راهنمای کامل موارد مصرف داروی آلوپورینول+ عوارض آن

همه چیز درباره تاثیرات داروی “آلوپورینول” و عوارض آن

آلوپورینول برای درمان انواع مختلفی از سنگ‌ های کلیه و بیماری نقرس استفاده می‌ شود؛ همچنین برای جلوگیری از افزایش سطح اوریک اسید در بیمارانی که شیمی درمانی را برای سرطان انجام می دهند، مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا این بیماران در معرض خطر افزایش اوریک اسید هستند. کشته شدن سلول های سرطانی باعث آزاد شدن اوریک اسید شده و این دارو می تواند مقدار این ماده مضر را در بدن کاهش دهد؛ اگر این اتفاق نیفتد، فرد دچار سنگ کلیه خواهد شد.

موارد مصرف آلوپورینول (‌Allopurinol)

1. امراضی مانند پلیسیتمی ورا، پسوریازیس، میلوم مولتیپل و لوسمی حاد یا مزمن ممکن است در اثر کنترل بیش از حد اسید اوره خون همراه با نقرس اولیه یا ثانویه نقرس باشد.
2. میزان استفاده ی دارو بر اساس شدت بیماری تعیین می شود که به صورت یک بار در روز و یا بیشتر توسط دکتر تجویز میشود ولی مقدار زیادتر از ٣٠٠ میلی گرم به شکل منقسم تجویز می گردد.
3. اسید اوریک خون زیاد حاصل از بیماری های بد خیم.
4. پیشگیری از حمله های حاد نقرسی.
5. پیشگیری از نفروپاتی حاصل از اسید اوریک بر اثر شیمی درمانی سرطان.
6. سنگ های کلیوی عود کننده اگزالات کلسیم.

فارماکوکینتیک

از طریق خوراکی ٨٠ درصد دارو جذب می گردد. آلوپورینول مانند اسید اوریک به وسیله ی آنزیم گزانتین اکسیداز متابولیزه می شود که متابولیت آن (آلوزانتین) خود پیشگیری کننده ی آنزیم می باشد و دارای نیمه عمری دراز است. تقریبا ٧٠ درصد دارو در نخستین گذر از کبد به متابولیت فعال تبدیل می گردد. نیمه عمر آلوپورینول 3-1 ساعت و نیمه عمر متابولیت آن به طور متوسط تقریبا 15 ساعت است و به شکل کلیوی دفع می گردد.

پخش: این دارو به طور گسترده به جز مغز در تمام بخش های بدن انتشار می یابد و غلظت آن در مغز 50 درصدِ غلظتِ آن در سایر بخش های بدن می باشد. آلو پورینول و اکسی پورینول قابل پیوند با پرو تئین های پلاسما نیستند.

دفع:طی 6 ساعت 5 الی 7 درصد به صورت تغییر نیافته از راه ادرار دفع می شود سپس بعد از آن به صورت آلوپورینول، اکسی پورینول و اکسی پورینول ریبونوکلئوزید از راه کلیه دفع می شود. 70 درصد این دارو به شکل اکسی پورینول و از طریق ادرار و تقریباً 2 درصد آن 48 تا 72 ساعت از راه مدفوع دفع میشود.

چگونه داروی آلوپورینول را مصرف کنیم؟

• اول از همه باید بدانید که دوز دارو بستگی به وضعیت درمانی شما دارد که باید توسط پزشک تعیین شود. این دارو خوراکی است که معمولاً یک بار در روز باید طبق نظر پزشک استفاده شود و البته برای مشکلات شکمی؛ بعد از وعده غذایی آن را استفاده می‌ کنند.
• اگر دوز دارو بیش از 300 میلی گرم در روز باشد، باید آن را به چند دوز کم‌تر تقسیم بندی کنید. حتماً همراه با آن؛ یک لیوان آب کامل بخورید و در طول روز حداقل 8 لیوان آب بنوشید و مایعات را به بدن تان برسانید.
• اگر این دارو را برای بیماری نقرس استفاده می کنید، چند هفته طول می‌ کشد تا تاثیرش را ببینید؛ ممکن است حتی حمله نقرسی داشته باشید و بعد از مدتی یک اسید اضافی از بدن تان دفع شود.
• این دارو مُسکن نیست؛ برای از بین بردن درد نقرس باید دارو های دیگری را هم که توسط پزشک تجویز شده، استفاده کنید که شاید یکی از آن ها ایبوپروفن باشد.

بزرگسالان

ابتدا در روز پس از هر وعده غذا 100 میلی گرم تجویز می شود و سپس طی یک الی سه هفته بر حسب غلظت پلاسمایی یا ادراری اسید اوریک، به مرور تا حدود 300 میلی گرم در روز افزایش می یابد. میزان مصرف معمول نگهدارنده 200 تا 600 میلی گرم و در شرایط حاد 700 تا 900 گرم در روز می باشد. مقدار بیشتر از 300 میلی گرم در روز هم بایستی به صورت منقسم تجویز شود.

کودکان

در اختلالات آنزیمی و نئوپلاسم روزی 10 تا 20 میلی گرم بر کیلو گرم یا 100 تا 400 میلی گرم تجویز می شود.

داروی آلوپورینول و سنگ کلیه

افرادی که دچار سنگ کلیه از نوع اسید اوریک هستند یا دچار بیماری لیشمانیازیس که نوعی بیماری انگلی می باشد، هستند نیز از آلو پورینول استفاده می کنند. البته در مواردی مانند افزایش اسید اوریک خون بالا یا بروز سنگ های اگزالات کلسیمی نیز از آلو پورینول استفاده میشود. البته مصرف همزمان آلوپورینول و ویتامین سی به دلیل ایجاد سنگ کلیه توصیه نمی شود. این دارو با آمپی سیلین و آموکسی سیلین نیز تداخل دارویی دارد.

آلوپورینول بعد از ٢4 تا 4٨ ساعت اثر می کند ولی اوج تاثیر این دارو ٢ الی 6ساعت بعد از مصرف است. دفع دارو از راه کلیه می باشد. برای از بین بردن سنگهای کوچک و در سنگهای اسید اوریکی از آلوپورینول و از آنتی بیوتیک ها در سنگهای استروویتی استفاده می شود.

میزان مصرف در نارسایی کلیوی

در بزرگسالان اگر کلیرانس کراتینین معادل ١٠ الی ٢٠ میلی لیتر در دقیقه باشد مقدار ٢٠٠ میلی گرم و اگر کمتر از ١٠ میلی لیتر در دقیقه باشد مقدار ١٠٠ میلی گرم و اگر کمتر از سه میلی لیتر در دقیقه باشد مقدار ١٠٠ میلی گرم با فاصله زمانی بیشتر از یک روز از طریق خوراکی استفاده میشود.

دوز دارو برای درمان بیماری نقرس

دوز توصیه شده برای درمان نقرس ٢٠٠ تا ٣٠٠ میلی گرم در روز برای افراد بزرگسالی است که مبتلا به نقرس هستند اگر شخص دارای نقرس شدید باشد دوز دارو 4٠٠ الی 6٠٠ میلی گرم در روز بیشتر میشود. دوز دارو با توجه به تعیین و تشخیص پزشک معالج باید مصرف گردد و با آب بیشتر استفاد شود و اگر شخص دچار مشکلات شکمی شد با شیر استفاده گردد.

دوز دارو در طول یک روز تقسیم می شود و اگر زمان مصرف یک نوبت فراموش گردید در زمان بعدی مقدار را دو برابر نکنید. برای مبتلایان به بیماری کلیوی دوز دارو باید کم باشد چرا که ممکن است به کلیه ها آسیب برساند.

مصرف در دوران بارداری و شیر دهی

اگرچه مطالعه و تحقیق بیشتر در مورد ضرر و زیان آلوپورینال در مورد انسانها انجام نشده ولی سه گزارش حاکی از آن است که استفاده از آن در بارداری در انسانها ضرری ندارد. بر اساس نظر FDA، آلوپورینال در رده C داروهای بارداری قرار دارد.

از آنجا اکسی پورینال و آلوپورینال در شیر مادر منتشر می شود لذا استفاده ی آن در زنان شیرده باید با احتیاط باشد.

تداخل دارویی آلوپورینول

• بیمارانی که با آلوپورینول معالجه می شوند، افزایش غلظت های سرمی آلکالین فسفاتاز، آلانین آنینوتراتسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) در آن ها گزارش شده است. بیماران دچار کاهش عملکردی کلیه نیز باید از مصرف همزمان با داروهای تیازیدی خودداری کنند چرا که امکان ایجاد حساسیت به آلوپورینال بیشتر است و با احتیاط باید مصرف گردد.
• استفاده همزمان مرکاپتوپورین با آزاتیوپرین امکان ایجاد اثرات سمی دارد و موجب کاهش فعالیت مغز استخوان میگردد. اگر پزشک تشخیص دهد که این دو با هم مصرف گردد باید اندازه ی مصرف آزاتیو پرین یا مرکاپتوپورین تا ٢5 الی ٣٣ درصد مقدار مصرف معمول آنها کاهش داده شود و اندازه ی مصرف بعدی بر اساس پاسخ و واکنش بیمار و تاثیرات سمی تنظیم گردد.
• استفاده همزمان با سیکلوفسفامید ممکن است سبب کاهش فعالیت مغز استخوان از طریق مکانیسم های نامعلوم شود. آلو پورینال متابولیسم میکروزومی کبدی دیکومارول را کنترل کرده و سبب افزایش نیمه عمر آن می شود. اشخاصی که دیکومارول و آلوپورینال را به صورت همزمان استفاده می کنند باید تحت نظر پزشک از لحاظ تاثیرات ضد انعقادی مورد بررسی قرار گیرند.
• استفاده همزمان آموکسی سیلین و آمپی سیلین سبب بروز بثورات جلدی می شود.
• مصرف آلو پورینال با دوزهای بیشتر همراه با تئوفیلین سبب کاهش کلیرانس تئوفیلین می شود و سطح پلاسمایی تئوفیلین را افزایش می دهد در اینجا لازم است که سطح پلاسمایی دارو کنترل گردد.
• از آنجا که آلوپورینال یا متابولیت های آن ممکن است با کلرپروپامید در ترشح از لوله های کلیوی رقابت کند لذا باید وضعیت بیمارانی که این دارو ها را به صورت همزمان استفاده می کنند از لحاظ پایین آمدن زیاد قند خون بررسی شود.

عوارض جانبی داروی آلوپورینول

• ممکن است که مشکلات شکمی، حالت تهوع، اسهال و سرگیجه در چنین افرادی بعد از مصرف دارو اتفاق بیفتد.
• اگر عوارض جانبی ادامه پیدا کردند، حتما به پزشک اطلاع رسانی کنید زیرا فایده دارو باید بیشتر از مضرات و عوارض جانبی آن باشد.
• اگر مشکلاتی مانند بی حسی، گزگز بدن، دست، پا، خونریزی، کبودی، خستگی غیر معمول، مشکلات کلیه، تغییر رنگ ادرار و ادرار خونی و دردناک، بیماری کبدی، حالت تهوع و استفراغ را تجربه کرده اید و اشتهایتان را از دست دادید یا دچار ادرار تیره، زردی پوست یا چشم شدید و یا کاهش وزن شدید، چشم درد و مشکلات بینایی داشتید، حتما به پزشک اطلاع رسانی کنید.
• معمولاً این دارو در موارد نادر مشکلات جدی پوستی را هم ایجاد می‌ کند؛ اما خیلی کم رخ می دهد. واکنش های پوستی شامل پوسته پوسته شدن بدن، جوش، قرمز شدن پوست، خارش و ورم است.
• به هر حال بهتر است که آزمایش خون بدهید تا مطمئن شوید که بعد از مصرف این دارو دچار مشکل شَدید نخواهید شد. آزمایش خون نشان می دهد که چه کسانی در معرض خطر برای مصرف این دارو هستند.
• واکنش آلرژیک هم به این دارو در موارد نادر رخ می دهد؛ اما اگر علائم آلرژیک مانند تب، ورم غدد لنفاوی، خارش، ورم صورت، زبان، گلو، سرگیجه یا مشکلات تنفسی را داشتید، به پزشک اطلاع بدهید.
• اگر هر گونه مشکل دیگری هم برایتان رخ داده است، با پزشک در میان بگذارید، زیرا این لیست شامل تمام عوارض‌ جانبی نیست.

نکات احتیاطی قبل از مصرف داروی آلوپورینول

• حتی اگر به چیزی آلرژی دارید هم؛ به پزشک تان بگویید. اگر واکنش شدید داشتید، حتما به پزشک اطلاع رسانی کنید و جزئیات را در اختیار او قرار دهید؛ سپس سوابق پزشکی را برایش شرح دهید.
• اگر به بیماری کبدی، مشکلات کلیوی، دیابت یا فشار خون بالا دچار هستید، حتما به پزشک بگویید.
• در دوران بارداری این دارو را مصرف نکنید، مگر این که پزشک تجویز کرده باشد.
• این دارو از شیر مادر هم عبور می‌ کند؛ پس اگر شیرده هستید هم؛ حتماً بگویید.

اووردوز آلوپورینول (مصرف بیش از حد دارو)

اگر علائم جدی مانند مشکلات تنفسی به خاطر مصرف زیاد بالای دارو داشتید یا غش کردید، حتماً باید به پزشک تان مراجعه کنید.

فراموش کردن مصرف دارو

اگر فراموش کردید که دارو را استفاده کنید، در سریع ترین زمان ممکن که برایتان یادآوری شد، دوز فراموش شده را استفاده کنید.

نحوه نگهداری از داروی آلوپوریتول

• دارو را در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت قرار دهید.
• آن را در دسترس کودکان نگذارید.
• داروی فاسد شده را داخل توالت نیندازید.

هشدار

این دارو باعث کاهش سلول های خونی می شود، زیرا با عفونت مبارزه می کند و به خاطر همین باید مراقب باشید که آسیب دیدگی یا جراحت و بریدگی برایتان اتفاق نیافتد.

نکات قابل توصیه به بیماران

• در طی درمان مایعات بیشتر (٢ تا ٣) لیتر در روز بنوشد مگر اینکه مصرف مایعات برای فرد بیمار ممنوع باشد.
• به هنگام معالجه سنگ های عود کننده اگزالات کلسیم، سدیم، شکر، پروتئین حیوانی، ویتامین C، غذاهای سرشار از کلسیم و اگزالات پرهیز شود.
• تا زمان روشن شدن واکنش‌ CNS به این دارو از انجام کارهای خطرناک که نیاز به هوشیاری دارد پرهیز کند چرا که این دارو سبب خواب آلودگی میشود.
• اگر در هنگام مصرف علائم راش یا دیگر واکنش های آلرژیک مشاهده شد مصرف را قطع کرده و به پزشک مراجعه نماید.
• اگر دارو به همراه غذا یا اندکی پس از آن مصرف شود عوارض گوارشی کمتری در پی خواهد داشت لذا می توان قرص ها را خرد کرده با غذا یا آب فراوان استفاده کرد.

مصرف در سالمندان: اندازه ی مصرف در کهنسالان همانند بزرگسالان است. اگر باعث بروز نارسایی یا اختلال عملکرد کلیه شد باید مقدار مصرف با توصیه های ارائه شده بیماران مبتلا کنترل شود.

مصرف در کودکان: آلوپورینال در کودکان فقط در معالجه ی اسید اوریک خون ناشی از بیماری های بدخیم یا شیمی درمانی و یا درمان امراض متابولیسم پورین تجویز گردد.