شاید برای شما هم پیش آمده باشد که برای پیدا‌کردن پاسخ پرسشی پیچیده، میان صفحات بی‌پایان نتایج موتورهای جست‌وجو سردرگم شده‌اید. فرض کنیم به‌دنبال پاسخ این پرسش هستید که «آیا رژیم گیاه‌خواری برای حیوان خانگی‌تان مناسبت است یا خیر؟» در این شرایط، تحقیقات شما با مراجعه به موتور جست‌وجوی گوگل و تایپ عبارتی مثل «رژیم غذایی گیایی برای سگ‌ها» در نوار جست‌وجوی این وب‌سایت آغاز خواهد شد. در مرحله‌ی بعد، احتمالاً نتایج جست‌وجو را به‌طور‌کلی مرور خواهید کرد و این کار را تا زمانی ادامه می‌دهید که پاسخ مناسبی برای پرسش خود پیدا کنید. در چنین مواقعی، زمان صرف‌شده برای دستیابی به پاسخ بیش از آن است که انتظار داشتید.
امکان دارد در آینده‌ی نه‌چندان دور، یافتن پاسخ پرسش‌های پیچیده آن‌قدرها هم خسته‌کننده نباشد. طبق گزارش‌های اخیر، مایکروسافت در حال ادغام فناوری زیربنای هوش مصنوعی ChatGPT را با موتور جست‌وجوی بینگ خود ترکیب کند تا بتواند شکل جدیدی از جست‌وجوی اینترنتی را به ما ارائه دهد. براساس اعلام محققان هوش مصنوعی، بینگ احتمالاً ظرفیت ارائه‌ی تجربه‌ی جست‌وجوی برتر از گوگل را دارد و شاید بتواند به چند دهه سلطه‌ی غول جست‌وجوی اینترنت پایان دهد.
آنتون کورینک، محقق هوش مصنوعی و استاد اقتصاد در دانشگاه ویرجینیا، می‌گوید ChatGPT اولین فناوری جدید یک دهه‌ی اخیر است می‌تواند باعث تحولی چشمگیر در جست‌وجو شود و حداقل تغییراتی در میزان تسلط فعلی گوگل در این حوزه ایجاد کند. این فناوری به کاربران اجازه می‌دهد بسیار طبیعی‌تر و محاوره‌ای‌تر از روش جست‌وجوی سنتی، با کامپیوتر خود تعامل داشته باشند.
درحال‌حاضر، دقیقاً مشخص نیست نتایج جست‌وجوی مبتنی‌بر هوش مصنوعی در بینگ چگونه نمایش داده خواهند شد. ناگفته نماند مایکروسافت فعلاً از اظهارنظر درباره‌ی این موضوع خودداری کرده است. به‌هرحال، محققان هوش مصنوعی انتظار دارند تغییر معناداری در روش کنونی ارائه‌ی پاسخ موتور جست‌وجو و نحوه‌ی تعامل کاربران با آن ایجاد شود. علاوه‌براین، ChatGPT برای مرور اینترنت و با هدف ارائه‌ی کارکردی شبیه موتورهای جست‌وجو طراحی نشده است. این چت‌بات برای ارائه‌ی پاسخ به درخواست‌های کاربران از اطلاعات بسیار گسترده در زمینه‌های مختلفی استفاده می‌کند که براساس آن‌ها آموزش دیده است.
طبق گفته‌ی کورینک، ChatGPT درمقایسه‌با موتورهای جست‌وجوی سنتی که تعداد بی‌شماری از پیوند به وب‌سایت‌های دیگر ارائه می‌دهند، پاسخ واضحی برای درخواست کاربران ایجاد می‌کند. این ابزار قابلیت‌هایی مثل تولید متن جدید و توضیح مفاهیم نیز دارد که فراتر از ویژگی‌های موتورهای جست‌وجوی سنتی است. جالب است بدانید کاربران هنگام کار با ChatGPT، از ویژگی‌هایی مطلع شده‌اند که حتی سازندگان این هوش مصنوعی از آن‌ها بی‌خبر بودند.
در ۲۳ ژانویه‌ی ۲۰۲۳، مایکروسافت از سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری در OpenAI، خالق ChatGPT، خبر داد. این قرارداد به هر دو شرکت کمک می‌کند تا جایگاه کنونی خود را به‌عنوان یکی از پیش‌گامان حوزه‌ی هوش مصنوعی مولد حفظ کنند. فناوری ChatGPT می‌تواند ازطریق مقادیر بسیار زیاد داده آموزش ببیند و برای پاسخ به درخواست‌های کاربران، نتایجی را در قالب متن، عکس، موسیقی و... ایجاد کند.
به‌نوشته‌ی CNET، جست‌وجو فقط یکی از بخش‌هایی است که کاربران مایکروسافت در آینده شاهد تغییرات مهمی در آن خواهند بود. طبق گزارش‌های متعدد، غول فناوری مستقر در ردموند برنامه‌هایی نیز برای ادغام هوش مصنوعی ChatGPT با پاورپوینت، ورد و اوت‌لوک دارد؛ اقدامی که می‌تواند نحوه‌ی تعامل و انجام کارهای روزانه‌ی بیش از یک‌میلیارد نفر را تغییر دهد. به‌عنوان مثال، ادغام این فناوری با Outlook می‌تواند به کاربران در نوشتن متن ایمیل با موضوع خاص کمک کند.
مایکروسافت در بیانیه‌ی مطبوعاتی مربوط به همکاری با OpenAI اعلام کرد از مدل‌های OpenAI در محصولات مخصوص کاربران عادی و کاربران سازمانی استفاده خواهد کرد. همچنین، این شرکت وعده داد دسته‌ی جدیدی از تجربیات دیجیتالی مبتنی‌بر فناوری هوش مصنوعی را معرفی خواهد کرد.
جست‌وجوی مکالمه‌محور
در سال‌های گذشته، گوگل و زیرواحد پیشرفته‌ی DeepMind آن به‌نوبه‌ی خود روی سیستم‌های مشابه مبتنی‌بر هوش مصنوعی کار می‌کنند. غول جست‌وجوی اینترنت تصمیم گرفت این ابزارها را به‌طور‌عمومی ارائه ندهد و البته دلیل آن نگرانی‌های موجود درباره‌ی رفتار غیراخلاقی و زیر‌پا‌گذاشتن هنجارهای اجتماعی در سیستم‌های چت هوش مصنوعی است. به‌عنوان مثال، مایکروسافت سال ۲۰۱۶ چت‌باتی به نام Tay را منتشر کرد که پس از انتشار سخنان نفرت‌انگیز آن، مجبور شد این هوش مصنوعی را آفلاین کند. حتی ChatGPT که قوانین متعددی برای ایجاد محتوای مثبت و دوستانه دارد، گاهی به‌دلیل دریافت ورودی‌های غیرمتعارف، پاسخ‌های ناراحت‌کننده ارائه می‌دهد.
دمیس حسابیس، مدیرعامل DeepMind، در مصاحبه‌ی اخیر خود با نیویورک‌تایمز گفت شرکت متبوعش در حال بررسی ارائه‌ی نسخه‌ی آزمایشی خصوصی چت‌بات خود موسوم به Sparrow در سال ۲۰۲۳ است. گوگل نیز تصمیم گرفته است که نسخه‌ای از موتور جست‌وجوی خود را با ویژگی‌های شبیه به چت‌بات به‌نمایش بگذارد.
بر کسی پوشیده نیست که در سال‌های گذشته، جست‌وجوی گوگل به‌طور‌کلی محاوره‌ای شده است. این شرکت با اسیستنت و پنل‌های دانش در بخش نتایج جست‌وجو، ضمن رسیدن به پیشرفت‌های فراوان، از سال‌ها قبل روش مکالمه‌محور را در جست‌وجو مطرح کرده است. همچنین، گوگل سیستم‌های هوش مصنوعی قدرتمندی مثل LaMDA و MUM را در کنفرانس I/O 2021 به‌نمایش گذاشت.
ظاهراً برگ‌برنده‌ی اصلی مایکروسافت برای عبور از گوگل در بازار جست‌وجو، استفاده از هوش مصنوعی OpenAI است. به‌گزارش نیویورک‌تایمز، مدیران گوگل پس از انتشار ChatGPT وضعیت قرمز اعلام کردند. در این گزارش، آمده است تیم‌های داخلی غول جست‌وجوی اینترنت برای شروع کار روی هوش مصنوعی از همین‌‌حالا تا کنفرانس I/O امسال که ماه می برگزار خواهد شد، دوباره منصوب شده‌اند.
موتور جست‌وجوی گوگل در چند دهه فعالیت خود، همچنان رهبر بلامنازع بازار باقی مانده است. براساس آمار Statista، حدود ۸۴ درصد از سهم بازار جست‌وجوی جهانی دراختیار گوگل است. در مقام مقایسه، سهم بینگ از بازار جست‌وجو تا سال ۲۰۲۲ حدود ۹ درصد بوده است.
ChatGPT چقدر باهوش است؟
همان‌طور‌که احتمالاً می‌دانید، ChatGPT چت‌باتی پیچیده است که از زمان انتشارش در اواخر نوامبر به‌عنوان ابزار آنلاین عمومی، با سرعت سرسام‌آوری میان کاربران به محبوبیت رسید. این هوش مصنوعی به‌دلیل توانایی‌هایی مثل سرودن شعر و ایجاد برنامه‌های غذایی و ارائه‌ی پاسخ‌های معتبر به پرسش‌های پیچیده فقط در چند ثانیه، به سرتیتر بسیاری از خبرگزاری‌های جهان تبدیل شد.
فناوری‌های زیربنایی ChatGPT کاملاً جدید نیست؛ اما تاکنون هیچ چت‌باتی نتوانسته است مثل این پروژه میان کاربران به محبوبیت بسیاری برسد. دلیل رشد چشمگیر هوش مصنوعی مذکور این است که OpenAI تجربه‌ی کاربری جذابی را با مدل زبان GPT-3.5 ایجا کرده است که ما آن را با عنوان ChatGPT می‌شناسیم.
GPT-3.5 نسخه‌ی بهبودیافته‌ی GPT-3 است که اولین‌بار سال ۲۰۲۰ معرفی و حجم وسیعی از داده‌ها و کدها به آن آموزش داده شد. به‌گفته‌ی محققان دانشگاه استنفورد، GPT-3 با ۵۷۰ گیگابایت متن و ۱۷۵ میلیارد پارامتر آموزش داده شده است. در مقام مقایسه، GPT-2 با ۱٫۵ میلیارد پارامتر آموزش داده شد که بیش از ۱۰۰ برابر کوچک‌تر از نسخه‌ی جدید است.
افزایش مقیاس داده‌های آموزشی باعث می‌شود رفتار مدل هوش مصنوعی تغییر بسیاری پیدا کند. GPT-3 می‌تواند کارهایی مثل ترجمه از انگلیسی به فرانسوی را انجام دهد که درباره‌ی آن‌ها به‌طورخاص آموزش ندیده است؛ رفتاری که قبلاً در GPT-2 وجود نداشت. کورینک می‌گوید نسخه‌ی کنونی ChatGPT احتمالاً بیشتر از هر انسان دیگری درباره‌ی جهان اطلاعات دارد و می‌تواند چنین دانشی را به‌طور مفهوم و ساده ارائه دهد.
ناگفته نماند ChatGPT با وجود همه‌ی قابلیت‌های جذابش، محدودیت‌هایی هم دارد. منتقدان این چت‌بات می‌گویند همیشه مشخص نیست این ابزار اطلاعات خود را از چه منبعی به‌دست می‌آورد؛ به‌همین‌دلیل، اعتماد به نتایج آن دشوار خواهد بود. منتقدان خاطرنشان کرده‌اند ChatGPT به‌دلیل ماهیت ناقص داده‌هایی که براساس آن‌ها آموزش دیده است، گاهی اطلاعات جانبدارانه یا نادرست ارائه می‌دهد.
کورینک نیز اعلام کرد سال ۲۰۲۳ شاهد رونمایی چندین سیستم جدید شبیه ChatGPT خواهیم بود که باعث می‌شود کاربران انتخاب‌های بیشتری دردسترس داشته باشند و رقابت بیشتری در این حوزه ایجاد شود.
طبق گزارش‌ها، GPT-4 که فعلاً در مرحله‌ی توسعه قرار دارد، از ۱۰۰ تریلیون پارامتر بهره می‌برد. آلتمن، مدیرعامل OpenAI، اوایل ماه ژانویه در مصاحبه با StrictlyVC اعلام کرد شاید نتوان این نسخه را با خیال آسوده و مسئولانه برای عموم منتشر کرد.
