سندروم روده تحریک پذیر | علت و درمان سندروم روده تحریک پذیر

علل ، علائم و راههای درمان سندروم روده تحریک پذیر با روش های خانگی

سندروم روده تحریک پذیر یک اختلال رایج در روده بزرگ است.اغلب باعث درد زیر شکم، التهاب، اسهال و یبوست میشود. غذا در دستگاه گوارش از روده کوچک به روده بزرگ میرود.عملکرد اصلی روده بزرگ این است که آب را جذب کرده و عضلات و ماهیچه ها را در گیر میکند و باعث انقباض آن ها میشود. در افراد مبتلا به این سندروم، این انقباض غیر طبیعی انجام میشود.

اسپاسم عضلانی بیش ازاندازه، باعث ایجاد اسهال و در مقابل اسپاسم و انقباض آهسته یا کم عضله، باعث یبوست میشود.گرفتگی ناخواسته و غیر طبیعی میتواند باعث درد شکم یا احساس نیاز فوری به دستشویی را ایجاد کند.سندروم روده تحریک پذیر، باعث اختلالاتی مثل اضطراب، افسردگی یا خستگی میشود. اگر چه این علائم باعث ناراحتی زیادی برای بیمار میشود، اما آسیبی که برای این سندروم به روده بزرگ میرسد،دائمی نیست.

اکثر افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، متوجه میشوند که سندروم میتواند بهبود پیدا کند، زیرا آنها می اموزند که شرایط این بیماری را کنترل کنند. فقط تعداد کمی از افراد مبتلا به این سندروم، علائم و نشانه های شدید دارند.خوشبختانه بر خلاف سایر بیماری های جدی روده ای مانند؛ کولیت یا کورون زخمی، سندروم روده تاثیر پذیر باعث ایجاد التهاب یا تغیر در بافت روده یا افزایش خطر سرطان روده بزرگ، نمیشود. در بسیاری از موارد، با مدیریت کردن سبک زندگی ،رژیم غذایی و استرس میتوان، سندروم روده تحریک پذیر را کنترل کرد.

علل و عوامل مشترک ایجاد کننده سندروم روده تحریک پذیر

علل آن هنوز به خوبی تعریف نشده است ولی مجموعه ای از عوامل در بروز این اختلال نقش دارند. دیواره روده با عضلاتی پوشیده شده است که با انقباض و استراحتشان در یک ریتم هماهنگ موجب حرکت غذا در مسیر روده میشوند. اگر فرد به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا باشد، ممکن است انقباضات قویتر و طولانی تر از حالت طبیعی شان باشد که نتیجه آن اسهال، نفخ و ایجاد گاز است.

از طرف دیگر، اگر انقباضات روده ای ضعیف باشند، سرعت حرکت غذا کاهش میابد که نتیجه آن ایجاد یبوست است. اختلالات عصبی دستگاه گوارش، باعث میشود که بیمار دچار ناراحتی شود. در این بخش از بهداشت و سلامت پلاس وی، عواملی را که باعث بروز سندروم روده تحریک پذیر میشوند بررسی خواهیم کرد.

محرک های که افراد عادی را تحت تاثیر قرار نمیدهد، میتواند باعث بروز علائمی در افراد مبتلا به این سندروم شود ولی همه افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، به یک محرک به طور یکسان واکنش نشان نمیدهند.

مهمترین عوامل سندروم روده تحریک پذیر

غذا؛ هنوز نقش حساسیت های غذایی و عدم تحمل برخی غذا ها در بروز این سندروم به طور دقیق مشخص نشده است.ولی علائم این بیماری در بسیاری از مبتلایان با خوردن بعضی از غذا ها تشدید میشود.مانند:شکلات،ادویه ها، چربی ها، میوه ها، حبو بات، کلم، شیر، و نوسیدنی های گاز دار که میتوانند موجب نفخ و ناراحتی شوند، غذاهای هستند که میتوانند موجب تشدید این سندروم شوند.

فشار یا استرس

اکثر افراد میبینند که علائم سندروم روده تحریک پذیر در صورت بروز استرس، وازه تر و شدید تر میشود. اگر چه چیز شگفت آوری که بسیاری از مردم نمیدانند این است که استرس تنها موجب بدتر شدن این علائم میشود. و خود علت بروز آنها نیست.

هورمون

با توجه به این که احتمال بروز این سندروم در خانم ها، دو برابر آقایان است، محققان باور دارند که تغییرات هورمونی میتواند در این بیماری موثر باشد. بیشتر زنان میگویند که علائم سندروم روده تحریک پذیر در دوران قائدگی یا نزدیک آن بدتر میشود.

سایر بیماری های تشدید کننده سندروم روده تحریک پذیر

بعضی اوقات سایر بیماری ها، مانند:

التهابات معده ای_روده ای_ یا افزایش بیش از حد باکتری های موجود در روده میتواند باعث تشدید علائم این سندروم شود.

ژنتیک

عوامل ژنتیکی نیز به عنوان یک علت شناسایی شده است.

علائم سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

علائم سندرم روده تحریک پذیر معمولا در طول زمان تغییر می کند و اغلب از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما به طور کلی نشانه های شامل : 

درد یا ناراحتی در شکم

بیمار، پس از رفتن به دستشویی احساس راحتی می کند. این حالت معمولا پس از حرکت روده ای کاهش می یابد. تغییر در تعداد رفتن به توالت، بیش از سه بار در روز و یا کمتر از سه بار در هفته.

مدفوع غیر معمول

بیماران دچار این نوع علامت به سه دسته تقسیم میشوند :

• گروه اول که مشکل آنها یبوست است.
• گروه دوم بیمارانی هستند که مشکل اصلی آنها اسهال است.
• گروه سوم که دچار اسهال و یبوست متناوب هستند ،در مدفوع بعضی از آنها خون یافت می شود و یا حتی ممکن است با تب یا کاهش وزن همراه باشد.
• این علائم حداقل بین 12 هفته تا 12 ماه طول میکشد،مهم نیست که پیوسته باشد.

چه کسی در معرض ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر قرار دارد؟

• سندروم روده تحریک پذیر معمولاً در افراد زیر 45 سال بیشتر رشد می کند.
• جنسیت : زنان دو برابر ،بیشتر از مردان در معرض ابتلا قرار دارند.
• ژنتیک : اگر یکی از خانواده مبتلا به سندروم تحریک پذیر باشد احتمال ابتلا به این سندروم افزایش می یابد.
• مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال شخصیت یا سوءاستفاده جنسی در نوجوانی موجب افزایش این بیماری می شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

هنگامی که علائم شدید، یا به طور ناگهانی ظاهر میشوند.باید به سرعت به یکی از مراکز مراقبت های بهداشتی بروید.در مقابل اگر نشانه های از قبیل ک خون در مدفوع یا ادرار ،استفراغ، یا اسهال شدید مشاهده شود، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

درمان های خوراکی و خانگی سندرم روده تحریک پذیر

برای جلوگیری یا در مان این سندروم، بسیاری از افراد اغلب شیوه های غیر علمی را دنبال میکنند اگر چه آنها وقت و پول شما را صرف میکنند، اما وضعیت به سختی بهبود میابد.بنابر این در این بخش از سلامت پلاس وی میخواهیم تعدادی از داروهای خانگی، برای درمان سندروم روده تحریک پذیر را ارائه دهیم. 

1. ماست

شما میتوانید بعد از هر وعده غذایی ماست بخورید و یا نصف قاشق چای خوری اسپرزه (موجود در داروخانه ها) را با یک فنجان ماست حدود یک ساعت قبل از ناهار و شام میل کنید. اگر چه ماست یک غذای سالم است، اما خوردن آن برای کودک خیلی ایده آل نیست. چرا که دستگاه گوارش کودکان بسیار ضعیف است.

بنابراین شما میتوانید ماست را برای کودکان 6 ماهه، با دوز مناسبی که در زیر ذکر شده است، بدهید:

• کودکان 6 تا 10 ماه:50 گرم در روز
• کودکان 1 تا 2 سال 80 گرم در روز
• کودکان بالای 2 سال:100 گرم در روز

و برای بچه ها بزرگتر ممکن است بیش از 100 گرم ماست در روز نیز مناسب باشد.اما نباید بیش از حد بخورند.زیرا باعث ایجاد نشانه های در دستگاه گوارش میشود.

چیزهای که باید بعد از خوردن ماست باید در نظر بگیرید:

باید بعد از ماست خوردن ،دهان را به طور کامل تمیز کنید،زیرا باکتری های مفید ماست بسیار فعال هستند و به راحتی میتواند به مینای دندان مخصوصا در کودکان آسیب بزند.

ترکیب با غذاهای دیگر

زمانی که با غذاهای مناسب ترکیب میشود، ماست دل چسب تر خواهد شد.غذاهای که با ماست ترکیب میشوند و باید روزانه مصرف شوند.

غذاهای نشاسته ای برای صبحانه

• برنج، پاستا، نان، سیب زمینی شیرین، کیک، کدو تنبل، پس بنابراین بعد از خوردن صبحانه، با این غذاهای نشاسته ای میتوانید از ماست به عنوان دسر استفاده کنید.
• ماست را میتوان با بعضی از میوه ها هم ترکیب کرد:مانند، سیب، هلو، موز، توت فرنگی یا گلابی
• برخی از غذاها را نباید با ماست ترکیب کرد.ماست را نباید همراه با آنتی بیوتیک ها مصرف کرد، بنابراین شما نباید مخلوط ماست با غذاهای فرآوری شده مانند سوسیس، گوشت های دودی یا غذاهای فرآوری شده ،یا یخ زده بخورید. زیرا ممکن است باعث یبوست، درد معده و یا حتی مرگ شود.
• ماست را قبل از خوردن گرم نکنید به دلیل نگرانی از سرفه و گلو درد، بعضی از افراد ماست را قبل از خوردن گرم میکنند، اما این خوب نیست، زیرا باکتری های مفید، توانایی کار خود را از دست میدهند و بر محتوای مغذی ماست تاثیر میگذارد. به دلیل سردی هوا در زمستان شما همچنان میتوانید از ماست به طور منظم استفاده کنید، اما بهتر است که برای گرم تر شدن آن، آن را به مدت 30 الی 45 دقیقه آن را بیرون یخچال بگذارید. با استفاده از ماست به درستی ،طی یک دوره زمانی متوجه خواهید شد که علائم سندروم روده تحریک پذیر به میزان قابل توجهی کاهش یافته و یا دیگر وجود ندارد.

2. بذر کتان

• بذر کتان حاوب مقدار زیادی فیبر مورد نیاز برای هضم سموم بدن است.علاوه بر این دانه کتان منبع خوبی از اسید های چرب امگا 3 است.شاید یکی از مهمترین مزیت های بذر کتان توانایی آن در افزایش هضم باشد. ALA موجود در دانه کتان میتواند به محافظت از، مخاط معده و حفظ سلامتی گوارشی کمک کند. علاوه بر کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر ،میتواند به درمان بیماریهای مرتبط با گاستریت، التهاب دوازدهه و التهاب روده نیز ماثر باشد.برای استفاده از بذر کتان به عنوان یکی از داروهای خانگی میتوانبد از یکی از روش های زیر استفاده کنید.
• یک قاشق غذا خوری بذر کتان تازه را با آب گرم مخلوط کنید و هر روز یک فنجان بنوشید. علاوه بر این میتوانید ،بذر کتان را به مدت 10 دقیقه با آب جوش ترکیب کنید و قبل از خوابیدن یا میتوانید دانه کتان را به مدت 2 الی 3 ساعت در آب خیس کنید و هر شب قبل از خوابیدن بنوشید تا حرکات روده را تقویت کنید و معده را نیز تمیز کنید.

3. نعناع

• برای استفاده از نعنا ، برای درمان سندروم روده تحریک پذیر ،میتوانید از روش زیر استفاده کنید.
• 2 الی 3 قطره روغن نعنا را به یک چهارم فنجان آب گرم اضافه کنید و هر روز 3 الی 4 لیوان بنوشید.بعلاوه میتوانید ، یک قاشق چای خوری نعنای خشک شده را به یک لیوان آب جوش اضافه کنید حدود 10 دقیقه صبر کنید و سپس بنوشید ، این کار را 2 الی 3 بار در روز تکرار کنید.
• توجه داشته باشید که،هنگام نوشیدن چای نعنا باید از مصرف بیش از اندازه آن بپرهیزید،زیرا ممکن است باعث تهوع ،گرفتگی،یا بی اشتهایی شود.

4. سیب زمینی شیرین

سیب زمینی شیرین برای درمان این بیماری بسیار ایده آل است.زیرا حاوی کلسیم است و پس از 4 تا 5 ساعت توس بدن جذب میشود به عبارت دیگر یا از سوی دیگر نور خورسید بعد از ظهر نیز برای جذب کلسیم مفید است . هنگامی که بدن کلسیم لازم را جذب کرد زمان لذت بردن از شام است.

با این حال سیب زمینی شیرین را با کاکی نخورید . زیرا شکر موجود در آن در معده نفوذ میکند و باعث افزایش اسید معده میشود. این آنزیم های اسیدی همراه با تانین ،موجود در کاکی باعث ایجاد واکنش میشود که به معده آسیب میرساند و منجر به خونریزی یا زخم معده میشوند.

5. موز

خوردن مکرر موز به جلوگیری و یا کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر کمک میکند.

6. زنجبیل

به سه روش میتوانید از زنجبیل استفاده کنید، روش هایی که در ادامه خواهیم گفت.

روش اول؛ نوشیدن چای زنجبیل

این روش بسیار ساده است. هر روز صبح موقع نوشیدن چای باید چند تکهزنجبیل تازه را درون آن بیاندازید و با هم بنوشید. انجام این کار باعث جلوگیری از تهوع ، شکم درد،میشود. و علائم روده سندروم را نیز کاهش میدهد.

روش دوم؛ زنجبیل با سرکه سیب

برای اعمال لین روش مراحل زیر را دنبال کنید.زنجبیل های تازه را بشویید، آنها را به تکه های نازک برش دهید( توجه داشتع باشید که نباید زنجبیل ها را پوست بکنید) زنجبیل را درون یک شیشه بریزید و سرکه را اضافی کنید. اجازه دهید تا به مدت حداقل 7 روز این ترکیب در جای خشک و خنک نگهداری شود، همچنین میتوتنید آن را در یخچال نگه دارید. هر بار که شکم درد داشتید باید ؛دو الی چهار تکه زنجبیل را برای کاهش درد بخورید. علاوه بر این خوردن زنجبیل به جلوگیری از اختلالات گوارشی کمک میکند.

روش سوم؛ زنجبیل ، لیمو، و عسل

آب زنجبیل تازه را بگیرید و با یک فنجان آبلیمو و یک قاشق چای خوری عسل به خوبی ترکیب کنید. از این نوشیدنی هر روز صبح بنوشید که با این کار ،معده شما تقریبا ، بدون درد است. همچنین میتوانید زنجبیل را به غذاهای روزانه خود اضافه کنید این کار نه تنها عطر و طعم غذا را بهتر میکند ، بلکه باعث کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر میشود.

• استفاده از زنجبیل برای بهبود این سندروم بسیار موثر و راحت است بنابر این بای اطمینان از ایمنی کامل و راندمان بالا یا تاثیر گذاری بیشتر نیاز به یکسری نکات دارید.
• نباید زنجبیل را حداقل 4 ساعت قبل و یا بعد از آسپرین یا کومارین استفاده کرد. در موارد سرفه خونی، خون ریزی، خون ریزی بینی، نباید از زنجبیل استفاده کرد.
• افراد مبتلا به دیابت، بیماری های قلبی، زنان باردار، نباید از زنجبیل برای مدت طولانی استفاده کنند.

7. کلم

هر روز 1000 میلی لیتر آب کلم را برای رسیدن به نتایج بهتر بنوشید؛ شما میتوانید شکر یا نمک با توجه به ذائقه خود، به این نوشیدنی اضافه کنید تا خوردنش برای شما آسانتر باشد.

آب کلم را جایگزین، آب آشامیدنی هر روز خود کنید و برای 2 ماه متوالی آن را ادامه دهید. آب کلم عوارض ایجاد نمیکند، بنابراین میتوانید همراه با دیگر داروهای معده مصرف کنید.فقط توجه داشته باشید که نوشیدن آب کلم میتواند برای بعضی ها موجب نفخ شود. بنابراین قبل از خوردن آن شرایط معده خود را در نظر بگیرید.

8. بلغور جوی دو سر

برای استفاده از بلغور جوی دو سر، برای درمان نشانه های سندروم روده تحریک پذیر میتوانید از این نشانه ها استفاده کنید.اگر شما صبح ها غلات مصرف میکنید ،جوی دو سر را نیز به آن اضافه کنید و یا میتوانید،بلغور جوی دو سر را به آب اضافه کنید ،بجوشانید و بنوشید و یا میتوانید به ماست یا سالاد خود اضافه کنید.برای از بین بردن استرس پس از یک روز طولانی ،خسته از کار فمیتوانید 5 قاشق غذا خوری ،بلغور جوی دو سر را با 300 میلی لیتر آب جوش و شیر ترکیب کنید و بنوشید.

توجه داشته باشید هنگامی که شروع به استفاده از این دارو میکنید ممکن است احساس نفخ کنید.با این حال به تدریج بدن شما تنظیم میشود و نفخ نیز از بین میرود.

9. بابونه

برای تهیه چای بابونه مراحل زیر را دنبال کنید:

2 یا 3 قاشق چای خوری بابونه خشک شده را به آب داغ اضافه کنید ،بعد از 15 الی 20 دقیقه میتوانید چای بابونه خود را بنوشید.همچنین میتوانید در صورت تمایل چند قطره آب لیمو نیز به این چای اضافه کنید.برای گرفتن نتایج بهتر ، این چای را 2 تا 3 بار در روز مصرف کنید.

10. هویج

استفاده از هویج برای جلوگیری یا کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر بسیار ساده است .شما میتوانید روش های زیر را انجام دهید. آب یک عدد هویج را بگیرید، شما میتوانید برای راحت خوردن این نوشیدنی، آن را با کمی شکر مخلوط کنید. نوشیدن 2 فنجان در روز به کاهش علائم یبوست کمک میکند.و یا میتوانید ترکیب زیر را فراهم کنید.

یک عدد هویج را با یک قاشق چای خوری شکر، یک عدد سیب، یک قاشق چای خوری آبلیمو و 30 گرم آب مخلوط کنید و همچنین میتوانید چند تکه یخ به آن اضافه کنید. سپس شما یک لیوان بسیار خوب از ویتامین ها دارید و به مدت 3 روز هر بار یک فنجان از این ویتامین بنوشید تا یبوست را از بین ببرید.

11. چای سبز

مزایای سلامتی جای سبز ،به عنوان تقویت کننده، ترشح ادرار شناخته شده است که یکی از راه های خوب برای سم زدایی است.مواد موجود در چای سبز، به راحتی بر مواد سمی در خون، بر تسریع ادرار تاثیر میگذارد.