خواب بین الطلوعین چه عوارض و مضراتی دارد؟
خداوند نعمت های فراوانی را به انسان بخشیده که یکی از آنها خواب است، قادر متعال شب و خواب را مایه آرامش انسان قرار داده است. تعیین کردن زمان مناسب برای خوابیدن، اثرات جسمی و روحی بسیاری را به همراه دارد، در اسلام خواب بیش از حد و خواب بین الطلوعین مضر دانسته شده و احادیثی در این باره وجود دارد. در ادامه این بخش از پلاس وی مضرات خواب بین الطلوعین و فواید بیداری بعد از نماز صبح را ذکر کرده ایم.
بین الطلوعین چه زمانی است؟
بین الطلوعین در واقعی زمانی مابین زمان طلوع فجر صادق، ابتدای وقت نماز صبح و طلوع آفتاب انتهای وقت آن است یعنی به فاصله زمانی میان طلوع صبح و طلوع آفتاب، بین الطلوعین میگویند.
عوارض خواب بین الطلوعین در احادیث
احادیث فراوانی از رسول گرامی اکرم و امامان درباره خواب بین الطلوعین وجود دارد، این بزرگواران توصیه نموده اند در این زمان افراد بیدار مانده و به عبادت مشغول شوند. در ادامه چندین حدیث در مورد عوارض خواب بین الطلوعین آورده ایم.
خواب بعد از نماز صبح و کم شدن روزی
بر اساس احادیث زیر خواب بین الطلوعین موجب کاهش رزق و روزی می شود.
أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علی علیه السلام فرمودند:
أَنَّ النَّوْمَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ صَلَاةِ الْعِشَاءِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ شَتَاتَ الْأَمْرِ (مستدرکالوسائل- جلد 5 - ص 110)
خواب پیش از طلوع خورشید و نیز خواب قبل از نماز عشاء، باعث فقر و پریشانی امور می شود.
امام سجاد (ع) فرمودند:
لَا تَنَامَنَّ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ فَإِنِّی أَکْرَهُهَا لَکَ إِنَّ اللَّهَ یُقَسِّمُ فِی ذَلِکَ الْوَقْتِ أَرْزَاقَ الْعِبَادِ عَلَی أَیْدِینَا یُجْرِیهَا
هرگز قبل از طلوع خورشید نخواب که من آن را برایت خوب نمی دانم، زیرا خدواند در آن وقت، روزی بندگانش را به دست ما تقسیم می کند.(وسائلالشیعة - جلد6 - ص 498)
مضرات خواب بین الطلوعین
مضرات خواب بعد از نماز صبح در کلام پیامبر و امام باقر نهفته است.
حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود:
«زمین از سه چیز نزد خدا ناله سر میدهد:از خون حرامی که روی آن ریخته میشود، غسلی که بر اثر زنا بر روی زمین صورت میپذیرد، خواب پیش از طلوع آفتاب». (بحارالأنوار، ج 76، ص 184)
از امام باقر علیه السلام روایت شده است:
«خواب اوّل روز (بینالطّلوعین) سفاهت، خواب قیلوله نعمت، خواب بعد از عصر حماقت وخواب بین نماز مغرب وعشا باعث محرومیّت از روزی است».(کتاب من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 318)
خواب بین الطلوعین و زرد شدن چهره
خواب بین الطلوعین علاوه بر کاهش رزق و روزی سبب زرد و زشت شدن چهره می شود.امام صادق(ع) در این باره فرمود:
خواب صبحگاهان شوم است. رزق را دور و رنگ چهره را زرد و زشت میکند و این خواب شومی است»، (بحارالانوار، ج 86، ص 129).
آثار و برکات بیدار ماندن بعد از نماز صبح
در ادامه احادیثی از پیامبر گرامی اسلام و ائمه درباره آثار و برکات بیداری بین الطلوعین آورده ایم.
رسول گرامی اسلام (ص) فرمود:
مَن جَلَسَ فی مُصَلّاهُ مِن صَلاةِ الفَجرِ إلی طُلوعِ الشَّمسِ سَتَرَهُ اللَّهُ مِنَ النّارِ
هر کس از نماز صبح تا طلوع خورشید در مصلّی خود بنشیند، خداوند او را از آتش حفظ میکند.(تهذیب الأحکام/ ج 2 ص 139)
خداوند میفرماید:
فَاصْبِرْ عَلَی مَا یَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاء اللَّیْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّکَ تَرْضَی
پس بر آنچه میی گویند شکیبا باش، و پیش از بر آمدن آفتاب و قبل از غروب آن، با ستایش پروردگارت او را تسبیح گوی، و برخی از ساعات شب و حوالی روز را به نیایش پرداز، باشد که خشنود گردی. (طه، آیه 130)
امیر مؤمنان علی(ع) می فرماید:
هر کس هرکدام از سورههای توحید و قدر و آیة الکرسی را یازده بار پیش از طلوع آفتاب بخواند، از خسارتهای مالی محفوظ میماند.(شیخ صدوق، الخصال، ج 2، ص 622)
امیرمؤمنان علی(ع) می فرماید:
ذکر خدا، بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب، حتّی از مسافرت تجارتی نیز، در جلب روزی مؤثّرتر است.(طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 305)
امام باقر(ع) می فرماید:
هر کس بعد از نماز صبح هفتاد مرتبه استغفار کند، خداوند او را بیامرزد.(شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، ص 165)
رسول خدا(ص) می فرماید:
هر کس هنگام صبح، هفت بار این آیات را بخواند، در آن روز از بلاها محفوظ باشد:فَاللهُ خَیْرٌ حافِظاً وَ هُوَ ارْحَمُ الرَّاحِمینَ، انَّ وَلِیِّی اللهُ الَّذی نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّی الصَّالِحینَ،فَانْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِی اللهُ لا الهَ الَّا هُوَ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیم.
پس [در هر حال] خداوند بهترین حافظ و مهربانترین مهربانان است، ولیّ و سرپرست من خدایی است که این کتاب را نازل کرده و او همه صالحان را سرپرستی میکند، پس اگر آنها [از حق] روی بگردانند [نگران مباش] بگو:خداوند مرا کفایت میکند، هیچ معبودی جز او نیست بر او توکّل کردم و او صاحب عرش بزرگ است.(مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 83، ص 298)
امام باقر(ع) می فرماید:
هر کس سوره "قدر" را پس از طلوع فجر هفت بار بخواند، هفتاد صف از فرشتگان بر او درود میفرستند و هفتاد مرتبه برای او طلب رحمت میکنند.(مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 83، ص 161)