مواد غذایی مفید برای افرا بالای 50 سال کدامند؟
تمام افراد از سن 50 سالگی به بعد به دلیل تغییرات ناشی از افزایش سن در بدن شان باید بیش از گذشته در مورد تنوع موادغذایی مصرفی و انواع ریزمغذی های مورد نیاز بدنشان مطلع باشند.
در این میان مصرف برخی از املاح و مواد مغذی برای این گروه سنی بیشتر توصیه می شود که مهمترین آنها عبارتند از:
مواد غذایی حاوی ویتامینD
ویتامین D
در سال های اخیر مطالعات گسترده ای برای بررسی اهمیت مصرف این ویتامین به ویژه برای افراد مسن انجام شده اما همچنان اکثریت زنان به میزان کافی از آن مصرف نمی کنند. نتایج یک مطالعه اخیر نشان می دهد افراد بزرگسالی که سطح ویتامین D خونشان در پایین ترین میزان است، دو برابر بیشتر از سایر مردم در معرض مرگ ومیر زودرس به هر دلیلی هستند. همچنین این ماده مغذی مهم در افزایش ایمنی، بهبود عملکرد ماهیچه ها و پیشگیری از آسیب دیدگی ها نقش دارد.
لبنیات و نقش فوق العاده آن ها در جلوگیری از پوکی استخوان
کلسیم
پس از سن 50 سالگی تراکم استخوان های بدن با سرعت بیشتری کاهش می یابد به گونه ای که از هر سه زن یک نفر شکستگی استخوان را تجربه می کند. بررسی ها نشان می دهد پس از یائسگی زنان سه تا پنج درصد تراکم استخوانشان را سالانه از دست می دهند. کلسیم برای انقباض ماهیچه ای ضروری است. علاوه بر این مصرف کلسیم برای عملکرد مناسب اعصاب و حفظ تعادل اسیدی بدن ضرورت دارد.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها به افزایش سطح ایمنی بدن، بهبود عملکرد سیستم گوارشی، سلامت پوست، کاهش کلسترول بد خون، مبارزه با بیماری های لثه و کنترل وزن بدن کمک می کند.
اسید های چرب امگا 3 و فواید آن ها
اسیدهای چرب امگا-3
این اسیدها نیز در حفظ سلامت مغز، بهبود قدرت بینایی و سلامت مو و پوست، بهبود گردش خون، کاهش درد ماهیچه ای، کاهش بیماری های قلبی، افسردگی و التهاب ها تاثیر مفید دارند.
منیزیم
مصرف این ماده معدنی در حفظ انرژی بدن و احساس شادابی موثر است. منیزیم به عملکرد طبیعی ماهیچه ها و سیستم عصبی کمک می کند و موجب می شود ضربان قلب ریتم مناسبی داشته باشد. همچنین این ماده معدنی برای حفظ استخوان ها، سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی و قلبی توصیه می شود. علاوه بر این مصرف منیزیم در تنظیم قندخون و فشارخون نقش موثر دارد.
فیبر
موادغذایی حاوی فیبر خوراکی به ثابت نگه داشتن قندخون و کاهش واکنش انسولین و همچنین کاهش میزان هضم و جذب موادغذایی کمک می کند و در نتیجه باعث می شود احساس گرسنگی به تاخیر بیافتد. به گفته پزشکان مصرف رژیم غذایی حاصل فیبر کافی، روشی مناسب برای کنترل وزن به حساب می آید. بررسی ها نشان می دهد که به ازای هر گرم فیبر مصرفی، حدود هفت کالری در بدن سوزانده می شود.
حداقل مواد غذایی که به طور روزانه در برنامه غذایی سالمند باید گنجانده شود:
نام گروههای غذایی |
مقدار مصرفی در روز |
شیر و فرآورده های آن |
دو لیوان شیر یا ماست (می توان به جای یک لیوان ماست از 45 تا 60 گرم یا یک قوطی کبریت پنیر و یا یک لیوان کشک پاستوریزه استفاده کرد) |
گوشت و حبوبات و مغزها |
60 گرم گوشت بدون چربی پخته (می توان به صورت متنوع به جای گوشت از یک لیوان حبوبات پخته، یا 2 عدد تخم مرغ متوسط و یا نصف لیوان مغز گردو یا فندق یا بادام و غیره نیز استفاده کرد) |
میوه ها |
200 گرم یا به اندازه حجم یک لیوان معمولی از میوه فصل (بهتر است روزانه از انواع مرکبات استفاده گردد) |
سبزیها |
200 گرم از انواع سبزی های برگی شکل و غده ای (می توان از یک لیوان سبزیجات برگی خام یا نصف لیوان سبزیهای پخته مانند اسفناج، کاهو، کرفسها، کلم و سایر سبزیها) و یک عدد متوسط از سبزیجات غده ای مانند گوجه فرنگی، خیار، فلفل دلمه ای به صورت متنوع روزانه استفاده کرد. |
نان و غلات |
4 کف دست نان یا یک کفگیر ماکارونی یا برنج یا یک ملاقه بلغور گندم یا جو |
مایعات |
8-5 لیوان |
توصیه های غذایی برای سالمندان:
1 ـ رژیم غذایی سالمندان باید حـــاوی موادغذایی غنی از ویتامین ها و املاح و به ویژه کلسیم باشد.
2 ـ با توجه به مشکل یبوست در اکثر سالمندان، مصرف کافی مایعات و مواد پرفیبر نظیر نان کامل گندم و میوه هایی مثل گلابی رسیده، آلو و زردآلو اهمیت دارد.
3 ـ در سالمندانی که جویدن غذا برای آنها مشکل است، مصرف غذاهای نرم مثل انواع پوره، گوشتهای نرم، سوپها، آشهایی که حبوبات زیاد ندارند و آب میوه توصیه می شود.
4 ـ برخی از سالمندان ممکن است مبتلا به فشارخون باشند در این گونه مواد رژیم غذایی کم سدیم و در صورت نیاز کاه وزن پیشنهاد می شود.
5 ـ به مسئله تداخل داروها با غذا توجه شود.
6 ـ برای جلوگیری از مشکلات عاطفی ـ احساسی سالمندان بهتر است به عادت غذایی آنها احترام گذراده شود و هر گونه تغییری با ملایمت و ایجاد روابط دوستانه بوجود آید.
7 ـ توجه شود که نحوه سر و غذا برای سالمندان جالب و مورد پسند باشد. غذا به صورت رنگی و جذاب چیده شود و از دوستان و آشنایان آنها برای غذا خوردن در کنار یکدیگر دعوت شود.
8 ـ تعداد وعده های غذا باید زیاد (حداقل روزی 5 وعده) و مقدار غذا در هر وعده کم باشد.
9 ـ چای و قهوه غلیظ نباید مصرف شود و استفاده از آنها نیز باید پس از ساعت 6 بعدازظهر محدود شود. پس از صرف شام و شبها نباید از چای و قهوه استفاده شود زیرا موجب بیداری فرد خواهد شد. البته در صورت کم خوابی، خوردن یک لیوان شیر قبل از خواب توصیه می شود.
10 ـ قد، وزن ، محدودیتهای رژیم، تمایلات فردی و موجود بودن غذا در محل باید در نظر باشد. برای هرفرد، یک رژیم غذایی صبحانه ، نهار و شام توصیه می شود.
11 ـ از مصرف الکل و کشیدن سیگار باید اجتناب کرد.
12 ـ مصرف تخم مرغ به 3 عدد در هفته محدود شود.
13 ـ از مصرف ادویه، غذاهای چرب و سرخ شده، سس مایونز، سبزیهای نفاخ مثل کلم و گل کلم باید پرهیز نمود.
14 ـ در تجویز رژیمهای غذایی باید موجود بودن موادغذایی در محل مورد توجه قرار گیرد و در صورت موجود نبودن موادغذایی مورد نیاز از جانشین های آن استفاده شود.
