ریزش بازار سهام در راه است؟

خبرآنلاین: در ماه های اخیر رشد چشمگیر و بی سابقه بورس، گوی سبقت را از همه بازارها ربوده است و این روزها بسیاری از مردم برای سرمایه گذاری در بورس، دارایی های خود را فروخته و راهی بازار سرمایه می شوند. اما یک نگرانی بزرگ درباره آینده بازار سرمایه وجود دارد. آیا رشد یک سال اخیر بورس، کاذب بوده و باید در انتظار سقوط آن باشیم؟ 

سیامک قاسمی، اقتصاددان در کافه خبر خبرگزاری خبرآنلاین در پاسخ به این پرسش که وجود حباب در بورس ایران چقدر جدی است؟ اظهار داشت:تعریف اقتصادی از حباب وجود ندارد. اما یک سری تعاریف وجود دارد، برای مثال اگر میانگین p/b بازار از یک حدی بالاتر باشد، می گویند بازار در شرایط حبابی قرار دارد. در کل حباب یک اصطلاح اجتماعی – اقتصادی است و یک تعریف اقتصادی کلاسیک ندارد. 

وی افزود:این که بازار بورس ایران و یا بازارهای دیگر همچون مسکن شرایط حبابی دارند یا خیر، باید بگویم حباب وجود دارد، اما وقتی درباره حباب صحبت می کنیم، به این معنا نیست که فردا این حباب می ترکد. این داستانی است که وجود دارد. 

این اقتصاددان تصریح کرد:وقتی ما از حباب صحبت می کنیم، به این معنا نیست که این حباب می ترکد، اما بازار از روندهای نرمال اقتصادی خارج شده است. من با قاطعیت می گویم که بازار بورس ایران در حال حاضر به هیچ وجه یک بازار اقتصادی نیست، البته از منظر متغیرهای اقتصادی تاثیرگذار است. 

قاسمی متذکر شد:شما به من می گویید پیش بینی تان از بازار بورس ایران چیست، من می گویم هیچ پیش بینی اقتصادی برای بازار بورس ایران وجود ندارد. باید ببینیم دست حمایتی حاکمیت و نهادها و دولت ها چه زمانی از پشت بازار کنار می رود که برای این منظور، تصمیمات حاکمیتی نیاز است. از طرف دیگر، باید ببینیم جریان ورودی نقدینگی چه زمانی کند می شود که برای این منظور هم به یک سری سیاست های انقباض پولی نیاز است. 

وی عنوان کرد:شرکتی در بازار بورس ایران وجود دارد که در فصل اول امسال 400 درصد سود داده و سهام این شرکت رشد کرده است. اما نسبتی به نام نسبت p/b که نُرم آن 17، 18 باید باشد، 2350 است. آیا همه شرکت ها این گونه هستند؟ باید بگویم خیر، شرکت های زیادی وجود دارند که همچنان ممکن است کمتر از ارزش واقعی شان باشند، اما میانگین وزنی بازار، p/b آن، بالاتر از نُرم های اقتصاد ایران است. در بازار مسکن نیز تا حد زیادی با این شرایط روبه رو هستیم. 

حباب بورس می ترکد؟ 

این اقتصاددان ادامه داد:سوال این جاست که آیا این حباب می ترکد؟ باید بگویم خیر، حباب می تواند هیچ گاه نترکد. برای مثال، چگونه حباب در بورس ایران می تواند کم شود، به این شکل که نرخ ارز بالاتر برود. آن زمان قیمت های بورس واقعی می شود، زیرا بخش زیادی از دارایی ها در بورس با ارز تعیین می شود. برای همین قیمت دلار هر چه بالاتر رود، عملا حباب در بورس ایران کم و کمتر می شود. 

قاسمی گفت:من معتقدم که بورس ایران از نُرم های اقتصادی خارج شده، اما نکته این جاست که بازارهای دیگر همچون مسکن هم این شرایط را دارد. ولی به نظر من شدت انبساط بازار بورس ایران بیشتر از بازار مسکن است و نیز بازار بورس ایران یک بازار دولتی است و مسوول حباب دولت است. اما در بازار مسکن مسوول حباب دولت نیست. 

وی افزود:پیش بینی هایی که من برای بازار سهام ایران دارم، این است که سناریوی ریزش شدید بازار را تقریبا زیر 5 درصد می بینم. حتی اگر جریان نقدینگی کنترل و حمایت نهادهای عمومی کم شود، اتفاقی که می افتد، این است که بازار بورس در یک سطحی میرا می شود. 

روندهای سودآوری بازار بورس غیرمنطقی است 

این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که چنین تجربه ای از سودآوری را تاکنون در بازار سهام داشته ایم؟ اظهار داشت:هرگز چنین تجربه ای در ایران وجود نداشته است. البته در ونزوئلا یا زیمباوه بیشتر از این سودآوری وجود داشته است. 

قاسمی عنوان کرد:ما رشد دلاری شاخص را هم که حساب می کنیم، می بینیم که همه رکوردهای تاریخی را هم زده است. یعنی بورس از دلار با فاصله جلو زده است. یکی از کارگزاری ها محاسبه کرده بوده که شاخص یک میلیون بورس معادل دلار 25 هزار تومانی است، اما الان درباره شاخص نزدیک به 2 میلیون صحبت می کنیم. 

وی تصریح کرد:در کل حباب به معنای ترکیدن نیست، به معنای غیرمنطقی شدن روندهای سودآوری بازار است. 

بازار بورس نقدینگی را جمع می کند؟ 

این اقتصاددان ادامه داد:می شنویم که گفته می شود بازار بورس می تواند نقدینگی را جمع کند، اما باید بگویم کسی که این موضوع را مطرح می کند، معنای نقدینگی را نمی داند. نقدینگی هیچ گاه جذب یک بازار نمی شود، نقدینگی همیشه در بانک است. نقدینگی در بازارها می گردد. شما وقتی سهام می خرید، پول تان از حساب خودتان به حساب بانک یک فرد دیگر می رود. یا وقتی سهام را می فروشید، پول از حساب یک فرد به حساب شما منتقل می شود. بنابراین ما شاهد گردش نقدینگی هستیم. بازارها جاروبرقی نیستند که نقدینگی را جمع کنند. 

قاسمی تاکید کرد:رشد یا کاهش بازار بورس روی نقدینگی تاثیر ندارد؛ نه نقدینگی را کم و نه نقدینگی را زیاد می کند. اما گردش نقدینگی در بورس تورم زا نیست، اما به حدی سودهای زیاد ایجاد کرده که در حال حاضر به طور غیرمستقیم روی بازارها اثر می گذارد.

انتهای پیام/م