آموزش و نکات مهم حمام کردن یا دوش گرفتن پس از عمل جراحی
انجام فعالیت های روزمره بعد از عمل جراحی ممکن است برای فرد بسیار سخت و دشوار باشد . یکی از این فعالیت ها استحمام کردن است . از آن جایی که جای بخیه باید خشک نگه داشته شود ، پیروی از دستورالعمل های ارائه شده توسط پزشک در حین استحمام از اهمیت بالایی برخوردار است .
این دستورالعمل ها شامل اجتناب کردن از استحمام تا زمانی مشخص و پوشاندن ناحیه تحت درمان قرار گرفته است . در این قسمت از سلامت پلاس وی به ارائه نکاتی ایمن در رابطه با دوش گرفتن بعد از عمل جراحی خواهیم پرداخت .
قسمت 1:شستشوی ایمن ناحیه جراحی شده
1. پزشک شما از میزان جدیت عمل جراحی انجام شده بر روی شما مطلع است و می تواند با ارائه دستورالعمل های لازم برای انجام فعالیت های مختلف روزانه به شما کمک کند . هر پزشک، توصیه های مشخصی برای چند روز ابتدایی بعد از انجام عمل جراحی به بیمار ارائه می دهد . دستورالعمل ها تا حد زیادی به نوع جراحی انجام شده بستگی خواهد داشت .
توصیه های مرتبط با استحمام در زمان ترخیص به شما ارائه خواهد شد و در صورت عدم ارائه این دستورالعمل ها ، قبل از انجام استحمام با پزشک خود مشورت کنید تا از بروز هرگونه عفونت و آسیب دیدگی در ناحیه جراحی شده جلوگیری شود .
2. اطلاعات لازم در زمینه نوع جراحی انجام شده و نوع بخیه های استفاده شده برای ناحیه جراحی شده را کسب کنید . چهار روش معمول برای بستن ناحیه جراحی شده عبارتند از:استفاده از بخیه ، باند ، نوار های استریل و چسب بافت مایع .
بسیاری از جراحان همچنین ناحیه جراحی شده را با استفاده از یک باند ضد آب می پوشانند تا امکان دوش گرفتن برای بیمار وجود داشته باشد .
در صورت استفاده از چسب بافت مایع ، استحمام کردن بیمار بعد از گذشت 24 ساعت از عمل جراحی، مجاز و بدون مانع خواهد بود.
در صورت قابل جذب بودن بخیه ها نیز مشکلی برای استحمام بیمار وجود نخواهد داشت ؛ با این حال در صورتی که بخیه ها غیر قابل جذب باشند ، محل بخیه باید تا زمان بهبودی کامل آن خشک نگه داشته شود تا به بخیه ها آسیبی وارد نشود و در صورت پوشاندن ناحیه مورد نظر، دوش گرفتن برای بیماری مانعی نخواهد داشت .
3. ناحیه مورد نظر را به آرامی شستشو دهید و در صورتی که مانعی برای برخورد آب به ناحیه جراحی شده وجود نداشته باشد، از شستشوی ناحیه مورد نظر با مواد شوینده خودداری کنید .
تنها کافیست با استفاده از آب و مقدار کمی صابون ناحیه مورد نظر را شستشو دهید اما نگذارید که ماده شوینده به داخل بخیه ها نفوذ پیدا کنند. سپس اجازه دهید آب تمیز بر روی ناحیه جراحی شده جریان پیدا کند . پزشکان توصیه می کنند که برای شستشوی محل مورد نظر از محصولات شوینده طبیعی و غیر شیمیایی استفاده کنید.
4. پس از اتمام استحمام، پوشش موجود بر روی ناحیه جراحی شده را بردارید و اطمینان حاصل کنید که قسمت برش داده شده خشک باشد . ناحیه مورد نظر را به آرامی با حوله خشک کنید و از چیدن بخیه های آن تا زمانی که بهبودی کامل حاصل نشده خودداری کنید که این امر به جلوگیری از بروز خونریزی بخیه ها کمک می کند .
5. از استفاده از محصولات موضعی بر روی ناحیه جراحی شده ، بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
تغییر پانسمان طبق دستورالعمل های ارائه شده پزشک ممکن است شامل استفاده از محصولات موضعی مانند کرم های آنتی بیوتیکی باشد که در صورت تجویز این گونه محصولات توسط پزشک ، از آن ها استفاده کنید.
6. از جدا کردن نوارهای پوشش دهنده بخیه قبل از زمان توصیه شده خودداری کنید . با این حال در زمان توصیه شده آن ها را جدا کرده ، ناحیه مورد نظر را تمیز کنید و از نوار جدیدی برای پوشش استفاده کنید.
قسمت 2:خشک نگه داشتن
1. در صورت توصیه پزشک مبنی بر خشک نگه داشته شدن محل جراحی شده ، ممکن است انجام استحمام به مدت 24 تا 72 ساعت بعد از انجام عمل جراحی به تاخیر بیفتد و از آن جایی که متغیر های مختلفی در جلوگیری از ابتلا به عفونت در ناحیه جراحی شده تاثیر گذار است ، توصیه های پزشک خود مبنی بر خشک نگه داشتن ناحیه مورد نظر را جدی بگیرید .
2. در صورت امکان برای خشک نگه داشتن ناحیه جراحی شده، از کیسه پلاستیکی ضخیم و یا کیسه زباله و یا باند های ضد آب استفاده کنید و از یکی از اعضای خانواده خود برای پوشاندن ناحیه مورد نظر کمک بخواهید و برای در امان نگه داشتن محل بخیه بر روی شانه خود، کیسه زباله را به صورت شنل بر روی شانه های خود بکشید . بستن کیسه پلاستیکی بر روی محل بخیه ها بر روی قفسه سینه نیز به دور نگه داشتن محل جراحی شده از مواد شوینده و آب کمک خواهد کرد .
3. علاوه بر موارد ذکر شده ، برای در امان نگه داشتن محل جراحی شده از آب و مواد شوینده، می توانید از اسفنج برای شستشو نواحی دیگر بدن خود استفاده کنید . با استفاده از اسفنج و محلول آب و مواد شوینده ، می توانید به راحتی خود را استحمام کنید .
4. بعد از انجام عمل جراحی حداقل تا 3 هفته از استحمام کردن درون وان و یا شنا کردن درون استخر خودداری کنید .
5. در صورت تمایل به دوش گرفتن تا جای ممکن سریع دوش بگیرید و از صرف مدت زمان زیاد داخل حمام خودداری کنید که این امر به بهبود سریع تر ناحیه جراحی شده کمک خواهد کرد .
6. برای حفظ تعادل بیشتر در حمام از شخصی دیگر کمک بگیرید و بر روی صندلی بنشینید تا تعادلتان متزلزل نشود زیرا بعد از انجام عمل جراحی بر روی زانو ، مچ پا و یا ساق پا ، حفظ تعادل برای بیمار دشوار خواهد شد .
7. خود را در موقعیتی قرار دهید که محل جراحی شده از تماس مستقیم با آب در امان بماند و قبل از قرار گرفتن زیر دوش ، جریان و دمای مناسب آب را تنظیم کنید .
قسمت 3:جلوگیری از عفونت
1. عفونت از شایع ترین عوارض جانبی عمل جراحی است . با آگاهی از علائم مختلفی که نشان دهنده وجود عفونت در محل جراحی شده است ، می توانید از وخیم شدن آن جلوگیری کنید.
در صورت بروز هر یک از علائم زیر سریعا به پزشک مراجعه کنید :درجه حرارت بالاتر از 38 درجه سانتیگراد ، حالت تهوع و استفراغ ، ایجاد تورم و قرمزی در محل جراحی شده ، گرم شدن و تحریک پذیری آن به لمس .
2. برخی عوامل همانند چاقی ، ابتلا به دیابت ، ضعف سیستم ایمنی بدن ، سوء تغذیه ، مصرف کورتیکواستروئیدها و استعمال دخانیات باعث افزایش خطر بروز عفونت در ناحیه جراحی شده می شود .
3. رعایت بهداشت فردی نقش به سزایی در جلوگیری از بروز عفونت پس از انجام عمل جراحی دارد. رعایت بهداشت شامل انجام اقداماتی نظیر شستشو دست ها بعد از دست زدن به زباله ، حیوانات خانگی، لباس های کثیف، تعویض پانسمان و یا هر چیز آلوده دیگر است .
قبل از ملاقات با فردی که به تازگی تحت عمل جراحی قرار گرفته دستان خود را به خوبی شستشو دهید.
در صورت امکان حداقل 2 هفته قبل از انجام عمل جراحی از استعمال دخانیات خودداری کنید زیرا استعمال دخانیات، روند بهبودی را کندتر کرده و بافت های مورد نظر را از اکسیژن محروم می کنند و به طور بالقوه باعث بروز عفونت خواهند شد .
قسمت 4:آگاهی از زمان لازم برای مراجعه به پزشک
1. در صورت مشاهده علائم مربوط به عفونت که در بالا ذکر شده، به خصوص تب بالای 38 درجه سانتی گراد به پزشک مراجعه کنید . علائم دیگر مرتبط با بروز عفونت شامل وجود چرک در ناحیه جراحی شده و داشتن بوی ناخوشایند آن است .
2. اگر محل جراحی شده، شروع به خونریزی کرد ، با استفاده از گاز استریل و یا پارچه ای کاملا تمیز فشار ملایمی بر روی آن ایجاد کرده و سریعا به پزشک مراجعه کنید و از اعمال فشار زیاد بر ناحیه جراحی شده خودداری کنید .
3. در صورت بروز علائم غیر معمول مانند درد شکم ، حالت تهوع و استفراغ یا زرد شدن پوست و چشم، سریعا به پزشک مراجعه کنید .
علائم زیر نشان دهنده لخته شدن خون در بدن فرد بیمار است و در صورت بروز هر یک از آن ها باید سریعا به پزشک مراجعه شود :
- درد قسمت انتهایی سر
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- وجود تورم غیر معمول در بازو ها و پا ها
