لوله بدون درز که در ایران به نام لوله مانیسمان معروف است، نوعی لوله فلزی است که برای ساخت آن از هیچگونه جوشکاری استفاده نمیشود و به همین دلیل نسبت به لوله جوشی از مقاومت بیشتری برخوردار است. از این لولهها در صنایع مختلف و برای انتقال گاز و مایعات گوناگون استفاده میشود. لوله بدون درز در برابر تنشهای مکانیکی پایداری بالایی دارد و میتواند فشار عملیاتی زیادی را نسبت به لولههای جوشی تحمل کند. کاربرد لوله مانیسمان با توجه به ضخامت دیواره آن متفاوت است و هرچه ضخامت دیواره آن بیشتر باشد، تحمل فشار بالاتری دارد. عوامل مختلفی در تعیین قیمت لوله مانیسمان تاثیرگذار هستند که در این مقاله به بررسی آنها میپردازیم. پس پیشنهاد میکنیم تا پایان همراه ما باشید.
لوله مانیسمان چیست؟
پیش از پرداختن به قیمت لوله مانیسمان، مختصری به معرفی آن میپردازیم. لوله مانیسمان یا بدون درز، لولهای است که هیچ گونه درز جوشی در سطح خارجی یا داخلی آن دیده نمیشود. این نوع لوله از سوراخ کردن یک شمش فولادی گرد ساخته میشود. این شمش فولادی، تحت حرارت بالا قرار میگیرد و به صورت یک لوله توخالی درمیآید. سپس عملیات دیگری بر روی آن انجام میشود تا لوله مانیسمان با سایزها و ابعاد مختلف بدست آید.
به طور کلی کاربرد لوله مانیسمان به ضخامت دیواره لوله بستگی دارد. از آنجایی که این لولهها قادر به تحمل فشارهای بالا هستند، به صورت گسترده در کاربردهای فشار بالا از جمله پالایشگاهها، سیلندرهای هیدرولیک، صنایع هیدروکربنی و در زیرساختهای نفت و گاز استفاده میشوند.
لولههای مانیسمان را میتوان از هر یک از آلیاژها و فلزاتی مانند فولاد کربنی، فولاد ضد زنگ، مولیبدن یا تنگستن ساخت. در تولید این لولهها به دلیل کاربرد حساسی که دارند بالاترین الزامات ایمنی رعایت میشود. برای تولید لولههایی با دیوارههای ضخیمتر به دماهای بالاتر نیاز است.
تاریخچه لوله مانیسمان
تولید لوله بدون درز، یک پیشرفت تکنولوژیکی بود. راینهارد و مکس مانیسمان، اولین فرآیند نورد در جهان را برای تولید لوله بدون درز در کارخانه پدرشان در آلمان اختراع کردند. پس از سالها کار، آنها اختراع خود را در سال 1886 به ثبت رساندند و بدین ترتیب نورد اولین لوله فولادی بدون درز آغاز شد.
اختراع لوله مانیسمان یک چشمانداز جدید در صنعت تولید لولههای فلزی ایجاد کرد و اساس موفقیت اقتصادی برادران مانیسمان شد. همچنین در دهههای بعد تحول عظیمی در صنایع مهندسی، لولهکشی و ساخت وسایل نقلیه به راه انداخت. امروزه لوله مانیسمان یا بدون درز در انواع و ابعاد مختلف تولید میشود و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربرد لوله مانیسمان
لوله مانیسمان از نظر ضخامت دیواره به دو نوع دیواره ضخیم و دیواره نازک تقسیمبندی میشود که هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند. قیمت لوله مانیسمان نیز با توجه به جنس آن متغیر است. از کاربردهای لوله مانیسمان دیواره ضخیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خطوط لوله گاز و نفت برای صنایع پالایش نفت و پتروشیمی
- خطوط لوله بخار نیروگاههای چگالشی، دیگهای بخار فشار بالا
- لولههای دو فلزی دارای یک لایه داخلی مقاوم در برابر سایش برای حملونقل خمیر حاوی الماس، انتقال هیدروترانسپورت مواد معدنی و همچنین تولید قطعات پمپ
- لولههای مورد استفاده در صنعت ساختمان
همچنین کاربردهای لوله مانیسمان دیواره نازک نیز به شرح زیر است:
- صنایع غذایی که ویژگیهای بهداشتی بالایی دارند
- صنعت کشتی، خودرو و هواپیما
- انتقال آب سرد و گرم
- سیستم های گرمایشی
- به عنوان یک آیتم طراحی یا عناصر مبلمان
مزایای لوله مانیسمان
- استحکام بالا:لولههای مانیسمان، این مزیت آشکار را دارند که بدون درز هستند و به طور معمول میتوانند 20٪ فشار کاری بیشتر را نسبت به لولههای جوشی با گرید و اندازه مشابه تحمل کنند.
- مقاومت زیاد:نبود درز به این معنی است که لوله مانیسمان میتواند مقاومت بالاتری در برابر خوردگی داشته باشد، زیرا مواد خورنده، فرصت کمتری برای نفوذ به این نوع لوله دارند.
- آزمایش کمتر: لوله مانیسمان به دلیل یکپارچگی نیاز به آزمایش ندارد. نداشتن جوش به معنای عدم آزمایش است!
قیمت لوله مانیسمان
برای تعیین قیمت لوله مانیسمان باید فاکتورهای مختلفی را در نظر گرفته شود. این فاکتورها شامل کشور تولیدکننده، جنس لوله، رده، سایز، نرخ ارز و … است. در ادامه برخی از این فاکتورها را بررسی میکنیم.
- کشور تولیدکننده: کشورهای مختلفی در ساخت لولههای مانیسمان فعالیت میکنند که میتوان به کشورهای آلمان، هند، چین و ایران اشاره کرد. قیمت لوله مانیسمان که از کشور آلمان وارد میشود به مراتب بیشتر از قیمت لولههای هندی و چینی است. همچنین لولههای مانیسمان تولید داخل، قیمت مقرونبهصرفهای در برابر محصولات خارجی دارند و از کیفیت مطلوبی برخوردارند.
- جنس لوله: لوله مانیسمان از فلزات مختلفی مانند استیل ضدزنگ، فولاد آلیاژی، فولاد فریتی، آلیاژ نیکل و … ساخته میشود که آلیاژ غالب آن A53/A106 است. بنابراین قیمت این لوله با قیمت مادهای که از آن ساخته میشود، ارتباط مستقیم دارد.
- رده:لوله مانیسمان ردههای مختلفی دارد و هرچه رده آن بیشتر باشد، ضخامت لوله بیشتر میشود، در نتیجه وزن سنگینتری پیدا میکند و قیمت لوله مانیسمان بالا میرود. در قسمت بعد بیشتر در مورد رده لوله مانیسمان صحبت میکنیم.
- سایز: علاوه بر رده، سایز لوله نیز مهم است. ممکن است به عنوان مثال قیمت لوله رده 40 سایز 4 اینچ از لوله رده 40 سایز 6 اینچ ارزانتر است، زیرا قطر کوچکتری دارد.
- نرخ ارز: با توجه به این که در ایران نرخ ارز به طور دائم در حال نوسان است، قیمت محصولاتی که قیمتی جهانی دارند، ثابت نیست و معمولا به صورت روزانه تعیین میشود. قیمت لوله مانیسمان نیز از این قاعده مستثنی نیست و وابسته به نرخ ارز است. البته تولیدات داخلی وابستگی کمتری به نرخ ارز دارند، زیرا هزینه حمل و نقل و گمرک و … از پروسه قیمتگذاری آنها حذف میشود.
منظور از رده لوله مانیسمان چیست؟
برای تعیین ضخامت لوله مانیسمان از کلمه «رده» استفاده میکنند. رده که با عبارت sch نیز مشخص میشود، با کلمه یا عددی همراه است که بر اساس استاندارد ASME B36.10، میتوان ضخامت لوله را برحسب میلیمتر بدست آورد. از ردههای معمول برای لوله مانیسمان میتوان به رده 20، 40، 80، 120 و 160 اشاره کرد. رده 20 دارای کمترین ضخامت و 160 دارای بیشترین ضخامت است. همچنین از پرکاربردترین ردههای لوله مانیسمان میتوان به رده 40 و 80 اشاره کرد. یکی از عواملی که در قیمت لوله مانیسمان نقش دارد، رده آن است. هرچه رده لوله بیشتر باشد، ضخامت آن بیشتر است و در نتیجه قیمت بالاتری دارد. در ادامه به معرفی چند رده پرکاربرد لوله مانیسمان میپردازیم.
لوله مانیسمان رده 20
این رده از لوله مانیسمان جزء ردههای سبک به حساب میآید و کاربرد گستردهای در صنایع مختلف دارد. به عنوان مثال بر اساس مقررات نظام مهندسی ایران، در ساختمانهای 5 طبقه و کمتر حتما باید از لوله مانیسمان رده 20 استفاده شود. همچنین برای لولهکشی سیستم اطفاء حریق خانگی نیز از این رده لوله بکار میرود.
استفاده از لولههای بدون درز در ساختمان از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا مقاومت بالایی دارند و در هنگام نشست ساختمان، آتشسوزی و زلزله، پایداری بیشتری از خود نشان میدهند و به سختی دچار ترک و شکاف میشوند. قیمت لوله مانیسمان رده 20 با توجه به سایز آن تعیین میشود.
لوله مانیسمان رده 40
این رده از لوله مانیسمان جزء پرکاربردترین این نوع لوله به حساب میآید و در سایزهای 0.5 اینچی تا 24 اینچی تولید میشود. از لوله مانیسمان رده ،40 در ساخت ادوات و لوازم آتشنشانی، صنایع داروسازی و صنایع غذایی استفاده میشود. همچنین این رده لوله بدون درز در ساختمانهای بیش از 5 طبقه بکار میرود. قیمت لوله مانیسمان رده 40 با توجه به سایز آن مشخص میشود.
لوله مانیسمان رده 80
این رده لوله مانیسمان در مقایسه با ردههای 20 و 40 میتواند دما و فشار بیشتری را تحمل کند. به همین دلیل در صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی، نفت و گاز کاربرد زیادی دارد. این لولهها در سایزهای 0.5 اینچ تا 34 اینچ تولید میشوند که هزینه تولید لوله مانیسمان رده 80 بزرگتر از 26 اینچ بسیار بالاست و به همین دلیل به صورت سفارشی تولید میشوند.
لوله مانیسمان رده 120
این رده از لوله مانیسمان جزء لولههای سنگین به حساب میآید که غالباً به اسم لوله گوشتدار شناخته میشود. لوله مانیسمان رده 120 در صنایع و پروژههایی که با دما و فشار بالا سروکار دارند استفاده میشود و پالایشگاهها و نیروگاهها مشتریان ثابت این رده از لوله بدون درز هستند. قیمت لوله مانیسمان رده 120 در مقایسه با ردههای قبلی گرانتر است، زیرا مواد اولیه بیشتری در مقایسه با لولههای همسایز خود مصرف میکند و فرآیند تولید پیچیدهتری دارد.
کلام آخر
لوله مانیسمان یکی از لولههای پرکاربرد است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. نحوه تولید این محصول باعث شده تا مقاومت و استحکام بیشتری نسبت به لوله جوشی داشته باشد و ایمنی بیشتری را ارائه دهد. قیمت لوله مانیسمان بر اساس پارامترهای مختلفی تعیین میشود که از مهمترین آنها میتوان به رده و سایز آن اشاره کرد. برای لولههای همسایز، هرچه رده بالاتر باشد، ضخامت لوله بیشتر میشود و قیمت را افزایش میدهد. همچنین با توجه به وابستگی قیمت لوله مانیسمان به نرخ ارز، قیمت این لولههای بدون درز به صورت روزانه تعیین میشود.