اثر درمانی مبندازول
Mebendazole
مبندازول یک داروی بنزایمیدازول با اثر درمانی بر روی بیماری های انگلی ایجاد شده توسط کرم هاست. این دارو اثر درمانی روی کرمک، کرم های گرد، کرم های نواری، کرم های قلابدار و کرم های شلاقی دارد. مبندازول به عنوان یک داروی انتخابی در درمان آسکاریازیس، کاپیلاریازیس، انتروبیاز و تریکوریاز به کار می رود.
مبندازول یک داروی ترکیبی که به صورت قرص های جویدنی برای از بین بردن کرم های انگلی مورد استفاده قرار می گیرد. مواد غیر فعال موجود در هر قرص مبندازول (100 میلی گرم) دی اکسید سیلیکون کلوئیدی، نشاسته ذرت، روغن نباتی هیدروژنه، منیزیم، سلولز میکروکریستال، سدیم سولفات، سدیم ساکارین، سدیم نشاسته می باشند.
قرص مبندازول یک داروی ضد کرم محسوب می شود. این دارو از رشد و تکثیر کرم هایی که به تازگی تخمک گذاری شده اند پیشگیری می کند. مبندازول برای درمان عفونت های ایجاد شده بدلیل کرم هایی مثل کرمک، کرم گرد، کرم قلابدار مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین برای درمان عفونت های ایجاد شده بدلیل بیش از یکی از این کرم ها بطور همزمان تجویز می شود.
عوارض و فواید مبندازول
موارد و مقدار مصرف :
الف) آلودگی به کرمک:
بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 2 سال:از راه خوراکی، مقدار 100 میلی گرم به صورت مقدار واحد مصرف می شود. در صورت تداوم عفونت بعد از گذشت سه هفته، درمان تکرار می شود.
ب) آلودگی به کرم گرد، کرم شلاقی، کرم قلاب دار و تریکوسترونژیلوس:
بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 2 سال:از راه خوراکی ، مقدار 100 میلی گرم دوبار در روز به مدت سه روز مصرف می شود. در صورت تداوم عفونت بعد از گذشته سه هفته، درمان تکرار می شود. همچنین برای درمان عفونت با کرم های قلابدار، شلاقی و گرد می توان mg 500 به صورت تک دوز تجویز نمود.
پ) تریشینوز:
بزرگسالان و کودکان:مقدار 400-200 میلی گرم سه بار در روز به مدت سه روز مصرف و سپس 500-400 میلی گرم سه بار در روز به مدت 10 روز مصرف می شود.
ت) کاپیلاریازیس:
بزرگسالان و کودکان:mg 200 خوراکی دو بار در روز به مدت 20 روز مصرف می شود.
ث) توکسوکاریازیس :
بزرگسالان و کودکان:mg 200-100 خوراکی دو بار در روز به مدت 5 روز مصرف می شود. برخی پزشکان پیشنهاد می کنند که درمان تا 20 روز ادامه یابد.
ج) دراکونکولیازیس:
بزرگسالان:روزانه mg 800-400 خوراکی، به مدت 6 روز مصرف می شود.
چ) عفونت های Mansonella perstan:
بزرگسالان و کودکان:mg 100 خوراکی دو بار در روز به مدت 30 روز مصرف می شود.
ح) انکوسرکیازیس:
بزرگسالان:مقدار 1 گرم خوراکی دو بار در روز به مدت 28 روز مصرف می شود.
نحوه مصرف دارو و میزان دوز مصرفی
داروی مبندازول از طریق دهان مصرف می شود و می توان آن را همراه و یا بدون غذا مصرف کرد. همچنین می توان آن را جوید، یکدفعه ای بلعید یا آن را خرد کرد و با غذا ترکیب نمود. دوز این دارو به شرایط شما و واکنش به درمان وابسته می باشد. برای درمان عفونت کرمک، دارو معمولا به صورت یک دوز تنها داده می شود. اگر لازم باشد، درمان دوم ممکن است طی چند هفته آغاز شود. برای دیگر انواع عفونت های کرمی رایج، دارو را برای سه روز از طریق دهان هر روز دو مرتبه( صبح و شب) استفاده کنید. برای دیگر عفونت ها از دستورات پزشک پیروی کنید. پزشک ممکن است تجویز کند قرص مبندازول را بیشتر از دو بار در روز و برای مدت طولانی تر از سه روز مصرف کنید. ادامه دادن به مصرف این دارو دقیقا طبق تجویز پزشک مهم است.
احتیاط در مصرف دارو
قبل از مصرف قرص مبندازول اگر به آن یا دیگر مواد حساسیت دارید پزشک یا متخصص خود را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است حاوی موادی غیر فعالی باشد که باعث ایجاد واکنش های حساسیتی یا دیگر مشکلات شود. برای جزییات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید. سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک خود. قرار دهید بویژه در شرایط ابتلا به کم خونی، اختلال کبدی، مشکلات روده پزشک را در جریان قرار دهید. در طول حاملگی قرص های مبندازول باید تنها در مواقع مورد نیاز مصرف شود. در مورد خطرات و مزایای آن با پزشک مشورت کنید. اگر در دوران شیردهی قرار دارید قبل مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
مکانیسم اثر مبندازول
مبندازول موجب تخریب میکروتوبول های سیتوپلاسمی انگل و درنتیجه مهار برداشت گلوکز توسط کرم بالغ و در نهایت مرگ انگل می شود.
فارماکوکینتیک مبندازول
این دارو خیلی کم از راه دستگاه گوارش جذب می شود. یا این وجود جذب خوراکی دارو ممکن است در حضور غذا، به ویژه غذاهای چرب، افزایش یابد. دفع این دارو عمدتاً کلیوی است.
مصرف مبندازول در دوران بارداری
این دارو در دوران بارداری و شیردهی در رده C طبقه بندی میشود و معنی آن اینست که بجز در موارد ضروری بهتر است از مصرف دارو در این دوران خودداری کرد.
مصرف مبندازول در شیردهی:
بی ضرری مصرف این دارو در دوران شیردهی ثابت نشده است.
مصرف در کودکان:
مصرف مبندازول در کودکان کوچکتر از 2 سال باید تنها به مواردی محدود شود که مضرات دارو در برابر منافع آن سنجیده شده باشد.
قرص های مبندازول چه عوارض جانبی دارند؟
مدت تجویز دارو را کامل کنید و بطور ناگهانی مصرف دارو را قطع نکنید زیرا ممکن است نتایج معکوسی داشته باشد. اگر هر یک از علایم واکنش های حساسیتی زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
- کهیر
- مشکل تنفسی
- تورم صورت، لب، زبان یا گلو
- علایم اختلال در مغز استخوان_ ضعف ناگهانی یا احساس مریضی، تب، لرز، گلو درد، دهان درد، قرمزی یا تورم لثه، خونریزی آسان، مشکل در عمل خوردن غذا
- مشکلات کبدی، حالت تهوع، درد ناحیه بالای شکم، خارش، احساس خستگی، از دست دادن اشتها، ادرار تیره، مدفوع رنگ خاک، زردی پوست یا چشم
- حالت تهوع، شکم درد
- بررسی عملکرد غیرطبیعی کبد
مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی:اختلالات گوارشی ، اختلال در وضعیت ذهنی.
درمان:شامل درمان حمایتی است. در صورتی که زمان زیادی از مصرف دارو نگذشته باشد (کمتر از چهار ساعت )، محتویات معده را می توان از طریق ایجاد استفراغ یا شستشوی معده تخلیه کرد. به دنبال آن ذغال فعال ، برای کاهش جذب دارو تجویز می شود.
مبندازول را با چه داروهایی نباید خورد؟
تداخل دارویی
مصرف همزمان این دارو با داروهای ضد تشنج، از جمله فنی توئین و کاربامازپین، ممکن است متابولیسم مبندازول را افزایش دهد و موجب کاهش اثربخشی آن شود.
سایمتیدین متابولیسم مبندازول را مهار و سطح آن را افزایش می دهد.
ملاحظات پرستاری:
پیگیری آزمایشگاهی:
آزمایش مدفوع در تمام طول درمان؛ نمونه مدفوع را باید در حالی که هنوز گرم است به آزمایشگاه فرستاد.
توصیه ها:
در صورتی که بیمار نمی تواند قرص را ببلعد می توان آن را له کرد.
قرص خوراکی را می توان برای کاهش علائم گوارشی بعد از غذا مصرف کرد زیرا جذب دارو به وسیله غذا تغییر نمی کند.
دوره درمانی دوم نیاز پیدا می شود و بعد از 3 هفته انجام می شود.
دارو را در ظروف محکم نگهداری کنید.
ارزیابی بالینی:
پاسخ درمانی:دفع کرم و 3 کشت منفی مدفوع بعد از کامل شدن درمان.
واکنش آلرژیک:راش (نادر)
اسهال در جریان دفع کرم؛ از خود آلودگی بیمار با مدفوع پرهیز کنید.
عفونت در اعضاء دیگر خانواده، زیرا انتقال شخص به شخص عفونت امکان پذیر است.
آموزش به بیمار و خانواده:
بهداشت مناسب بعد از اجابت مزاج شامل تکنیک شستن دست را به بیمار توصیه کنید که از قرار دادن انگشت ها در دهان خودداری کنید.
فرد مبتلا باید تنها خوابیده لباس خواب تکان داده نشود، روزانه لباس خواب عوض شده و در آب داغ شسته شود.
توالت هر روز با محلول ضدعفونی کننده شسته شود (محلول صابون سبز).
پذیرش دوز دارو و دوره درمانی توسط بیمار ضروری است.
پوشیده کفش، شستشوی میوه و سبزیجات به طور کامل قبل از مصرف.