سفره عقد از سفره های سنتی ایرانی است که در مراسم عقد یا هنگام عروسی پهن می شود و اجزای این سفره هر کدام معنا و فلسفه خاص خود را دارند.
در سفره عقد چه وسایلی میگذارند و هر کدام چه فلسفه ای دارد؟
سفره عقد یکی از سفره های سنتی ایرانی و نمادی از عناصر زندگی بخش و تعالی بخش است که پشتوانه ای غنی دارد. در گذشته خانواده ی داماد سفره ی عقد را تهیه و در مراسم بله برون به منزل عروس می بردند و خانواده ی عروس وظیفه چیدن آن را بر عهده داشتند.
امروزه این سفره که نماد شکل گرفتن خانواده است، را در مراسم عقد می گسترانند و عروس و داماد بر سر آن می نشینند و به خطبه عقد گوش فرا می دهند.
اجزای سفره عقد هریک معنایی ویژه و زیبا دارند. در این بخش از دنیای مد نمناک در خصوص اجزا و فلسفه سفره عقد صحبت خواهیم کرد و هر یک از اجزای آن را برایتان شرح می دهیم.
اجزای سفره عقد
سفره عقد معمولا شامل پارچه ای است که طبق ذوق و سلیقه طراح آن پهن می شود و تمامی اجزا بر روی آن قرار می گیرند که هر کدام پر از معناهای ویژه و زیبا و سمبل خاصی هستند.
جانماز
قرار دادن جانماز پای بندی زوج نسبت به اصول دین اسلام است. بر سفره عقد جانمازی از جنس ترمه با آستر ساتن خوش رنگ یا مخمل سفید قرار می دهند و رویش را با نخ براق نقره ای سوزن دوزی می کنند و روی آن مهر و تسبیح زیبایی می گذارند.
قرآن مجید
یکی از اجزای مهم سفره عقد قرآن است که نشانه عقیده و ایمان طرفین و مورد تایید بودن وصلت از سوی پروردگار و طلب یمن و برکات الهی است. در سفره عقد کتاب خدا را جلو آینه و بالای جانماز قرار می دهند.
تخم مرغ
از گذشته تا کنون بر سر سفره عقد پنج، دوازده یا چهارده تخم مرغ به نیت پنج تن دوازده امام (ع) و چهارده معصوم(ع) قرار می دهند. تخم مرغ نماد تولد وتداوم نسل است و به نیت ادامه نسل زن و مرد وبچه دار شدن بر سر سفره عقد قرار می گیرد.
آینه و شمعدان
آینه و شمعدان از اجزای مهم سفره عقد محسوب می شوند که آن را در صدر سفره و رو به عروس و داماد قرار می دهند. آینه نشانه روشنی زندگانی است و عروس و داماد با نگریستن در آن دلهایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال می شود.
در دو سوی آینه دو شمعدان نقره یا برنز یا بلورین با شمع های فروزان قرار می گیرد که نشانه آرزوی روشنایی وگرمی در پیوند عروس و داماد است.
آب
برخی از افراد به رسم پیشینیان درون سفره عقد به نیت خلوص، پاکی و صداقت در زندگی کاسه ای آب می گذارند و گاهی دو ماهی قرمز نیز در آن می اندازند که نشانه حیات است و یا برای تزئین به جای ماهی برگ تازه ای از درخت نارنج یا گلبرگ های گل و شمع استفاده می کنند.
فندق، گردو و بادام
بر سر سفره عقد ظرفی از فندق، گردو و بادام قرار می دهند که نشانه توانمندی و گسترده بودن سفره خوراک عروس و داماد است. درخت گردو عمر طولانی دارد و گردو نمادی برای طول عمر عروس و داماد است.
نقل و سکه
امروزه بر سر سفره عقد مخلوطی از نقل سه مروارید و پولک را در بسته بندی های کوچک قرار داده و با روبان تزئین می کنند و بر سر سفره عقد قرار می دهند. نقل نشانه ی شیرین کامی و سکه های طلایی که روی آن مبارک باد یا نام مبارک حضرت مهدی (عج) ضرب می شود ، برای افزایش روزی عروس و داماد سر سفره ی عقد گذاشته می شود.
نان و پنیر و سبزی
بر سر سفره عقد ظرفی از نان وپنیر و سبزی تزئین شده قرار می دهند. نان نشانه ی برکت خداوند و پنیر را برای وسعت روزی و سپید بختی بر سر سفره قرار می دهند. سبزی نیز نشانه ی سلامتی، سر سبزی و خرمی است. سبزی عقد، سبزی خوردن است که از تره، ریحان، شاهی، نعناع، تربچه و پیازچه تشکیل می شود.
میوه
بر سر سفره عقد سبدی از میوه های رنگین مانند انار، سیب و آناناس و... قرار می دهند به نیت اینکه عروس و داماد از مواهب رنگارنگ الهی ونعمت های طبیعی خداوند در زندگی بهره مند گردند.
کاسه نبات و شیرینی
نبات اعلای زعفرانی یکی از اجزای سفره عقد و نماد آروزی شیرینی پیوند عروس داماد است که در بالای سفره عقد، به شکل زیبا و طبقاتی قرار می دهند. طراحی های بسیار متنوعی بر روی شاخه نبات می شود که یکی از عناصر زیبای هر سفره عقدی است.
همچنین ظرفی از شیرینی را که دارای دو نوع شیرینی خشک و تر است را بر سفره قرار می دهند. این شیرینی ها نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختی است و باید خوش منظر، کوچک و تازه باشند.
گل
سبدی از گل بر سر سفره عقد قرار می دهند. گل به نشانه شادابی و طراوات و نمادی از زیبایی پیوند ازدواج است. طراحان سفره عقد از شاخه های گل و گلبرگ های رنگین آن برای آراستن اجزای دیگرسفره عقد استفاده می کنند.
عسل
در مراسم عقد بر سر سفره جامی از عسل قرار می دهند. عسل نشانه شیرینکامی در زندگی است و عروس و داماد پس از عقد در دهان همدیگر برای شیرین کامی و دلارامی عسل قرار می دهند.
گلاب
درون سفره عقد برای معطر کردن آن گلاب قرار می دهند.
جا حلقه ای
بر سر سفره عقد و بر جایگاه خاص و زیبایی پیش پای عروس و داماد حلقه ازدواج آنها قرار می گیرد . عروس و داماد پس از عقد حلقه ها را به انگشت هم انداخته و به یکدیگر متعهد می شوند. مراسم حلقه دست کردن عروس و داماد در کنار سفره عقد نیز از مراسم های مهم است و چیدمان و تزئین جعبه حلقه ها بسیار مهم است.
سینی هفت دانه
در گذشته درون سفره عقد برای دور کردن چشم شیطان سینی متشکل از هفت دانه ادویه:خشخاش، برنج، سبزی خشک، نمک، چای، رازیانه و کندر قرار داده می شد که به آن سینی عاطل و باطل می گفتند و امروزه دیگر فراموش شده است.
کله قند
هنگام خوانده شدن خطبه عقد بر سر عروس و داماد توری حریر و مستطیل شکل و سپید رنگ گرفته می شود و فردی با نیت خوشبختی عروس و داماد بر روی این تور یک جفت کله قند هم شکل و هم اندازه را بر سر عروس و داماد می سابد تا آنها در زندگی همیشه شادی و شیرینی را تجربه نمایند.
اسپند
در همه مراسمات ازدواج و همچنین مراسم عقد به نیت دور داشتن چشم بد از وصلت جدید و از جان عروس و داماد اسپند دود می شود. امروزه دیزاین های متفاوتی هم برای اسپند انجام می دهند.
هزینه و تهیه وسایل سفره عقد به عهده کیست؟
اگر مراسم عقد در محضر برگزار شود که وسایل سفره عقد در محضر موجود است و هزینه ای که داماد برای محضر پرداخت می کند کافیست اما اگر مراسم عقد در خانه برگزار شود و بنا بر اجاره ی وسایل سفره ی عقد باشد هزینه ی آن برعهده ی آقای داماد است.