علل دیستونی و بهترین راه کنترل و درمان انقباض عضلات

دیستونی چیست و در اعضای مختلف بدن چه علل و علائمی دارد؟

دیستونی یک اختلال حرکتی است که در آن عضلات منقبض می شوند و باعث ایجاد حرکات چرخشی و تکرار شونده می گردند . این وضعیت می تواند روی بعضی از قسمت های بدن ، چند جا از  بدن یا کل بدن تاثیر گذار باشد . اسپاسم عضلانی می تواند از خفیف تا شدید دسته بندی شود و  معمولاً دردناک است و می تواند در انجام وظایف روزانه فرد اختلالاتی را ایجاد کند .

علت دقیق دیستونی مشخص نیست اما ممکن است سلول عصبی و ارتباط آن را با نواحی مغز دچار مشکل کند ، بعضی از انواع دیستونی هم ارثی هستند. 

درمانی برای دیستونی وجود ندارد اما داروها می توانند وضعیت فرد را بهبود ببخشند . گاهی اوقات جراحی برای تنظیم کارکرد عصب ها یا نواحی خاصی در مغز می تواند در دیستونی شدید موثر واقع شود . 

علائم دیستونی 

علامت اصلی این بیماری چنانچه در ابتدای این بخش از بهداشت و سلامت پلاس وی گفتیم انقباض عضلات است ، دیستونی می تواند افراد را از راه های مختلفی درگیر کند . انقباضات عضلانی ممکن است در یک ناحیه خاص مانند ساق پا  ، گردن یا بازو ایجاد شود که به آن دیستونی فوکال گفته می شود و معمولاً بعد از سن 21 سالگی در ناحیه گردن ، بازو یا صورت اتفاق می افتد. ممکن است در انجام یک فعالیت خاص مانند نوشتن صورت بگیرد و ممکن است با استرس، خستگی و اضطراب بدتر شود . دیستونی با گذشت زمان مشهود تر می شود. 

کجای بدن دچار دیستونی می شود؟

قسمت هایی از بدن که می توانند با دیستونی تحت تاثیر قرار بگیرند ، شامل موارد زیر هستند: 

فک یا زبان

در چنین حالتی فرد بریده بریده سخن می گوید یا هنگام جویدن و بلعیدن مشکل پیدا می کند و همچنین ممکن است همزمان در چشمش هم دچار مشکلاتی باشد . تارهای صوتی گاهی اوقات در بعضی از افراد مبتلا به دیستونی دچار مشکل شده و تنگ می شود و صدای آن ها ناواضح می گردد.

گردن

در چنین حالتی انقباضات باعث می شود که سر فقط به یک جهت چرخش داشته باشد یا به سمت جلو یا عقب کشیده شود و باعث ایجاد درد گردد .

پلک

 چشمک زدن سریع یا اسپاسم شدید در این ناحیه باعث می شود که چشم فرد دچار اسپاسم شود و بینایی برای فرد سخت می گردد . این اسپاسم مربوط به چشم ، دردناک نیست اما معمولاً هنگام نور زیاد ، تحت استرس و تعامل با افراد دیگر شدید تر می شود و ممکن است احساس خشکی در چشم ایجاد گردد .

دست یا ساعد

در بعضی انواع دیستونی هنگام انجام یک فعالیت تکرار شونده مانند نوشتن یا نواختن یک دستگاه موسیقی ایجاد می گردد . 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟ 

علائم اولیه دیستونی ممکن است خفیف یا شدید باشد یا طبق یک شرایط خاص یا انجام یک فعالیت مشخص ایجاد گردد . اگر مشکلات زیر را داشتید ، به پزشک مراجعه کنید تا علل دیستونی مشخص شود. 

همچنین ممکن است بر اثر علائم بعضی از بیماری ها مثل موارد زیر ایجاد شوند: 

• بیماری پارکینسون 
• بیماری هانتینگتون 
• بیماری ویلسون 
• جراحت مغزی
• نقص تولد 
• سکته 
• تومور مغزی و اختلالات خاص در افراد مبتلا به سرطان 
• مشکلات اکسیژن رسانی و یا مسموم شدن به کربن مونوکسید عفونت 
• واکنش به دارو های خاص یا مسمومیت از طریق فلز 

سختی ها و مشکلات زندگی با دیستونی

بسته به نوع دیستونی، سختی ها شامل موارد زیر هستند

• ناتوانی های فیزیکی که روی انجام فعالیت های روزانه یا بعضی از اقدامات خاص تاثیرگذار است.
• مشکلات بینایی که روی پلک چشم تاثیر می گذارد.
• مشکلات مربوط به حرکت فک ، دیدن یا صحبت کردن.
• درد و خستگی به دلیل انقباض مداوم عضلات
• افسردگی ، اضطراب و مشکلات اجتماعی 

تشخیص دیستونی 

برای تشخیص دیستونی اول سابقه پزشکی و بیماری شما و سپس معاینه انجام می گردد . پزشک ممکن است برای تشخیص موارد عنوان شده در ادامه ی بخش بهداشت و سلامت پلاس وی را به شما پیشنهاد کند: 

• آزمایش ادرار یا آزمایش خون که می تواند سموم موجود در بدن را تشخیص دهد .
• سی تی اسکن یا ام آر آی که می تواند هرگونه نامتعادلی در مغز مانند تومور، سکته و هر مشکل دیگری را نشان دهد 
•  الکترومایوگرافی که فعالیت الکتریکی داخل عضلات را اندازه می گیرد . 
• تست ژنتیک  زیرا بعضی از انواع دیستونی ها به ژن های خاص مرتبط هستند و باید بدانیم که آیا این ژن ها در بدن فرد وجود دارند یا خیر . 

درمان دیستونی

برای مدیریت انقباضات عضلانی ممکن است که پزشک ترکیبی از دارو ها ، تراپی ها یا جراحی را به شما پیشنهاد کند. 

داروها

داروهای مربوط به تزریق سم بوتولینیوم یا همان بوتاکس به عضلات می تواند انقباضات عضلانی را از بین برده و آن ها را کاهش دهد وضعیت غیر طبیعی را بهبود ببخشد که معمولاً هر سه ماه یا هر 4 ماه آن را تمدید می کنند..

عوارض جانبی معمولاً خفیف و موقت هستند و می توانند باعث ایجاد ضعف ، خشکی دهان یا تغییراتی در صدا شوند. 

دیگر مواد شیمیایی نیز دیستونی را در بدن هدف می گیرند که ممکن است روی حرکت ماهیچه اثرگذار باشند . این داروها شامل موارد زیر هستند: 

کاربیدوپا_ لوودوپا. این دارو می تواند سطح دوپامین انتقال دهنده عصبی را افزایش دهد . 

تری هکسیفنیدیل و بنزتروپین .   این دو دارو به عنوان انتقال دهنده عصبی کار می کنند . عوارض جانبی آن ها شامل کاهش قدرت حافظه ، تاری دید، سرگیجه ، خشکی دهان و یبوست است . 

تترابنزین و دیوتترابنازین. این دو دارو دوپامین را مسدود می کنند و عوارض جانبی آن ها شامل بی حسی ، نگرانی ، افسردگی و بی خوابی است . 

دیازپام، کلونازپام و باسلوفن . این دارو ها روی انتقال دهنده های عصبی تاثیر گذار هستند و به بعضی از انواع دیستونی و بهبود آن ها کمک می کند . 

همچنین ممکن است پزشک شما تراپی های زیر را پیشنهاد کند

• فیزیوتراپی یا فیزیک تراپی یا در مواقعی هر دو که در بهبود علائم موثر است .
• گفتار درمانی ، در صورتی که دیستونی روی صدای شما اثر گذاشته باشد .
• کشش یا ماساژ برای بهبود درد عضلانی.
• جراحی ، اگر علائم شما شدید باشد . 

ممکن است پزشک موارد زیر را پیشنهاد کند: 

محرک عمیق مغز

 الکترود ها در طول جراحی در ناحیه خاصی از مغز کاشته می شوند و به ژنراتور کاشته شده در قفسه سینه متصل می گردند که این ژنراتور پالس های الکتریکی را به مغز ارسال می کند و به کنترل محیط کمک می کند .

سبک زندگی 

دیستونی درمان قطعی ندارد و می توانید با تغییراتی در سبک زندگی به بهبود آن کمک کنید . 

هنگام اسپاسم عضلانی می توانید با لمس کردن بعضی از نقاط بدن به طور موقت اسپاسم را متوقف کنید.

گرما و سرما نیز می تواند در کاهش درد عضلانی موثر باشد . 

مدیریت استرس ، یادگیری مهارت های مقابله با استرس مانند تنفس عمیق ، حمایت اجتماعی یا کلام مثبت، یوگا ، تکنیک های تنفس ،  مدیتیشن و  ریلکسیشن نیز می تواند به فرد کمک کند .