مراقبت از نوزاد نارس و اهمیت آن
روز 17 نوامبر به عنوان روز جهانی نوزادان نارس نامگذاری شده است؛ این روز به منظور جلب توجه به مشکل نارسایی نوزادان در سراسر جهان برگزار میشود. نارسی نوزادان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در این گروه سنی است.
این مشکل میتواند عوارضی مانند سندرم تنفسی، بیماریهای مزمن ریوی، خونریزی داخل بطنی و مغزی، عوارض طولانیمدت ذهنی و عصبی، آنتروکولیت نکروزان، اختلالات تشنجی و تکاملی حسی-عصبی، مشکلات در تغذیه، زردی و سایر مشکلات را به همراه داشته باشد که بر نوزادان نارس تأثیرات قابل توجهی میگذارد. با ما در این بخش از پلاس وی همراه باشید تا کمی بیشتر درباره مراقبت های لازم و ریه نوزاد نارس اطلاعات کسب کنید.
نوزاد نارس چیست و چند هفتگی بدنیا می آید؟
نوزاد نارس به نوزادی اطلاق میشود که قبل از تکمیل دوران رشد جنین و پیش از هفتهی 36 بارداری به دنیا آمده است. علل نارسی نوزادان میتواند شامل عواملی مانند سبک زندگی و فشارهای مدرن، استرس و بیماریها، افزایش سن بارداری (به ویژه در بارداری اول)، مصرف سیگار، استفاده از داروهای غیرمجاز در دوران بارداری، دوقلو شدن و سایر عوامل میباشد.
ریه نوزاد نارس، مهمترین خطر در کمین این نوزادان
باید توجه داشت که در بدو تولد نوزادان نارس، اولین خطری که به آنها تهدید میکند، مربوط به نارسی ریهها و عدم تنفس موثر است. اما برای حفظ حیات طبیعی این نوزادان، پیشرفتهای قابل توجهی صورت گرفته است.
با استفاده از فناوری لولهگذاری داخل نای در ساعات اولیه پس از تولد، ترکیب حیاتی "سورفکتانت" که تولید آن در ریههای نوزادان نارس ناقص است، به ریهها تزریق میشود. این اقدام باعث بهبود تنفس و انتشار اکسیژن در بدن میشود.
ریه نوزاد نارس کی تکمیل میشود؟
فرآیند کامل شدن ریههای نوزاد نارس پس از تولد وابسته به عوامل مختلفی است و زمان دقیق آن قابل پیشبینی نیست. با این حال، میتوان گفت که اگر نوزاد دچار مشکل و بیماری خاصی نباشد، عموماً ریههای نوزاد نارس در طی چند هفته پس از تولد بهبود مییابند و فعالیت تنفسی به طور کامل برقرار میشود.
یکی از عوامل مهم در تکامل ریههای نوزادان نارس، استفاده از سورفکتانت مصنوعی است. سورفکتانت یک ماده طبیعی یا مصنوعی است که در ریهها ترشح میشود و به عنوان یک لایه سطحی، از فرایند تریشه و همچنین جلوگیری از انتشار هوا از ریهها در هنگام تنفس کمک میکند. استفاده از سورفکتانت برای نوزادان نارس میتواند فرآیند بهبود تنفس و کامل شدن ریهها را تسریع کند.
همچنین، تنفس نوزاد در محیط بیرون از رحم مادر باعث تحریک و تمرین ریهها میشود که به تدریج به بهبود و کامل شدن ریهها کمک میکند. عوامل مانند تغذیه مناسب، مراقبتهای پزشکی و پرستاری صحیح، جلوگیری از عفونتها و تنظیم دمای محیط نیز میتوانند در فرآیند کامل شدن ریهها تأثیرگذار باشند.
بنابراین، هر چند زمان دقیق کامل شدن ریههای نوزاد نارس قابل تعیین نیست، اما با توجه به پیشرفتهای پزشکی و مراقبتهای متخصصانه، ریههای آنها پس از تولد به تدریج به وضعیت طبیعی خود میرسند.
مشکل تغذیه در نوزادان نارس
مسئله بعدی برای نوزادان نارس، پس از عبور از مشکلات تنفسی، مربوط به تغذیه آنها است. این تغذیه باید با احتیاط کامل انجام شود. در ابتدا، تغذیه از طریق پستان مادر ممکن نیست و نیاز به تغذیه از طریق لوله معده-دهانی یا سرنگ با دقت و حوصله دارد. علاوه بر این، مراقبت در نگهداری و جابجایی این نوزادان بسیار حیاتی است. به دلیل ضعف عروق داخل مغز نوزادان نارس و شکننده بودن آنها، خطر خونریزی وجود دارد و هرچه نوزاد نارسی بیشتر باشد، این خطر نیز بیشتر میشود.
مراقبت های ضروری از نوزادان نارس
مراقبت از نوزاد نارس نیازمند توجه و دقت ویژه است که در ادامه توصیههایی برای مراقبت از نوزاد نارس عنوان شده است.
تحت نظر متخصص بودن
پزشک متخصص نوزادان میتواند شرایط و نیازهای نوزاد را بهتر بررسی کند و راهنمایی لازم را ارائه دهد.
محیط متعادل
برای نوزاد نارس، محیط زندگی باید گرم و آرام باشد. دمای اتاق باید در حد مطلوب باشد و باید از وزش باد یا تغییرات شدید دما پرهیز کرد.
تغذیه
نوزاد نارس نیاز به تغذیه مناسب دارد. پزشک معالج میتواند رژیم غذایی مناسب برای نوزاد را تعیین کند و راهنمایی در مورد تغذیه صحیح ارائه دهد.
پوشاندن نوزاد
برای حفظ حرارت بدن نوزاد، باید او را بهطور مناسب پوشاند. استفاده از لباسهای نرم و گرم، علاوه بر حفظ حرارت، باید از صدمات به پوست نوزاد جلوگیری کند.
بهداشت دستها
قبل از تماس با نوزاد، همیشه دستهای خود را بشویید یا ضدعفونی کنید. این کار میتواند از انتقال عفونت به نوزاد جلوگیری کند.
توجه به علائم ناراحتی
به علائم ناراحتی نوزاد توجه کنید. اگر نوزاد بیقرار، بیخواب، خسته یا دچار مشکل تنفسی است، باید به پزشک مراجعه کنید.
مراقبت از پوست
پوست نوزاد نارس حساس است، بنابراین باید با محصولات مناسب مراقبت شود و از تماس با مواد محرک مانند صابون قوی خودداری شود.
تماس پوست به پوست
تماس پوست به پوست با نوزاد نارس میتواند احساس آرامش و ارتباط نزدیکی را برای او فراهم کند. بنابراین، زمانی که شرایط بهبودی به اجازه میدهند، میتوانید نوزاد را به نرمی در آغوش بگیرید.
راه جلوگیری از تولد نوزاد نارس
جلوگیری کامل از تولد نوزاد نارس به طور کلی ممکن نیست، زیرا علل مختلفی برای نارسی نوزادان وجود دارد که برخی از آنها قابل کنترل نیستند. با این حال، میتوان با اقداماتی در جهت کاهش خطر تولد نوزاد نارس، اقدام کرد. در ادامه، چندین راهکار برای کاهش خطر تولد نوزاد نارس آورده شده است:
مراقبت از سلامتی بارداری
انجام مراقبت های پیشگیرانه و مراجعه منظم به پزشک در طول دوران بارداری میتواند خطرات نارسی را کاهش دهد. از جمله این مراقبتها میتوان به مصرف مکملهای غذایی مناسب، کنترل بیماریهای مزمن قبل از بارداری، جلوگیری از مصرف مواد مخدر، سیگار و الکل، کنترل و مدیریت استرس و حفظ وزن سالم اشاره کرد.
پیشگیری از عفونتها
عفونتها میتوانند خطر نارسی را افزایش دهند. استفاده از روشهای بهداشتی مناسب مانند شستشوی دستها، اجتناب از تماس با افراد مبتلا به عفونتهای معدهای و تنفسی، و دریافت واکسنهای مناسب میتواند در کاهش خطر عفونتها و اثرات آنها روی جنین و نوزاد کمک کند.
مراقبت پزشکی منظم
مراجعه منظم به پزشک در طول دوران بارداری، از جمله انجام سونوگرافی های منظم و بررسیهای پزشکی معمولی، میتواند به زودتر شناسایی مشکلات محتمل و درمان آنها کمک کند.
مدیریت بارداری متعارف
رعایت توصیههای پزشک مربوط به مدیریت بارداری، مانند کنترل فشار خون، دیابت و بیماریهای دیگر، میتواند در کاهش خطر نارسی نوزاد تأثیرگذار باشد.
با این حال، مهم است به خاطر داشته باشید که هیچ روشی صددرصد موثر در جلوگیری از تمام موارد نارسی نوزادان وجود ندارد اما مشاوره با پزشک خود و رعایت راهکارهای مذکور میتواند در کاهش خطرات مرتبط با نارسی نوزادان به شما کمک کند.