اطلاعات مفید و مهم در مورد داروی سوماتروپین
نام عمومی:سوماتروپین
نام های تجاری: ژنوتروپین، هوماتروپ، نوردیتروپین فلکس پروپن و. . .
سوماتروپین چیست؟
سوماتروپین شکلی از هورمون رشد انسانی است که برای رشد استخوان ها و عضلات بسیار اهمیت دارد. از هورمون سوماتروپین برای درمان نارسایی رشد در کودکان و بزرگسالانی که دچار کمبود هورمون رشد طبیعی هستند، استفاده می شود.
کاربردهای دیگر این هورمون برای افرادی است که دارای نارسایی مزمن کلیه، سندرم نونان، سندرم ترنر، سندرم پرادر- ویلی، کوتاهی قد درهنگام تولد و عدم رشد قد و . . . هستند.
هم چنین از هورمون سوماتروپین در بزرگسالان برای درمان سندرم روده کوتاه و یا برای جلوگیری از کاهش شدید وزن که از بیماری ایدز ناشی می شود، استفاده می شود.
سوماتروپین کاربرد های فراوان دیگری نیز دارد و ممکن است برای اهدافی که در این مطلب ذکر نشده است نیز استفاده شود.
موارد منع مصرف سوماتروپین:
در صورت داشتن بیماری هایی از قبیل سرطان، رتینوپاتی دیابتی، اضافه وزن و مشکلات تنفسی شدید توصیه می شود که از هورمون سوماتروپین استفاده نشود، همچنین در صورت داشتن سایر بیماری های جدی که از نارسایی ریه و یا عوارضی که از جراحی، آسیب و یا هر نوع ضربه ی جسمی ناشی شود توصیه می شود که از مصرف این دارو خودداری کنید.
پیش از مصرف سوماتروپین:
در صورت حساسیت به سوماتروپین یا الکل بنزیل، یا در صورت وجود شرایط ذکرشده ذیل از سوماتروپین استفاده نکنید:
- بیماری های جدی که از نارسایی ریه و یا عوارضی که از جراحی، آسیب، و یا هر نوع جراحت دیگر نشات گرفته باشند.
- سرطان فعال
- مشکلات چشمی ناشی از دیابت ( رتینوپاتی دیابتی )
- درصورت اقدام به درمان سندرم پرادرویلی و داشتن اضافه وزن یا مشکلات تنفسی مانند آپنه خواب.
درصورت وجود مشکلات زیر لازم است پزشک را مطلع سازید:
- سرطان ( خصوصاً در دوران کودکی )
- دیابت
- مشکلات تنفسی، آپنه خواب
- اختلال غده هیپوفیز
- انحنای غیر طبیعی ستون فقرات ( اسکولیوز )
- کم کاری تیروئید
- ضربه مغزی یا تومور مغزی
- سابقه سرطان مغز و پرتو درمانی در کودکی
در بعضی موارد، سوماتروپین برای کودکان توصیه نمی شود زیرا برخی از نام های سوماتروپین حاوی ماده ای هستند که می توانند عوارض جانبی جدی و مرگباری در نوزادان بسیار جوان یا نوزادان نارس ایجاد کنند بنابراین بخش بهداشت و سلامت پلاس وی توصیه می کند هرگز این دارو را بدون توصیه پزشک به کودک ندهید.
در صورت بارداری یا شیردهی به پزشک اطلاع دهید.
نحوه مصرف سوماتروپین:
- مقدار مصرف دارو، نام تجاری و نحوه استفاده از این هورمون تا حد زیادی به نوع بیماری ای که دارید بستگی دارد. توصیه می شود بر اساس نسخه پزشک از این هورمون استفاده شود و از مصرف بیش از مقدار و مدت زمان توصیه شده توسط پزشک خودداری کنید.
- سوماتروپین به شکل تزریق عضلانی یا زیر پوستی نیز انجام می شود. در صورتی که از نحوه تزریق سوماتروپین آگاهی ندارید از مصرف آن در منزل خودداری کنید بدین منظور می توانید از یک ارائه دهنده ی مراقبت های پزشکی کمک بخواهید.
- هنگام استفاده از هورمون بطری آن را تکان ندهید زیرا ممکن است دارو خاصیت خود را از دست دهد و فقط در صورت تمایل به تزریق دارو مقدار مصرفی آن را اماده کنید.
- در صورت مشاهده تغییر رنگ دارو و یا مشاهده ذراتی در آن، از دارو استفاده نکنید.
- اگر دارو دارای سرنگ، کارتریج یا قلم تزریقی است، فقط از آن وسیله برای تزریق استفاده کنید.
- در صورت استفاده از هورمون سوماتروپین، ممکن است نیاز به آزمایش های مکرر خون، بررسی روند رشد و وضعیت پوستی و چشمی داشته باشید.
- نحوه نگهداری این دارو بستگی به نام سوماتروپین و رقیق کننده مورد استفاده دارد. در صورت داشتن هرگونه سؤال درباره نگهداری مناسب دارو، با یک داروساز مشورت کنید.
- پس از گذشت تاریخ انقضای دارو، باقی مانده را دور بریزید.
- از سوزن و سرنگ دارو فقط یکبار استفاده کنید.
در صورت فراموشی یک وعده دوز مصرفی چه باید کرد؟
به محض متوجه شدن داروی فراموش شده را مصرف کنید. اگر به نوبت مصرف بعدی دارو زمان اندکی مانده است از مصرف داروی فراموش شده پرهیز کنید و از مصرف داروی اضافی جهت جبران نوبت از دست رفته خودداری کنید.
اگر بصورت مکرر بیش از سه نوبت مصرفی دارو را فراموش کردید برای چگونگی ادامه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو چه باید کرد؟
در صورت مصرف بیش از حد دارو به اورژانس مراجعه کنید. مصرف دوز اضافی باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد که عبارتند از:
- لرزش
- عرق سرد
- افزایش گرسنگی
- سر درد
- خواب آلودگی
- ضعف شدید
- سرگیجه
- ضربان قلب سریع
- افزایش تشنگی
- اضطراب
- اختلال در بینایی
- دو بینی
- اغما
- رنگ پریدگی پوست
- کاهش میزان ادرار
- افسردگی
- تعریق مفرط
- تکرر ادرار
- افزایش سایز دست و پا
- کابوس
- تشنج
- صحبت نامفهوم
- مشکل در استراحت و خوابیدن
- تهوع
- و در صورت استفاده آن به مدت طولانی باعث رشد اضافی می شود.
هنگام استفاده از سوماتروپین از چه مواردی باید دوری کرد؟
اگر از زوربتیو برای درمان سندرم روده کوتاه استفاده می کنید از نوشیدن آبمیوه و نوشابه گازدار اجتناب کنید.
در صورتی که از سندرم روده کوتاه رنج می برید از نوشیدن الکل اجتناب کنید زیرا الکل می تواند سبب تحریک معده و وخامت بیماری شود.
عوارض جانبی سوماتروپین:
در پاسخ به سوالات برخی از شما کاربران از بخش سلامت پلاس وی در این مورد باید بگوییم در صورت بروز علایم واکنش آلرژیک از جمله کهیر، مشکل در تنفس، تورم صورت، دهان، لب ها و گلو به اورژانس مراجعه نمایید.
مشکلات شدید تنفسی ممکن است در بیمارانی که مبتلا به سندرم پرادرویلی هستند و از هورمون سوماتروپین استفاده می کنند رخ دهند، بنابراین بلافاصله بعد از احساس مشکلات ریه یا مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه و خر و پف به پزشکتان اطلاع دهید.
در صورتی که شاهد هر یک از عوارض جانبی زیر بودید به پزشک اطلاع دهید:
- درد در ناحیه ی زانوها یا باسن، لنگان لنگان راه رفتن
- گوش درد، تورم، گرما
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن مچ دست، دست یا انگشتان
- تورم شدید دست ها و پاها
- درد یا تورم در مفصل ها
- پانکراتیت ( درد شدید در بالای معده و قسمت پشت بدن) تهوع و استفراغ، ضربان قلب سریع
- قند خون بالا:افزایش تشنگی، افزایش ادرار، خشکی دهان
- سر درد و اختلال در بینایی
- افزایش فشار داخل جمجمه:سر درد شدید، گوش درد، سرگیجه، حالت تهوع، مشکلات بینایی، درد در پشت چشم ها
- نشانه های مشکل غده فوق کلیوی:ضعف شدید، سرگیجه شدید، کاهش وزن، تغییر رنگ پوست، احساس خستگی یا ضعف
- تغییرات رفتاری
- تغییر در شکل یا اندازه یک خال
عوارض جانبی معمول و رایج مصرف سوماتروپین:
- درد، خارش، خونریزی، تاول، سوزش، سردی، کهیر، عفونت، التهاب، بی حسی، جوش، زخم یا دیگر تغییرات پوستی در جایی که دارو تزریق شده است
- تورم، افزایش وزن سریع
- درد ماهیچه یا مفاصل
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن
- درد یا گاز معده
- سر درد، کمر درد
- علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا:بینی کیپ، عطسه، گلو درد، گوش درد.
- کاهش یافتن غیرطبیعی احساس لمس
- خونریزی بعد از دفع
- خون در ادرار
- دست و پاهای سرد
- گیجی
- یبوست
- سرفه یا خس خس کردن
- ادرار تیره
- کاهش ادرار
- اسهال
- دفع ادرار دشوار
- سرگیجه
- خشکی دهان
- غش کردن یا از دست دادن هوشیاری
- ضربان قلب سریع
- تنفس سریع یا نامنظم
- تب یا لرز
- احساس ناراحتی یا بیماری
- خارش یا بثورات پوستی
- درد مفاصل
- مدفوع به رنگ روشن
- حواس پرتی
- از دست دادن اشتها
- گرفتگی یا درد عضلانی
- حالت تهوع
- ابریزش بینی
- خونریزی رکتال
- تورم چشمان و پلک ها
- بوی نامطبوع دهان
- خستگی یا ضعف غیرعادی
- استفراغ خونین
- پوست چروکیده
- چشم و پوستی زرد
- لکه های سفید در دهان، زبان و گلو
علائمی که کم تر شایع هستند:
- درد اسکلتی و استخوانی
- سوزش، بی حسی و درد در تمام انگشتان به جز انگشت کوچک
- درد قفسه سینه
- حالت افسردگی
- پوست و موی خشک
- ریزش مو
- گرفتگی صدا
- ضربان قلب آهسته
- تورم مچ پا
عوارض جانبی که نیازی به مراقبت فوری پزشکی ندارند:
برخی از عوارض جانبی سوماتروپین معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. با سازگاری بدن به دارو، این عوارض جانبی در طول درمان از بین خواهند رفت.
اگر هر یک از عوارض جانبی زیر ادامه داشته یا سبب ناراحتی شده است به پزشک مراجعه کنید:
- درد بدن
- درد پستان
- تغییر در رنگ، میزان و بوی ترشحات واژن
- تغییر رنگ ناخن های دست یا ناخن های پا
- خشکی یا درد گلو
- وجود هوا یا گاز اضافی در معده یا روده
- تلاش مکرر برای دفع مدفوع
- افزایش تعریق
- گاز معده
- عطسه
- خون ریزی هنگام دفع مدفوع
- گرفتگی بینی
- وجود غده های متورم در گردن
- مشکل در بلع
- تغییر صدا
سوماتروپین با چه داروهای دیگری تداخل دارد؟
در مورد تمام دارو های مصرفی، به ویژه موارد ذکر شده در لیست زیر با پزشک مشورت کنید.
- قرص های جلوگیری از بارداری یا درمان جایگزین هورمون
- انسولین یا دارو های خوراکی دیابت
- دارو های استروئیدی (پردنیزون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون و سایر دارو ها)
سایر داروها که شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی می شوند نیز ممکن است با سوماتروپین تداخل ایجاد کنند.
نکته
- به یاد داشته باشید این دارو و سایر داروهای دیگر را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
- هرگز دارو های خود را با دیگران به اشتراک نگذارید و از این دارو فقط برای بیماری تجویز شده استفاده نمایید.
