موضوع قطعی سراسری اینترنت در تاریخ ۲۹ و ۳۰ دی و همزمان با برگزاری آزمون کنکور که از سوی معاون سازمان سنجش آموزش کشور مطرح شد با واکنش وزیر ارتباطات در حاشیه جلسه هیئت دولت مواجه شد.
زارعپور ضمن تأیید این درخواست سازمان سنجش، اظهار کرد: «سازمان سنجش درخواست داده از آنجایی که ابزار و ادواتی پیدا شده که با اتصال به اینترنت میتوان از آنها در جلسات کنکور استفاده و تقلب کرد، برای حفظ حقوق شرکتکنندگان در کنکور اینترنت در زمان برگزاری کنکور قطع شود.»
البته به گفته وزیر ارتباطات این تصمیم در دست بررسی است و نهایتا شورای امنیت کشور مسئول تصمیمگیری درباره آن خواهد بود: «این درخواست در حال بررسی است. هنوز چیزی مصوب نشده است. من تصمیمگیر نیستم و شورای امنیت کشور باید تصمیم بگیرد.»
او همچنین به موضوع اینترنت طبقاتی که در روزهای اخیر خبرساز شده و احتمال اجرای آن بیش از پیش وجود دارد، اشاره کرده و با تکذیب وجود اینترنت طبقاتی گفت: «چیزی به اسم اینترنت طبقاتی نداریم. برای ما همه مردم خاص هستند.»
ارائه ابزارهای دور زدن تحریم به برنامهنویسها
علاوه بر اظهارات اخیر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه جلسه هیئت دولت، ایرنا نیز گفتوگویی درباره وضعیت اینترنت با زارعپور داشته است. او در این گفتوگو به موضوع ارائه ابزارهایی برای دور زدن تحریم سایتها و سرویسها برای برنامهنویسان و کاربران حرفهای پرداخته شده است. او درباره این موضوع که میتواند باعث تسهیل کار این کاربران شود، گفت: «برای حل مشکل این دسته از کاربران هم در وزارت ارتباطات و هم در بخش خصوصی سرویسهایی ارائه شده است و هماکنون دسترسی به بسیاری از سایتهای تحریمی بدون نیاز به فیلترشکن امکانپذیر است، با وجود این، در همین ماه (دی ماه ۱۴۰۱) سرویسی با کیفیت مناسبتر برای این دسته کاربران معرفی خواهد شد.»
هرچند وزیر ارتباطات اظهار داشته است که اکنون دسترسی به بسیاری از سایتهای تحریمی برای برنامهنویسان و کاربران حرفهای بدون فیلترشکن فراهم شده، اما تجربه این دسته از کاربران از وضعیت دیگری حکایت دارد. برنامهنویسان پیش از این برای دور زدن تحریم سرویسها و سایتهای بینالمللی که از جانب آنها اعمال شده بود، از VPN استفاده میکردند که در ماههای اخیر با از دسترس خارج شدن این ابزارها کار برایشان بسیار سخت شده است.
زارعپور در خصوص کاهش پینگ بازیهای پرطرفدار که پیش از این وعده داده شده بود و دو هفته قبل اخباری درباره اجرایی شدن آن اعلام شده بود نیز چنین توضیح داد: «این کار از طریق CDN کردن محتوای بازیها در داخل کشور صورت میگیرد و سرعت دریافت محتوای بازیها تا یکچهارم کاهش خواهد یافت.»
وزیر ارتباطات همچنین اعلام کرده است که بهزودی جزئیات سازوکار کاهش پینگ ارائه خواهد شد. هرچند این وعده سیام آذرماه داده شده بود و بنا بود هفته گذشته از این اقدام وزارت ارتباطات رونمایی شود اما با پیگیری پلاس وی، مشخص شد این مراسم به هفته آینده موکول شده است؛ هرچند زمان دقیق برگزاری آن هنوز هم مشخص نیست.
کندی و اختلالی در اینترنت نداریم
با وجود این که در هفتههای اخیر وضعیت دسترسی به اینترنت بینالملل سختتر از قبل شده است، اما زارعپور همچنان تاکید دارد که هیچ اختلالی در اینترنت کشور وجود ندارد و فیلترشکنها سرعت را پایین میآورند.
از آذرماه امسال تا کنون مدارس و دانشگاهها برای چند هفته غیرحضوری شده و کلاسها بهصورت آنلاین برگزار میشوند. این در حالی است که در سه ماه و نیم گذشته دسترسی به اینترنت طاقتفرساتر از همیشه شده است و معلمان، دانشآموزان و خانوادهها از نامطلوب بودن وضعیت برگزاری کلاسهای مجازی گله و شکایتهای فراوانی دارند.
این در حالی است که وزیر ارتباطات معتقد است هیچ اختلالی در سامانههای داخلی مربوط به آموزش وجود ندارد: «گزارشی از کندی یا اختلال در سامانههای بومی و دانشگاهی در کشور وجود ندارد، ضمن این که با اقدامات زیرساختی ویژهای که در چند ماه اخیر صورت گرفته است، زیرساختهای کشور ارتقا پیدا کردهاند و آمادگی مدیریت ترافیکهای داخلی چندبرابری را دارد.»
زارعپور درباره افت رتبه سرعت اینترنت کشور در آمارهای اخیر اسپیدتست نیز توضیح داده و اظهار کرده است: «دلیل کاهش دو پلهای اخیر ناشی از رشد بسیار بالای ۲۴ پلهای در سه ماه گذشته بهدلیل کاهش مصرف پهنای باند بینالملل در زمان اغتشاشات بوده و طبیعتاً با افزایش مصرف ترافیک بینالملل پس از پایان ناآرامیها، ممکن است این رتبه نیز دچار کاهش شود.»
هرچند کارشناسان اعتقاد دارند سایت اسپیدتست سنجه قابل اتکایی برای بررسی سرعت اینترنت نیست و در استدلالهای خود به این نکته اشاره میکنند که این ابزار سنجش سرعت صرفا ترافیک اینترنت داخل را محاسبه میکند، اما وزیر ارتباطات اعتقاد دارد با استفاده از این ابزار هم میتوان سرعت اینترنت داخل را محاسبه کرد:
در خصوص سایت اسپیدتست، بهخلاف گفتهها این سایت فقط ترافیک داخل کشور را رصد نمیکند و تنها ۱۰ سرور از صدها سرور تست موجود در این سایت داخلی است و کاربران میتوانند بهراحتی از طریق همین سایت سرور مقصد را تغییر دهند و یکی از صدها سرور خارجی را انتخاب کنند.» البته موضوعی که دستکم در آمارهای اخیر اسپیدتست مشاهده شده مساله کاهش سرعت اینترنت کشور است که فارغ از داخلی یا خارجی بودن ترافیک مورد نظر، به هر حال افت سرعت و نزول رتبه ایران از لحاظ سرعت اینترنت را نشان میدهد.
کاهش اثر تحریمها با شبکه ملی اطلاعات
پیش از این، موضوع درخواست شاپرک از سامانههای پرداخت برای آوردن CDNهای خود به داخل کشور باعث گمانهزنیهایی از احتمال قطعی اینترنت بینالملل شده بود. وزیر ارتباطات با رد این حدس و گمانها اعلام کرد: «دلیل نامه شاپرک به خاطر تحریمها است. در ماههای اخیر شاهد تحریم دامنههای داتکام «ابرآروان» و حتی برخی خبرگزاریها بودیم که باعث ایجاد اختلال در سرویسهای استفادهکننده از ابرآروان شده بود.»
زارعپور اقدام شاپرک در این زمینه را با هدف جلوگیری از ایجاد مشکل مشابه بهویژه در عملکرد سامانههای پرداخت دانسته و به راهکار کاهش عواقب تحریمهایی مشابه آنچه برای شرکت ابرآروان رخ داده اشاره کرده و گفت: «پروژه DNS ملی که جزئی از شبکه ملی اطلاعات است و تا آخر سال بهصورت کامل مورد استفاده خواهد بود، تأثیر این گونه تحریمها در خدمات داخل کشور را به حداقل خواهد رساند.»