فلوراید تراپی راهکاری است که از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند و باعث استحکام آنها می شود. فلوراید درمانی روش های مختلفی دارد و از دوران کودکی انجام میشود.
فلوراید تراپی یا فلوراید درمانی چیست؟
فلوراید تراپی یعنی استفاده از فلوراید برای دندان به صورت موضعی یا به صورت سیستماتیک که برای جلوگیری از مشکلات و پوسیدگی های دندانی انجام می شود.
فلوراید را معمولاً به صورت موضعی با استفاده از ژل، وارنیش، و خمیر دندان در شستشوی دهان استفاده می کنند اما در فلوراید درمانی سیستماتیک، فلوراید از طریق مکمل هایی که به شکل قرص یا قطره در آمده اند، بلعیده می شوند. این نوع از فلوراید درمانی در موارد نادری ممکن است در بعضی از آب های خاص قرار بگیرند که در کشورهای اروپایی رواج بیشتری دارد.
اهمیت فلوراید درمانی در پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان
تغذیه نامناسب و مصرف زیاد میان وعده شیرین و چسبنده و تمیز نکردن دندان ها پس از هر وعده از عمده ترین عوامل ایجاد پوسیدگی دندان در کودکان می باشند.
در کنار عوامل تغذیه ای مسواک نزدن صحیح و استفاده نکردن از نخ دندان منجر به ایجاد پوسیدگی دندان می شود. برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان فلوراید درمانی در کنار مسواک زدن مرتب و استفاده از نخ دندان از موثرترین روش ها است.
فواید فلوراید درمانی
- فلوراید درمانی معمولاً یک درمان پر کاربرد در دنیای مدرن امروزی محسوب می شود زیرا فلوراید با عوامل پوسیدگی دندان از سه روش مبارزه می کند.
- استفاده از فلوراید یا فلوراید درمانی به تقویت مینا کمک می کند و همچنین می تواند به ترمیم آسیب هایی که قبلا رخ داده است، نیز کمک می کند.
- فلوراید درمانی باعث افزایش مواد معدنی در دندان می شود و فرآیند جذب این مواد را بهبود می بخشد. فلوراید موجود در بزاق می تواند به سطح دندان جذب شود و از، از بین رفتن مواد معدنی جلوگیری کند.
- وجود فلوراید باعث جذب مواد معدنی مثل کلسیم می شود که همگی عاملی برای جلوگیری از پوسیدگی دندانی هستند.
- فلوراید ها باعث اتصال بهتر ساختار های دندانی می شوند و در نتیجه ریشه دندان را تقویت می کنند و باعث می شوند که آن ها کم تر در معرض باکتری و پوسیدگی قرار بگیرند و همچنین رشد باکتری ها را به تعویق می اندازند و آن ها را به طور کل از بین می برند و از بیماری های دیگر دندانی جلوگیری می کنند و همچنین باعث می شوند که شما در آینده مجبور به صرف هزینه و زمان برای درمان های دندانی نباشید.
- فلورایدها از بیماری های لثه جلوگیری می کنند و درد دندانی را کاهش می دهند.
- از رشد ناقص دندان جلوگیری می کنند و سلامت کلی دهان و دندان را افزایش می دهند.
- فلوراید همچنین دندان را در برابر پوسیدگی مقاوم می کند، زیرا وجود مواد معدنی در دندان باعث سفت تر شدن آن می شود و در نتیجه دندان شما مقاوم تر خواهد بود.
- فلوراید درمانی همچنین توانایی باکتری ها برای تولید اسید را از بین می برد. فلوراید تعداد باکتری های موجود در پلاک دندانی را که اسید تولید می کنند را کاهش می دهد. علت آن هم این است که شکر و قند موجود داخل دهان را از بین می برد. هر چقدر که باکتری ها شکر کمتری مصرف کنند، میزان تولید اسید در آن ها کاهش پیدا می کند و در نتیجه دندان ها سالم تر خواهند ماند.
- همانطور که گفتیم درمان های فلورایدتراپی متفاوت است و بعضی از آن ها در منزل انجام می شود و یا به وسیله قرص و تجویز نسخه استفاده می گردد.
- فلوراید تراپی برای کودکان و نوجوانان که در حال رشد هستند هم فواید بسیار زیادی دارد و می تواند استخوان فک و ریشه دندان آن ها را محکم تر کند.
روش های مختلف فلوراید درمانی
فلوراید درمانی رو های مختلفی دارد که شامل:
خمیر دندان
بیشتر خمیر دندان های امروزی حدوداً یک دهم درصد فلوراید دارند که به صورت سدیم مونو فلورو فسفات در آن ها قرار می گیرد. یعنی 100 گرم خمیر دندان حدود هفتاد و شش صدم گرم فلوراید در درون خود دارد اما خمیر دندان های مخصوص فلوراید درمانی می تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند و مشکلات مختلف دندانی را برطرف کنند که معمولاً تحت انجام آزمایش های موجود در لابراتوار ساخته می شود.
شوینده های دندانی
رایج ترین ترکیبات فلوراید از طریق شوینده دندانی به دست افراد می رسد که فلوراید زیادی در آن ها موجود است و برای شستشوی روزانه در اختیار افراد قرار می گیرند. معمولاً فلوراید درمانی از طریق شوینده های دهان و دندان موثر تر از بقیه روش ها ظاهر می شود.
ژل یا فوم
ژل ها و فوم های فلوراید درمانی برای بیمارانی استفاده می شود که در معرض خطر پوسیدگی هستند یا بیمارانی که ارتودنسی انجام می دهند یا تحت رادیوتراپی گردن و سر قرار می گیرند.
بیمارانی که بزاق کمی دارند و کودکانی که دهان و دندان آن ها باید تحت درمان قرار بگیرد، معمولاً در این روش ژل یا فوم مخصوص فلوراید را با استفاده از قالب هایی داخل دهان می کنند. تقریباً جذب آن ها چهار دقیقه طول می کشد.
حدوداً 30 دقیقه بعد از انجام این درمان، افراد نباید دهان خود را بشویند، چیزی بخورند، سیگار بکشند یا چیزی بنوشند. بعض از انواع ژل ها هم شبیه به خمیر دندان در دسترس افراد قرار می گیرند.
وارنیش دندانی
فلوراید تراپی از طریق وارنیش مزایای بیشتری نسبت به ژل دارد؛ معمولاً طعم تندی ندارد که مقدار کمی از آن را می توان به دندان اعمال کرد. افرادی که از ژل یا فوم استفاده می کنند، می توانند از این روش استفاده کنند. تا به حال هیچ خطری از آن ها به اثبات نرسیده است. معمولاً این وارنیش ها را از طریق مسواک در عرض چند ثانیه به دندان اعمال می کنند.
وارنیش فلورایدتراپی حدود 25 تا 45 درصد در کاهش پوسیدگی دندان موثر است. بررسی انجام شده در کشور نشان می دهد، هر فرد 12 ساله به طور میانگین دو دندان پوسیده، کشیده شده یا ترمیم شده دارد که با اجرای این برنامه، می توان در مدت شش سال آینده، این تعداد را به یک دندان آسیب دیده کاهش داد.
سن فلوراید درمانی
درمان با فلوراید هر چه زودتر در کودکان آغاز شود، کنترل پوسیدگی بیشتر خواهد بود. اگر فلوراید به درستی مصرف شود، کاملا ایمن است، ولی خوردن غلظت بالای فلوراید سبب ایجاد تهوع و استفراغ یا ایجاد لکه زرد ـ قهوه ای روی دندان ها خواهد شد. به همین دلیل استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید به علت اثرات تخریبی آن برای کودکان زیر سه سال، ممنوع است.
استفاده از دهان شویه حاوی فلوراید نیز برای کودکان زیر شش سال ممنوع می باشد. سن مناسب برای فلوراید درمانی پس از سه سالگی است که خطر و ریسک بلعیدن فلوراید در اطفال کم می شود.
در تعیین سن مناسب برای انجام فلوراید درمانی عواملی چون شرایط اجتماعی و فرهنگی، بهداشت دهان و دندان و میزان پوسیدگی موثر خواهد بود. بهترین زمان برای فلورایدتراپی وقتی است که همه دندان های شیری در دهان ظاهر می شوند.
فواصل استفاده از فلوراید
فلورایدتراپی از طریق ژل حداقل باید در دو نوبت صورت بگیرد و تداوم آن می تواند از طریق مصرف دهانشویه حاوی فلوراید باشد که بسته به ترکیب دهانشویه و غلطت آن، تعداد دفعاتی که باید استفاده شود از روزانه، هفتگی تا ماهانه متفاوت خواهد بود. این فواصل زمانی با صلاحدید دندانپزشک برای افرادی با پوسیدگی وسیع و درمان نشده کوتاه تر خواهد بود.
عوارض فلوراید
البته فلوراید یک ماده شیمیایی است و ممکن است در صورت مصرف بیش از حد عوارضی هم به جا بگذارد. بعضی از آن ها برای کودکان امنیت ندارند و ممکن است برای آن ها خطرناک هم باشد. در این قسمت از بهداشت دهان و دندان در نمناک برخی از عوارض مربوط به فلوراید را به شما معرفی می کنیم.
از بین رفتن رنگ دندان
از بین رفتن رنگ دندان از رایج ترین عوارض موجود است. این عارضه در کودکان بیشتر اتفاق می افتد، زیرا آن ها روش صحیح استفاده از فلوراید را بلد نیستند. معمولاً مقدار زیادی از فلوراید را وارد دهان می کنند یا مقداری از خمیر دندان را می بلعند.
آلرژی یا حساسیت
ممکن است که بعضی از افراد به فلوراید آلرژی داشته باشند یا حساسیت هایی را در روی پوست احساس کنند که البته این واکنش ها در موارد نادری اتفاق می افتد. اثرات سمی فلوراید همچنین می تواند در صورت استفاده ناصحیح یا دوز بالا برای بدن فرد سمی باشد.
