سرطان لب چیست ؟
سرطان لب در صورتی رخ می دهد که سلول های لب رشد غیرطبیعی داشته و از کنترل خارج شوند، در نتیجه ضایعات و تومورهایی را برروی لب ایجاد خواهند کرد . سرطان لب نوعی سرطان دهانی می باشد . آن ها در سلول های نازک و مسطح که به سلول های سنگفرشی معروف هستند ایجاد شده و در لب ها، دهان، زبان، چانه، سینوس ها، گلو، کام سفت و سخت گسترش میابند.
سرطان لب و دیگر سرطان های دهانی نوعی از سرطان سروگردن می باشند . برخی از عادت ها در سبک زندگی نیز خطر ایجاد این نوع سرطان را افزایش می دهد که عبارتند از آنچه در ادامه ی این بخش از سلامت پلاس وی خواهید خواند :
- استعمال سیگار
- برنزه کردن
- قرارگیری بیش از حد در معرض آفتاب
دندان پزشکان معمولا اولین کسانی هستند که در یک معاینه معمولی علائم سرطان لب را مشاهده می کنند . اگر این سرطان زود تشخیص داده شود قابل درمان می باشد.
علت سرطان لب چیست ؟
براساس اعلام انیستیتوی ملی تحقیقات دندان پزشکی ، بسیاری از سرطان های دهانی مربوط به مصرف دخانیات می شود . قرارگیری در معرض آفتاب نیز بخصوص برای افرادی که خارج از منزل کار می کنند یک عامل خطر عمده می باشد.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان لب هستند؟
سبک زندگی بر شدت خطر ابتلا به سرطان لب تاثیر می گذارد . تقریبا 40000 نفر سالیانه به این نوع سرطان دهانی مبتلا می شوند . فاکتورهایی که خطر ابتلا به سرطان لب را افزایش می دهند عبارتند از:
- استعمال سیگار، پیپ و استفاده از محصولات حاوی تنباکو
- قرار گیری در معرض نور مستقیم خورشید (چه طبیعی و چه مصنوعی ، از جمله سولاریوم)
- داشتن پوست روشن
- جنسیت مرد
- داشتن ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که یک عفونت منتقله از راه جنسی می باشد
- سن بیش از 40 سال
- اکثر سرطان های دهانی با مصرف دخانیات مرتبط هستند.
علائم و نشانه های سرطان لب :
- درد ، ضایعه ، زخم ، یا توده ای در دهان که بهبود نمی یابد
- لکه های به رنگ قرمز یا سفید روی لب
- خونریزی یا درد در لب
- تورم فک
سرطان لب ممکن است علائمی نیز نداشته باشد . اگر دچار درد شدید یا لکه هایی در لب شدید ، لزوما به این معنی نیست که سرطان لب دارید . کافی است برای اطمینان خاطر این علائم را با دندانپزشک یا پزشک خود در میان بگذارید.
سرطان لب چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر احساس کردید علائم یا نشانه های سرطان لب را دارید به پزشک خود مراجعه کنید . آن ها یک معاینه فیزیکی لب و سایر قسمت های دهان را برای جستجوی مناطق غیر طبیعی انجام می دهند و سعی می کنند علل احتمالی را شناسایی کنند.
پزشک در این شرایط از دستکش برای معاینه داخل لب استفاده می کند و از آینه و چراغ هایی برای بررسی داخل دهان استفاده می کند . حتی ممکن است گردن شما را برای بررسی گره های لنفاوی متورم معاینه کند.
پزشک از شما سوالاتی نیز خواهد پرسید ، از قبیل:
- سوابق پزشکی
- تاریخ مصرف سیگار و دخانیات
- بیماری های گذشته
- درمان های پزشکی و دندان پزشکی
- سابقه خانوادگی برای بیماری
- و هر نوع دارویی که استفاده می کنید.
چنانچه سرطان لب مشخص شود بیوپسی می تواند این تشخیص را تایید کند . در طی بیوپسی یک نمونه کوچک از منطقه آسیب دیده را برداشته ( جدا کرده) و سپس نمونه را در آزمایشگاه پاتولوژی تحت میکروسکوپ بررسی می کنند.
اگر نتایج بیوپسی نشان دهنده سرطان لب باشد ، پزشک ممکن است چند آزمایش دیگر انجام دهد تا میزان پیشرفت سرطان را تعیین کند ، این آزمایشات عبارتند از:
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- اسکن PET
- رادیو لوژی از قفسه سینه
- شمارش کامل سلول های خون (CBC)
- آندوسکوپی
سرطان لب چگونه درمان می شود ؟
جراحی ، پرتودرمانی و شیمی درمانی برخی از درمان های موجود برای سرطان لب می باشند . سایر گزینه های ممکن عبارتند از درمان دارویی، درمان های تحقیقاتی مانند ایمنوتراپی و ژن درمانی . همانند سایر سرطان ها ، درمان بستگی به مرحله پیشرفت سرطان دارد این که تا چه حد پیشرفت می کند و سلامت عمومی فرد چگونه است.
عمل جراحی:
در عمل جراحی برای از بین بردن سرطان لب ، از بافت سالم اطراف ناحیه استفاده می کند . سپس لب را ترمیم کرده تا امکان خوردن ، نوشیدن و صحبت کردن به صورت عادی فراهم شود همچنین از تکنیک های کاهش زخم نیز استفاده می کند.
برای سرطان های کوچک لب ، ترمیم لب بعد از عمل ممکن است یک روش ساده باشد اما برای سرطان های لب بزرگ تر ، ممکن است جراحی پلاستیک و بازسازی کننده برای ترمیم لب مورد نیاز باشند.
جراحی بازسازی ممکن است شامل جابجایی بافت و پوست به صورت از قسمت دیگری از بدن باشد. جراحی سرطان لب ممکن است شامل از بین بردن غدد لنفاوی سرطانی نیز در گردن باشد.
پرتو درمانی :
پرتودرمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی از پرتوهای پرقدرت انرژی مانند اشعه ایکس و پروتون استفاده می کند . پرتودرمانی برای سرطان لب ممکن است به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد یا ممکن است بعد از عمل نیز مورد استفاده قرار بگیرد. تابش این اشعات ممکن است فقط به سمت لب باشد و یا ممکن است به گره های لنفاوی در گردن نیز انجام پذیرد.
پرتودرمانی برای سرطان لب اغلب توسط دستگاه بزرگی انجام می شود که دقیقاً پرتوهای انرژی را به ناحیه ای که هدف درمان است متمرکز می کند . این روش که تحت عنوان براکی تراپی نیز نامیده می شود ، به پزشکان اجازه می دهد از دوز بالاتری از اشعه استفاده کنند.
شیمی درمانی :
در شیمی درمانی از داروهای قدرتمندی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند . برای سرطان لب ، از شیمی درمانی در ترکیب با پرتودرمانی برای افزایش اثربخشی درمان استفاده می شود. در موارد سرطان پیشرفته لب که به قسمت های دیگر بدن نیز سرایت کرده است شیمی درمانی ممکن است برای کاهش علائم و راحتی فرد انجام شود.
دارو درمانی :
دارو درمانی بر روی قسمت های ضعف موجود در سلول های سرطانی تمرکز می کند و با مسدود کردن این نقاط ضعیف می تواند باعث مرگ سلول های سرطانی شود . دارو درمانی معمولاً با شیمی درمانی ترکیب می شود.
ایمونوتراپی :
سیستم ایمنی درمانی یک نوع از دارو درمانی است که به سیستم ایمنی بدن شما در مبارزه با سرطان کمک می کند . سیستم ایمنی بدن شما ممکن است به سرطان حمله نکند زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی را تولید می کنند که به آن ها کمک می کند تا از سلول های سیستم ایمنی پنهان شوند . ایمونوتراپی با دخالت در آن فرآیند کار می کند . در مورد سرطان لب ، ایمونوتراپی ممکن است هنگامی که سرطان پیشرفته باشد در نظر گرفته شود.
برای افرادی که سیگار می کشند ، ترک سیگار قبل از درمان می تواند نتایج درمان را بهبود بخشد.
برخی از عوارض جانبی شیمی درمانی و پرتودرمانی :
- ریزش مو
- ضعف و خستگی
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- استفراغ
- بی حسی در دست و پا
- کم خونی شدید
- کاهش وزن
- خشکی پوست
- گلو درد
- تغییر در طعم دهان
- عفونت
- غشاهای مخاطی التهابی در دهان ( موکوزیت دهانی)
مشکلات بالقوه سرطان لب چیست ؟
اگر سرطان لب درمان نشده باقی بماند ، تومور لب می تواند به قسمت های دیگر دهان ، زبان و همچنین قسمت های دور بدن گسترش یابد . اگر سرطان گسترش یابد ، درمان بسیار سخت تر خواهد شد.
افرادی که عمل جراحی برای حذف تومورهای بزرگ بر روی لب انجام می دهند ممکن است پس از عمل جراحی با صحبت کردن ، جویدن و بلعیدن مشکل داشته باشند.
جراحی همچنین می تواند باعث نابودی لب و صورت شود . با این حال ، جلسات گفتار درمانی میتواند گفتار را بهبود بخشد.
آینده و نتیجه فرد مبتلا به سرطان لب چیست؟
سرطان لب قابل درمان است این به این دلیل است که لب ها برجسته و قابل مشاهده هستند و ضایعات را می توان به راحتی دید و احساس کرد و البته تشخیص زودهنگام روند را تسریع می کند.
چنانچه قبلا به سرطان لب مبتلا بوده اید احتمال بیشتری دارد تا به سرطان ثانویه در سر، گردن یا دهان مبتلا شوید . پس از اتمام درمان سرطان ، برای بررسی و معاینه های بیشتر با پزشک خود در ارتباط باشید.
چگونه می توان از این سرطان پیشگیری کرد ؟
اجتناب از استعمال سیگار، دخانیات وانواع تنباکو ، همچنین محدود کردن مواجهه با نور خورشید چه طبیعی و چه مصنوعی به خصوص استفاده از دستگاه های سولاریوم امکان پذیر خواهد بود.
بسیاری از موارد سرطان لب در اولین مراحل توسط دندانپزشکان کشف شده است . به همین دلیل ، مهم است که معاینات دندانپزشکی منظمی داشته باشید.