ذهن کودکتان یکساله بیشتر تمرکز پذیر است یا غیرقابل تمرکز؟
فرآیند توجه و تمرکز در کودک به تکامل سیستم عصبی، حواس و هوش بستگی دارد .اما میتوان تمرکز را در کودک افزایش داد.
اغلب مادران نگران رشد جسمی و ذهنی کودک خود هستند و دوست دارند بدانند آیا فرزندشان دچار تأخیر در رشد نشده است و از هوش بالایی برخوردار خواهد بود یا نه. آنان گاهی دچار نگرانی های بی مورد می شوند و گاهی هم به این مسائل بی توجهی نشان می دهند.
در حالتی که هیچ عاملی نمی تواند فکر بعضی از کودکان را منحرف کند، ولی فکر بعضی از کودکان را به آسانی می توان از انجام کارها منحرف کرد. ذهن اغلب یک ساله ها را در مقایسه با کودکان بزرگ تر به سادگی نسبتاً بیشتری می توان از موضوعی منحرف کرد.اگر کودک یک ساله دارای ذهن بسیار انحراف پذیر باشد، هنگامی که عصبانی می شود می توانید با شکلک درآوردن یا آواز خواندن، فکر او را از مسئله دور کنید.
مثلاً اگر به طرف یک گلدان شکستنی می رود سریعاً یک اسباب بازی به او نشان دهید، به احتمال زیاد خواهید توانست علاقۀ او را به سوی اسباب بازی برگردانید. اگر میل ندارد صورتش را بشویید، می توانید این کار را به صورت بازی درآورید و او از مقاومت دست خواهد کشید.
در مقابل، یک کودک یک سالۀ دارای تمرکز حواس در برابر تلاش های شما برای به انحراف کشیدن علاقه اش مقاومت خواهد کرد. اگر مشغول بازی با یک اسباب بازی باشد و آن را از دست او بگیرید، وسیلۀ دیگر را قبول نخواهد کرد. اگر سرگرم فعالیتی باشد، هنگامی که سعی کنید با او حرف بزنید تا توجهش جلب شود، شما را نادیده خواهد گرفت.
علت عدم تمرکز کودک یکساله
پاسخ به این پرسش ها، در مشخص شدن اینکه ذهن کودکتان بیشتر تمرکز پذیر یا غیرقابل تمرکز است، به شما کمک خواهد کرد:
- آیا اگر هنگام بازیِ فرزندم، صدای زنگ در یا زنگ تلفن به گوش برسد، او سرش را بلند خواهد کرد؟
- درصورتی که فرزندم گرسنه باشد، اگر اتفاقی رخ دهد یا دیگران مشغول گفتگو باشند، به خوردن ادامه خواهد داد؟
- هنگامی که کودکم سرگرم بازی با اسباب بازی اش است، هر بار کسی وارد اتاق می شود، سرش را بالا خواهد آورد؟
- آیا کودک همراه با من به نگاه کردن به تصاویر یک کتاب ادامه می دهد، حتی اگر صداهای مزاحمی مانند بوق اتومبیل یا به هم خوردن در اتاق وجود داشته باشد؟
- اگر فرزندم به بازی در پارک مشغول باشد، هر بار که فردی از کنارش عبور می کند، سرش را بلند می کند؟
اگر به نظر برسد کودک یک ساله تان دارای ذهن بسیار متمرکزی است، آیا تاکنون توجه کرده اید که همراهی کردن با این صفت خُلقی دارای مزایا و نیز مشکلاتی است.
کودک بسیار متمرکز هنگامی که به کاری که از آن لذت می برد، مشغول است، بسیار ساده کنترل و مهار می شود. او می تواند تنها با یک یا دو اسباب بازی سرگرم شود و به کشف و بررسی هر آنچه در اتاق وجود دارد، نیازی ندارد
چگونه توجه و تمرکز کودکان را افزایش دهیم؟
برای کار روی توجه و تمرکز کودکان،اولین قدم جلب توجه آنهاست. برای این کار باید روش هایی را به کار بگیریم که برای کودک جذاب و بازی گونه باشد. در این صورت توانمندی های کودک در زمینه توجه به نحوی گسترش می یابد که در طول زندگی برای وی مفید خواهد بود. سعی ما بر این است که به کودکان مهارت هایی را آموزش دهیم تا هر دو نوع توجه را داشته باشند. در شیرخوارگی که مغز در حال رشد است، باید روی توجه کلی کار کرد. افزایش تجربه ها و انجام بازی هایی که مهارت توجه را افزایش می دهند، در این میان بسیار کمک کننده است.
بازی هایی برای افزایش تمرکز کودک 1 ساله
والدین با توجه به سن کودک می توانند از این بازی ها استفاده کنند. نمونه هایی از این بازی ها به شرح زیر است:
افزایش تمرکز کودک یکساله
تا یک سالگی: زبانت را از دهانت بیرون بیاور. در این بازی ابتدا کودک را صدا کنید و به او لبخند بزنید تا توجهش جلب شود. بعد زبانتان را بیرون بیاورید و کمی حرکت دهید. برای او توضیح دهید که در حال انجام چه کاری هستید. با صدا درآوردن، توجه کودک را به خود جلب کنید. لمس زبان کودک، می تواند به او کمک کند تا بهتر بفهمد در مورد چه چیزی صحبت می کنید. این بازی به او کمک می کند کنترل بیشتری روی زبانش داشته باشد و در آینده توانایی درآوردن صداهای مختلف و لغات را پیدا کند.
تا زمانی که کودک توجه دارد، بازی را ادامه دهید و با خسته شدن او، آن را به روز دیگر موکول کنید. به کمک این بازی، کودک روی توانایی ای که دارد، تمرکز می کند. در این سن زبان شیرخوار برای مکیدن شیر آماده است. با این بازی، کنترل عضلات زبان را هم به دست می آورد. کم کم این مهارت به بازوها و پاها تعمیم داده می شود و آگاهی از خویشتن در او بالا می رود. این بازی به کودک می فهماند چه جنبه هایی برای بازی های جذاب و خنده دار دارد.
مشکل تمرکز و عدم تمرکز
همچنین اگر مُصر و با پشتکار باشد، احساس خواهید کرد، در ضمن اینکه با خشنودی و رضامندی سرگرم است، می توانید بسیاری از کارهای شخصی تان را انجام دهید. هنگامی که می خواهید با او بازی کنید یا داستانی برایش بخوانید، حتی اگر عوامل مخل وجود داشته باشند، او درگیر و علاقه مند باقی می ماند.
برای والدین کودک بسیار متمرکز، منصرف کردن فرزندشان از یک فعالیت و انجام کار دیگر بسیار سخت است، حتی اگر بازی دوم چیزی باشد که او دوست دارد و از آن لذت می برد.
اگر به نظر می رسد نمی توانید ذهن کودکتان را منحرف کنید، سعی کنید از جنبه های مثبت این ویژگی لذت ببرید، تا بتوانید با جنبه های منفی آن کنار بیایید. هنگامی که میل دارید توجه کودک را جلب کنید، مطمئن شوید روشتان بسیار ملایم و شفاف باشد.
به طرف او بروید، در چشمانش خیره شوید و به آرامی صحبت کنید. برای انجام کارها، او را به غرولند شنیدن عادت ندهید، چون به این ترتیب یاد می گیرد، بیش ازپیش شما را نادیده بگیرد.
سعی کنید قبل از شروع کاری، او را از آنچه که بعداً پیش خواهد آمد، آگاه کنید. مثلاً، می توانید بگویید:تا سه دقیقۀ دیگر می توانی در حمام باشی و بعد وقت بیرون آمدن است. وقتی زمان موردنظر به پایان رسید، از او بخواهید خارج شود ولی اگر به بازی ادامه داد، شیر آب را ببندید و او را بیرون بیاورید.
این شیوه برای کمک به کودک برای توجه به محدودیت های در نظر گرفته شده، بیش ازحد مؤثر خواهد بود. او سردرگم و پریشان نخواهد شد ولی خواهد آموخت هنگامی که صدای شما را می شنود که می گویید من جدی می گویم، به شما توجه کند.
اگر ذهن و حواس فرزند شما بسیار قابل انحراف و پریشان به نظر می رسد، می توانید آستانۀ تحریک را در اطراف او تا حد ممکن پایین نگه دارید. زمانی که به کاری مشغول است، سعی کنید رشتۀ افکار او را پاره نکنید و درحالی که مشغول بازی با یک اسباب بازی است، اسباب بازی دیگری به او پیشنهاد نکنید.
اگر به نظر می رسد به سختی می تواند برای بیش از یک دقیقه با اسباب بازی هایش بازی کند، می توانید با قرار دادن تنها چند اسباب بازی در اختیار او، در هر نوبت بازی، از سرعت عمل او بکاهید.
کودکی که ذهن متمرکزی ندارد، اگر دارای حق انتخاب های زیادی باشد، ممکن است گیج و دستپاچه شود. شما متوجه خواهید شد، انحراف ذهن او از یک رفتار نادرست آسان است و این امر بسیار وسوسه برانگیز است که بدون آنکه هیچ گاه کلمۀ نه را به زبان بیاورید، توجهش را به چیز دیگری معطوف کنید.
ولی درنهایت ایده های ابتکاری شما برای جلب علاقه او به شیئی جدید به پایان می رسند و احتمالاً هنگامی میر سد که میل پیدا می کنید به راحتی کلمۀ نه را بر زبان بیاورید.
گاهی والدین کودک فعال و بسیار غیرمتمرکز یک ساله، دچار این نگرانی می شوند که فرزندشان بیش فعال است. اگر دراین باره نگرانی دارید با پزشک خانواده یا مشاور بهداشت خودتان مشورت کنید.
اگرچه بیش فعالی در کودک یک ساله غیرممکن است، ولی فردی که با تعداد بسیار زیادی کودک در تماس است، خواهد توانست به شما بگوید آیا رفتار کودک تان طبیعی است یا خیر.
درصورتی که فعالیت و عدم تمرکز فرزندتان بیش ازاندازه باشد، قادر خواهید بود برای تعدیل و ملایم کردن و کنترل رفتار او، از پزشک یا مشاور بهداشتی خود، پیشنهادهای عملی دریافت کنید به طوری که بتوانید از اوقاتی که با یکدیگر می گذرانید، لذت بیشتری ببرید.
