رفتار و عملکرد در مقابل شیطنت های کودک یک ساله
زمانی که کودک یک ساله شما چیزی را روی زمین می ریزد، تلویزیون را روشن یا خاموش می کند یا چیزی را می خواهد که باب میل شما نیست طبیعی است که از او ناامید می شوید. همچنین ممکن است احساس کنید که کودک تان به طور عمدی این اعمال را انجام می دهد اما در واقع این نوع رفتار بخشی عادی از پیشرفت آن هاست. دانستن این که علت رفتار کودک چیست می تواند به پاسخ بهتر شما کمک بزرگی کند.
آنچه که باید درباره رفتار کودک یک ساله بدانید:
کارشناسان رشد و بالندگی کودک اظهار می دارند که کودکان 12 ماهه قادر به کنترل عصبانیت یا انتقام جویی نیستند و آن ها به اندازه کافی کنترل این قضیه را ندارند تا کاری که شما آن را نهی کرده اید انجام ندهند در برابر آن مقاومت نکنند. (اکثر کودکان تا سن 3 تا 4 سالگی قادر به تسلط این کار نیستند). در این سن کودکان با کاوش و آزمایش سعی در شناخت دنیای خود دارند. آن ها می خواهند نتیجه کاری که انجام می دهند را ببینید، با این عمل در واقع آن ها چیزهایی مانند علت و معلول را می آموزند. بنابراین به جای این که عصبانی شوید و به این فکر کنید که فرزند شما رفتار ناپسندی دارد، می توانید با دانستن این که رفتار آن ها نشانه رشد شناختی آن هاست خوشحال شوید. پس زمانی که کودک اعمالی مانند فشار دادن دکمه های کنترل برای روشن یا خاموش کردن تلویزیون یا رادیو را تکرار می کند بدانید که آن ها در حال یادگیری هستند.
در این مواقع شما چکاری می توانید انجام دهید؟
بدین منظور در ادامه این بخش خانواده پلاس پلاس وی چند راهکار معرفی شده است که می توانید از طریق آن ها به حمایت از رشد مثبت کودک خود کمک کنید:
1. موقعیت های بی خطری را برای بازی و زمان کنجکاوی کودک فراهم کنید:
برای دور نگه داشتن کودک از هر گونه خطر لازم است خانه را ایمن کنید، مکانی امن را فراهم کنید تا کودک بتواند به جستجو وآزمایش بپردازد. کتاب، پازل و اسباب بازی های او را در قفسه های کم ارتفاع قرار دهید تا بتواند به آن ها دسترسی پیدا کند. اسباب بازی هایی را برای او خریداری کنید تا ضمن بازی، امکان یادگیری اندازه، شکل و رنگ آن ها را نیز داشته باشد. هنگامی که کودک یک عمل یا مهارت جدید را یاد می گیرد، خوشحال باشید و با دید مثبت بنگرید.
2. عمل و عکس العمل اقدامات او را توضیح دهید:
کاوش های کودک فرصت بسیار خوبی برای مکالمه با او در مورد عمل و عکس العمل کارهایش است. قبل از انتخاب چیزی یا انجام کاری توسط کودک او را از عواقب کارش آگاه کنید، ابتدا برای او توضیح دهید که اگر سیمی را بکشد چه اتفاقی خواهد افتاد و به جای آن، او را به بازی با اسباب بازی هایش تشویق کنید. هرچه بیشتر این کار را انجام دهید، بهتر می تواند به آنچه که برایش امنیت دارد جلب شود.
3. مراقب کلمه "نه " باشید:
کودکان در سنین 6 تا 18 ماهگی شروع به فهمیدن کلمه ی "نه" می کنند و حتی ممکن است شروع به گفتن"نه ،نه" به خودشان کنند. اگر شما هنگام فریاد زدن بگویید "نه"، باعث می شود آن ها فکر کنند همه چیز از حد خارج است. گزینه بهتر آن است که سعی در منحرف کردن آن ها داشته باشید.
4. کلمه "نظم " به معنای آموختن است، نه مجازات :
آگاه باشید که کودک در این سن شروع به آموختن کلمه ی ``نه`` می کند، سعی کنید زمانی که منظورش را دارید از این کلمه استفاده کنید و انتظار داشته باشید کودک هر چند وقت یکبار شما را از طریق آن به چالش بکشد. به عنوان مثال، هنگام در خطر بودن و امنیت او از کلمه ``نه`` استفاده کنید. دراین لحظه به او کمک می کنید تا مفهوم را سریع تر درک کند. تربیت فرزند در موقعیت های مختلف به طور متفاوتی اعمال می شود. در موقعیت هایی که کودک کار اشتباهی می کند به او توجه نکنید زمانی که او کار خوبی انجام می دهد هم این کار را انجام دهید یا شروع به بردن او به مکان های مقدس و عبادتگاه ها کنید به این ترتیب، او در مورد احترام و نحوه آرام شدن در سنین پایین آموزیده می شود.
آیا تا به حال تعجب کرده اید که چگونه بعضی از والدین کودکان خود را در مساجد و عبادت گاه ها آرام نگه می دارند؟
به این دلیل که کودک آن مکان را جدی گرفته و آن را به عنوان زمان سرگرمی قلمداد نمی کند. سعی کنید چیزهای مخل کننده مانند خوردن غذا و میان وعده، رنگ آمیزی کتاب، اسباب بازی یا موارد مشابه را به همراه کودک نیاورید. بگذارید کودک دیگران را آرام ببیند و یاد بگیرد که ساکت باشد.
در این سن ، کودکان تازه شروع به درک دستورات شما می کنند و این امر را با علت و معلوم می آموزند و تصور می کنند :``اگر من این کار را کنم، این اتفاق می افتد.`` بنابراین اگر کودک قصد انجام کار اشتباهی داشت بگویید بجای گفتن 'نه! '، اوضاع را تغییر دهید. یکی از روش های تربیت کودکان یک ساله آموختن قوانین با روش های ساده می باشد بدین معنا که شما می توانید باید ها و نباید های زیادی را به ذهن کودک تان وارد کنید. این کار را هوشمندانه انجام دهید، مثلا اگر ظرف غذا را پرت کرد به آرامی و با لحن شیرین به او بگویید این کار اشتباه است و من را ناراحت می کند. استراتژی خارج از دید، خارج از ذهن نیز در این سن به خوبی عمل می کند. در تربیت کودکان یک ساله زمانی که مفهوم و درک کلمه نظم برای کودک دشوار است او را از خانه بیرون برده و چیزهایی را که کودک نباید داشته باشد از چشمش دور کنید مثلا اگر برای یک جسم شکستنی گریه می کند او را به حیاط خانه برده و به او گل ها را نشان دهید. باید بدانید که کودک در ماه های آتی اعمالی مانند کشیدن مو را انجام می دهد و این کار را زمانی که او واقعا سعی در نشان دادن احساسات شما دارد انجام خواهد داد. وقتی این لحظه ها فرا می رسند، به او بگویید:نه !
البته با یک لحن شیرین و سعی کنید این عمل را با بوسه بر روی دست او جبران کنید. بهتر است در این سن ذهن کودک را منحرف کنید تا این که سعی کنید از روشی مانند اتلاف وقت استفاده کنید. اتلاف وقت زمانی است که شما کودک را به مدت چند دقیقه از وضعیت حال خارج کرده اید. این روش معمولاً مؤثر نیست زیرا :
کودک در این سن هیچ تصوری از آن چه می خواهید به انجام برسند ندارد.
آن ها به خاطر نمی آورند که در وهله اول چه اشتباهی انجام داده اند.
نادیده گرفتن رفتار بد کودک در این سن و زمانی که شما می دانید که کودک متوجه آن می شود در واقع به عنوان نوعی درمان و از روش های تربیت کودکان یک ساله توصیه شده است.
وقتی کودک می داند شما او را از آسیب ها حفظ می کنید و او را حمایت کرده اید بسیار خوشحال خواهد شد.
بطور صادقانه و با عشق به کودک بگویید چه چیزی را می تواند و نمی تواند داشته باشد مثلا :نمی توانی با این وسیله بازی کنی زیرا صدمه می بینی و چون من شما را خیلی دوست دارم، تحمل آسیب دیدن شما را ندارم. حتی اگر کودک به حرفتان گوش نداد، تکرار به او کمک خواهد کرد تا آن چه که می گویید را دریابد و مرزها را درک کند.
به جای آن که از رفتار فرزندتان عصبانی شوید، این واقعیت را بپذیرید که او در حال آموختن چیزهای جدیدی درباره دنیای خود است. بدانید که مهارت های خود کنترلی آن ها در حال رشد و توسعه هستند و از این واقعیت که آن ها هنوز قادر به مقاومت نهی شما نیستند احساس راحتی کنید.