اصول و باید نبایدهای کمک های اولیه دررفتگی
دررفتگی، نوعی آسیب است که در آن ، استخوان ها از موقعیت طبیعی خود خارج می شوند. علت آن هم معمولاً ناشی از تروما (آسیب) ناشی از سقوط و زمین خوردن، تصادف اتومبیل یا برخورد در ورزش های پر سرعت است. دررفتگی معمولاً مفاصل بزرگتر بدن را درگیر می کند و در بزرگسالان شایع ترین محل آسیب دیدگی شانه ، و در کودکان آرنج است. انگشت شست نیز در صورت خم شدن آسیب پذیر است.
این آسیب دیدگی به طور موقت باعث تغییر شکل مفصل شما خواهد شد و ممکن است منجر به درد و تورم ناگهانی و شدید شود. دررفتگی نیاز به مراقبت سریع پزشکی دارد تا استخوان های شما به موقعیت مناسب خود برگردند. در این بخش از بهداشت و سلامت پلاس وی به معرفی کمک های اولیه دررفتگی و جزئیات این مورد خواهیم پرداخت.
علائم دررفتگی در کودکان و بزرگسالان
برخی از علائم و نشانه ها در صورت جابجایی مفصل :
- تورم
- کبودی یا قرمز شدن
- درد شدید
- حرکت دشوار
- بی حسی یا گز گز کردن مفصل یا اطراف آن
راه حل مناسب دررفتگی
در صورت داشتن این علائم چه باید کرد
- مراقبت های پزشکی را به تأخیر نیندازید و بلافاصله کمک پزشکی دریافت کنید.
- تا زمانی که کمک دریافت نکردید، مفصل و ناحیه آسیب دیده را حرکت ندهید.
- مفصل آسیب دیده را در موقعیت ثابت خود آتل کنید. مثلا بین بازو و سینه، یک بالش یا پتو قرار دهید تا مصدوم بتواند دست را روی آن قرار دهد و اگر مصدوم راحت است آرنج را 90 درجه خم کرده و با یک بند آن را ببندید.
- سعی نکنید مفصل دررفته را جابجا کنید. این عمل ممکن است که به مفصل و عضلات اطراف آن، رباط ها، اعصاب یا رگ های خونی آسیب برساند.
- روی مفصل آسیب دیده یخ بگذارید. این عمل می تواند با کنترل خونریزی داخلی و تجمع مایعات در مفصل آسیب دیده و اطراف آن، به کاهش تورم کمک کند.
- اگر نبض مصدوم ضعیف است یا دست ها و بازو ها رنگ پریده، سرد، بی حس و کبود هستند، با شماره 115تماس بگیرید و تا رسیدن آن ها، برای تسکین درد از ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
- اگر می خواهید بدانید که جریان خون به قسمت آسیب دیده، می رسد، می توانید پوست ناحیه آسیب دیده فشار دهید، در اثر فشار پوست ناحیه باید سفید شود و بعد از برداشتن فشار ظرف چند ثانیه مجدداً رنگ ناحیه باید به حالت قبل از فشار دادن بازگردد.
پیشگیری از دررفتگی
- مطمئن شوید که بچه ها هنگام فعالیت های ورزشی از وسایل ایمنی استفاده می کنند.
- هنگام بازی کردن بر کودکان تان نظارت کنید.
- از کشیدن بازو یا شانه کودک خردسال که می تواند باعث آسیب دیدگی یا دررفتگی شود، خودداری کنید.
- سعی نکنید شکستگی یا دررفتگی را به جای خود برگردانید که این عمل باعث آسیب دیدگی بیشتر خواهد شد.
- محیط اطراف زندگی را ایمن سازی کنید مثلا برای پله ها نرده نصب کنید، از سالم بودن قفل پنجره ها مطمئن شوید، برای جلوگیری از لیز خوردن کودک زمین را تمیز کنید و…
کمک های اولیه در هنگام دررفتگی چیست؟
در صورت دررفتگی نکات عنوان شده در ادامه را رعایت کنید:
- کنترل علائم حیات و سپس رسیدگی به ناحیه آسیب دیده
- تشخیص یک آسیب دیدگی از شکستگی، دررفتگی، پیچ خوردگی یا کشیدگی برای شخصی که کمک های اولیه را انجام میدهد، کمی دشوار است.
- اگر شک دارید، همیشه آسیب دیدگی را به عنوان شکستگی درمان کنید.
- اگر دچار دررفتگی مفصل هستید، استراحت کنید و یخ را روی مفصل تان قرار دهید.
- درصورت دررفتگی مفل لگن، ران یا زانو، مصدوم را حرکت ندهیدو اگر در تنهایی مجبور به جابجایی مصدوم هستید، او را روی لباس گذاشته و با استفاده از لباس، او را روی زمین بکشید.
- احتمال شکستگی برای افرادی که برای اولین بار دچار دررفتگی می شوند بالاتر است بنابراین بهتر است درمان شکستگی انجام داده شود.
- به یاد داشته باشید که بیمار ممکن است سطح بالایی از درد را تجربه کند، بنابراین تسکین درد یکی از موارد مهم خصوصاً قبل از انتقال او است.
- آتل زدن به ناحیه آسیب دیده نیز بسیار ضروری است.
- شرح اتفاق، دررفتگی و وجود نبض، حرکت، حالت و رنگ قبل و بعد از آتل زدن ناحیه اسیب دیده باید به کادر پزشکی اطلاع داده شود و در مدارک ثبت شود.
- تشخیص استخوان دررفته از شکستگی استخوان دشوارتر است. هر دو وضعیت اورژانسی هستند و نیاز به همان درمان های اولیه دارند.
- به طور کلی آسیب های رباطی به 3 تا 6 هفته زمان برای بهبودی نیاز دارند.
- دررفتگی معمولاً در کودکان کوچکتر غیر معمول است زیرا ناحیه رشد استخوان ها از عضلات یا تاندون ها ضعیف تر است و در نتیجه نسبت به دررفتگی، بیشتر مستعد شکستگی هستند.
- در زمان دررفتگی باید بی حرکت بود و بیمار با تسکین درد منتقل شود.
- باید از دادن هرچیزی برای خوردن به مصدوم خودداری کرد.
- در اکثر موارد، دررفتگی ها برای از بین رفتن، به اشعه ایکس نیاز دارند.
نکته
- با رخ دادن دررفتگی مفصل، احتمال تکرار آن زیاد است، پس به یک پزشک (مانند متخصص ارتوپدی) مراجعه کنید.
- 6 تا 12 ماه بهبود آسیب بافت اطراف مفصل، طول می کشد.
- گاهی برای جا انداختن دررفتگی نیاز به بی حس کردن ناحیه یا بی هوش کردن مصدوم نیاز است.
- گاهی برای ترمیم رباط های پاره شده نیاز به انجام جراحی است.
- آسیب به اعصاب و عروق اطراف مفصل گاهی موجب ایجاد مشکلات طولانی مدت و یا دائمی می گردد.
