایی از حقایق بیان شده از لسان مبارک بنی مکرم اسلام و ائمه اطهار درباره «فواید نمک طعام» در حال آشکار شدن است که در ادامه به یک نمونه از این تحقیقات که در قالب کتاب مستقلی به نام Hygienic ruler in Islam منتشر شده، اشاره شده است:
«دکتر تومانیانس» در این کتاب فواید مصرف نمک پیش از غذا را اینگونه بیان کرده است:
1. بنابر یافته های علوم پزشکی، دهان محل تجمع انواع میکروبها است که در اثر استعمال نمک در پیش از غذا، آنها بر طرف می شوند.
2. آب دهان (بزاق) از چشمه هایی به نام غدد بزاقی جاری می شوند که هر چه با غذا مخلوط شوند، غذا زودتر از گلو پایین می رود و زودتر هضم می شود؛ ورود نمک در دهان، غده های اطراف دهان را تحریک و به ترشح آنها سرعت می بخشد، از این رو، غذا را زودتر هضم و برای فرو بردن حاضر می سازد.
3. زمانی که نمک وارد معده خالی از غذا می شود، غده معده را تحریک می کند و ترشحات زیادتری به وجود می آورد؛ پس «اسفیورت» نمک سبب زود فرو بردن و زود هضم شدن غذا می شود.
4. از آنجا که نمک پیش از غذا تحریک کننده غده های هاضمه است، در اثر تحریک آنها، انسان میل به غذا خوردن می یابد بنابراین، نمک سبب زیاد شدن اشتها می شود.
5. چنانچه مواد شیمیایی، بیش از اندازه معمول در معده ترشح شود، موجب سوء هاضمه می شود و نمک پیش از غذا، به دلیل دارا بودن اثر اسیدی، آن را خنثی و بی اثر و سوء هاضمه را برطرف می کند.
مصرف نمک پیش از غذا کلیه ها را شستشو میدهد
6. در بدن و خون و ساختمان جسم مقدار معینی نمک وجود دارد که اگر این مقدار کاهش یابد، موجب امراض مختلفی در اعضاء بدن می شود اما وقتی نمک پیش از غذا وارد معده شود، مقدار مورد نیاز را برای کمبود خود نگه می دارد و در حقیقت، مقدار از دست رفته را جبران می کند.
7. بدن انسان به منظور برطرف کردن نمک، به آب نیاز دارد و استعمال نمک، پیش از غذا و نوشیدن آب، سبب افزایش «ادرار» و شستشوی کلیه و مثانه با آب نمک می شود.
8. در اثر نمک خوردن، مقداری از آب بدن از روزنه های پوست بیرون می آید و به این ترتیب، سوارخ های تنفسی پوستی، پاک و پاکیزه می شوند.
9. خوردن نمک پس از صرف غذا نیز، غدد بزاقی را تحریک می کند و باعث زیاد شدن آب دهان می شود بنابراین، انسان ناگزیر به فرو بردن یا بیرون کردن آن از دهان می شود که در هر دو صورت، چربی یا غذای باقی مانده در دهان و بین دندان به همراه آب دهان برطرف می شود.
10. اگر انسان غذایی بخورد که نمک آن کم باشد یا در معده ترشحات مواد نمکی نباشد، غذا دیرتر هضم می شود و این، سبب بروز سوء هاضمه می شود؛ خوردن نمک، پیش از غذا، این آسیب را برطرف می کند.
البته در خاتمه تذکر این نکته ضروری است که «نمک طعام طبیعی» چنین خواصی دارد و نه نمک شیمیایی ید دار.
