آیا اندروید امن است؟ پاسخ دادن به این سؤال دشوار است، اما می‌توان با اطمینان جواب داد که اگر گوشی هوشمند خود را روت نکرده و از فروشگاه‌های ناامن اقدام به دانلود و نصب اپلیکیشن نکنید، ریسک آلوده شدن به ویروس و بدافزار را به مقدار زیادی کاهش خواهید داد.
با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به اینکه گوشی‌های هوشمند به بخش جدانشدنی زندگی روزانه‌ی ما تبدیل شده‌اند و عملیات‌های حساسی مانند انتقال پول و خرید اینترنتی، اکنون با این دستگاه‌ها انجام می‌شود، نیاز به یک نرم‌افزار امنیتی خوب اهمیت زیادی پیدا می‌کند. با این وجود اگر نکات بالا را رعایت کنید و از اپلیکیشن‌های تأیید شده ازطرف گوگل بهره ببرید ریسک را تا مقدار بسیار زیادی کاهش خواهید داد، ولی خطر کوچک به‌معنای عدم وجود ریسک نیست. به‌هرحال توصیه می‌شود همواره آماده‌ی مقابله با چنین خطراتی باشیم.
بعضی از تولیدکننده‌های آنتی‌ویروس به چندین میلیون ویروس و بدافزار شناخته شده برای سیستم‌عامل اندروید اشاره می‌کنند و این مسئله را دلیل مهمی برای استفاده از برنامه‌های خود می‌دانند. بااین‌حال این رقم کاملاً اغراق‌آمیز به‌نظر می‌رسد و بسیاری از این موارد به نرمافزارهای ناخواسته (Potentially unwanted) اشاره دارند و نه بدافزارها. اکثر بدافزارها و ویروسها همان نمونه‌های موجود در سایر سیستم عامل‌ها هستند و فقط برای اندروید پورت شده‌اند.
همان‌طورکه اشاره شد، توصیه‌ی مهم این است که همواره برنامه‌های موردنیاز خود را فقط ازطریق فروشگاه‌های معتبر دانلود کنید. علاوه‌براین قبل‌از نصب یک اپلیکیشن، سطح دسترسی آن را موردبررسی قرار دهید. به‌عنوان مثال اپلیکیشن سرعت‌سنج نیازی به دسترسی به دفترچه تلفن شما ندارد. همچنین با مطالعه نقد‌های کاربران می‌توانید از سالم بودن اپلیکیشن مطمئن شوید. درست است که با روت کردن گوشی‌هوشمند آزادی عمل بیشتری خواهید داشت ولی بدانید که به همان میزان بدافزارها و ویروسها آزادتر خواهند بود.
شایان‌ذکر است که استفاده از واژه‌ی ویروس در گوشی‌های اندرویدی تقریباً منسوخ شده است و منظور از این کلمه در بیشتر منابع امروزی، همان بدافزارها هستند.
این مقاله را محمدحسین جعفری در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۹۴ نوشته و مجتبی بوالحسنی در تاریخ ۷ آذر ۱۴۰۱ آن را به‌روزرسانی کرده است.
آیا نصب آنتی ویروس برای گوشی اندروید لازم است؟
شاید قبلاُ از آنتی‌ویروس‌های شخص‌ثالث در محیط ویندوز استفاده کرده باشید؛ هرچند که مایکروسافت در سیستم‌عامل دسکتاپ خود از Defender برای افزایش امنیت و شناسایی و ازبین بردن ویروسها و بدافزارها بهره می‌برد. ازطرف دیگر گفته می‌شود مک ویروس نمی‌گیرد و امنیت بسیار خوبی دارد. امکان استفاده از راهکارهای رایگان برای بهبود سطح امنیت رایانه‌ها وجود دارد و با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به نوع سیستم‌عاملی که از آن استفاده می‌کنید گزینه‌های مختلفی دردسترس شما خواهد بود.
ویندوز، مک، اندروید و iOS همگی از راهکارهای مختلفی برای مقابله با بدافزارها و ویروسها استفاده می‌کنند. در برخی از این سیستم‌عامل‌ها، محافظت به‌شکل یک برنامه‌ی آنتی‌ویروس کامل ارائه می‌شود. ازطرف دیگر برخی از سیستم‌عامل‌ها به ابزارهای درونی مجهز شده‌اند که تاحدود زیادی جلوی فعالیت بدافزارها را به‌طور خودکار می‌گیرند. درهرصورت نصب برنامه‌های آنتی‌ویروس شخص‌ثالث می‌تواند به افزایش امنیت دستگاه شما کمک کند.
گوگل پس‌از شناسایی بدافزارها در فروشگاه پلی‌استور خود، آن‌ها را سریعاً حذف می‌کند. نکته‌ی مهم این است که بدافزارها ابتدا در این فروشگاه منتشر می‌شوند و گوگل مدتی بعد و پس‌از شناسایی، آن‌ها را حذف خواهد کرد. به‌نظر می‌رسد فرایند بررسی برنامه‌ها در گوگل‌پلی به‌اندازه‌ی اپ‌استور اپل سخت‌گیرانه نیست و بدین‌ترتیب احتمال انتشار بدافزارها در بازار برنامه‌های اندرویدی غول جستجوی اینترنت وجود دارد.
علاوه‌براین بسیاری از افراد، برنامه‌ها و بازی‌های موردنظر خود را از منابعی غیر از گوگل‌پلی دریافت می‌کنند که این امر می‌تواند امنیت دستگاه آن‌ها را بیشتر به‌خطر بیندازد. سرویس Play Protect گوگل، یکی از ابزارهای آنتی‌ویروس شناخته‌شده در اندروید محسوب می‌شود که برای محافظت از دستگاه شما دربرابر بدافزارها طراحی شده است.
متخصصان AV-Comparatives، پلتفرم Play Protect گوگل به‌همراه ۱۰ ابزار آنتی‌ویروس اندرویدی شخص‌ثالث مورد بررسی قرار دادند. این تیم هزاران نمونه بدافزار منحصر‌به‌فرد اندرویدی را جمع‌آوری و آن‌ها را با هریک از آنتی‌ویروس‌ها آزمایش کردند.
محققان ابتدا به برنامه‌ای آنتی ویروس اجازه دادند نمونه‌هایی که شناسایی شده‌اند را حذف کنند و سپس با باز کردن نمونه‌های باقی‌مانده، سعی کردند امکان تشخیص مبتنی‌بر رفتار را به آنتی‌ویروس‌ها ارائه دهند. این تیم همچنین ۵۰۰ برنامه‌ی محبوب و امن را نصب کردند تا بفهمند آیا آنتی‌ویروس‌ها آن‌ها را به‌اشتباه به‌عنوان برنامه‌های مخرب علامت‌گذاری می‌کنند یا خیر.
Avast ،AVG ،Bitdefender ،G Data ،Kaspersky و Trend Micro Maximum Security همه‌ی بدافزارها را به‌طور ۱۰۰ درصد شناسایی کردند. برخی دیگر از ابزارهای آنتی‌ویروس اندرویدی نیز این کار را با دقت ۹۸ درصد انجام دادند. Play Protect گوگل ۸۷٫۹ درصد از بدافزارهای مورد آزمایش را به‌عنوان برنامه‌های مخرب شناسایی کرد؛ بنابراین در این فهرست در جایگاه آخر قرار گرفت.
ورودی گوگل همچنین بیشترین نتایج کاذب را به‌نمایش گذاشت. بدین‌ترتیب آزمایشگاه AV-Comparatives مهر تأیید خود را برای همه‌ی آنتی‌ویروس‌های مورد آزمایش غیر از Play Protect به‌ثبت رساند. با‌‌‌توجه‌‌‌‌‌به آنچه گفته شد، به‌نظر می‌رسد راهکار داخلی اندروید، یعنی Play Protect، درحال‌حاضر نمی‌تواند در تشخیص بدافزارها به‌خوبیِ برخی آنتی‌ویروس‌های توسعه‌داده‌شده برای این سیستم‌عامل عمل کند و درنتیجه استفاده از یک آنتی‌ویروس مناسب می‌تواند به بهبود امنیت دستگاه اندرویدی شما کمک کند.
بهترین آنتی‌ویروس‌های رایگان اندروید
در این بخش، بهترین و قدرتمندترین آنتی‌ویروس‌های رایگان را برای سیستم‌عامل اندروید به شما معرفی خواهیم کرد.
۱. TotalAV Antivirus
TotalAV ابزار فوق‌العاده‌ی حفاظتی است که می‌توان از آن در طیف گسترده‌ای از دستگاه‌های مجهز به سیستم‌عامل‌های مختلف استفاده کرد. این برنامه با نظارت دائمی روی دانلودها، فایل‌های اجرایی و فایل‌ها، تهدیدهای بالقوه را شناسایی خواهد کرد. این آنتی‌ویروس همچنین امکان محافظت لحظه‌ای از دستگاه‌های اندرویدی را فراهم می‌کند.
TotalAV به‌طورخودکار و منظم به‌روزرسانی می‌شود تا همیشه بتواند جدیدترین ویروسها، انواع بدافزارها و تهدیدات امنیتی را شناسایی کرده و آن‌ها را ازبین ببرد. این برنامه به کاربران اجازه می‌دهد با تنظیم اسکن‌های برنامه‌ریزی‌شده، سطح امنیت دستگاه خود را ارتقا دهند. این ابزار همچنین در مسدودسازی تبلیغات آنلاین، عملکرد بسیار خوبی دارد.
امکانات:
- پشتیبانی از سیستم‌عامل‌های مختلف
- امکان محافظت لحظه‌ای از دستگاه
- قابلیت حذف بدافزارهای شناسایی‌شده
- پشتیبانی از سیستم تشخیص آنلاین تهدیدهای امنیتی
۲. Bitdefender Mobile Security
Bitdefender Mobile Security یکی از بهترین برنامه‌های آنتی‌ویروس برای گوشی‌های هوشمند اندرویدی است. این ابزار از دستگاه شما دربرابر هرگونه بدافزار یا ویروسی محافظت خواهد کرد و علاوه‌براین مصرف باتری آن بسیار ناچیز است.
امکانات:
- مجهز به VPN داخلی
- امکان قفل دستگاه درصورت سرقت یا گم‌شدن آن.
- تأثیر ناچیز روی مصرف باتری.
- محافظت از حریم‌خصوصی حساب‌های کاربر و بررسی اینکه ایمیل او مورد حمله قرار گرفته است یا خیر.
- سازگاری با اندروید ۵ و نسخه‌های جدیدتر این سیستم‌عامل.
گفتنی است برای استفاده از همه‌ی قابلیت‌های Bitdefender Mobile Security باید به اینترنت متصل باشید.
۳. Avira
Avira یکی از بهترین آنتی‌ویروس‌های رایگان اندروید است. این برنامه از حریم‌خصوصی شما محافظت و اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های مخرب را مسدود می‌کند. علاوه‌براین یک VPN رایگان با محدودیت حجم ۱۰۰ مگابایت درهر روز ارائه می‌دهد.
البته مثل اکثر برنامه‌ها با خرید اشتراک پولی می‌توانید از همه‌ی قابلیت‌ها و امکانات Avira روی دستگاه‌های اندرویدی خود استفاده کنید و علاوه‌براین از خدمات پشتیبانی ویژه برخوردار شوید.
امکانات:
- مجهز به VPN داخلی.
- بهره‌گرفتن از ابزارهای برای ردیابی گوشی‌های سرقت‌شده و گم‌شده.
- اطلاع به کاربر درصورت شناسایی نقص‌های امنیتی.
- امکان قفل‌گذاری روی برنامه‌های دیگر.
- مسدوسازی وب‌سایت‌های فیشینگ و وب‌سایت‌های حاوی بدافزار.
۴. Norton Mobile Security
یکی از بهترین آنتی‌ویروس‌های اندروید Norton Mobile Security است. این برنامه از دستگاه شما دربرابر تهدیدات امنیتی محافظت می‌کند و علاوه‌براین امنیت شبکه‌های خطرناک وای‌فای را بهبود می‌بخشد. این اپلیکیشن از گوشی شما دربرابر حمله‌های سایبری محافظت کرده و امنیت شما را هنگام مرور وب افزایش خواهد داد.
امکانات:
- فناوری اسکن برنامه‌های محافظت‌شده که گوشی شما را دربرابر هرنوع تهدید امنیتی محافظت می‌کند.
- جلوگیری از حمله‌های سایبری به گوشی.
- اعلام هشدار همگام اتصال به شبکه‌های ناامن وای‌فای.
- شناسایی وب‌سایت‌های مخرب.
۵. Avast Mobile Security
Avast Mobile Security یکی از محبوب‌ترین، سبک‌ترین و قدرتمندترین آنتی‌ویروس‌های رایگان اندروید است. این برنامه امنیت دستگاه‌های اندرویدی را ارتقا می‌دهد و هدف اصلی آن، حفط حریم‌خصوصی، امنیت و عملکردهای گوشی هوشمند شما است.
امکانات:
- شناسایی برنامه‌های مخرب.
- محافظت از کاربر دربرابر پیوندهای آلوده و ناامن هنگام مرور وب.
- بررسی امنیت شبکه‌های وای‌فای.
- امکان نگه‌داری خصوصی سوابق مرور با VPN داخلی.
- امکان اشتراک‌گذاری برنامه با حداکثر ۱۰ دستگاه مختلف.
۶. Kaspersky Mobile Antivirus
Kaspersky امنیت دستگاه اندرویدی شما را برقرار می‌کند. این آنتی‌ویروس همچنین ابزارهایی برای محافظت از حریم‌خصوصی و هویت کاربران ارائه می‌دهد. این برنامه از قابلیت‌های هوش‌مصنوعی نیز بهره می‌برد تا بتواند تهدیدهای احتمالی دستگاه شما را به‌طور مداوم شناسایی و آن‌ها را مسدود کند.
امکانات:
- بررسی دائمی و ۲۴ ساعته‌ی تهدیدات‌های امنیتی.
- پشیبانی از قابلیت ضدسرقت با ویژگی‌هایی مثل قفل، مکان‌یابی و پاک‌کردن اطلاعات دستگاه‌های سرقت‌شده.
- شناسایی برنامه‌هایی که از سوابق تماس و ارسال پیامک‌های کاربران جاسوسی می‌کنند.
- بررسی وب‌سایت‌های مشکوک و آلوده و اعلام هشدار به کاربر درمورد آن‌ها.
- اسکن خودکار سایر برنامه‌های نصب‌شده روی دستگاه‌های اندرویدی.
۷. AVG Antivirus Free
AVG Antivirus Free نیز ازجمله بهترین آنتی‌ویروس‌های رایگان اندروید است. این ابزار اشترک پولی هم دارد که البته می‌توانید به‌مدت ۳۰ روز از همه‌ی قابلیت‌های آن به‌طور رایگان استفاده کنید. این برنامه از دستگاه اندرویدی شما دربرابر نفوذ ویروسها و سرقت اطلاعات جلوگیری می‌کند. شما همچنین قابلیت‌هایی برای محافظت از حریم‌خصوصی دراختیار خواهید داشت و می‌توانید از آن برای ایجاد قفل روی سایر برنامه‌ها استفاده کنید.
امکانات:
- کمک به پیداکردن گوشی‌های سرقت‌شده.
- تنظیم قفل روی برنامه‌های دیگر.
- ثبت عکس از کاربر درصورتی که سه‌بار رمزعبور را نادرست وارد کند و ارسال مکان دقیق آن به دارنده‌ی گوشی.
- قفل خودکار دستگاه درصورت جابه‌جا شدن سیم‌کارت.
- محافظت از دستگاه دربرابر انواع ویروس، بدافزار، نرمافزارهای جاسوسی، تنظیمات و برنامه‌های ناامن، تماس‌گیرندگان ناشناس و تبلیغاتی و سایر تهدیدها.
۸. Trend Micro Mobile Security
Trend Micro یک راهکار امنیتی است که ۳۰ سال از آغاز فعالیت آن می‌گذرد. این شرکت برنامه‌هایی برای اندروید، ویندوز، مک، iOS و حتی کروم‌بوک‌ها ارائه می‌کند که می‌توان از آن در محیط خانگی یا تجاری استفاده کرد. این آنتی‌ویروس به‌طور رایگان منتشر می‌شود که البته برخی قابلیت‌های اضافه‌ی آن نیاز به خرید اشتراک پولی دارد.
امکانات:
- پشتیبانی از ویژگی‌های مرتبط با بهینه‌سازی عملکرد دستگاه.
- بهره گرفتن از شبکه‌ی هوشمند مبتنی‌بر ابر برای شناسایی و جلوگیری از نفوذ تهدیدات امنیتی به دستگاه.
- محافظت از کودکان.
- سازگار با اندروید ۴٫۱ و نسخه‌های جدیدتر این سیستم‌عامل.
۹. McAfee Mobile Security
McAfee Mobile Security خدمات محاظت از هویت شما را روی گوشی‌های اندرویدی ارائه می‌دهد. با این برنامه ابزارهایی دراختیار خواهید داشت که می‌توان از آن‌ها برای محافظت از دستگاه دربرابر ویروسها، فاش‌شدن اطلاعات شخصی و شناسایی بدافزارها استفاده کرد. این برنامه نیز از VPN داخلی برای افزایش ارتباطات اینترنتی بهره می‌برد.
امکانات:
- محافظت از دستگاه اندرویدی درمقابل تهدیدهایی مثل لینک‌های مخرب، وب‌سایت‌های آلوده و غیره.
- بهره گرفتن از شبکه‌ی خصوصی مجازی داخلی برای افزایش امنیت ارسال و دریافت داده‌های مرتبط با امورمالی.
- اسکن مداوم و منظم برنامه‌های نصب‌شده روی دستگاه و شناسایی و مسدودسازی تهدیدها.
- محافظت از اطلاعات شخصی کاربران درمقابل وب‌سایت‌ها یا پیوندهای ناامن.
۱۰. Malwarebytes Security
Malwarebytes Security یکی از برترین آنتی‌ویروس‌های اندروید است. این برنامه ابزارهای برای حذف تهدیدهای امنیتی از دستگاه ارائه می‌دهد. از دیگر ویژگی‌های اپلیکشین مذکور می‌توان به امکان شناسایی آدرس وب‌سایت‌های فیشینگ و افزایش امنیت سایبری اشاره کرد.
امکانات:
- شناسایی و حذف خودکار تهدیدهای امنیتی.
- محافظت از حریم‌خصوصی و شناسایی برنامه‌هایی که روی رفتار کاربر نظارت دارند.
- شناسایی آدرس وب‌سایت‌های فیشینگ.
- آزادسازی حافظه‌ی دستگاه با حذف برنامه‌هایی که به‌طور پیش‌فرض روی آن نصب شده‌اند.
- پشتیبانی از شبکه‌ی خصوصی مجازی داخلی برای بهبود حریم‌خصوصی هنگام انجام امور مالی آنلاین و مرور وب.
سؤالات متداول
آیا سیستم‌عامل اندروید واقعاً به آنتی‌ویروس نیاز دارد؟
ازآنجاکه بسیاری از کارهای مهم ما ازجمله نقل‌وانتقالات مالی ازطریق گوشی‌های هوشمند انجام می‌شود، حفظ امنیت اطلاعات روی این دستگاه‌ها بسیار مهم است. یک ویروس می‌تواند به فایل‌های ذخیره‌شده روی گوشی اندرویدی شما آسیب برساند و حتی روی رفتار شما نظارت داشته باشد و بنابراین استفاده از آنتی‌ویروس روی محصولات اندرویدی، یک تصمیم عاقلانه است.
بهترین آنتی ویروس رایگان برای اندروید کدام است؟
پاسخ به این سؤال کمی به سلیقه و نیاز کاربران ارتباط دارد اما Bitdefender یکی از بهترین آنتی‌ویروس‌های اندروید است که در مقایسه با نمونه‌های مشابه، امکانات رایگان جذابی ارائه می‌دهد. از دیگر انتخاب‌های رایگان می‌توان به Kaspersky Mobile Antivirus، Avira و Avast Mobile Security اشاره کرد.
چگونه می توانم دستگاه خود را برای شناسایی بدافزار بررسی کنم؟
بدین‌منظور باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- فروشگاه گوگل‌پلی را باز کنید.
- با ضربه‌زدن روی نمایه‌ی پروفایل گوگل خود وارد منو شوید.
- اکنون گزینه‌ی Play Protect را انتخاب کنید.
- روی Scan ضربه بزنید.
Play Protect در این مرحله، به‌طور خودکار بررسی برنامه‌های نصب‌شده روی گوشی اندرویدی شما را آغاز خواهد کرد و درصورت تشخیص آیتم‌های مشکوک یا بدافزارها، امکان حذف آن‌ها را ارائه خواهد داد.
