زمانی برای خندیدن برنامه استعدادیابی بی کیفیت
زمانی برای خندیدن با حضور داورانی چون شهره لرستانی، سید مهرداد ضیایی، حسین رفیعی و نصرالله رادش از میان 700 ثبت نام کننده در رقابت طنز نمایشی (استندآپ کمدی، نمایش طنز دو یا چند نفره، شعر طنز، خوانندگی طنز، نمایش طنز بدون کلام، نمایش طنز با عروسک، نمایش عروسکی طنزو...) است.
عیارسنجی «زمانی برای خندیدن» که با موضوع کشف استعدادهای برتر در زمینه استند آپ کمدی از نوروز روی آنتن شبکه سه رفته است. ایرادهای برنامه از ترکیب داوران تا ساختار تقلیدی از نمونه های خارجی را بررسی می کنیم.
پیش درآمد
نوروز 96 تب مسابقات استعدادیابی در تلویزیون بالا بود. این به خودی خود اتفاقی منفی نیست حتی اگر بدانیم غالب آنها پس از فراگیرشدن نمونه های ماهواره ای ساخته شده اند. اگر برنامه سازان خلاقیت را چاشنی کارشان کنند دیگر مجالی برای گیر دادن به آنها نمی ماند. متاسفانه بیشترشان شباهت ساختاری زیادی به برنامه های آن ور آبی دارند که فعلا سوژه این گزارش نیست. امروز به طور خاص روی برنامه «زمانی برای خندیدن» که پخش آن از نوروز شروع شد و بعد از 209 قسمت به پایان خواهدرسید دست گذاشته ایم.
محول اصلی برنامه کشف استعداد در زمینه اجرای استندآپ کمدی است. آن طور که سایت شبکه سه نوشته شهره لرستانی، مهرداد ضیایی، حسین رفعیی و نصرالله رادش 60 نفر را از میان 700 ثبت نام کننده انتخاب کرده اند که در نهایت یک نفر برنده خواهدشد. تولید «زمانی برای خندیدن» روزی استارت خورد که «خندوانه» پیش دستی کرده بود و از مردم می خواست ویدئوهای خود را برای برنامه ارسال کنند و نهایتا در قالب «خنداننده شو» روی آنتن رفت. با وجود چنین رقیبی چه نیازی به «زمانی برای خندیدن»؟ چرا این برنامه برگ برنده ندارد و چرا کیفیتش پایین است؟
داوران مسابقه زمانی برای خندیدن
مهم ترین نکته ای که در مسابقات این چنینی اهمیت دارد، عیار داوران است. درواقع برای اینکه بفهمیم یک برنامه استعدادیابی چه سطحی دارد و اصلا دنبال کردن آن ارزشمند است یا نه، باید اول از همه به انتخاب داوران آن توجه کنیم. طبیعتا وقتی داورانی سطح بالا برای چنین برنامه ای انتخاب شوند، داوری ها هم از روی اصول است و افرادی که در هر مرحله انتخاب می شوند، افراد توانایی هستند که نمی شود روی موفقیت شان شک کرد.
«زمانی برای خندیدن» در وهله اول، از جهت انتخاب داوران ضربه دیده است. مخاطبان با کارنامه کاری بازیگرانی که به عنوان داور انتخاب شده اند، آشنایی دارند. حسین رفیعی با وجود حضور در برنامه های کمدی، به عنوان کمدین مطرح شناخته نمی شود. مهرداد ضیایی بازیگر خوبی است اما مگر چند تا کار کمدی در کارنامه اش دارد؟ نصرالله رادش با وجود کارنامه پربارش در عرصه کمدی، باز هم به لحاظ حرفه ای بازیگر کمدی تراز اولی نیست. تنها داوری که تقریبا هوشمندانه انتخاب شده، شهره لرستانی است. او علاوه بر بازی در نقش های کمدی، در کارگردانی تئاتر هم تجربه زیادی دارد.
عیار شرکت کننده ها
یک مسابقه زمانی می تواند جذاب باشد و مخاطبان را به وجد آورد که شرکت کننده ها از میان بهترین ها انتخاب شده باشند و ذره ای حرکات تقلیدی یا نمایشی و غیرواقعی در رفتارشان نباشد. شرکت کننده های «زمانی برای خندیدن» افراد شوخ طبعی هستند اما کاملا مشخص است که اصول استندآپ کمدی را نمی دانند و سعی دارند چیزی شبیه آنچه در استندآپ کمدی خندوانه دیده اند اجرا کنند.
برنامه استعدادیابی زمانی برای خندیدن
اکثرشان روی تعریف کردن خاطره متمرکز شده اند. بعضی هایشان سعی می کنند درست مثل امیرمهدی ژوله، درباره نبود امکانات در دوران قدیم صحبت کنند و هی از شکل و شمایل بچگی هایشان خاطره بگویند، بعضی های دیگر مثل الیکا عبدالرزاقی، خودزنی می کنند و یک سری دیگر هم به طرز غیرقابل باوری مدام خالی می بندند.
فقط سهم کوچکی از شرکت کننده ها واقعا استعداد کمدی دارند و می توانند مخاطبان را بخندانند. انتظار می رفت در انتخاب این شرکت کننده ها حساسیت بیشتری وجود داشته باشد تا رقابت ها حساس تر شود و مخاطبان حداقل از دنبال کردن برنامه لذت ببرند. اینطوری حتما برنده و بازنده شدن شرکت کننده ها برایشان اهمیت بیشتری پیدا می کرد.
ساختار برنامه
ساختار برنامه
تا به حال برنامه های زیادی از روی آکادمی های موسیقی مطرح دنیا تقلید کرده اند اما حداقل هر کدامشان سعی داشتند یک جورهایی در ساختار برنامه تغییر و تحول به وجود بیاورند تا عینا شبیه نسخه های اصلی از آب درنیاید. «زمانی برای خندیدن» اما کوچک ترین تلاشی برای ایجاد تفاوت با مسابقه ای که در یکی از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان در حال پخش است، ندارد. تنها تفاوتش این است که آنها موضوع اصلی رقابتشان موسیقی است و اینها روی شوخ طبعی تمرکز می کنند.
«زمانی برای خندیدن» غیر از دکور مشابه و شیوه اجرای مجری، چگونگی حذف شرکت کننده ها و جایگاه نشستن داوران، حتی در تمرین هم به شیوه همان برنامه ماهواره ای عمل می کنند. جالب تر اینکه این شیوه یک بار توسط برنامه «شب کوک» در ایران تقلید شده و حالا «زمانی برای خندیدن» عملا از روی یک برنامه تقلیدی، مجددا تقلید کرده است. این در حالی است که مسابقه شوخ طبعی، رقابت جدیدی است و می تواند برای خودش سبک و سیاق متفاوتی داشته باشد و اصلا نیازی ندارد که ساختاری مشابه یک مسابقه موسیقی برایش طراحی کنند.
شهره لرستانی در برنامه زمانی برای خندیدن
دکور
توقع گزافی است اگر از برنامه ای در اشل «زمانی برای خندیدن» انتظار دکوری ویژه داشته باشیم. دلیل این کم توقعی، عدم جایگاه ویژه دکور در برنامه های تلویزیونی است؛ به دلایل مختلف فقط چند برنامه هستند که دکورشان «زیبنده» است و بقیه ضعف های اساسی دارند. «زمانی برای خندیدن» هم از این قاعده مستثنا نیست. از میز جلوی داوران گرفته تا شکلک های ایموجی که قرار است هارمونی شاد فضای استودیو را تکمیل کنند.
میز داوران انطباقی با دیگر اشیای داخل استودیو ندارد و به تنهایی هم فاقد زیبایی است. از آن سو افراط در استفاده از شکلک های ایموجی تاثیری منفی بر زیبایی بصری استودیو گذاشته است، به این اضافه کنید رنگ های جیغ و متضاد را. اگر از رنگ ها به قاعده استفاده می شد، فضای داخل استودیو این قدر شلوغ به نظر نمی رسید.
برنامه «خندوانه» مثال مناسبی است تا بهتر متوجه شویم برای رسیدن به فضای شاد الزاما نباید گرفتار اغراق در استفاده از رنگ شد. سفره هفت سین رو به روی میز داوران را هم فراموش نمی کنیم که بی سلیقگی در انتخاب عناصر و چیدمان آن از قاب تلویزیون بیرون می زد!
دکور برنامه زمانی برای خندیدن
عملکرد مجری
اجرای برنامه «زمانی برای خندیدن» به عبدالله روا رسیده؛ او از مجریان پرکار تلویزیون است و در حوزه های مختلف تجربه اجرا دارد. روا خیلی زود وارد حوزه اجرا شد، برای نوجوان چند برنامه روی آنتن برد و این قدر پرکار شد که سال 94 همزمان به عنوان سه مجری در سه شبکه فعالیت می کرد. در شبکه یک «بچه های مردم»، شبکه دو «از آن می گویند» و در شبکه ورزش «شب های فوتبالی». سال پیش اجرای «با صبح» شبکه دو را برای برهه ای بر عهده داشت و بعد از آن به شبکه نسیم رفت و مجری «بیسیم» شد که مسائل تکنولوژی می پردازد.
این مقدمه مفصل را نوشتیم تا بدانید جناب روا در یک ژانر خاص نمانده و همین شاخه به شاخه پریدن روی کیفیت اجرایش تاثیر منفی گذاشته است. او در مجموع برای اجرای «زمانی برای خندیدن» نمره قبولی می گیرد؛ ایراد اساسی اش تقلید از مجری برنامه مشهور استعدادیابی خوانندگی یکی از شبکه های فارسی زبان است. چه بسا این تاثیرپذیری ناخواسته باشد اما عبدالله روا باید بیشتر روی اکت و بیانش کار می کرد تا این قیاس شکل نگیرد.
