معرفی گیاه آشینانتوس (آشیانتوس)
گیاه آشیانتوس گیاهی با تقریبا 140 تا 185 نوع مختلف است . این گیاه متعلق به آفریقا و جنوب آسیا و اقیانوسیه است و از نظر گیاه شناسی ، تفاوت های زیادی در نیازهای مراقبتی انواع مختلف آن وجود دارد.
با این حال این گیاهان دارای عمر تقریبا طولانی هستند و از آن ها به منظور تزئین باغ ها و گل خانه و حتی جلوه بخشیدن به منزل استفاده می شود. در این قسمت از پلاس وی به ارائه نکاتی به منظور مراقبت بهتر از گیاه آشیانتوس خواهیم پرداخت.
انواع مختلف گیاه آشیانتوس
با این وجود که اکثر گیاهان آشیانتوس دارای شاخ و برگ های آویزان هستند ، برخی دیگر از انواع این گیاهان دارای رشد قائمی هستند .
1. گیاهان آویزان، خزنده یا بالارونده آشیانتوس
این گونه ها در سبد های آویزان و مکان های مرتفع دارای رشد مناسبی هستند و همچنین میتوان شاخه های این گیاهان را با تامین برخی شرایط به سمت بالا هدایت کرد.
آشیانتوس برکتیتوس :گل های قرمز رنگ بالارونده یا آویزان
آشیانتوس جافرولپسیس :برگ های سبز بسیار روشن براق و گل هایی به رنگ نارنجی و قرمز.
آشیانتوس لانگیسالیس : این گیاه نیمه خزنده با ساقه های 90 سانتی متری دارای گل هایی به رنگ قرمز و برگ های به رنگ سبز و سفید می باشد .
آشیانتوس مورموراتوس : این گیاهان زینتی محبوب دارای شاخه های 90 سانتی متری هستند و گل های آن ها به رنگ زرد مایل به سبز می باشند .
آشیانتوس پولچر:این گیاه بالارونده دارای شاخه هایی به طول 80 سانتی متر و برگ های کوچکی هستند . برگ های این گیاهان به رنگ قرمز و زرد می باشند .
آشیانتوس رادیکانز :این گیاهان دارای گل هایی به رنگ قرمز و نوار های کرم رنگ هستند و از گونه های خاص گیاهان اشیانتوس می باشند.
اشیانتوس اشپسش : این گیاهان، دارای شاخه های بلند به طول 60 سانتی متر و گلبرگ های به رنگ قرمز و نارنجی می باشند.
2. گونه های گیاهی آشیانتوس که به صورت قائم رشد می کنند
آشیانتوس اِواردی : گل های این گیاهان به طول 40 سانتی متر هستند و معمولا به رنگ قرمز و زرد می باشند .
آشیانتوس هیلدباراندی : شاخه های این گونه از گیاهان آشیانتوس تا 30 متر طول دارند.
نحوه مراقبت و پرورش گیاه آشینانتوس
نور
این گیاه، نیازمند نور غیر مستقیم آفتاب است و نباید آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار داد اما با این حال قرار گرفتن گیاه در مقابل نور آفتاب اول صبح و یا هنگام غروب آسیبی به آن نخواهد رساند .
این گیاهان را می توانید در طول تابستان در فضای خارجی منزلتان نگه داری کنید اما از نگهداری آن در محیط های دارای دمای پایین تر از 15 درجه و بیشتر از 25 درجه سانتی گراد خودداری کنید. به طور کلی دمای مورد نیاز برای نگهداری این گیاه، 18 تا 22 درجه سانتی گراد است و نوسانات شدید دمایی باعث آسیب رسیدن به آن خواهد شد .
رطوبت
گیاه آشیانتوس نیازمند رطوبت نسبتا بالایی است، در غیر این صورت نمی تواند به خوبی شکوفا شود . به همین منظور بهتر است که برگ های گیاه را با استفاده از آب گرم اسپری کنید و یا سینی زهکشی گلدان را با آب پر کنید ؛ البته لازم به ذکر است که ریشه گیاه نباید در تماس با آب قرار بگیرد که در غیر اینصورت دچار پوسیدگی خواهد شد .
آبیاری
گیاه آشیانتوس همیشه باید مقداری رطوبت داشته باشد؛ با این حال دقت کنید که نباید این گیاه را بیش از حد آبیاری کنید . بهتر است قبل از آبیاری مجدد گیاه اجازه دهید که خاک آن اندکی خشک شود و همچنین لازم به ذکر است که گیاه را هیچ وقت با آب سرد آبیاری نکنید و همیشه از آب ولرم برای آبیاری آن استفاده کنید که این گیاه در برابر کم آبی تحمل بیشتری نسبت به آبیاری بیش از حد از خود نشان خواهد داد .
کوددهی
گیاه آشیانتوس را در طول فصل رشد یعنی از فروردین تا شهریور هر چهار هفته یکبار با استفاده از کود مایع تغذیه کنید . این گیاه از آن جایی که در طول فصل سرما شکوفا نمی شود، نیازمند کوددهی زیادی نخواهد بود و تنها یک بار کوددهی در کل فصل زمستان برای آن کافی خواهد بود .
هرس کردن
در طول فصل بهار شاخه هایی که بیش از حد بلند شده اند را کوتاه کنید . همچنین جدا کردن برگ های خشک شده از گیاه به تقویت رشد آن کمک خواهد کرد .
شاخه های خیلی بلند را با اسفاده از قیچی باغبانی به اندازه 2/3 کوتاه کنید .
شاخه های پژمرده و زرد شده را نیز با دست و یا با استفاده از چاقو یا قیچی از گیاه جدا کنید .
تعویض گلدان
بهترین زمان برای تعویض گلدان فصل رشد گیاه است . برای انجام این کار گیاه را به آرامی از خاک درآورده و ریشه های آن را بررسی کنید . قسمت های پوسیده ریشه را از آن جدا کرده و در صورت بلند شدن بیش از حد ریشه ها آن ها را مقداری کوتاه کنید .
کوتاه کردن 20% از ریشه ها بسیار مناسب است و سپس گیاه را درون گلدانی متناسب با اندازه گیاه و دارای بستر مناسب بکارید . بستر حاوی زغال سنگ نارس بستری مغذی برای گیاه است و پس از اتمام کار گلدان را به مدت 3 هفته از نور مستقیم خورشید محافظت کنید .
بستر
بستر مناسب برای رشد گیاه آشیانتوس بستر کمی اسیدی است ؛ در غیر اینصورت امکان رشد مناسب برای گیاه فراهم نخواهد شد . به طور کلی بستر با کیفیت بالا و مبتنی بر کمپوست که هم توانایی ذخیره آب را داشته باشد و هم به خوبی زهکشی شده باشد، یکی از مهم ترین موارد برای داشتن گیاهی سالم و با طراوت است . یک بستر مناسب نفوذ پذیر است، دارای هوموس ، دانه های درشت و خاک رس است، نفوذپذیری مناسبی دارد و pH آن بین 5 تا 6 می باشد .
به منظور تهیه بستر مناسب برای این گیاه، 4 واحد خاک معمولی گیاه را با 1 واحد بستر زغال سنگ نارس ، 2 واحد شن و 1 واحد خاک رس ترکیب کنید و برای اندازه گیری pH خاک، از نوار های تست مخصوص این کار که در گل فروشی ها عرضه می شوند استفاده کنید .
تکثیر گیاه آشینانتوس
قلمه زنی ساقه
چنانچه در پلاس وی توضیح داده ایم بهترین روش برای تکثیر گیاهان آشیانتوس قلمه زنی است . یکی از شاخه های گیاه را که به طول 15 سانتی متر باشد از آن جدا کنید که این شاخه باید حداکثر دارای 5 برگ باشد . آن را درون گلدان با بستر مناسب ذغال سنگ نارس و ماسه قرار دهید .
روی گلدان را با کیسه پلاستیکی بپوشانید و آن را در محیطی روشن و دور از نور مستقیم آفتاب و دارای دمای 22 تا 28 درجه سانتی گراد نگهداری کنید . حفظ رطوبت خاک نیز اهمیت بالایی دارد که معمولا پس از گذشت 3 هفته قلمه ها شروع به ریشه زنی خواهند کرد و بعد از ریشه زنی کامل قلمه ها ، آن ها را به گلدان جدیدی منتقل کنید تا از رشد مناسبی بهره مند شوند .
قلمه زنی برگ
در این روش مدت زمان بیشتری برای ریشه زنی قلمه ها نیاز است . برای انجام این کار یکی از برگ های گیاه را بریده و درون خاک مناسب قرار دهید . روی گلدان را با استفاده از یک لیوان شیشه ای و یا تکه ای پلاستیک بپوشانید و در نقطه روشن و گرم و به دور از نور مسقیم خورشید، نگهداری کنید . چند ماهی طول می کشد تا گیاهچه های جدید از روی برگ مورد نظر رشد کنند .
خواب زمستانی
گیاه آشیانتوس معمولا به خواب زمستانی نمی رود اما با این حال ، از آن جایی که نور مورد نیاز گیاه در طول زمستان کاهش می یابد، رشد گیاه به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت و قاعدتا به آبیاری کمتری نیز نیازمند خواهد بود . با این حال از قرار دادن گیاه در محیط های دارای درجه هوای کمتر از 16 درجه سانتی گراد خودداری کنید که این گیاه معمولا در اوایل بهار شکوفا خواهد شد .
آفات و بیماری ها
این گیاه به خصوص در رطوبت کم زمستان در برابر آفات و بیماری ها بسیار آسیب پذیر است و بنابراین باید به طور مرتب مورد بررسی قرار بگیرد تا در صورت بروز هرگونه مشکلی در آن، به دنبال یافتن راه حل مناسب بود .
آفات و بیماری های تهدید کننده گیاه آشیانتوس، عبارتند از :شته ها ، کنه های عنکبوتی، تریپس و خطاهای مراقبتی .
از تغییر مکان نگهداری گیاه در زمان گلدهی آن خودداری کنید که در غیر اینصورت احتمال ریزش برگ ها افزایش خواهد یافت .
آبیاری گیاه با آب خیلی سرد باعث بروز لکه های قهوه ای روشن بر روی برگ های آن خواهد شد .
ریزش برگ ها در فصل تابستان نشان دهنده کمبود آب خاک و ریشه ها است .
ایجاد لکه های زرد بر روی برگ ها نیز نشان دهنده درجه حرارت بالا و رطوبت کم محیط است .
پوسیدگی ریشه نیز در اثر آبیاری بیش از حد گیاه رخ می دهد که در این شرایط باید گیاه را به گلدانی دیگر منتقل کنید و ریشه های پوسیده شده را از گیاه جدا کنید .
اگرچه مراقبت از این گیاه در نگاه اول کار دشواری به نظر می رسد اما با داشتن دانشی اندک در این زمینه، موفق به پرورش این گیاه زیبا خواهید شد .
