ایده بازاری را چگونه بشناسیم؟
فرض کنیم برای یک محصول ایده ای در سر دارید؛ ایده ای که قرار است قلب و ذهن و به طور قطع جیب مصرف کنندگان را به تسخیر خود در بیاورد. شاید هم به فکر ارائه ی خدماتی هستید که هیچ کس دیگر ارائه نمی دهد و به شدت به آن نیاز است.
این فرصت خوبی برای شماست. تردید نکنید، سعی کنید نگاهتان به پشت سرتان نباشد و خود را درست وسط ایده ای که دارید قرار دهید.
اما پیش از آنکه دست به کار جدی بزنید، اول باید مشخص کنید آیا محصول یا خدماتی که در سر دارید بازاری دارد یا نه. علاوه بر این، لازم است دقیقاً بدانید چه کارهایی برای ورود درست به این بازار باید انجام دهید. به بیان ساده، باید از بازار مورد نظر خود تحقیقاتی به عمل بیاورید.
بررسی همه جوانب بازار برای ارائه ایده
بسیاری از صاحبان کسب و کار ها، فقط به این دلیل که نمی خواهند بازخورد منفی بگیرند از این قدم حیاتی در پروسه ی توسعه ی محصول خود صرف نظر می کنند. آنها مطمئن اند محصول یا خدماتشان همانگونه که در ذهن دارند کامل است و دوست ندارند ایده ی خود را دستکاری کنند.
بخش دیگری از کارآفرینان نیز از ترس پر هزینه بودن تحقیقات بازار، از خیر آن می گذرند. به عقیده ی آنان، با وجود تمام هزینه هایی که یک استارتاپ در بر دارد، نمی توان به راحتی برای تحلیل آنچه از قبل مشخص است هزینه کرد؛ محصول مد نظر ما در هر صورت برنده است.
عدم انجام تحقیقات بازار به شکلی صحیح، فارغ از علت، می تواند به تیر خلاص محصول شما بدل شود. دونا بارسون، رئیس و مالک شرکت تبلیغات، بازاریابی و مشاوره ی بارسون می گوید:«بسیاری از شرکت ها، به این دلیل که برای رساندن محصول خود به بازار اشتیاق زیادی دارند، مرحله ی مهم جمع آوری اطلاعات پیش زمینه را حذف می کنند. اما شرکت های موفق آنهایی هستند که تکالیف خود را از قبل انجام داده اند».
شما باید تحقیقات بازار را نوعی سرمایه گذاری روی آینده ی کسب و کار خود در نظر بگیرید. اگر همین حالا تغییر و تحولات لازم روی محصول یا خدمات خود را انجام دهید، در درازمدت از لحاظ مالی به نفع شما خواهد بود.
اما «تحقیقات بازار» اساساً چیست؟ به بیان ساده، راهی برای جمع آوری اطلاعاتی است که می توانید برای حل کردن یا اجتناب از بروز مشکلات بازاریابی از آنها استفاده کنید. یک تحقیق بازار مناسب، داده های لازم برای توسعه ی طرح بازاری در اختیار شما قرار خواهد داد که واقعاً به دردتان بخورد.
این کار به شما اجازه می دهد بخش های مشخصی از بازار را که می خواهید هدف قرار دهید شناسایی و برای محصول یا خدمات خود در آن هویتی بسازید که شما را از رقبایتان متمایز کند.
تحقیقات بازار از طرف دیگر به یافتن مکان مناسب از لحاظ جمعیتی برای راه اندازی کسب و کار به شما کمک می کند.
پیش از آنکه تحقیقات بازار خود را شروع کنید بد نیست با یک مشاور در این زمینه ملاقات کنید، با یک استاد دانشگاه در زمینه ی کسب و کار یا بازاریابی صحبت کنید و یا با ادارات محلی مربوطه در این مورد مکاتبه داشته باشید.
این منابع می توانند شما را راهنمایی کنند و در برداشتن اولین قدم تحقیقات بازار شما را یاری دهند:اینکه بفهمید اصولاً به دنبال چه اطلاعاتی باید بگردید.
به عنوان یک قانون کلی، تحقیقات بازار باید در مورد سه حوزه ی حیاتی به شما اطلاعات بدهد:
1- صنعت مورد نظر
آمار و وضعیت آن صنعت را بررسی کنید
در تحقیقات خود از صنعتی که مد نظر دارید، به دنبال تازه ترین روندها باشید. آمار و رشد واقعی آن صنعت را مقایسه کنید. کدام حوزه های صنعت مورد نظر در حال گسترش و کدام در حال افول هستند؟ آیا این صنعت مشتریان جدیدی دارد؟
چه پیشرفت های فناورانه ای این صنعت را تحت تأثیر قرار می دهند؟ چطور می توانید از این پیشرفت ها به نفع خودتان بهره برداری کنید؟
وجود یک صنعت شکوفا و با ثبات از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چون هیچکس نمی خواهد کسب و کار تازه ی خود را در صنعتی بنا کند که کلاً رو به افول است.
2- نمای نزدیک مصرف کنندگان
از دید مصرف کنندگان هم نگاه کنید
اما در مورد مصرف کنندگان، تحقیقات بازار شما باید با بررسی بازار شروع شود. بررسی کامل بازار کمک می کند از فروش بالقوه ی کسب و کار جدید خود یک پیش بینی منطقی داشته باشید.
برای بررسی بازار، ابتدا باید محدوده یا مرزهای فیزیکی محدوده ای که در آن فروش خواهید داشت را مشخص کنید. سپس روی ویژگی های جمعیتی این محدوده مطالعه کنید.
قدرت خرید عمومی مردم این ناحیه را بر اساس درآمد سرانه، متوسط سطح درآمد، نرخ بیکاری، جمعیت و دیگر شاخص های جمعیت شناختی تخمین بزنید. حجم فروش کنونی محصول یا خدماتی که می خواهید در این محدوده ارائه دهید را مشخص کنید.
در نهایت نیز سهم احتمالی و منطقی خود از این فروش را برآورد کنید. این مرحله ی نهایی بی نهایت مهم است. به راه انداختن کسب و کاری تازه در یک منطقه، لزوماً به بالا رفتن حجم داد و ستد در آن ناحیه منجر نخواهد شد، بلکه شاید فقط پراکندگی داد و ستد موجود در آن ناحیه را تغییر دهد.
3- نمای نزدیک رقابت
شما با ترکیب تحقیقات صنعت و تحقیقات مصرف کننده، می توانید تصویر شفافی از رقابت در حوزه ی مورد نظر خود به دست بیاورید. تعداد رقبای خود را دست کم نگیرید. هم رقبای موجود خود را زیر نظر داشته باشید و هم رقبای بالقوه ی آینده تان را.
تعداد رقبای خود را در سطح محلی، و در صورت لزوم در سطح ملی بررسی کنید. استراتژی ها و عملیات های آنان را نیز مورد بررسی قرار دهید. تحلیل شما باید از تهدید ها و فرصت های بالقوه، و همچنین نقاط ضعف و نقاط قوت رقبایی که کسب و کار شما با آنها مواجه خواهد شد تصویر واضحی فراهم کند.
وقتی به این رقابت نگاه می کنید، سعی کنید روندهای جاری در آن را شناسایی کنید و ببینید آیا فرصت یا مزیتی برای کسب و کار شما وجود دارد یا خیر.
برای بررسی رقبای خود از منابع چاپی، اینترنت و منابع دست دوم دیگر بهره بگیرید. در مورد شرکت های رقیب خود تا جایی که می توانید مقاله و مطالب گوناگون بخوانید. اگر با شرکت های سهامی عام رقابت می کنید می توانید گزارش های سالانه ی آنها را به دست بیاورید.
این گزارش ها معمولاً نه تنها میزان موفقیت، بلکه محصولات یا خدماتی که در آینده قرار است تمرکز بیشتری روی آنها داشته باشند را نیز به شما نشان خواهند داد. علاوه بر اینها، می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رقبای خود، از مراجعه ی حضوری نیز استفاده کنید.
