دیابت چیست؟
دیابت با همان بیماری قند که متاسفانه بسیاری را به خود مبتلا کرده است یک نوع اختلال متابولیک و سوخت و سازی در بدن است که به واسطه آن توانایی تولید انسولین در بدن از بین می رود یا برعکس مقاومت در برابر انسولین در بدن ایجاد می شود در نتیجه انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد نرمال خود را انجام دهد.علامت شاخص آن میزان قند خون بالای 120 میلی گرم در دسی لیتر در حالت ناشتا است و از دیگر نشانه های آن پرخوری و پرنوشی است در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می یابد به همین دلیل میزان قند خون افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی می گویند. با افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد عوارض میکروواسکولار دیابت یا تخریب رگ های بسیار ریز در بدن ایجاد می شوند که می توانند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب و قلب را درگیر کنند.
همه چیز درمورد انواع دیابت و راههای درمان
آشنایی با با انواع دیابت
دیابت دو نوع اصلی دارد که احتمالا در مورد نوع یک و دو بودن این بیماری چیزهایی شنیده اید. در دیابت نوع یک تخریب سلولهای بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می شود و در نوع دو مقاوت پیشرونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو عوامل ژنتیکی، چاقی و کم تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.
دیابت نوع یک چیست؟
دیابت نوع یک بیماری مزمنی است که وقتی پانکراس یا همان لوزالمعده میزان کمی انسولین ترشح میکند و یا اصلا انسولین ترشح نمی کند، رخ میدهد. عوامل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی و آلوده شدن به ویروس هایی خاص می توانند، باعث ابتلاء به دیابت نوع یک شوند. هرچند دیابت نوع 1 معمولا در کودکی و نوجوانی رخ میدهد، اما امکان ابتلا بزرگسالان نیز به این بیماری وجود دارد.
راههای تشخیص بیماری دیابت نوع اول
علائم و نشانه های دیابت نوع 1 در بدن
گرسنگی شدید و افزایش اشتها
بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پا
تشنگی شدید ، خشکی دهان و ادرار پی در پی
تاری دید
از دست دادن هوشیاری
کاهش وزن غیرعادی، خستگی و بی حالی
مشکلات پوستی از قبیل خشکی پوست، عفونت های قارچی و باکتریایی که بر اساس گزارشات میزان آن در دخترها شایع تر از پسرهاست.
دیابت نوع 2 چیست؟
در دیابت نوع 2 بدن قادر به استفاده و ذخیره گلوگز نمی باشد و گلوکز به جای تبدیل به انرژی به جریان خون باز گشته و سبب ایجاد علایم مختلف می گردد.
دیابت نوع 2 که با عنوان یا دیابت بزرگسالی یا غیر وابسته به انسولین شناخته می شود به علت عدم توانایی بدن در تولید انسولین کافی و یا ناتوانی از استفاده ی بهینه از انسولین تولیدی رخ می دهد. حالتی که به ان مقاومت در برابر انسولین گفته می شود.
افزایش گلوکز زیاد خون با ترشح انسولین و جذب آن
علت ابتلا به دیابت نوع 2
در بروز دیابت نوع 2 عوامل متعددی چون اضافه وزن و چاقی (بخصوص چاقی داخل شکمی) عدم فعالیت بدنی، سن بالای 40 سال، رژیم غذایی نامناسب (غذای پر کالری و غیر مغذی) و وراثت نقش دارد
همچنین اختلالاتی که همراه با عدم توانایی بدن در استفاده از گلوگز می باشند از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع دو می باشند. همچنین افرادی که نوعی اختلال گلوکز ناشتا یا اختلال عدم تحمل گلوکز دارند خطر بالایی در ابتلا به دیابت نوع 2 دارند.
علایم دیابت نوع 2 چیست؟
نشانه های دیابت نوع دوم در بدن تقریبا مشابه علائم دیابت نوع اول است که اصلی ترین آنها شامل:
بی حسی یا سوزش دست و پا
تشنگی و پرنوشی
خستگی زیاد غیر قابل توجیه
پُرادراری
عفونت مکرر لثه، پوست و مثانه
تاری دید
زودرنجی و تحریک پذیری
عدم بهبودی زخم ها
متاسفانه دیابت بیماری مزمنی است و به آرامی پیش می رود .اما باید بدانید در بعضی موارد دیابت نوع 2 هیچ علامتی ندارد. در این گونه موارد افراد مبتلا ماه ها یا حتی سال ها بدون این که از بیماری خود مطلع باشند به زندگی ادامه می دهند.
چه کسانی به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند؟
عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 شامل چاقی، کلسترول بالا، فشار خون بالا و عدم تحرک بدنی کافی است. همچنین مطالعات نشان داده اند که خطر ابتلا به دیابت با افزایش سن افزایش می یابد به همین دلیل به این نوع از بیماری دیابت بزرگسالان نیز گفته می شود. بر همین اساس افراد چاق بالای 40 سال ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع دو دارند. البته ظهور این نوع دیابت در افراد جوان نیز در حال افزایش است. به گفته برخی از متخصصان افرادی که دردوره بارداری به دیابت مبتلا می شوند، که دیابت بارداری نام دارد، ممکن است بعدها به دیابت نوع 2 دچار شوند.
دیابت در دوران بارداری
در دوران بارداری خانم ها باید به شدت دقت کنند و تحت کنترل قرار گیرند تا به دیابت مبتلا نشوند. در این دوران پرهیز غذایی بسیار اهمیت دارد و اگر پرهیز غذایی انجام نگیرد و وزن مادر بالا رود، احتمال ابتلا به دیابت مادر، افزایش خواهد یافت. در این حالت سلامت جنین به خطر می افتد و ممکن است جنین ناقص به دنیا آید و یا وزن جنین زیاد شود و در رحم مادر خفه شود؛ در این صورت احتمال سزارین به شدت افزایش می یابد
البته باید به این نکته توجه داشت که داروهای بیماران دیابتی برای زنان باردار ممنوع می باشد، به همین علت باید به صورت ویژه تحت کنترل قرار گیرند.
اضافه کردن ورزش و فعالیت بدنی سبک در برنامه عادی روزانه توسط پزشک می تواند باعث کنترل سطح قند خون در بارداری شود. انجام روزانه فعالیتی سبک تا متوسط به مدت 15 تا 30 دقیقه باعث می شود تا بدن بهتر از انسولین استفاده کند .
عوارض درمان دیر هنگام دیابت
- عارضه چشمی:که ممکن است به نابینایی کامل ختم شود.
- بیماری قلبی- عروقی :که بر روی قلب و رگهای خونی اثر می گذارد و در نهایت به سکته های قلبی و مغزی منجر شود.
- نفروپاتی ؛ بیماری کلیه:که ممکن است باعث از کارافتادگی کامل کلیه ها شود.
- نوروپاتی؛ آسیب دیدگی اعصاب :در صورت همراه شدن با مشکلات گردش خون ممکن است موجب ایجاد زخم در پاها و نیز قانقاریا شود که در نهایت به قطع عضو می انجامد.
تغذیه و رژیم غذایی دیابتی ها
به طور کلی یکی از مهمترین بخش های پیشگیری از پیشرفت بیماری دیابت و موفقیت در روند به نوعی درمان و کاهش شدت این بیماری مزمن در بدن فرد مبتلا رعایت نکات تغذیه ای و داشتن برنامه غذایی دقیق است که در ادامه بهترین و بدترین خوراکی ها برای این دسته از افراد را به شما معرفی می کنیم.
بهترین مواد غذایی و خوراکی برای بیماران دیابتی
نان های سبوس دار
پنیرهای کم چرب
مرغ یا بوقلمون بدون پوست
ماهی بخار پز شده یا کبابی
سیب زمینی کباب شده
آردهای سبوس دار مانند آرد گندم
سبزیجات تازه، خام یا کمی بخار پز شده، کباب یا گریل شده
غلات سبوس دار مانند برنج قهوه ای
ذرت، پف فیل یا محصولات تهیه شده از ذرت
آب معدنی، آب جو سبک، چای تلخ، قهوه سیاه یا با شیر کم چرب و بدون شکر
سبزیجات یخ زده، کمی بخارپز شده.
سبزیجات کنسروی کم نمک
کاهو، سبزیجات سبز، اسفناج
شیر کم چرب
ماست کم چرب
پنیر کم چرب، خامه کم چرب
میوه ساده یا کنسروی
مربای کم قند یا بدون قند
آب میوه، 100درصد طبیعی
سس مایونز کم چرب
سس سالاد کم چرب
پف فیل بدون چربی
گوشت خورشتی یا کباب شده
قسمت های کم چرب گوشت
لوبیا، تخم مرغ و مغز میوه
مواد غذایی و خوراکی های مضر برای دیابتی ها
افراد مبتلا به دیابت تا حد ممکن باید از مصرف این خوراکی ها و مواد غذایی خودداری کنند :
کنسرو میوه با شیره غلیظ
گوشت سرخ شده
گوشت های چرب
پنیر معمولی
مرغ با پوست
خوراک لوبیای چرب
شیر پر چرب، ماست، پنیر، خامه و بستنی معمولی
کره، روغن نباتی هیدروژنه شده
سس مایونز معمولی
پف فیل کره ای
آرد سفید
سبزیجات پخته شده با کره، پنیر یا سس فراوان
ترشی ها
لواشک های میوه
مرباهای معمولی
آب میوه های آماده
کنسرو شور سبزیجات
ماهی سرخ شده
ترشی کلم برگ (همانند ترشی، تنها در صورت داشتن فشار خون بالا باید محدود شود).
اسنک های سرخ شده مانند چیپس های سیب زمینی
غلات تصفیه شده، مانند برنج سفید
نان سفید
سیب زمینی سرخ شده
-
نوشابه، آب جو معمولی، چای شیرین، قهوه با شکر و خامه، نوشیدنی قهوه و شکلات
درمان دیابت با نسخه های گیاهی و داروهای طب سنتی
سیر
این گیاه بهترین درمان برای کاهش مستقیم قند خون، بازسازی سلول های لوزالمعده و تحرک آن برای تولید انسولین به حساب می آید.
پیاز
این گیاه تاثیر قابل ملاحظه ای در کاهش قند خون دارد. پیاز روی سوخت و ساز گلوکز در کبد تاثیر می گذارد و باعث افزایش ترشح انسولین می شود.
شنبلیله
شنبلیله یکی از پرمصرف ترین گیاهان برای کنترل بیماری دیابت به حساب می آید. شنبلیله مقاومت انسولین را در بدن کاهش می دهد و با افزایش تعداد گیرنده های انسولین در گلبول های قرمز، میزان قند خون را کنترل می کند. این گیاه با به کارگیری گلوکز در بافت های پیرامونی، میزان گلوکز خون را کاهش می دهد. کافی است دانه های شنبلیله را یک شب کامل در یک لیوان آب خیس کنید و روز بعد آب آن را بخورید و دانه ها را بجوید.
آلوئه ورا
آلوئه ورا به عنوان گیاه شفابخش شناخته شده است. شیره خشک شده و ژل که از قسمت داخل برگ ها به دست می آید در کاهش میزان گلوکز خون بسیار موثر است.
اسفرزه
این گیاه خاصیت کاهش دهنده کلسترول و قند خون را داراست. فیبر بالای موجود در آن، یبوست را از بین می برد و با کاهش کلسترول، خطر بیماری قلبی را نیز کاهش می دهد.
برگ های انبه
برگ های انبه درمان موثری برای بیماری دیابت است. کافی است برگ های انبه را به مدت 24 ساعت در آب خیس کنید. سپس برگ ها را بفشارید و آب به دست آمده را بخورید یا برگ های انبه را خشک و سپس آسیاب کنید و روزی 2 بار با آب مصرف کنید. این 2 روش عوارض دیابت را از بین می برد.
قره قاط
این میوه اختلالات پرخطر دیابت مانند آسیب های چشمی و آب مروارید را کاهش می دهد.
ریحان
این گیاه، روند ترشح انسولین را آسان تر می کند. به طور عمومی هر گیاهی که لوزالمعده و کبد را تقویت کند، در درمان دیابت مفید است. اما اگر دیابتی هستید و دارویی برای کنترل میزان خون مصرف می کنید، بهتر است با پزشک مشورت و به طور منظم میزان قند خون خود را کنترل کنید تا با افت ناگهانی قند خون مواجه نشوید.
ادویه و گیاهان درمانی ضد دیابت
ادویه هایی قوی برای درمان دیابت
زردچوبه درمانی برای دیابت : «کورومین» موجود در زردچوبه برای افراد دیابتی بسیار مفید است. این رنگدانه ی مفید باعث فعال شدن آنزیم AMPK می شود که روی جذب گلوکز تأثیر می گذارد. در نتیجه به کنترل میزان قند خون و ثابت نگه داشتن آن کمک زیادی می کند. اگر شما هم از بیماری دیابت رنج می برید حتماً زردچوبه را وارد برنامه ی غذایی تان بکنید.
درمان دیابت با دارچینک : این ادویه دسترسی سلول های چربی را به انسولین آسان تر می کند و تبدیل گلوکز به انرژی را چند برابر افزایش می دهد. علاوه بر آن دارچین مانع ایجاد رادیکال های آزادخطرناک می شود.
مصرف شکلات تلخ می تواند باعث بهبود حساسیت انسولین به ترشح مناسب و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به دیابت شود.
پزشکان درجدید ترین تحقیقات خود پی برده اند که مصرف کاکائوی خالص و بدون شیرینی می تواند به عنوان یک دارو برای بسیاری از بیماری ها ازجمله دیابت مفید باشد.
براساس این پژوهش جدید، دانشمندان دریافته اند که مصرف کاکائوی تلخ و یا مقدار بسیار کمی شکر به عنوان طعم دهنده و شیرین کننده می تواند باعث رفع مشکل فشارخون بالا به ویژه در سالمندان شود.
درمان دیابت نوع 1 با CLBS03
سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA)مسیر تایید سریع درمان با CLBS03را برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 به این دارو اعطا کرد. Fast Trackیا مسیر سریع، فرآیندی است که برای تسهیل توسعه و بررسی داروهایی که برای درمان بیماریهای جدی و برطرف کردن نیازهای جدی برآورده نشده ی پزشکی ارائه می شوند، طراحی شده است.
بررسی این درمان درحال حاضر با نام مطالعه ی T-Rexدر فاز IIتحقیقات بالینی است و انتظار می رود در چند هفته ی آینده، ثبت نام نهایی از 18 فرد واجد شرایط برای شرکت در این تحقیق که برای اولین بار انجام می شود، صورت گیرد. پس از آن بیماران بصورت تصادفی در سه گروه:دوز بالای CLBS03و دوز پایین یا پلاسبو شرکت خواهند کرد.
این کارآزمایی با همکاری شرکت بهداشتی و درمانی سانفورد انجام می شود، محققان به ارزیابی سلولهای بتا در پانکراس برای تولید انسولین ، مقدار هموگلوبین A1Cافراد شرکت کننده، اپیزودهای افت شدید قندخون و چندین نشانگر دیگر سلامت خواهند پرداخت.
درمان با CLBS03بر اساس استفاده از سلولهای Tتنظیمی(Tregs) به منظور حفظ تعادل در سیستم ایمنی بیماران مبتلا به بیماریهای خود ایمنی مانند دیابت نوع 1 طراحی شده است.
در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 کمبود سلولهای Tregسبب می شود سلولها Tموثر یا T effectorبه سلولهای انسولین ساز (سلولهای بتا) در پانکراس حمله کنند. CLBS03حاوی سلولهای Tregهر بیمار به طور اختصاصی است که تعداد آنها برای کمک به ایجاد تعادل در سیستم ایمنی فرد افزایش یافته است.
در دو فاز قبلی این تحقیق مشخص گردید که CLBS03با ایمنی کامل سلولهای Tregرا به بیماران تحویل می دهد و نیاز بیماران را به انسولین تزریقی کاهش می دهد.
در یک کارآزمایی ویژه ی دیگر، درمان با CLBS03سبب گردید عملکرد سلولهای بتا در کودکان و نوجوانان 8 تا 16ساله که به تازگی به دیابت نوع 1 مبتلا شده بودند، حفظ شود.
راههای درمان دیابت در طب نوین
درمان دارویی دیابت و داروهای مخصوص بیماران دیابتی
در بسیاری از موارد پزشک برای کنترل و کاهش بیماری دیابت از داروهای ساخته شده در طب مدرن استفاده می کند که با انها آشنا می شوید .
بی گوانیدها :(Biguanides )
متفورمین (Metformin ) تنها داروی این دسته است. متفورمین مقاومت بدن به انسولین را کاهش می دهد وهمچنین تولید گلوکز توسط کبد را مهار می کند. متفورمین جذب گلوکز را در دستگاه گوارش کاهش می دهد.
سولفونیل اوره ها (Sulfonylureas )
سولفونیل اوره ها با تحریک آزاد شدن انسولین از سلول های بتا پانکراس باعث پایین آمدن قند خون می شوند و در کنترل قند خون ناشتا بسیار مؤثرند و از این رو باعث خطر کاهش قند خون (hypoglycemia ) می شوند.
تیازولیدین دیون ها (Thiazolidinediones)
داروهای این دسته مقاومت بدن نسبت به انسولین را کاهش می دهند که عبارتند از :پیوگلیتازون( pioglitazone) و روزیگلیتازون (Rosiglitazone)
مگلیتینایدها (Meglitinides):
داروهای این دسته شبیه سولفونیل اوره ها بوده و باعث ترشح انسولین از پانکراس می شوند .گرچه آنها کوتاه اثر هستند (short – acting)اما ، باعث خطر کاهش قندخون نمی شوند . داروهای این دسته شامل رپاگلیناید (Repaglinide)و ناتگلیناید (Nateglinide)است.
مهارکننده های دی پپتیدیل پپتیداز (Dipeptidylpeptidase inhibitors):
این دسته دارویی جدیداً توسط FDAتایید شده است و در حال حاضر تنها داروی سیتاگلیپتین (Sitagliptin)یا (Januvia)در این دسته قرار می گیرد . این دارو با مهار آنزیم 4-DPPباعث ترشح انسولین در یک مدت طولانی بعد از غذا می شود و در نتیجه قندخون پایین می آید .
مهار کننده های آلفا گلوکوزیداز (glucosidase inhibitors Alpha):
داروهای این دسته جذب گلوکز موجود در مواد غذایی را در دستگاه گوارش به تاخیر می اندازد.این داروها برای کاهش قندخون بعد از غذا استفاده شده و شامل آکاربوز (Acarbose)و میگلیتول (Miglitol)می باشند .
انسولین
همه افراد مبتلا به دیابت نوع اول و بعضی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو انسولین مصرف می کنند . 5 نوع انسولین وجود دارد که شامل انسولین سریع اثر ( Rapid – acting )،کوتاه اثر (Short – acting ) ، متوسط اثر ( Intermediate – acting) ، طولانی اثر ( Long – acting)و ترکیبی ( Premixed )است .
ترکیب داروهای خوراکی دیابت (Combination oral diabetes drugs )
از آنجایی که داروها از طرق مختلف باعث کاهش قندخون می شوند ، گاهی برای افزایش تأثیر درمان ، آنها را با هم ترکیب می کنند .بیمارانی که در آغاز از یک دارو استفاده کرده اند، ممکن است در آینده برای کنترل قندخون خود به داروی دیگری نیاز داشته باشند . شواهد نشان داده اند که هنگامی که دو دارو با هم استفاده می شوند اثرات داروها افزایش می یابد .
Exenatid Incretin mimetic
این دارو مانند هورمون incretinدر بدن عمل می کند و باعث افزایش تولید انسولین و آهسته کردن تخریب آن می شود . در دیابت نوع دوم به تنهایی و یا همراه با متفورمین استفاده می شود.
Premlintide Amylin analogues
این دارو مانند هورمون آمیلین (Amylin )در بدن عمل می کند و باعث افزایش تولید انسولین و آهسته تر کردن تخریب آن و در نتیجه منجر به کاهش تولید گلوکز توسط کبد و کاهش اشتها می شود .
درمان انواع دیابت با تکنولوژی HDV
در کارآزمایی ISLE-1دانشمندان به ارزیابی تکنولوژی HDVیا Hepatocyte Directed Vesicleبر بهبود درمان دیابت نوع 1 و 2 با انسولین پرداختند.
HDVشامل مولکولهایی است که سلولهای هپاتوسیت کبد را هدف قرار می دهد. این مولکولها می توانند به انسولین بدون ایجاد هیچگونه تغییری در ساختار آن افزوده شوند. افزودن این مولکولها می تواند توسط داروسازان یا بیماران یک بار به یک ویال انسولین انجام شود.
آزمایشات انسانی نشان داده است که افزودن HDVبه انسولین به طور قابل توجهی موجب کاهش غلظت قند خون پس از غذا در مقایسه با استفاده از انسولین های معمولی می شود.
به طور کلی همه افراد جامعه در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند و به همین دلیل عموم مردم باید آمادگی لازم برای پیشگیری از دیابت داشته باشند. عدم تحرک کافی و مصرف بیش از اندازه قند و کربوهیدرات ها ، از عوامل مهم و موثر در بروز دیابت هستند ، مشخص است که نخوردن یا حداقل کم خوردن مواد قندی بسیار راحت تر از این است که در روند درمان دیابت، لب زدن به هر نوع مواد قندی ممنوع شود.
افرادی که در خانواده درجه 1 یا درجه 2 خود بیمار مبتلا به بیماری دیابت نوع 1 یا دیابت نوع 2 دارند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. این افراد به صورت ویژه باید برای پیشگیری اقدام کنند.
