نماز غفیله و حقایقی درباره نامگذاری آن
نماز غفلیه که یکی از نماز های پرفضیلت و معروف به شمار می رود، جایگاه ویژه ای دارد و دلیلی پشت نامگذاری این نماز است که در این بخش از دین و مذهب پلاس وی به آن اشاره خواهیم داشت.
مصَغّر کلمه «غَفلَة»، «غُفَیلَة» است؛ این با کلمه «نماز غُفِیله» چه ارتباطی دارد؟
نماز غفیله به دو رکعت نمازی گفته میشود که با آیات و قنوت خاص بعد از نماز مغرب خوانده میشود. ( کیفیت نماز غفیله و ثواب آن 10132 )
این نماز به نام‌های «غفیله»، «دو رکعتِ غفلت» و «دو رکعتِ زمانِ غفلت» مشهور شده است. علت این نامگذاری این است که نماز غفیله بین نماز مغرب و عشاء که به آن، زمان غفلت گفته میشود خوانده میشود. همان‌گونه که از امام باقر(ع) نقل شده که فرمود:«از زمان غروب خورشید تا زمان از بین رفتن شفق(سرخی مغرب)، ابلیس لشکریان شبانه‌اش را به کار گمارده و می‌گستراند. او لشکریان روزش را نیز از زمان طلوع فجر(اذان صبح) تا طلوع خورشید می‌گستراند. و پیامبر خدا(ص) می‌فرمود:در این دو زمان خاص، زیاد به یاد خدا باشید و از شر ابلیس و لشکریانش به خدا پناه ببرید و فرزندانتان را در این دو زمان در پناه خدا قرار دهید که این دو زمان، زمان غفلت است». (شیخ بهایی، مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة، ص 252 – 253)
همچنین امام صادق(ع) فرمود که پیامبر خدا فرموده:
«در زمان غفلت نماز مستحبی بخوانید. هرچند دو رکعت نماز خفیف باشد. چرا که این دو رکعت، موجب ورود به بهشت میشود. از پیامبر پرسیدند:زمان غفلت چیست؟ فرمود:بین نماز مغرب و عشاء». ( شیخ صدوق، الامالی، ص 554)
طریقه خواندن نماز غفیله
یکی از نمازهای مستحبّ نماز غفیله است که بین نماز مغرب و عشا خوانده میشود. این نماز دو رکعت است که در رکعت اوّل آن، بعد از حمد باید به جای سوره، این آیه را بخوانند:
وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادی فِی الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ.
و در رکعت دوم بعد از حمد به جای سوره، این آیه را بخوانند
وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها إِلَّا هُوَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلَّا یَعْلَمُها وَ لا حَبَّةٍ فِی ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ إِلَّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ.
و در قنوت آن بگویند :
اللَّهُمَّ إِنِّی اسْأَلُکَ بِمَفاتِحِ الْغَیْبِ الَّتِی لا یَعْلَمُهَا الَّا انْتَ انْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْ تَفْعَلَ بِی کَذا وَ کَذا و به جای کلمه «کذا و کذا» حاجت های خود را بگویند و بعد بگویند:اللَّهُمَّ انْتَ وَلِیُّ نِعْمَتِی وَ الْقادِرُ عَلَی طَلِبَتِی تَعْلَمُ حاجَتِی فَأسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ لَمَّا قَضَیْتَهَا لِی. (خمینی، روح الله، توضیح المسائل (المحشی)، ج 1، ص 430، م 775)
ثواب خواندن نماز غفیله
نماز بین نماز مغرب و عشاء بسیار فضیلت دارد و آن نماز توبهکنندگان است و در روایت وارد شده که به آن نماز «غفیله» می گویند و آن دو رکعت است، که در رکعت اول پس از حمد آیه وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً و در رکعت دوم پس از حمد آیه وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ میخوانند، و ثواب این نماز نزد خدا از گرفتن روزه بیشتر است. ( دیلمی، حسن، ارشاد القلوب الی الصواب، سلگی نهاوندی، علی، ج1، ص 232)
امام صادق (ع) از پدرش و او از پدرانش (ع) روایت نموده که پیامبر خدا (ص) فرمود:
در ساعت غفلت نماز نافله گزارید هر چند که دو رکعت نماز ساده باشد؛ زیرا آن دو رکعت سرای ارجمندی و بهشت را به دنبال آورد. عرض شد:ای پیامبر خدا! ساعت غفلت کدام است؟ فرمود:بین مغرب و عشاء (نماز غفیله). (صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، حسن زاده، صادق، ص 115)
هشام بن سالم از امام صادق (ع) نقل می کند که آن حضرت فرمود:
هر کس این دو رکعت را در بین نماز مغرب و عشا بخواند و به این دعا تبرّک جوید و حاجت خود را از حضرت حق طلب نماید خداوند حاجت او را بر آورده نماید و آن چه را خواهد به او کرامت کند. ( بهایی، منهاج النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح، بسطامی، علی بن طیفور، ص 309)
