افشاگری های حامد کلاهداری از دنیای سینما
حامد کلاهداری بازیگر جوانی که در سریال پس از باران در کنار هنرمندان بزرگی چون کتایون ریاحی و محمود پاک نیت به ایفای نقش پرداخت مدتهاست که در غالب کارگردان در سینما فعالیت میکند. این کارگردان جوان سینما پای گفتگوی ما نشست و ناگفته هایی از دنیای سینما و فیلم های این روزهای سینما گفت.
حامد کلاهداری از جمله کارگردان های سینمای ایران است که همواره بدون توجه به حاشیه ها و جنجال هایی که برایش ایجاد کرده اند، به کار خود ادامه داده و این روزها پیش تولید تازه ترین اثر سینمای خود را آغاز کرده است.
وی در سال 1387 نخستین فیلم خود با نام "شکلات داغ" را ساخت که اکران شده و یک سال بعد وارد شبکه نمایش خانگی شد. این فیلم در زمان خود با استقبال خوبی روبرو شد و بازیگران بزرگی همچون " داریوش ارجمند " ، "فریبرز عرب نیا" و "علیرضا خمسه" در آن به ایفای نقش پرداختند.
کلاهداری سپس فیلمی را با نام "شاباش" تولید کرد. این فیلم با بازی "اکبر عبدی" به موضعی جالب در مورد مصرف مواد مخدر پرداخته بود. این فیلم هم در گیشه با پنج سال تاخیر اکران شد اما با این وجود توانست مخاطب خود را پیدا کند.
گفتگو با حامد کلاهداری کارگردان
کلاهداری حالا و بعد از پنج سال دوری از سینما دوباره بازگشته تا با یک کمدی جدید جان تازه ای به کارنامه کاری خود ببخشد. به همین بهانه با این کارگردان سینما به گفت وگو نشستیم و علاوه بر پرسش در مورد فیلم جدید دلیل دوری اش از سینما را جویا شدیم.
حامد کلاهداری بعد از پنج سال دوری باز هم به سینما باز خواهد گشت؟
بله بعد از حدود پنج سال قصد دارم دوباره به عرصه سینما وارد شوم. البته من اهل این نیستم که پشت سر هم کار بسازم و این دوری هم برای ساخت اثری خوب و یک پیش تولید قدرتمند اتفاق افتاد. در حال حاضر در تدارک ساخت تازه ترین فیلم خود هستم اما فعلاً از بیان کردن نام فیلم و اسامی بازیگران معذورم. درخصوص این اثر باید بگویم که با فیلمی بسیار ویژه و کمدی به سینما باز خواهم گشت.
پیش تولید این فیلم شروع شده؟ و اینکه در چه زمانی پروژه کلید می خورد؟
چندی پیش درخواست پروانه ساخت را به وزارت ارشاد داده ایم و به لطف خدا اگر با درخواست موافقت شود فیلمبرداری کار را به زودی شروع خواهیم کرد. پیش تولید به خوبی صورت گرفته و باید بگویم که همه مراحل تولید آماده است. لوکشین ها و عوامل انتخاب شده و حتی قرارداد های بازیگران را به صورت کامل بسته ایم و برای شروع کار تنها منتظر پروانه ساخت هستیم.
حامد کلاهداری بازیگر سریال پس از باران
آیا باز هم می خواهید از بازیگران چهره استفاده کنید؟
در این فیلم 2 تا 3 بازیگر حرفه ای و با سابقه حضور دارند که از بازی خوب آنها بهره مند خواهیم شد. البته این مژده را می دهم که چند چهره جدید و ویژه را به سینمای ایران، آن هم در مراسمی خاص معرفی خواهیم کرد.
منظورتان از چهره ویژه چیست؟
این بازیگران از توانایی های عجیبی برخوردار بوده و حضور آن ها برای اولین بار در سینمای ایران رقم می خورد. بیشتر از این نمی خواهم چیزی را لو بدهم اما مطمئن باشید که همگی شگفت زده خواهید شد و به قول معروف سینمای ایران سورپرایز می شود.
هدف شما در تولید این فیلم پرداخت به چه نوع کمدی است؟ کمی از فضای کار جدیدتان بگویید.
این فیلم کمدی، داستانی روان داشته و در کنار فضای طنز با نقد و تلنگر های خاص اجتماعی خود همراه است . این پروژه بیشتر اثری سرگرم کننده است که مخاطب را در سینما سر حال آورده و او را خوشحال می کند اما به هر حال سازنده بودن آن برای اجتماع به هیچ وجه فراموش نشده و قطعاً در سال های اخیر اثری نادر خواهد بود.
تفاوت اصلی این کمدی با آثار کمدی حاضر در سینما در چه چیزی است؟
این فیلم فرم و محتوای متفاوتی داشته و سعی کردم نوع و زبان تازه ای کمدی را وارد سینمای ایران کنم. زبانی که تاکنون اتفاق نیفتاده است. حداقل می توانم بگویم که در سینمای ایران اتفاقی کاملاً تازه است.
آیا کارتان را به جشنواره فیلم فجر می دهید؟
بله. این اثر امسال راهی جشنواره فیلم فجر می شود. اگر چه فیلم من، فیلم جشنواره ای نیست و به عنوان یک فیلم تجاری محسوب می شود اما اگر نیاز شد به جشنواره می رویم. من هدفم جشنواره فیلم فجر نیست، اما اگر ببینم با حضور این فیلم در فجر کمکی به سینمای کشور می شود آن را به فجر خواهیم داد.
حامد کلاهداری کارگردان شکلات داغ
پس فیلم را برای گیشه ساخته اید؟ منظورتان گیشه این روزهای سینما است؟
بله این فیلم بیشتر فیلم گیشه است. البته منظورم از گیشه، این فیلم های ضعیف مثل "من فلانی هستم" نیست. این اثر کاملاً با احترام به شعور مخاطب ساخته شده و در فضایی درست محیطی سرگرم کننده خلق می کند.
به نظر شما فضای سینمای کمدی امروز راه درستی را پیش گرفته است؟
قطعاً نه. از نظر من کمدی های این روز ها که خوب هم می فروشند کمدی مبتذل و سخیف هستند. ما باید مخاطب را حفظ کنیم و در کنار ایجاد فضایی شاد و مفرح خوراک فرهنگی مناسبی به تماشاگر بدهیم نه اینکه برای فروش به هر چیزی متوسل شویم. همه این ها در کنار هم معنا پیدا می کنند. ما نباید تماشاگر را به هر نحوی در سالن سینما بخندانیم و برای این کار خیلی از اخلاقیات را فراموش کنیم.
فیلم شما فضای مورد نظرتان را ارائه می دهد؟
بله. ما باید در فضای کمدی یک اثر در کنار شاد کردن و خنداندن مخاطب و ایجاد سرگرمی، نگاه اجتماعی و تلنگر های اجتماعی مورد نظرمان را به تماشاگر وارد کنیم. فیلم باید حرف داشته باشد و اینگونه نباشد که سینما صرفاً تبدیل به سرگرمی بدون محتوا شود. فیلم من به شدت کمدی است و از خیلی فیلم های بفروش کمدی تر است، اما با این تفاوت که حرف های بسیاری پشت آن است.
به جز فیلم های کمدی وضعیت باقی فیلم های سینمای ایران را چطور ارزیابی می کنید؟
فیلم هایی در سینمای ایران ساخته می شوند که با وجود بازیگران، کارگردانان و تهیه کنندگان مدعی، دو میلیارد تومان هزینه می کنند و 300 میلیون تومان و حتی کمتر می فروشند. واقعاً چرا این اتفاق می افتد؟ از آن بدتر چطور این روند شکست باز هم از همان عوامل تکرار می شود؟
مشکل شما ساخت این آثار است یا منظور دیگری دارید؟
مثالی می زنم. این روز ها فیلمی مثل "فصل نرگس" با هزینه بسیار بالا 200 میلیون تومان می فروشد. من می گویم چرا این فیلم ها ساخته می شوند و مهمتر چرا با این کار ها سرمایه گذاران را نسبت به سینما بدبین می کنیم. این فیلمسازان ما را هم نابود می کنند و کاری کرده اند برای تامین سرمایه راه سختی را پی بگیریم. من به سازندگان این آثار احترام می گذارم، اما به نظرم برخی برای فیلمسازی باید بیشتر از این ها تجربه کنند.
به نظرتان این شکست ها به دلیل کم تجربگی است یا دلیل دیگری دارد؟
بله دقیقاً همین طور است. من وقتی که متوجه شدم چیزی در چنته دارم و بلد هستم اولین فیلمم را ساختم. بعد ها با کسب تجربه به این نتیجه رسیدم که هم حرفم را بزنم و هم تماشاگر را شاد کنم. به فضا های روشن فکرنما هم علاقه ای ندارم و نمی خواهم برای عده ای خاص فیلم بسازم. تماشاگر امروز به سرگرمی نیاز دارد. سینما برخلاف تفکر برخی فقط تفکر و معناگرایی صد در صد نیست.
حامد کلاهداری کارگردان جوان سینمای ایران
شاید شرایط بد اکران و رقابت با فیلم های کمدی باعث می شود یک فیلم کم بفروشد. نظر شما چیست؟
فیلم من در بدترین شرایط در زمان ممکن و در حین برگزاری جشنواره هشتصد میلیون تومان فروخت اما فیلمی را می شناسم که با حضور شهاب حسینی در بهترین زمان 300 میلیون تومان هم نفروخت. حرف من این است که اگر واقعاً این سازندگان از سینمای خصوصی بودند که نمی توانستند به این روند اشتباه خود ادامه دهند. این ها از هزاران جا بودجه و وام می گیرند و بعد از تولید ادعا می کنند که فیلم ما ساخت سینمای خصوصی است. این ها قبل از اکران سود می برند. ما بچه نیستیم و بدون شک این دروغ ها را باور نمی کنیم.
منظورتان از تهیه کننده خصوصی دقیقاً چه نوع تهیه کننده ای است؟
به نظر من تنها تهیه کننده خصوصی کشور ما حسین فرحبخش است، زیرا از جیب خود خرج می کند و بلد است که چگونه آن پول را از راه سینما برگرداند. منظورم از نام بردن اسم فرحبخش نوع سینمای وی نیست بلکه جنس کاری که در مقام تهیه کننده انجام می دهد است. وی برای ساخت فیلمش تنها از سرمایه خودش خرج می کند و برای ساخت منت هیچکس را نکشیده و وامی نمی گیرد. اگر این نوع از روند تهیه کنندگی در سینما رواج پیدا کند ما مشکلات بسیار کمتری را خواهیم داشت.
برخی اعتقاد دارند که در سیستم پخش هم لابی و رانت وجود دارد. آیا اینگونه است؟شما با این اتفاق روبرو شده اید؟
فیلم هایی هستند که در همین فصل تابستان اکران و با لابی و رانت در زمان خوب اکران شدند و کمتر از 500 میلیون تومان فروخته اند. اما در زمان اکران فیلم من، به من هیچ لابی ندادند و بدترین زمان را نصیبم کردند ولی فیلمم کار خودش را کرد. فیلم اگر محتوا و حرف خود را داشته باشد در بدترین زمان اکران هم پول خودش را در می آورد.
یعنی اگر کسی فیلمش نفروشد باید از سینما خداحافظی کند؟
بگذارید مسئله را اینگونه مطرح کنم. من مانده ام که چطور می شود فیلمسازی 2 میلیارد تومان را صرف ساخت فیلم اولش می کند و 100 میلیون تومان می فروشد. در گام دوم برای فیلم بعدی اش 2.5 میلیارد تومان خرج می کند و 300 میلیون تومان می فروشد و الان مشغول ساخت فیلم سوم خود است. مشکل من اینجاست. این پول ها از کجا می آید؟ اگر واقعاً به ادعای خودشان بخش خصوصی باشند که باید تا حالا ده ها بار ورشکست می شدند. این ها پول بیت المال را می گیرند و ریخت و پاش می کنند و به اسم بخش خصوصی با ساخت فیلم هایی که به هیچ دردی نمی خورد آن را هدر می دهند.
این اتفاق کاملاً خلاف جهت صنعت سینما است؟آیا آینده ای روشن در انتظار سینمای ایران است؟
بعد از 29 سال حضور در سینما هنوز نیاموختم که این ها چگونه و با چه روابطی به ساخت آثار نفروششان ادامه می دهند. از نظر من سینما یک صنعت است و باید در کنار صنعتی بودن خود به دغدغه های فرهنگی خودش نیز بپردازد. به نظر من کار این دسته فیلمسازان بو دارد و باید به سلامت اینگونه اثار شک کرد.
شما در سینما عضو هیچ باندی نیستید؟
واقعیت امر اینکه من زیاد سینمای مورد نظر این دوستان را نمی شناسم و به این نحو کار کردن را بلد نیستم، اما می دانم که یک عده در سینما تیم تشکیل داده اند. شاید اگر بلد بودم پنج سال یکبار فیلم نمی ساختم و مثل این دوستان ساعتی یک فیلم آماده می کردم.
پس سینمای ایران از نظر شما هم درگیر مافیا است؟
چیزی که از دور می بینم این است که یک کارگردان ثابت با چند بازیگر ثابت در همه فیلم ها هستند. این قضیه دیگر از مافیای سینما عبور کرده و بسیار فراتر رفته است.
شما امیدی به بهبود این وضعیت دارید؟ آیا می شود جلوی این روند را گرفت؟
پشت پرده سینما به نظر من بسیار آلوده است. امیدوارم با مدیریت جدید سازمان سینمایی محمدمهدی حیدریان راهی در این وضعیت اسفبار باز شود. سینمای ایران به مدیران کاربلد نیازمند است و به نظرم مدیریت محمدمهدی حیدریان به همین سمت می رود.
بارها با فیلمنامه های شما مخالفت شده و پروانه ساخت نگرفته اید. نظرتان در مورد برخی چهره های تازه مثل محمدحسین مهدویان که این اتفاق را تجربه کرده اند چیست؟
محمدحسین مهدویان جوانی بسیار با استعداد است که فرمول نوینی را به سینمای ایران وارد کرده است. من به هیچ وجه به موفقیت های وی حسادت نمی کنم، زیرا او یکی از مستعدترین های سینمای حال حاضر ایران است. وی تاکنون دو فیلم ساخته که هر کدام از یکی جذاب تر است و من به شخصه از دیدن آثارش شگفت زده شدم.
پس به نظر شما این جریان عدم صدور مجوز عادی است؟
این که مجوز ساخت فیلمنامه جدید مهدویان صادر نشده است. ما نباید این ماجرا را بیش از حد به حاشیه ببریم. این قضیه برای من هم پیش آمده است. این فیلمنامه حالا به هر دلیلی از سوی ارشاد رد شده است. اما قرار نیست هر فیلمنامه ای را بدهیم ارشاد قبول کند. مهدویان خودش را ثابت کرده و با این حواشی اتفاقی برایش نخواهد افتاد و قطعاً سراغ فیلم بعدی می رود. امیدوارم این اتفاق الکی بزرگ نشود و برای این جوان سینما حاشیه نسازند.
با این حال اگر به فیلمنامه جدیدتان هم مجوز ندهند چه اتفاقی پیش می آید؟این قضیه شما را نومید نمی کند؟
این اتفاق برای من بار ها افتاده است، اما نیامدم بگویم که چرا اینکار را کردید و بلوا هم نکردم. بالاخره شورا قوانینی دارد که خود من به شخصه به آن ها احترام می گذارم، زیرا این شورا نظراتش را بر اساس صلاحی اعمال می کند که توسط نظام جمهوری اسلامی ایران تایید شده است. اگر وزارت ارشاد به من پروانه ندهد به هیچ وجه اعتراضی نکرده و به سراغ ساخت فیلم بعدی می روم.
