دستمزد بازیگران مشهور ایرانی رو شد

دستمزد بازیگران مرد و زن ایران چقدر است؟

«دنیای اقتصاد» با این مقدمه ادامه داد:در ایران با وجود دولتی بودن اکثر آثار و تولیدات به ویژه تولیدات بزرگ سینمایی، جای خالی شفافیت مالی به خوبی خود را نشان می دهد و حتی در چنین آثاری نیز هیچگونه اطلاعات مالی مربوط به پروژه سینمایی درباره دستمزدها اعلام نمی شود. برای مثال در مورد فیلم محمد رسول الله (ص)، همین اتفاق روی داد و نه تنها در مورد دستمزد عوامل و بازیگران بلکه حتی در مورد هزینه کل پروژه اطلاعات و آمار مشخص و واحدی اعلام نشد. آمارهای اعلام شده عموما متفاوت بود و تقریبا هر کسی از مسئولان مربوط رقمی را بیان می کرد؛ معمولا رقمی مابین 80 تا 120 میلیارد تومان! از همین رو است که معمولا در بیان میزان دستمزد بازیگران در سینمای ایران می گویند «فاش شدن» اما در هالیوود می گویند اعلام دستمزد! تفاوت این دو اصطلاح مبنای بسیاری دیگر از تفاوت ها نیز هست.

شاید در این بخش بد نباشد که اشاره کنیم به دستمزد بازیکنان فوتبال در ایران که از دو سه سال گذشته معمولا به صورت رسمی و رسانه ای به هواداران این ورزش پرطرفدار اعلام می شود و دست کم بازار شایعات را کمرنگ و گره کور شفافیت مالی در این زمینه را باز کرده است. به هر حال در شرایط کنونی بررسی دستمزدهای بازیگران در سینمای ایران، موانع و محدودیت های بسیاری دارد. مانع نخست آن است که تقریبا هیچ یک از تهیه کنندگان سینما تمایلی به اعلام دقیق هزینه های ساخت فیلم هایشان ندارند، چه برسد به آنکه بخواهند به صورت موردی و جزئی، دستمزد عوامل و به ویژه بازیگرانشان را اعلام کنند.

از سوی دیگر به واسطه جذابیت این موضوع برای بدنه مخاطبان و هواداران ستاره های سینما همیشه حدس و گمانه زنی های بسیاری در این باره مطرح است و معمولا در فضای مجازی عدد و رقم های بسیار متنوعی درباره دستمزد بازیگران مشهور بیان می شود. با این وجود در میان اقیانوسی از حدس و گمان ها جدا کردن سره از ناسره کار آسانی نیست. به هر حال در این گزارش به صورتی اجمالی موضوع دستمزد بازیگران در سینمای ایران، شاخص های تعیین دستمزد و نگاه بازیگران به این موضوع را بررسی می کنیم.

دستمزد بازیگران مشهور و معروف ایرانی

گمانه زنی درباره دستمزد برخی از ستاره های سینمای ایران، کار دشواری نیست. اگرچه شاید نتوان میزان دقیق دریافتی ها را حدس زد اما با توجه به نشانه هایی که وجود دارد، می توان نرخ تقریبی بازی یک ستاره در یک فیلم سینمایی را محاسبه کرد.

منوچهر محمدی تهیه کننده سینما، در گفت وگویی با هفته نامه تجارت فردا، با گلایه از وضعیت دستمزدهای برخی بازیگران گفته بود:«دستمزد بازیگران به هیچ وجه با سطح فعلی دخل و خرج و فرمول مالی سینمای ایران همخوانی ندارد. دستمزدهای چند صد میلیونی بازیگر در مقابل فروش یک میلیاردی فیلم ها تهیه کننده را متضرر می کند و به طور کلی سینمای ایران در وضعیت خاص اقتصادی به سر می برد.»

منوچهر محمدی یک تهیه کننده پرکار است و بی تردید گفته او می تواند برای بررسی دستمزد بازیگران سندیت داشته باشد. او به دستمزدهای «چند صد میلیونی» بازیگران اشاره می کند. پس تا اینجای قضیه ما با اطمینان می توانیم بگوییم که در سینمای ایران بازیگر یا بازیگرانی وجود دارند که درآمدشان از یک فیلم، 9 رقمی است.

سیدجمال ساداتیان دیگر تهیه کننده سینما نیز در این باره می گوید:بازیگران نقش اول 25 تا 30 درصد بودجه تولید فیلم را طلب می کنند.بر اساس گفته ساداتیان و با توجه به میانگین یک میلیارد تومانی هزینه تولید یک فیلم سینمایی در ایران، می توان به صورت تخمینی گفت که بازیگر نقش اول یک فیلم ایرانی در حدود 250 تا 300 میلیون تومان دستمزد می گیرد.

اما فرزاد موتمن کارگردان سینما نیز در این باره چند رقم مشخص را اعلام می کند. او در عین اینکه می گوید:«ما تا به حال دستمزدهای 180 میلیون تا 250 میلیون و بالاتر را از بازیگران شنیده ایم.» ادامه می دهد که «از زمانی که برخی تهیه کنندگان تصمیم گرفتند هزینه تولید را بالاتر از آنچه هست اعلام کنند، به عنوان مثال هزینه تولید را دو برابر سرمایه تمام شده اعلام می کردند که به این ترتیب یا یک بانک بزرگ را پشت فیلم می آوردند یا یک بچه پولداری پیدا می شد و 2 میلیارد روی میز تهیه کننده می گذاشت که فقط 600 میلیون آن را باید خرج آوردن یک بازیگر به آن پروژه می کردند.»

تا اینجا می توان گفت در سینمای کشوری که در آن رسیدن فروش یک فیلم به یک میلیارد تومان جشن گرفته می شود، بازیگر 600 میلیون تومانی وجود دارد و ناهمگونی وضعیت اقتصادی سینما از همین نقطه خود را نشان می دهد.

شاخص های تعیین دستمزد

در صنعت سینما به صورت متر و معیار، چند شاخص وجود دارد که دستمزد بازیگرها براساس آنها تعیین می شود:تجربه، توانمندی های بازیگر، شهرت و محبوبیت، سختی و دشواری نقش، مکان فیلمبرداری، نیاز به تغییرهایی همچون لاغری، چاقی و ... در بازیگر برای ایفای نقش و ... . اما این همه موارد نیست. به این معنی که عموما بازیگران معمولا بر اساس محبوبیتشان در گیشه فروش دستمزد تعیین می کنند و در واقع یک بازیگر محبوب از یک بازیگر توانمند گران قیمت تر است حتی اگر بازیگر توانمند از دیگر شاخص های تعیین دستمزد نیز برخوردار باشد.

با این همه فرزاد موتمن کارگردانی که خود را با دو اثر شب های روشن و باج خور به مخاطبان شناساند و هم اینک فیلم خداحافظی طولانی او با بازی سعید آقاخانی روی پرده است، در این باره می گوید:«دستمزد بازیگران به میزان توانمندی آنها هیچ ربطی ندارد.»با این همه اطلاعات مربوط به دستمزد بازیگران هنوز هم مبتنی بر حدس و گمان است. جدول زیر در بردارنده نزدیک ترین گمانه زنی ها درباره دستمزد برخی از بازیگران سینما در ایران است اما یادآوری می کنیم که سندیت این اطلاعات مبتنی بر تخمین های دقیق است نه اطلاعات دقیق. این رقم ها برای حضور در یک فیلم سینمایی با حدود یک ماه زمان فیلمبرداری محاسبه شده است.