خال سرطانی یا همان ملانوما چیست و چه علائمی دارد ؟
ملانوما که جدی ترین نوع سرطان پوست است، در سلول ها ( ملانوسیت ها ) که ملانین تولید می کنند و رنگدانه ای که به پوست شما رنگ می دهد، رشد می کند. ملانوما همچنین می تواند در چشم و به ندرت در اندام های داخلی مانند روده شکل بگیرد.
علت دقیق همه ملانوما ها مشخص نیست اما قرار گرفتن در معرض اشعه ماورائ بنفش در اثر نور خورشید یا لامپ ها و تخت های برنزه، خطر ابتلا به ملانوما را افزایش می دهد. محدود کردن قرار گرفتن در معرض اشعه ماورائ بنفش می تواند به کاهش خطر ملانوما کمک کند.
به نظر می رسد خطر ابتلا به ملانوما در افراد زیر 40 سال، به ویژه زنان در حال افزایش است. دانستن علائم هشدار دهنده سرطان پوست می تواند به شناسایی علائم این بیماری و درمان آن پیش از گسترده شدنش کمک کند. اگر ملانوما زود شناسایی شود، با موفقیت قابل درمان است.
علائم خال های سرطانی
چنانچه بخش سلامت پلاس وی اشاره کرده است ملانوما میتواند در هر قسمتی از بدن شما رشد کند و آن ها اغلب در قسمت هایی رشد می کنند که در معرض آفتاب قرار گرفته اند، مانند:پشت، پا ها، بازو ها و صورت.
ملانوما همچنین ممکن است در قسمت هایی که در معرض آفتاب قرار نمی گیرند هم رشد کند، مانند:کف پا، کف دست ها و زیر ناخن انگشتان دستتان.
این ملانومای پنهان بیشتر در افرادی که پوست تیره دارند رایج است.
خال های سرطانی چه علائمی دارند؟
علائم اولیه خال سرطانی یا ملانوما اغلب موارد زیر است:
- تغییر در خال های موجود در بدن
- ایجاد شدن رنگ و یا تغییر غیر عادی بر روی پوست
- ملانوما همیشه به صورت خال ایجاد نمی شود و ممکن است بر روی پوست هایی که ظاهر طبیعی دارند نیز ظاهر شود.
مشخصات خال های معمولی
خال های معمولی معمولا یک رنگ یکنواخت هستند، مانند:برنزه، قهوه ای و یا سیاه، با یک مرز مشخص که خال را از پوست شما جدا م یکند و آن ها بیضی شکل و یا گرد هستند و معمولا حدود 6 میلی متر به اندازه ی یک پاک کن قطر دارند.
بیشتر افراد بین 10 تا 45 خال روی پوست بدن خود دارند. بسیاری از این موارد از سن 50 سالگی بروز می کنند، اگرچه ممکن است خال ها با گذشت زمان از نظر ظاهری تغییر کنند، برخی حتی با افزایش سن از بین می روند.
مشخصات خال های غیر معمول که ممکن است نشان دهنده ی ملانوم باشند
برای کمک به شناسایی خصوصیات خال های غیر معمول که ممکن است نشانگر ملانوم باشند، به موارد زیر توجه کنید:
- خال هایی با اشکال نا متقارن، مانند دو نیمه بسیار متفاوت هستند.
- خال هایی با مرز های نامنظم، شکاف دار یا پیچ خورده که از ویژگی های ملانوما است.
- رشد علائمی بر روی پوست با توزیع نا موزون رنگ.
- رشد جدید خال با قطر بیشتر از حدود 6 میلی متر.
- ایجاد تغییرات با گذشت زمان، مانند:بزرگ شدن سایز خال و یا تغییر شکل یا رنگ آن.
- خال ها همچنین ممکن است در ایجاد علائم و نشانه های جدید مانند خارش یا خونریزی جدید تکامل یابند.
- خال های سرطانی(بدخیم) از نظر ظاهری تفاوت زیادی دارند و برخی ممکن است تمام ویژگی های ذکر شده در بالا را نشان دهند، در حالی که برخی دیگر فقط یک یا دو ویژگی غیر معمول دارند.
مشخصات خال های معمولی و خال های سرطانی
مشخصات خال سرطانی یا ملانومای پنهان
ملانوما همچنین می تواند در قسمت هایی از بدن ایجاد شود که در معرض آفتاب کم و زیاد نباشد، مانند فضای بین انگشتان پا و کف دست، کف پا، پوست سر و یا دستگاه تناسلی. این موارد گاهی اوقات ملانومای پنهان گفته می شود زیرا در منقسمت هایی اطقی رخ می دهد که بیشتر مردم به فکر بررسی آن ها نیستند. ملانوما در افرادی که پوست تیره تری دارند، بیشتر در قسمت های پنهان رخ می دهد.
نوع دیگری از ملانوم، ملانوم مخاطی است که در غشای مخاطی ایجاد می شود که بینی، دهان، مری، مقعد ،مجاری ادراری، و باسن شامل آن می شوند. تشخیص ملانومای مخاطی دشوار است زیرا می توان آن ها را به راحتی با سایر شرایط بسیار رایج اشتباه گرفت.
ملانومای چشم که به آن ملانومای چشمی نیز گفته می شود و اغلب در یووآ رخ می دهد، لایه ی زیر سفیدی چشم( اسکلرا). ملانوم چشم ممکن است باعث ایجاد تغییر در بینایی شود و ممکن است در طی معاینه چشم تشخیص داده شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
در صورت مشاهده هرگونه تغییر پوستی که غیرعادی به نظر می رسد، با پزشک خود ملاقات داشته باشید.
علل خال های سرطانی یا ملانوما
ملانوما هنگامی رخ میدهد که چیزی در سلول های تولید کننده ملانین(ملانوسیت) که به پوست شما رنگ می بخشند، خراب شود.
به طور معمول، سلول های پوستی به صورت کنترل شده و منظمی ایجاد میشوند و سلول های جدید و سالم سلول های مسن تر را به سمت سطح پوست شما سوق می دهند، جایی که می میرند و سرانجام از بین می روند اما وقتی بعضی از سلول ها آسیب دی ان ای ایجاد می کنند، ممکن است سلول های جدید از کنترل خارج شوند و در نهایت می توانند توده ای از سلول های سرطانی را تشکیل دهند.
این که دقیقا چه چیزی به سلول های پوستی آسیب می رساند و چگونه منجر به ملانوما می شود مشخص نیست.این احتمال وجود دارد که ترکیبی از عوامل، از جمله عوامل محیطی و ژنتیکی باعث بروز ملانوما می شود اما با این حال، پزشکان معتقدند که قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش خورشید و لامپ های برنزه، علت اصلی ملانوما است.
اشعه ماورا بنفش باعث ایجاد تمام ملانوما ها نمیشود، به خصوص مواردی که در قسمت هایی از بدن که در معرض نور خورشید نیستند ایجاد می شوند.
این نشان میدهد که عوامل دیگر ممکن است در خطر ابتلا به ملانوما نقش داشته باشد.
علل خال های سرطانی
عوامل خطر ابتلا به خال سرطانی
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به خال سرطانی یا ملانوما را افزایش دهند، عبارند از:
- پوست روشن :داشتن رنگدانه کمتر( ملانین) در پوست شما به معنای محافظت کمتر در برابر آسیب اشعه ماورا بنفش است. اگر موهای بلوند یا قرمز، چشم های روشن دارید و به راحتی دچار لک یا آفتاب سوختگی می شوید، بیشتر از افرادی که چهره تیره تری دارند، ممکن است به ملانوما مبتلا شوید اما ملانوما می تواند در افراد با رنگ پوست تیره از جمله افراد سیاه پوست نیز ایجاد شود.
- تجربه ی آفتاب سوختگی :یک یا چند آفتاب سوختگی شدید می تواند خطر ملانوما را افزایش بدهد.
- قرار گرفتن در معرض نور فرابنفش
- زندگی نزدیک به استوا یا در ارتفاعی بالاتر
- داشتن خال های زیاد و یا خال های غیر معمول
- سابقه ی بیماری ملانوما در خانواده و خویشاوندان
- سیستم ایمنی ضعیف
پیشگیری از خطر ابتلا به ملانومین
شما میتوانید خطر ابتلا به ملانونین و انواع دیگر سرطان پوست را کاهش دهید:
- فعالیت های روزانه ی خود را در ساعاتی که شدت تابش خورشید شدید نیست انجام دهید و از قرار گرفتن در معرض تابش شدید خورشید خودداری کنید تا دچار آفتاب سوختگی نشوید.
- در تمام طول سال از کرم های ضد آفتاب استفاده کنید. کرم های ضد آفتاب تمام اشعه های فرابنفش را فیلتر نمی کنند اما نقش به سزایی در مراقبت از پوست شما دارند. آکادمی پوست توصیه می کند از یک کرم ضد آفتاب مقاوم در برابر آب با اِس پی اِف حداقل 30 استفاده کرده و هر دو ساعت آن را ترمیم کنید.
- لباس محافظ بپوشید. ضد افتاب محافظ کاملی در برابر اشعه فرابنفش نیست، بنابراین پوست خود را با لباس های تیره و محکم و بافته بپوشانید که بازو ها و پاها را می پوشاند و همچنین از کلاه و عینک آفتابی که هر دو نوع اشعه فرابنفش را مسدود می کنند استفاده کنید.
- از لامپ های برنزه اجتناب کنید.
- پوست خود را دائما بررسی کنید تا متوجه تغییراتی که در آن رخ می دهد مانند:خال های موجود، برآمدگی ها و علائم زایمان بشوید.
- به کمک آینه صورت، گردن، گوش، و پوست سر خود را بررسی کنید. قفسه سینه، تنه ی بدن، بازو ها و دستان خود را بررسی کنید و قسمت پشت و پاهای خود را از جمله کف و فاصله ی بین انگشتان پا را هم فراموش نکنید.
- همچنین ناحیه تناسلی و بین باسن خود را نیز بررسی کنید.
روش پیشگیری از خطر ابتلا به انواع سرطان پوست
درمان خال های سرطانی
بهترین درمان برای شما بستگی به اندازه و مرحله سرطان، سلامت کلی شما و ترجیحات شخصی تان دارد.
درمان ملانومای اولیه
درمان ملانوما در مراحل اولیه شامل جراحی برای برداشتن ملانوما است. ملانومِ بسیار کوچک ممکن است در حین بیوپسی به طور کامل برداشته شود و نیازی به درمان بیشتر نداشته باشد که در غیر این صورت، جراح شما سرطان و همچنین مرز پوست طبیعی و لایه ای از بافت زیر پوست را از بین می برد. برای مبتلایان به ملانومای اولیه ممکن است این تنها درمانِ مورد نیاز باشد .
درمان ملانومایی که در سراسر پوست پخش شده باشد
اگر ملانوما در سراسر پوست گسترش یابد، گزینه های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی آسیب دیده
اگر ملانوما به غدد لنفاوی مجاور گسترش پیدا کند، جراح شما ممکن است غده های آسیب دیده را خارج کند. درمان های اضافی قبل یا بعد از عمل نیز مکن است توصیه شود.
- شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. شیمی درمانی را می توان به صورت داخل وریدی ، به صورت قرص یا هر دو صورت انجام داد.
شیمی درمانی همچنین می تواند به روش وریدی به نام پرفیوژن اندام جدا شده انجام شود که در طی این روش، خون در بازو یا ساق پای شما نمی تواند به قسمت های دیگر بدن تان حرکت کند، به طوری که داروی شیمی درمانی به طور مستقیم به نواحی اطراف ملانوم انتقال می یابد و دیگر قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار نمی دهد.
راه هایی برای درمان خال های سرطانی
- پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی
در این روش از پرتو های پر انرژی مانند پرتو های ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.
پرتو درمانی ممکن است بعد از عمل برای برای از بین بردن غدد لنفاوی توصیه شود. بعضی اوقات برای کمک به تسکین علائم ملانوما که به ناحیه ی دیگری در بدن گسترش یافته است، استفاده می شود.
- بیولوژی درمانی برای درمان ملانوما
بیولوژی درمانی سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند تا بدن در مبارزه با سرطان قوی باشد. این درمان ها از مواد ساخته شده توسط بدن یا مواد مشابه تولید شده در آزمایشگاه است. عوارض جانبی این روش های درمانی مشابه با آنفولانزا از جمله :لرز، خستگی ، تب ، سردرد و درد های عضلانی است. روش های درمانی بیولوژیکی که برای درمان ملانوما استفاده می شود شامل اینترفرون و اینترلوکین می باشد.
- درمان هدفمند
درمان هدفمند با دارو هایی انجام می شود که هدف از آن ها قرار دادن آسیب پذیری های خاص در سلول های سرطانی است. عوارض جانبی درمان های هدفمند متفاوت است اما معمولا شامل مشکلات پوستی، تب ، لرز و کم آبی بدن خواهد شد.
وِمورافِنیب، دابرافِنیب و ترامتینیب دارو های درمانی هدفمند هستند که برای درمان پیشرفته ملانوم استفاده می شوند. این داروها تنها در صورتی موثر هستند که سلول های سرطانی دارای جهش ژنتیکی خاصی باشند و سلول های ملانوم شما آزمایش می شوند تا بررسی شود آیا این دارو ها به شما کمک می کنند یا خیر.
