آشنایی با متخصص بیماری ها
بسیاری از ما گاهی به بیماری هایی دچار می شویم که نمی دانیم برای درمانشان به کدام پزشک متخصص مراجعه کنیم . درمان برخی از بیماری ها بین تخصص های مختلف پزشکی مشترک است اما وقتی به یک متخصص برای درمان آن بیماری مراجعه می کنید و او شما را به پیش متخصص دیگری ارجاع می دهد قطعا آزار دهنده به نظر خواهد رسید. در این بخش از سلامت پلاس وی شما را با نکاتی آشنا می کنیم که می توانید با توجه به این نکات پزشک معالج خود را انتخاب کنید.
چه متخصصی چه بیماری را درمان میکند؟
چه متخصصی چه بیماری ای را درمان می کند؟
قبل از اینکه به سراغ این موضوع برویم که برای درمان بیماری ها به کدام متخصص مراجعه کنیم لازم است درباره اصطلاحات پزشکی که در این بخش خواهید خواند اطلاعاتی به دست آورید.
متخصص، فوق تخصص یا فلوشیپ ؟
هنگامی که به پزشک مراجعه می کنیم معمولا با عناوین نا آشنایی روبرو می شویم که نمی دانیم معانی آن ها چیست و تفاوتشان با یکدیگر چه است . برخی از این عناوین عبارتند از متخصص، فوق تخصص، فلوشیپ و...
PHD
PHD مدرک دکترای ناپیوسته در رشته های علوم پایه برای انجام فعالیت های دانشگاهی و تحقیقی و تدریس است و کسانی که دارای مدرک دکترای ناپیوسته هستند در زمینه درمانی نمی توانند کاری از پیش ببرند.
فلوشیپ
دوره های فلوشیپی یا تکمیل تخصص دوره های آموزشی هستند که متخصصان در کمتر از 2 سال می گذرانند. این دوره ها ، دوره های فوق تخصص تلقی نمی شوند.
معرفی و آشنایی با اصطلاحات پزشکی
اول از همه؛ پزشک عمومی!
برای درمان هر بیماری باید قبل از متخصصان به پزشکان عمومی مراجعه شود و اگر این پزشکان صلاح ببینند شما را به پزشک متخصص ارجاع می دهند.
متخصص : اگر پزشکان عمومی ادامه تحصیل در یکی از رشته های تخصصی را دهند بعد از 3 تا 4سال متخصص آن رشته می شوند.
فوق تخصص : متخصصان پزشکی با ادامه تحصیل در یکی زیر گروه های رشته تخصصی خود پس از 2تا3 سال مدرک فوق تخصصی می گیرند.
پوست، داخلی، زنان، اطفال؟
بسیاری از ما دیده ایم که روی تابلو بعضی از پزشکان چندین تخصص نوشته شده است . اگر این تابلو را مشاهده نمودید باید بدانید این پزشکان متخصص نیستند و برحسب تجربه در مورد این رشته ها می دانند و متخصصان این رشته ها نیستند زیرا پزشک همه فن حریف نداریم و هریک از پزشکان باید در یک رشته پزشکی تخصص بگیرند بنابر این بهتر است برای هر بیماری به پزشک مربوط به آن بیماری مراجعه کنید.
فرق رادیولوژیست و پرتودرمان چیست؟
متخصص رادیولوژی: متخصص رادیولوژی بیماری ها با کمک رادیولوژی، سونوگرافی داپلر، رادیوگرافی، CT SCAN، MRI و. . . تشخیص می دهد.
متخصص پرتو درمانی: پزشکان پرتو درمانی به درمان بسیاری از سرطان ها و. . . با پرتوهای یونیزان می پردازند.
وظیفه متخصص رادیولوژی
پزشک متخصص انواع بیماری ها
متخصص داخلی چه وظایفی دارد؟
متخصص داخلی ، بیماری های داخلی را تشخیص و درمان می کند . بیماری های داخلی ارگان های مختلفی از بدن را درگیر می کنند که باید برای درمان هر ارگان به متخصص مربوط به آن ارگان از بدن مراجعه کنیم . برای درمان کبد به متخصص کبد و برای درمان کلیه به متخصص کلیه . در قدیم این رشته زیر شاخه نداشت و متخصصان داخلی همه بیماری های داخلی را ویزیت می کردند ، زیر شاخه های این رشته :
فوق تخصص غدد:
فوق تخصص غدد به تشخیص و درمان بیماری های غدد، تیروئید، دیابت، چاقی، اختلالات چربی خون، اختلالات قائدگی و پرمویی، بیماری های متابولیک و ارثی، کوتاهی قد و اختلال رشد، کمبود وزن در کودکان، بلوغ زودرس و دیررس، بیماری های غدد جنسی و دستگاه تناسلی، اختلالات غده هیپوفیز، تعیین جنسیت و ایهام تناسلی و بیماری های غدد فوق کلیوی می پردازد.
برای بیماری تیروئید به فوق تخصص غدد مراجعه کنید
فوق تخصص ریه:
فوق تخصص ریه بیماری های در ارتباط با شش ها و سایر اجزای دستگاه تنفسی را تشخیص می دهد و به درمان آن می پردازد.
فوق تخصص گوارش و کبد:
فوق تخصص گوارش و کبد بیماری های دستگاه گوارش، کبد و پانکراس؛ آندوسکوپی؛ کولونوسکوپی تشخیص و درمان می کند.
فوق تخصص رماتولوژی:
فوق تخصص رماتولوژی بیماری های مربوط به مفاصل و سایر بافت های همبند، عضلات، بیماری های رماتولوژی و پوکی استخوان را تشخیص می دهد و درمان می کند.
برای پوکی استخوان به پزشک رماتولوژی بروید
فوق تخصص بیماری های عفونی و گرمسیری:
این رشته پس از دوره پزشکی عمومی به دست می آید و تخصص مستقیم دارد . متخصصان بیماری های عفونی و گرمسیری بیماری های عفونی، تب دار و واگیردار ناشی از میکروب ها، ویروس ها و... را تشخیص و درمان می کنند و از راه های پیشگیری از این بیماری ها را به مردم می آموزند.
فوق تخصص خون و آنکولوژی:
فوق تخصص خون و آنکولوژی با مطالعه خون و بافت های سازنده خون ، بیماری های خون و تومورهای سرطانی را تشخیص و درمان می کند و شیمی درمانی برای این افراد انجام می دهد.
فوق تخصص کلیه (نفرولوژی):
فوق تخصص کلیه بیماری های داخلی کلیه را تشخیص می دهد و به درمان آن ها می پردازد از وظایف این پزشکان آماده سازی بیماران برای پیوند کلیه و دیالیز و نگهداری پیوند کلیه است. همچنین می توانید برای تشخیص و درمان فشار خون نیزبه فوق تخصص کلیه مراجعه کنید.
درمان بیماری های کلیوی با فوق تخصص کلیه
جراح عمومی متخصص است نه پزشک عمومی!
جراح عمومی متخصصی است که به جراحی تیروئید، کیسه صفرا، فتق ها، توده های زیرجلدی و سطحی، سرطان های دستگاه گوارش تا بیماری های سینه، بیماری های ناحیه مقعد مانند بواسیر، شقاق مقعد و. . . می پردازد اما برخی از مردم به اشتباه این جراح را با پزشکان عمومی در یک رده قرار می دهند و نمی دانند وظایف این پزشکان با یکدیگر متفاوت است. زیر شاخه های این رشته عبارتند از :
تخصص جراحی گوش و حلق و بینی:
این متخصصان به تشخیص، درمان و جراحی های گوش، فک، صورت، بینی و لوزه می پردازند . فلوشیپ دیگر تخصص گوش و حلق و بینی ، جراحی سرو گردن است.
فوق تخصص جراحی اطفال:
پزشکان فوق تخصص جراحی اطفال به جراحی مادرزادی اطفال و نوزادان و ... می پردازند.
پزشکان جراحی اطفال برای جراحی مادرزادی نوزادان
فوق تخصص جراحی توراکس:
این پزشکان اعضای داخلی قفسه سینه به جز قلب را جراحی می کنند.
فوق تخصص جراحی قلب و بای پس قلبی:
این پزشکان به جراحی دریچه های قلب و عروق بزرگ قلب می پردازند.
تخصص جراحی مغز و اعصاب:
این پزشکان به درمان و جراحی مغز و نخاع، درمان ضربه های مغزی و تومورهای مغز و نخاع، دیسک های کمر و اختلالات ستون فقرات می پردازند. به متخصص مغز و اعصاب نورولوژیست می گویند که وظایفی متفاوت از متخصصان جراحی مغز و اعصاب دارند و این پزشکان به درمان بیماری هایی مانند بیماری ام اس، سکته مغزی یا تشنج که نیاز به جراحی ندارند می پردازند.
تخصص جراحی زنان و زایمان:
تشخیص، درمان و جراحی های رشته زنان در دوران قبل از بلوغ، باروری، یائسگی، انجام سزارین و زایمان طبیعی، نازایی، درمان سرطان های دستگاه تناسلی زنانه، بی اختیاری ادرار، عفونت های دستگاه تناسلی زنانه، اختلالات قاعدگی، کیست های تخمدان و.. . بر عهده متخصصان جراحی زنان و زایمان است این رشته شاخه هایی مانند جراحی سرطان، ای. وی. اف و لاپاراسکوپی، نازایی و ای. وی. اف و فلوشیپ پریناتولوژی (طب مادر و جنین) دارد .
جراحی همه بیماری های زنان با جراحان زنان و زایمان
فوق تخصص جراحی عروق محیطی و تروما:
فوق تخصص جراحی عروق محیطی و تروما پیوند عروق، آسیب های فیزیکی، درمان واریس و. . .را جراحی می کنند.
فوق تخصص جراحی پلاستیک، ترمیمی و سوختگی:
ترمیم بیماران سوختگی و جراحی های زیبایی بینی، سینه، شکم و. . .، ترمیم ناهنجاری های مادرزادی صورت، شکاف کام و شکاف لب، تومورهای سر و گردن و درمان صدمات دست و. . . بر عهده این جراحان است.
تخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و تناسلی (اورولوژیست):
متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری به جراحی بیماری های کلیه و مجاری ادراری، عفونت های ادراری، انواع بی اختیاری های ادراری، افتادگی مثانه و. . . نیز بیماری های مروبط به نازایی مردان می پردازد.
متخصصان داخلی و نفرولوژی فقط بیماری های کلیه و مجاری ادراری که نیاز به درمان داویی دارند درمان می کنند اما اورولوژیست ها به درمان سنگ های کلیه، حالب و مثانه، تومورهای سیستم ادراری و پروستات می پردازند.
متخصصان جراحی کلیه و مجاری ادراری یا اورولوژیست
متخصص جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی):
متخصص جراحی استخوان و مفاصل به جراحی شکستگی ها و بیماری های استخوان ها، ستون فقرات و مفاصل، دررفتگی ها، فلج های مادرزادی و اکتسابی، ترمیم زردپی ها و اعصاب محیطی، درمان تومورهای استخوانی، کشیدگی و رگ به رگ شدن، پاره شدن تاندون ها و رباط ها، آسیب های ورزشی، آرتروز، ساییدگی مفصل و. . . می پردازد .
زیر شاخه های این تخصص عبارتند از :ارتوپدی اطفال، جراحی تومورهای استخوانی و نسج نرم، جراحی دست، شانه و آرنج، زانو، لگن و مفصل ران، ستون فقرات، پا و مچ پا و. . . .
تخصص کودکان:
متخصص کودکان به تشخیص و درمان بیماری های کودکان و نوزادان (زیر 14 سال)می پردازد. این رشته فوق تخصص های زیادی مانند دوره نوزادان (که به بیماری های متولدین تا یک ماه می پردازد)، خون و سرطان، ایمنولوژی و آلرژی، کلیه، گوارش، عفونی، غدد، اعصاب، روانپزشکی و قلب کودکان دارد و همچنین دارای دوره های فلوشیپی نیز است.
درمان کودکان زیر 14 سال با متخصص کودکان
اگر به سرطان شک دارید ؛ متخصص آسیب شناسی (پاتولوژی):
متخصص آسیب شناسی بافت سرطانی و غیر سرطانی را از هم تشخیص می دهد و مرحله تهاجم و پیشرفت بافت سرطانی را مشخص می کند به طور کلی بافت شناسی بیماری ها از وظایف این پزشکان است.
اگر کارتان به اورژانس بکشد ؛ متخصص طب اورژانس:
متخصص طب اورژانس اطلاعات و مهارت های زیادی در رابطه با درمان آسیب های چندگانه مثل شکستگی استخوان ها و پارگی اعضای داخلی بدن، بیماری های محیطی مثل گرمازدگی، سوختگی و برق گرفتگی، مسمومیت ها، احیای قلبی/ ریوی و. . .دارند و در بخش اورژانس به فعالیت می پردازند.
فوق تخصص قلب و عروق:
فوق تخصص قلب و عروق به تشخیص و درمان بیماری های قلب و عروق خونی، انجام آنژیوگرافی، اکو می پردازد. وظایف فوق تخصص قلب و عروق با متخصص قلب و عروق تفاوتی ندارد.
اکوکاردیوگرافی (تصویربرداری از قلب با امواج صوتی)، اینترونشنال کاردیولوژی (ترمیم قلب و عروق از طریق کاتتر)، بیماری های مادرزادی قلب در بالغین، نارسایی قلب، پیس میکر (دستگاه ضربان ساز قلب) و. . . . از فلوشیپ های متعدد این رشته هستند.
متخصصان قلب و عروق برای بیماری های قلبی
اگر درد یا اعتیاد دارید ؛ فلوشیپ طب تسکینی:
کاربرد فلوشیپ طب تسکینی در بیماری های صعب العلاج مانند انواع سرطان های پیشرفته و تسکین درد بعد از اعمال جراحی است. زیر گروه مشترک این فلوشیپ رشته های جراحی عمومی، داخلی، ارتوپدی و بیهوشی می باشند.
فلو شیپ تخصصی اعتیاد:
فلو شیپ تخصصی اعتیاد زیر گروه رشته های روانپزشکی، داخلی و بیهوشی است. بیماران برای ترک اعتیاد به الکل، مواد مخدر، محرک و. . . باید به این پزشکان مراجعه کنند.
اگر نگران پوست و موی تان هستید ؛ متخصص پوست و مو:
متخصصان پوست و مو بیماری های پوستی، مو و ناخن ها را تشخیص می دهند و درمان می کنند. زیبایی پوست و لیزر، کاشت مو و درماتوپاتولوژی (ارزیابی و تفسیر میکروسکپی ضایعات پوستی ) از فلوشیپ های این رشته هستند.
تشخیص بیماری های پوست و مو
اگر سیستم ایمنی بدن تان مشکل دارد ؛ متخصص ایمونولوژی و آلرژی:
متخصص ایمونولوژی و آلرژی به شناخت و درمان انواع واکنش های دفاعی بدن در برابر عوامل بیگانه، روند ایجاد مصونیت در برابر عوامل بیماری زا، بیماری های خودایمنی، آسم، آلرژی، نقص های ایمنی، واکسیناسیون، پیوند اعضا و. . . می پردازد.
اگر مشکلات فیزیکی و عضلانی دارید ؛ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی:
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ناتوانی ها و معلولیت های فیزیکی، وضعیت های دردناک و عصبی اندام ها، گرفتگی های عضلانی و به طور کلی اختلالات و ضایعات سیستم اسکلتی/عضلانی/عصبی را با کمک طب الکترودیاگنوزیس، تزریق های تشخیصی و درمانی و روش های دارویی و فیزیکی پیشگیری، تشخیص و درمان می کنند.
اگر می خواهید به تناسب اندام برسید ؛ متخصص پزشکی ورزشی:
متخصص پزشکی ورزشی به شما می گوید که چطور با کمک ورزش چربی نواحی مختلف بدن را کاهش دهید . این پزشکان ورزش مناسب برای پیشگیری و درمان بیماری های مختلف از جمله چاقی یا اضافه وزن را تجویز می کنند.
برای تناسب اندام به متخصص پزشکی ورزشی مراجعه کنید
اگر کیفتان کوک نیست ؛ متخصص روانپزشکی (اعصاب و روان):
برخی از بیماران با مراجعه به روانشناس و روش های غیر دارویی درمان می شوند و باید از روش های دارویی استفاده کنند. روانپزشکی از شاخه های پزشکی است و متخصصان این رشته به درمان مشکلات اعصاب و روان از جمله روانپریشی ها، اختلالات خلقی، وسواس ها، اختلالات خواب، افسردگی، اضطراب، بیش فعالی/کم توجهی، ترک مواد و الکل، اوتیسم، تیک، اختلالات یادگیری و اختلالات روابط جنسی می پردازند. این تخصص رشته فوق تخصصی روانپزشکی کودک و نوجوان را نیز دارد.
اگر مشکلات چشمی دارید ؛ متخصص چشم پزشکی:
تشخیص، درمان و جراحی ضایعات و بیماری های چشم برعهده این پزشکان است . فلوشیپ استرابیسم (انحراف چشم)، قرنیه و سگمان قدامی، گلوکوم (آب سیاه)، ویتره و رتین (شبکیه)، بیماری های سطح چشم، پاتولوژی (آسیب شناسی) چشم مشترک با متخصصان پاتولوژی، ترومای چشم، جراحی پلاستیک چشم و. . . . از فلوشیپ های این رشته هستند.
درمان مشکلات چشم با متخصص چشم پزشکی
اگر از سردرد رنج می برید; مـتـخـصص مـغز و اعـصاب (نورولوژیست):
نورولوژیست ها یا متخصصان مغز و اعصاب به تشخیص و درمان بیماری های مر بوط به مغز و نخاع به جز جراحی مانند سردردها، سرگیجه، بیماری های اعصاب محیطی، تشنج ها، صرع، فراموشی، اختلالات حافظه، گزگز دست ها و پاها، کمر درد، لرزش بدن، اختلالات خواب، سکته مغزی، ام اس، مننژیت، نوروپاتی، میوپاتی، پارکینسون و. . . می پردازند.