اهمیت دندان شیری و مراقبت از آن
خرابی دندان شیری مسئله ساده ای نیست و متأسفانه بسیاری از والدین، اهمیت حفظ سلامت دندانهای شیری کودکان خود را نادیده میگیرند و به اندازه کافی برای آن مراقبت نمیکنند. آنها معتقدند که اگر دندانهای شیری فرزندانشان خراب شود، دندانهای دائمی در آینده جایگزین خواهند شد و این موضوع برایشان اهمیتی ندارد؛ اما آنها نمیدانند که پوسیدگی و خرابی دندانهای شیری، اثرات بسیاری روی رشد و تکامل دندانهای دائمی خواهد داشت.
خرابی دندانهای شیری و کشیده شدن آنها میتواند به رویش ناصحیح یا عدم رویش دندانهای دائمی در آینده منجر شود. دندانهای شیری در کنار نقشهای ظاهری، نقش مهمی در پرورش جوانان و توسعه صحیح دندانهای دائمی دارند. بنابراین، حفظ و مراقبت از دندانهای شیری، بهداشت دهانی صحیح و مراجعه به دندانپزشک در زمان مناسب ضروری است. با ما در این بخش از پلاس وی همراه باشید تا در مورد دندان های شیری و نکات مربوط به خراب شدن این دندان ها بیشتر بدانید.
دندان شیری چیست و چندتاست؟
دندان شیری یا همان دندانهای بچگانه، دندانهای اولیه کودکان هستند که به طور طبیعی در دورهای از رشد و تکامل بچهها شروع به رشد میکنند و در دورهای دیگر از رشد کودکان جایگزین دندانهای دائمی میشوند. دندان شیری معمولاً از شش ماهگی تا یازده ماهگی رشد میکنند و به طور کلی تا حدود 2-3 سالگی کامل میشوند.
دندانهای شیری در کل شامل 20 عدد دندان است که شامل 8 عدد دندان جلویی (چهار دندان بالا و چهار دندان پایین) و 12 عدد دندان جانبی (چهار دندان بالا و هفت دندان پایین) میشود. دندانهای شیری عموماً کوچکتر و سفیدتر از دندانهای دائمی بوده و در طول زمان با رشد کودک در حجم و اندازه بزرگتر میشوند.
این دندانها نقش مهمی در فرایند جویدن غذا و صحیح بلعیدن آنها دارند. همچنین، این دندانها نقشی در تلفظ صحیح کلمات و ساختار زبان دارند و به طور مؤقت قالب برای دندانهای دائمی فراهم میکنند.
دندانهای شیری در حدود 6-7 سالگی کودک به تدریج شروع به ریزش میکنند و جای خود را به دندانهای دائمی میدهند. فرآیند ریزش دندانهای شیری و جوانش دندانهای دائمی به عنوان تغییرات طبیعی در رشد دندانها محسوب میشود.
علت خراب شدن دندان شیری کودکان
دندانهای شیری کودک ممکن است به دلایل مختلفی خراب شوند. چنانچه در ادامه این بخش از پلاس وی خواهید خواند مهمترین عواملی که میتوانند به خرابی دندانهای شیری منجر شوند عبارتند از:
تغذیه نامناسب
مصرف مواد شیرین و قندی بیش از حد، مصرف مکرر و طولانی مدت نوشیدنیهای شیرین، مصرف بیش از حد آبنباتی و اغذیههای غنی باکتریهای مضر میتواند منجر به تشکیل لکههای سفید (پلاک) و تسوس دندانهای شیری شود.
عدم بهداشت دهان
عدم شستشوی دهان و دندانها به صورت منظم و مناسب، نظافت ناکافی دندانها، عدم استفاده از مسواک و خیس کردن طولانی مدت پستان در دهان کودک میتواند به تشکیل پلاک و تسوس دندانهای شیری منجر شود.
عوامل آسیب زننده
ضربه یا صدمات مکرر به دندانهای شیری میتواند باعث شکستگی یا خراب شدن آنها شود.
عوامل ژنتیکی
وجود عوامل ژنتیکی در برخی افراد میتواند سبب ضعف ساختار دندانهای شیری شده و به خرابی آنها منجر شود.
عوامل محیطی
اثرات محیطی مانند آلودگی هوا، مصرف آب آلوده و نبود منابع شفافیت آب میتواند به تسریع خرابی دندانهای شیری کودکان منجر شود.
جلوگیری از خراب شدن دندان شیری بچه ها
برای جلوگیری از خراب شدن دندانهای شیری کودکان، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
بهداشت دهانی منظم
دندانهای شیری نیاز به مراقبت دهانی منظم دارند. پس از ظهور دندانهای اولیه، از مسواک با سر نرم و مناسب برای کودک استفاده کنید و روزانه دو بار دندانهای کودک را مسواک بزنید.
استفاده از خمیر دندان مناسب
با استفاده از خمیر دندان مناسب برای سن کودکان، به تمیزی دندانهای شیری کمک کنید. انتخاب خمیر دندان حاوی فلوراید مناسب است و در صورت ابتلا به تسویه سفید، با پزشک دندانپزشک مشورت کنید.
رژیم غذایی سالم
تغذیه سالم و متنوع برای کودکان بسیار مهم است. مصرف میوهها و سبزیجات، محدودیت در مصرف آبلیمو و شیرینیهای قندی، و اقدامات دیگر برای حفظ سلامت دندانهای شیری کودکان بسیار مفید است.
جلوگیری از شیرینیها و نوشیدنیهای قندی
ترجیحاً مصرف شیرینیها و نوشیدنیهای قندی در زمانهای محدودی و به عنوان خوراکی بین وعدههای غذایی برای کودکان را کاهش دهید. قند و اسیدهای موجود در این مواد میتوانند به آسیب دندانهای شیری منجر شوند.
مراجعه منظم به دندانپزشک
با رعایت آموزشهای بهداشت دهان و دندان، باید کودک را به دندانپزشک منظماً بردید. پزشک دندانپزشک میتواند در صورت نیاز عملیات پیشگیرانهای را بر روی دندانهای شیری انجام دهد و شما را در خصوص نگهداری و مراقبت از دندانهای کودک راهنمایی کند.
توجه داشته باشید که جلوگیری از خراب شدن دندانهای شیری از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا دندانهای شیری نقش مهمی در جویدن، صحبت کردن و تکوین الگوی دندانهای دائمی دارند.