نحوه انتخاب رشته کنکور
چگونه برای قبولی در دانشگاه انتخاب رشته کنیم؟ عدم دانش کافی برای پاسخ به این سوال برای شما داوطلب کنکوری می تواند دنیایی از استرس به ارمغان آورد. شما هایی که اکنون داوطلب کنکور شده اید چند سال پیش هم در انتخاب رشته سال نهم شرکت کرده و میزان اهمیت یک انتخاب رشته را درک می کنید.
انتخاب رشته برای قبولی در دانشگاه
یک انتخاب رشته منطقی و دور از هرگونه سهل انگاری می تواند موارد مهمی مثل قبولی و آینده شغلی شما را تامین کند. فرایند انتخاب رشته کنکور پس از اعلام نتایج اولیه و با انتخاب حداکثر 150 مورد اولویت بندی شده انجام می شود. شما می توانید برای انجام بدون نقص این فرایند حساس از تجربیات ما مشاورین آویژه که سالهاست در این عرصه فعالیت می کنیم بهره مند شوید. ممکن است شما داوطلبان کنکور سراسری رتبه مناسبی کسب کرده باشید ولی به خاطر عدم انتخاب رشته اصولی موفق به کسب نتیجه ی نهایی دلخواه نشوید.
شما برای داشتن انتخاب رشته ای عاقلانه باید ابتدا به خودشناسی جامعی از خود دست یابید، طوری که استعدادها و توانایی های خود را بشناسید. پس از شناخت استعداد و توانایی که جزو با اهمیت ترین فاکتور ها هستند باید اهدافتان را شفاف و روشن کنید. وقتی اطلاعات شما کامل باشد، مثلا بدانید آینده شغلی رشته مد نظرتان چیست یا وضعیت ادامه تحصیل در آن چگونه است با خیال راحت می توانید هدفتان را مشخص کنید.
زمان انتخاب رشته:
زمانی که کارنامه اولیه توسط سازمان سنجش انتشار می یابد اطلاعیه زمان انتخاب رشته نیز به صورت دقیق اعلام می شود. اگر بخواهیم با توجه به کنکور های سال های اخیر پیش بینی کنیم می توانیم حدس بزنیم که کارنامه ی اولیه در نیمه اول مرداد ماه منتشر خواهد شد. حدود دو روز بعد از انتشار نتایج اولیه زمان انتخاب رشته فرا می رسد و سه الی چهار روز هم برای وارد کردن انتخاب های خود وقت دارید. به طور معمول زمان وارد کردن اولویت بندی ها تمدید می شود، اما پیشنهاد می کنیم این فعالیت را در زمان مجاز اولیه انجام دهید. پس لطفا تکیه بر تمدید احتمالی زمان انتخاب رشته نکنید.
مراحل مختلف انتخاب رشته:
1) شما ابتدا باید کارنامه اولیه خود را از سایت سازمان سنجش تهیه کنید سپس آن را به صورت دقیق مطالعه و برسی کنید. حالا شما برای انجام ادامه فرایند حتما باید حداقل در یکی از دوره های روزانه، شبانه و... مجاز شده باشید.
2) در این مرحله لطفا دفترچه انتخاب رشته را از سایت سازمان سنجش دانلود کنید، سپس سیر تا پیاز دفترچه انتخاب رشته گروه ازمایشی خود را مطالعه کنید. بعد از خواندن فصل دوم می توایند کد رشته محل های انتخاب های خود را استخراج و اولویت بندی کنید.
3) حالا یک فرم انتخاب رشته تهیه کنید، پیشنهاد می کنم فرم نمونه برای انتخاب رشته را که در پایان فصل دوم دفترچه انتخاب رشته موجود است را مورد استفاده قرار دهید.
4) حالا وارد سایت سازمان سنجش شوید و به ترتیب روی گزینه سراسری، انتخاب رشته سراسری 1402 بزنید و اطلاعیه های اصلاحی را مطالعه کنید. حالا تیک گزینه مطالعه کردم را بزنید و اولویت های خود را که در فرم انتخاب رشته نسبت به یکدیگر تقدم دادیده اید را وارد کنید.
5) بعد از تایید فرم به شما یک کد 16 رقمی به شما داده می شود که این یعنی انتخاب رشته شما به ثبت نهایی رسیده است.
تحلیل کارنامه اولیه
یکی از مهم ترین قسمت های کارنامه اولیه منتشر شده بر روی سایت سازمان سنجش تطابق دقیق اطلاعات شخصی است. مورد مهم دیگر که باید برسی شود این است که آیا شما که در کنکور سراسری شرکت کردید، مجاز به انتخاب رشته شده اید؟ حالا شما باید به تراز و رتبه کشوری خود و در نهایت به رتبه در سهمیه ی نهایی خود توجه کنید. با توجه به رتبه هایی که داوطلبین در کنکور 1401 کسب کردند می توانید نتیجه ی انتخاب رشته کنکور سراسری 1402 خود را حدس بزنید.
مطالعه دقیق دفترچه انتخاب رشه
دفترچه انتخاب رشته شامل دو فصل و بخش های مختلفی است، و هر زیر گروه دفترچه انتخاب رشته خاص خود را دارد. مثلا دفترچه انتخاب رشته تجربی مثل گروه آزمایشی ریاضی و فیزیک نیست برای دیگر گروه های آزمایشی هم این موضوع صدق می کند. سایت سازمان سنجش به منظور انتشار اطلاعات مربوط به شرکت در انتخاب رشته، دفترچه انتخاب رشته مربوط به هر گروه آزمایشی کنکور را در اختیار شما داوطلبان قرار خواهد داد. با توجه به موارد اساسی ذکر شده درمورد دفترچه انتخاب رشته ما مشاورین آویژه به شما پیشنهاد می کنیم، دفترچه انتخاب رشته را کاملا دقیق مطالعه کنید.
بررسی رشته های مربوط به گروه آزمایشی
شما به عنوان یک داوطلب برای پذیرش در دانشگاه باید از تمام رشته های مربوط به گروه آزمایشی خود خبر داشته باشید. برای مثال اگر شما در کنکور سراسری تجربی شرکت کرده اید باید بدانید رشته میکروبیولوژی چیست ؟ یا مثلا کار یک رادیولوژیست دقیقا چیست؟ باید بسنجید که اگر در رشته ای مثل دندانپزشکی که به فرض مورد علاقه شما است، قبول شدید. آیا می توانید مثل سایر دندانپزشک ها به مدت طولانی با محیط آلوده مثل دندان دارای عفونت بیمار خود سر و کار داشته باشید؟
اولویت دادن رشته ها نسبت به یکدیگر
برای دیدن نتایج زحمات خود و گرفتن نتیجه متناسب با رتبه کسب شده در کنکور توسط شما باید انتخاب رشته ای اصولی داشته باشید. به همین منظور انتخاب رشته ای که انجام می دهید باید همه جوانب از جمله دامنه وسیعی از ملاک ها و معیار های شما راداشته باشد. منظور از این معیار و ملاک، توانایی، استعداد، علاقه، شرایط خانوادگی، هزینه، بازار کار رشته مورد نظرتان، فرهنگ و خیلی چیز های دیگر است. اگر شما به این موارد توجه کنید و جزئیات را در نظر داشته باشید راه ادامه تحصیل را برای خود به هموارترین حالت ممکن تبدیل می کنید.
استفاده از نرم افزار انتخاب رشته
با وارد کردن درصد ها یا رتبه خود در نرم افزار تخمین رتبه می توانید، محل هایی را که احتمال قبولی در آن ها وجود دارد را ببینید. خود سازمان سنجش نیز سامانه ای برای انتخاب رشته دارد البته استفاده از این سامانه باید با پرداخت هزینه و خرید سریال انجام شود. چون سازمان سنجش اطلاعات کامل تری از جزِئیات پذیرفته شدگان سال های قبل دارد پیش بینی معتبرتری می تواند در اختیار شما قرار دهد. یک نرم افزار انتخاب رشته خوب باید ملاک هایی از قبیل دوره، جنسیت، سهمیه و بومی گزینی را تاثیر دهد. معمولا برخی سایت ها یک نرم افزار شبیه سازمان سنجش را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می دهند. پیش بینی های این سامانه ها در سه حالت خوش بینانه، بد بینانه یا منطقی صورت می گیرد اما نباید افراطی باشند. استفاده از یک نرم افزار تخمین رتبه که دارای استاندارد های اولیه نباشد ممکن است شما را گمراه کند و به سمت انتخاب رشته ای غیر منطقی سوق دهد.
سهمیه های بومی گزینی چیست؟
بومی گزینی استانی:
رشته هایی که با بومی گزینی استانی پذیرش می کنند مثل رشته فرهنگیان به صورت تخصصی مورد نیاز هر استان محسوب می شوند. حدود هشتاد درصد ظرفیت این رشته ها شامل حال همان بومی ها و بیست درصد آن نیز برای افراد غیر بومی است. مثلا اگر 1000 نفر متقاضی وجود داشت 800 نفر بومی و 200 نفر غیر بومی پذیرش می شوند. در رشته های پر طرفدار شصت درصد افراد بومی و چهل درصد مخصوص غیر بومی هاست. بومی گزینی استانی که برای راحتی کلام به آن استانی هم می گوییم، شامل آن دسته از رشته هایی می شود که در اغلب استان ها ارائه می شود.
بومی گزینی ناحیه ای:
بعضی از رشته ها مثل پزشکی درهمه استان ها ارائه داده نمی شوند پس شما برای تحصیل در این رشته باید به دانشگاهی در مجاورت استان خود بروید.
بومی گزینی قطبی:
تعدادی از رشته ها در یک ناحیه وجود ندارد و شما داوطلبین برای ادامه تحصیل در این رشته می بایست به قطب مجاور بروید. در رشته های بومی گزینی قطبی معمولا شصت درصد ظرفیت برای افراد بومی و چهل درصد برای غیر بومی های قطب منظوره است.
کشور ما از لحاظ قطبی نیز به پنج دسته تقسیم می شود در ادامه شاهد این تقسیم بندی ها هستیم.
پذیرش به صورت کشوری
در گزینش کشوری سازمان سنجش برخلاف گزینش بومی دیگر معیار محل زندگی شما را در نظر نمی گیرند و بدون توجه به این موضوع پذیرش دانشگاه شما صورت می پذیرد. رشته های کشوری در برخی دانشگاه ها ارائه داده می شوند و نه در تمامی قطب ها ، یعنی شما در هر نقطه از ایران که باشید شانس برابری با دیگر داوطلبان دارید.
به جداول تقسیم بندی کشور از لحاظ ناحیه و قطب توجه کنید.
ناحیه |
استان مربوطه |
1 |
البرز، تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم و مرکزی |
2 |
آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل |
3 |
اصفهان، چهارمحال بختیاری و یزد |
4 |
سیستان و بلوچستان و کرمان |
5 |
های بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویر احمد و هرمزگان |
6 |
کردستان، کرمانشاه و همدان |
7 |
ایلام، خوزستان و لرستان |
8 |
های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی |
9 |
گلستان، گیلان و مازندران |
قطب |
ناحیه های مربوطه |
استان های مربوطه |
1 |
1 و9 |
البرز، تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم، مرکزی، گلستان، گیلان و مازندران |
2 |
4 و8 |
خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و کرمان |
3 |
2 و6 |
آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه و همدان |
4 |
3 و7 |
اصفهان، چهارمحال بختیاری، یزد، ایلام، خوزستان و لرستان |
5 |
5 |
بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویر احمد و هرمزگان |
انتخاب رشته دانشگاه آزد
اگر شما جزو پذیرفته شدگان در رشته های بومی و کشوری نبودید می توانید شانس قبولی خود را در دانشگاه های آزاد امتحان کنید. چند روز بعد از منتشر شدن کارنامه اولیه، دانشگاه آزاد اقدام به انتشار دفترچه انتخاب رشته خواهد کرد و داوطلبان این دانشگاه حدود دو هفته برای انتخاب رشته فرصت دارند. یکی شدن کنکور سراسری و آزاد سبب شده، تحصیل در دانشگاه آزاد نیز بر پایه رتبه و تراز کسب شده در همان کنکوری که شرکت کردید، باشد. شما در انتخاب رشته دانشگاه های آزاد تعداد انتخاب هایتان محدود تر می شود و شمار این اولویت ها حداکثر 100 است. پذیرش دانشگاه آزاد با رتبه کشوری است و سهمیه ی مناطق تاثیری در گزینش دانشگاه های آزاد ندارد.
سخنی از مشاوران آویژه
قصد ما مشاورین آویژه از تدوین این مقاله جلوگیری از هر گونه لغزش احتمالی شما در بحث مهم انتخاب رشته است. به طوری که از اشاره به نکات حائز اهمیت در بحث انتخاب رشته مثل کارنامه اولیه شروع کردیم. هر چقدر شما داوطلب کنکوری اطلاعات جامع تری نسبت به انتخاب رشته، کنکور و موارد مرتبط به آن داشته باشد، می توانید نسبت به دیگر داوطلبین انتخاب رشته ای عاقلانه تر داشته باشید. بعضی از داوطلبین اصلا نمی دانند گزینش بومی یعنی چه؟ یا اصلا استانشان شامل کدام منطقه می شود؟ با چه استان هایی هم ناحیه اند؟ حالا خودتان فکر کنید مجموع این نا آگاهی های این چنینی ممکن است چه خسارات جبران ناپذیری به آینده ی شما وارد کند؟
دانستن جزء به جزء مراحل انتخاب رشته و چگونگی تحلیل و برسی کارنامه اولیه کمک شایانی به کاهش استرس شما دراین بازه زمانی می کند. شما باید بدانید وقتی کارنامه اولیه در اختیارتان قرار گرفت ابتدا به کدام بخش ها توجه کنید و کدام اعداد و ارقام مهم تر است. همچنین باید از اهمیت بسیار بالای مطالعه دفترچه انتخاب رشته و بخش ها و فصل ها مجزایش نیز باید مطلع باشید.
توجه به استعداد، علاقه و توانایی نیز نباید فراموش شود، باید تیپ شخصیتی خود را بسیار دقیق و همراه با جزییات بسنجید، سپس دست به انتخاب رشته بزنید. حتما حواستان به معیار های فرهنگی، خانوادگی، مسافت بین دانشگاه و منزلتان، بازار کار، نیاز جامعه، هزینه ها و دیگر ملاک های این چنینی باشد. همچنین می بایست بدانید چگونه اولویت های خود را نسبت به یکدیگر تقدم دهید و در فرم پیشنهادی دسته بندی کنید. درمورد بحث نرم افزار انتخاب رشته به ملاک های یک نرم افزار خوب توجه داشته باشید تا به صورت غیر منطقی امیدوار یا ناامید نشوید. قطب یا ناحیه ی مربوط به استان خود را بدانید تا عاقلانه تر کد محل انتخاب کنید و غیر منطقی دست به این عمل نزنید. حداکثر انتخاب های شما برای انتخاب رشته سراسری 150 مورد، و برای دانشگاه آزاد 100 مورد است.
اگر در مورد شانس قبولی خود در دانشگاه آزاد و جزئیات رشته هایی که در دانشگاه های آزاد ارائه می شوند بدانید. احتمال ادامه تحصیل در رشته مورد علاقه خود را افزایش خواهید داد. شما برای جمع کردن اطلاعات معتبر و مطالعه در مورد انتخاب رشته می توانید به ساین مرکز مشاوره آویژه به آدرس:avije.org مراجعه کنید.
