باتری قلب چیست و چه جزئیات مهمی دارد؟
باطری قلب یا پیس میکر که به آن ضربان ساز نیز می گویند، یک دستگاه پزشکی با بار الکتریکی است که کند بودن ضربان قلب فرد را تشخیص داده و با ارسال یک جریان الکتریکی، ضربان منظم و طبیعی ایجاد می کند. در ادامه این بخش از بهداشت و سلامت پلاس وی با نحوه کار باتری قلب بیشتر آشنا خواهید شد.
انواع باتری‌های قلب
باتری های قلب در چند نوع موجود هستند که شامل:
پیس میکرهای تک حفره‌ای
این نوع از باتری قلب معمولاً پالس های الکتریکی را از مولد پالس به بطن راست قلب حمل می کند.
باتری قلب دوحفره ای
باتری قلب دو محفظه ای پالس الکتریکی را از مولد پالس به بطن راست و دهلیز راست قلب می رساند. تحریک ها به کنترل زمان بندی انقباضات بین دو اتاقک کمک می کنند.
پیس میکرهای سه حفره‌ای یا سی‌آر‌تی (CRT)
باتری قلب بیونتریکولار، هر دو بطن خود را طوری هدایت می کند که همه یا بیشتر عضلات بطن با هم خون را پمپ کنند. این کار به قلب شما اجازه می دهد تا خون را موثرتر پمپاژ کند. از آنجا که این درمان مکانیسم پمپاژ بطنی را تحریک می کند، به عنوان درمان هماهنگ سازی دوباره قلبی (CRT) منسوب است.
ابزارهایی به نام ای‌سی‌دی (ICD)، ای‌سی‌دی این توانایی را دارند که شوک الکتریکی هم وارد کنند و برای القا کردن شوک و در کنار عضله سینه نصب می‌شوند.
نحوه عملکرد باتری قلب
باتری قلب مصنوعی مدرن، دو بخش دارند.یک قسمت، که مولد پالس نامیده می شود، شامل باتری و لوازم الکترونیکی است که ضربان قلب شما را کنترل می کند. بخش دیگر یک یا چند هدایت کننده است که منجر به ارسال سیگنال های الکتریکی به قلب می شود. هدایت کننده ها سیم های کوچکی هستند که مولد ضربان به قلب شما هستند. جراح شما برای کمک به مدیریت ضربان قلب نامنظمتان به نام آریتمی، آن را زیر پوست قرار می دهد.
چرا من به باتری قلب نیاز دارم؟
باتری قلب آریتمی (هرگونه اشکال و ایراد در ضربان طبیعی قلب را آریتمی می‌گویند) را درمان می کند:
تاکی کاردی
یک تپش قلب که خیلی سریع اتفاق می افتد. اگر ضربان قلب تند و فرد دچار تاکی‌کاردی شده باشد، خطر و آسیب اندام‌های حیاتی بدن وجود داشته و احتمال از دست دادن هوشیاری و حتی مرگ نیز برای بیمار وجود دارد.
برادی کاردی
ضربان قلبی که خیلی آهسته است. اگر ضربان کند بوده و قلب بیمار دچار برادی‌کاردی باشد این اختلال می‌تواند باعث غش کردن، تنگی نفس و خستگی شود.
اگر قلب شما به سرعت و یا به کندی خون را پمپ می کند، به یک باتری قلب نیاز دارید. این دستگاه‌ها قابلیت این را دارند که به پردازش تشدید فعالیت بدنی مثل ورزش کردن و بالا رفتن از شیب یا پله پرداخته و ضربان قلب را بر آن مبنا تنظیم کنند.
برخی افراد نیاز به نوع خاصی از باتری قلب به نام باتری بیونتریکولار قلب یا بیونت دارند. اگر دچار نارسایی شدید قلبی شدید، ممکن است به یک بیونت نیاز داشته باشید. بیونت باعث می شود که دو طرف قلب با هم همگام شوند. این روش به عنوان درمان تطابق دوباره قلبی شناخته می شود.
باتری قلب موقت
یک باتری قلب سبب کنترل سیستم الکتریکی بدن و ضربان قلب شما می شود و با هر تپش قلب، یک ضربه الکتریکی از بالای قلب به پایین حرکت می کند و ماهیچه های قلب شما را به منقبض کردن نشانه می دهد.
همه باتری های قلب مصنوعی دائمی نیستند و برخی باتری های قلب موقت هستند. باتری های قلب موقت می توانند انواع خاصی از مشکلات را کنترل کنند. متخصص قلب می تواند تشخیص دهد که شما به باتری قلب دائم نیاز دارید یا موقت. ممکن است پس از حمله قلبی یا جراحی قلب به یک ضربان قلب موقتی نیاز داشته باشید.
چگونه برای باتری قلب آماده شویم؟
قبل از دریافت باتری قلب، شما به چندین آزمایش و تست هایی نیاز خواهید داشت تا پزشک اطمینان حاصل کند که حق انتخاب صحیح برای شما وجود دارد. این تست ها و آزمایشات عبارتند از:
- نوار قلب
- هولتر مانیتورینگ
- اکوکاردیوگرافی
- مطالعه الکتروفیزیولوژی
- تست ورزش
جراحی کاشت باتری قلب چگونه انجام شد؟
کاشت معمولاً یک تا دو ساعت طول می کشد. نصب باطری قلب نیازمند انجام یک جراحی جزئی در یک بیمارستان یا یک آزمایشگاه مخصوص درمان بیماری های قلبی است. پیش از جراحی، به فرد داروی آرام بخش تزریق می شود و پزشک محل نصب باطری را برای جلوگیری از احساس درد، بی حس می کند. پزشک برای جلوگیری از عفونت ممکن است به شما آنتی بیوتیک بدهد.
سپس به یک سیاهرگ بزرگِ نزدیک شانه سمت مخالف دست غالبتان سوزنی را وارد کرده و سپس با استفاده از هدایت فلوروسکوپی (دیدن تصاویر اشعه ایکس به صورت زنده) با این سوزن از طریق سیاهرگ سیم های باطری را به جای مناسبی در قلب می فرستد.
بعد از قرار گرفتن سیم ها در محل مناسب پزشک با ایجاد یک برش کوچک در پوست سینه یا شکمتان محفظه فلزی کوچک باطری را به زیر پوست فرستاده و سر آزاد سیم های منتهی به قلب را به آن وصل می کند. باطری و ژنراتور آن در این محفظه قرار دارند.
پزشک بعد از قرار گیری باطری در جای خود آن را تست می کند و پس از سالم بودن باتری سپس برش را بخیه می زند.
قبل از قرار گیری باتری به نکات زیر توجه کنید:
- قبل از جراحی ناشتا باشید.
- دستورالعمل های پزشک خود را در مورد این که چه دارویی باید متوقف شود، دنبال کنید.
- اگر پزشک شما دارو تجویز می کند که قبل از آزمایش مصرف کنید، آن ها را بخورید.
- پزشک شما ممکن است از شما بخواهد که از صابون ویژه ای استفاده کنید. این باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری به طور بالقوه جدی می شود.
مراقبت های بعد از جراحی باتری قلب
- بعد از جراحی شما می توانید یک شب در بیمارستان بمانید. قبل از اینکه به خانه بروید، پزشک مطمئن خواهد شد که باتری قلب به درستی برای نیازهای قلب شما برنامه ریزی شده است.
- در طول یک ماه آینده باید از ورزش سخت و بلند کردن اجسام سنگین اجتناب کنید.
- ممکن است لازم باشد داروهای ضد درد را برای هر گونه ناراحتی مصرف کنید.
- بعداز تعبیه شدن دستگاه ضربان‌ساز، پزشک می‌تواند با استفاده از «پروگرامر» آن را از خارج از بدن تنظیم کند. پروگرامر یک رایانه مخصوص است که دستورات لازم را ازطریق امواج خاص و از روی پوست به دستگاه ضربان‌ساز منتقل می کند. پروگرامر می‌تواند اطلاعات موجود در مورد قلب بیمار را در دستگاه ضربان‌ساز در اختیار پزشک قرار دهد.
- فن آوری از راه دور به معنی مراجعه کمتر به دفتر پزشکتان است، اما ممکن است برای معاینه بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
- باتری قلب مصنوعی مدرن به اندازه دستگاه های قدیمی حساس نیستند، اما دستگاه های خاصی می توانند موجب تداخل با این باتری شوند.
- بعضی دستگاه‌های ضربان‌ساز قدیمی ممکن است با تلفن‌همراه تداخل داشته باشند، در این مواقع می‌توانید از پزشک خود اطلاعات لازم را کسب کنید.
- استفاده از اغلب وسایل برقی خانگی که نقص فنی نداشته باشند، مثل مایکروویو، تلویزیون و ویدئو بی‌خطر است. اگر ماشین ریش‌تراشی یا برخی وسایل الکتریکی دیگر مستقیم روی دستگاه ضربان‌ساز قرار گیرند، ممکن است عملکرد دستگاه ضربان‌ساز را تحت‌تاثیر قرار دهند.
- زیاد بودن کنار ردیاب فلزات نیز ممکن است در کار باتری تداخل ایجاد کند. عبور از یک دستگاه تشخیص فلز در فرودگاه، ممکن است با دستگاه ضربان ساز شما تداخل پیدا کند، اگر چه فلز در آن ممکن است زنگ خطر را به صدا در بیاورد. اما از ماندن در کنار یا خم شدن در برابر یک سیستم تشخیص فلز اجتناب کنید. اگر پرسنل امنیتی اصرار دارند که از ردیاب فلزی دست استفاده کنید، از آن ها بخواهید که دستگاه را در نزدیکی باتری قلبتان نگه ندارند.
- برای اجتناب از مشکلات احتمالی، یک کارت شناسایی داشته باشید که می گوید شما یک باتری قلب دارید.
- اگر از تجهیزات جوشکاری، ترانسفورماتورهای ولتاژ بالا و یا سیستم های ژنراتور استفاده می کنید و با این وسایل سر و کار دارید، پزشک می تواند یک آزمایش را در محل کار خود ترتیب دهد تا مشخص شود که آیا ضربان ساز شما را تحت تاثیر قرار می دهد یا خیر.
- قبل از بررسی هر نوع روش پزشکی که شامل مواجهه شدید با انرژی الکترومغناطیسی می باشد شامل تصویرسازی تشدید مغناطیسی، تشعشع درمانی برای درمان سرطان و امواج شوک الکتریکی است که از امواج شوک کننده برای شکستن سنگ کلیه یا سنگ صفرا، به پزشک بگویید که شما یک باتری قلب دارید.
- تلویزیون و کنترل های از راه دور، رادیو و... با ضربان ساز شما تداخل ندارند.
عمر باتری قلب چقدر است؟
پزشکان و محققان نظرات متفاوتی برای باتری قلب تا آخر عمر دارند. اگر باتری قلب دارید و نگران خاموش شدن آن هستید، با پزشک خود صحبت کنید.
زمانی که ضربان ساز شما کاشته می شود، عمر باطری 5 تا 15 سال است.
با پایان یافتن عمر باتری قلب چه اتفاقی می‌افتد؟
پزشکان در هر ویزیت طول عمر باتری را بررسی خواهند کرد و وقتی انرژی دستگاه ضربان‌ساز نزدیک به پایان باشد، باتری دیگری جایگزین می شود پس قبل از اتمام عمر باتری زمان کافی برای تعویض آن وجود دارد. برای تعویض باتری یک عمل کوچک دیگر باید انجام شود. روش تعویض باتری ضربان ساز سریع تر است و به زمان بازیابی کمتری نسبت به اولین کاشت نیاز دارد.
داخل بدن انسان یک محیط گرم و مرطوب و شور و جایی خصمانه برای باتری های قلب است. بنابراین ضربان ساز باید کاملاً مهر و موم شده باشد (برای حفظ رطوبت و مایعات بدن) و اجزای ظریف الکترونیکی آن باید برای بقا و کارکرد در این محیط بد طراحی شوند. مهندسان در ساخت این دستگاه ها حرفه ای شده اند و نرخ شکست این دستگاه ها به طور کلی پس از پنج سال 1% است.
چرا باتری های قلب قابل شارژ نیستند؟
استفاده از باتری های قابل شارژ همواره مورد توجه بسیاری از دستگاه های الکترونیکی قابل کاشت قرار گرفت اما باتری های قلب قابل شارژ در نهایت به دو دلیل شکست خوردند. اگر چه آن ها قابل شارژ هستند، اما باتری ها نسبتاً عمر سرویس نسبتاً کوتاهی داشته و نیاز دارند که جایگزین شوند. افراد با باتری های قلب قابل شارژ، در شارژ مجدد وسایل خود ناموفق بوده اند.
آیا فردی که باتری گذاشته، کارکردن باتری را حس می‌کند؟
موج الکتریکی یک دستگاه ضربان ساز بسیار کوچک است پس افراد نمی‌توانند موج الکتریکی ناشی از دستگاه ضربان‌ساز را احساس کنند. اگر شما آن را احساس کردید، پزشکتان با تغییر برنامه‌ریزی دستگاه ضربان‌ساز می‌تواند آن را برطرف کند.
عوارض جراحی کاشت باتری قلب
هر روش پزشکی ریسک هایی به همراه دارد. ریسک این کار شامل موارد زیر است:
- واکنش آلرژیک به بی هوشی
- خونریزی
- کبودی
- آسیب به رگ های خونی و یا اعصاب در نزدیکی باتری قلب
- عفونت در محل برش
- آسیب به ریه که نادر است.
- سوراخ شدن قلب که کمیاب است.
