قلعه دختر قدیمی ترین آثار تاریخی کرمان + تصاویر

قلعه دختر بنای قدیمی کرمان

شنیده اید که در کرمان قلعه ای وجود دارد که دختری بر آن فرمانروایی می کرده و با طلسمی که در دست داشته، مانع از فتح آن می شده است؟در شمال شرقی شهر کرمان و در داخل محدوده شهر کرمان بقایای دیدنی دو قلعه بزرگ به چشم می خورد. یکی از این بناهای مرموز و پر رمز و راز که تاکنون باستان شناسی نشده اند، "قلعه دختر" یا "قلعه گواشیر" است که به عنوان یکی از آثار معروف تاریخی شهر کرمان محسوب می شود.

این قلعه حدود 220 پیش از میلاد، به هنگام فتح کرمان به دست اردشیر بابکان در منطقه ای به نام "گواشیر" و مرکز ولایت کرمان بوده است. این قلعه که در بیشتر تواریخ به نام "قلعه کوه" از آن یاد شده است، امروز فقط به نام قلعه دختر خوانده می شود و بر فراز صخره ای از سنگ قرار گرفته و بقایای آن هنوز نیز مایه شگفتی بینندگان است .

مصالح بکار رفته در قلعه دختر یا آتشکده آناهیتا (ناهید) که به قلعه کهنه نیز مشهور است، تنها خشت خام و گل رس است. بقایای قلعه دختر دورنمای گذشته دراز این شهر و نام آن (آتشکده آناهیتا) یادآور پرستش آناهیتای باستانی، ایزدبانوی آب و باروری است.

قلعه دختر میانه در دو کیلومتری جنوب پل دختر روی صخره سنگی که به جاده کاروان رو مشرف است ، ساخته شده است . در دیوار قلعه دو مدخل ساخته شده که هرکدام 3 متر بلندی دارد و در بالای یکی از این مدخل ها کتیبه ای روی سنگ نوشته شده است .

این بنا که به یکی از سرداران معروف بابک خرم دین به نام ساسان متعلق بود و روزگاری به نام قلعه ساسان معروف بوده است ، از وسایل ایمنی و آب انبار برخوردار است و در آن کلیه تدابیر لازم برای زندگی طولانی در داخل این آن فراهم بوده است ، این قلعه بنا به گمانه زنی های مورخان 220 سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده است و شهری آباد و مرکز ولایت کرمان با نام گواشیر یا کارمانیا بوده است .

صخره ای که قلعه بر فرازش ساخته شده است در حدود 400 متر بلندی دارد و سطح بام آن بیش از بیست هکتار است .

تنها راه بام صخره از تنگه باریکی است که در سایه انداز شمالی صخره است. ظاهراً تنها راه رسیدن به محل قلعه از این تنگه است، به همین مناسبت در دامنه صخره، استحکامات و دیوار و برج های مفصلی جهت محافظت مدخل تنگه ساخته شده است.

طول دیوارهای محافظ مدخل تنگه نزدیک به نیم کیلومتر است و عرض پی سنگی آن از دو متر بیشتر است. تا ارتفاع دو متر جرز را از سنگ بنا کرده اند و بر روی آن دیوار خشتی و گلی قطوری ساخته اند.
وجه تسمیه قلعه
افسانه ای در باب قلعه دختر وجود دارد که بنابر آن، دختری بر این قلعه فرمانروایی داشته که با در دست داشتن طلسمی آن را ناگشودنی ساخته بود، اما پژوهش های تاریخی ثابت کرده که نامگذاری کلمه "دختر" روی این قلعه مسلما علت ویژه ای داشته است.

شاید یکی از علل آن این است که در فرهنگ ایرانی مظهر دست نخوردگی است و استفاده از نام دختر در قلعه ها، اشاره ای ضمنی به غیر قابل تسخیر بودن آن قلعه ها توسط دشمنان مهاجم و در واقع بکر بودن آنان است . چرا که در زمان سلجوقیان قلعه دختر به عنوان پناهگاهی برای کرمانیان محسوب می شده است.