اطلاعات دارویی سوربیتول
سوربیتول یا گلوسیتول یک قند الکلی است که در بدن انسان به آهستگی متابولیزه می شود. سوربیتول به صورت پودر به عنوان ملین استفاده می شود. سوربیتول از کاهش گلوکز حاصل می شود، با جابه جایی گروه هیدروکسیل به جای گروه آلدهید. سوربیتول در آلو سیاه، سیب، گلابی و هلو وجود دارد.
موارد و مقدار مصرف
الف) تخلیه روده.
بزرگسالان و کودکان 12 ساله و بزرگتر:مقدار 120 میلی لیتر از محلول 30-25 درصد از راه رکتوم مصرف می شود.
کودکان 11-2 ساله:مقدار 60-30 میلی لیتر از محلول 30-25 درصد از راه رکتوم مصرف می شود.
ب) به عنوان داروی کمکی همراه با سدیم پلی استیرن سولفونات برای جلوگیری از یبوست.
مقدار 15 میلی لیتر از محلول 70 درصد از راه خوراکی تا بروز اسهال، مصرف می شود، و یا 100-20 میلی لیتر از محلول آن به عنوان حامل خوراکی همراه با رزین مصرف می شود.
راه دیگر، مصرف مقدار 120 میلی لیتر از محلول 30-25 درصد از راه رکتوم است.
اطلاعات دارویی سوربیتول
مصرف برحسب اندیکاسیون:
مصرف محلول سی درصد سوربیتول به عنوان آلترناتیو گلوکز در تغدیه وریدی ( عدم مصرف بین مـنظور بـه دلیل خطر بروز اسیدوز لاکتیک ) . مصرف خوراکی یا رکتال سوربیتول با دوز بیست تا پنجاه گرم به عنوان مـلین اسموتیک و موثر در درمان یبوست . مصرف محلول های سی درصد سوربیتول به عنوان ماده شستشو دهنده در اقدامات جراحی ترانس یورترال . مصرف به عنوان ماده شیرین کننده فرآورده های غذایی بیماران دیابتیک . مصرف به عنوان جایگزین سوکروز در محصولات فاقد شکر برای کـاهش احـتمال پوسیدگی دنـدان هـا. مصرف در فرآورده های آرایشی و نیز خمیردندان به عنوان ثابت کننده.
مکانیسم اثر
سوربیتول با تحریک موضعی خود در روده موجب کشیده شدن آب از بافت ها به داخل مدفوع شده و در نتیجه تخلیه مدفوع را تحریک می کند. اثر مسهل این دارو با مصرف مقادیر بسیار زیاد آن (g/day 25) حاصل می شود.
فارماکوکینتیک سوربیتول
جذب سوربیتول از مجرای گوارش بسیار ضعیف است. این ماده در کبد متابولیزه شده و به فروکتوز تبدیل می شود. بخشی از سوربیتول نیز به گلوکوز متابولیزه می شود.
منع مصرف سوربیتول
سوربیتول در بیماران مبتلا به عدم تحمل ارثی فروکتوز یا در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه یا آسیب شدید کبد نباید مصرف شود.
عوارض جانبی
دستگاه گوارش:اسهال.
تداخل دارویی سوربیتول (Sorbitol)
—-------------
مصرف سوربیتول (Sorbitol) در بارداری
FDA طبقه بندی:C.
سوربیتول دربدنسازی
بدنسازان و ورزشکارانی که از داروهای استروئیدی استفاده می کنند بایستی پس از پایان هر دوره به وسیله این مکمل گیاهی کبد خود را پاکسازی کنند و نیز ورزشکارانی که مکمل به مقدار زیاد و متنوع استفاده می کنند نیز برای آنکه کارکرد طبیعی کبد را حفظ نمایند و بهره بیشتری از مکمل ها ببرند هر چند ماه یکبار بایستی کبدشان را پاکسازی کنند.بهترین روش برای پاک سازی کبد این هست که بعد از اتمام دورهروزانه یک بسته سوربیتول را با یک استکان عرق کاسنی مخلوط کرده و ناشتا مصرف کنید .
فرآورده های ملین (ضد یبوست)
متأسفانه امروزه اغلب از داروهای ملین (ضد یبوست) جهت کاهش وزن و لاغری استفاده می شود در حالیکه مصرف ملین ها به این منظور بسیار خطرناک بوده و می تواند به مشکلات جدی نظیر کمبود ویتامینها و مواد معدنی ضروری بدن منجر شود و از سوی دیگر نوعی وابستگی ایجاد کند بطوریکه بدون مصرف فرآورده ملین، عملکرد دفعی روده مختل خواهد شد. بنابراین، فرآورده های ملین را باید تنها برای درمان کوتاه مدت (کمتر از یکهفته) بکار برد و بلافاصله پس از بازگشت حرکات روده، به حالت طبیعی مصرف آنرا قطع نمود.
غالباً یبوست خودبخود بهبود می یابد اما در صورتیکه جنبه آزادهنده ای به خود بگیرد، می توان از یک ملین مناسب برای رفع علائم آن بهره گرفت. ملین های متنوعی وجود دارند که در سرعت شروع اثر، محل اثر (راست روده- روده بزرگ و روده کوچک)، اشکال دارویی، فواصل مصرف، طعم، عوارض جانبی و بهاء متفاوتند. بنابراین، برحسب نوع مشکل خود می توانید مناسب ترین آنها را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که کلیه فرآورده های ملین در مقادیر بالاتر، بصورت مسهل عمل می کنند.
سوربیتول
ملاحظات اختصاصی
1- قدرت شیرین کنندگی سوربیتول نصف ساکاروز است.
2- سوربیتول به صورت طبیعی در بسیاری از میوه ها و سبزیجات وجود دارد و به طور تجارتی از احیای گلوکز تهیه می شود.
3- سوربیتول به عنوان یک داروی شیرین کننده نیز عمل می کند. این دارو به مقدار کم به عنوان منبع کربوهیدرات در فرآورده های غذایی بیماران مبتلا به دیابت و در فرآورده های بدون شکر برای جلوگیری از فساد دندان ها استفاده می شود.
4- سوربیتول خاصیت پایدار کننده و مرطوب کننده نیز دارد و در محصولات آرایشی و دارویی مختلف، مانند خمیردندان، استفاده می شود.
دارو های هم گروه سوربیتول
- Bisacodyl
- Plantago ovata Foesk
- Castor Oil
- Docusates
- Polyethylene Glycol
- Glycerin
- Liquid Paraffin
- Magnesium Hydroxide
- Cassia Angustifolia
- Magnesium
شرایط نگهداری :
دارو را در جای خشک و خنک نگهداری نمایید .
از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری شود .
دارو را دور از دسترس اطفال قرار دهید .