رابرت اگرز که کار خود را از تئاتر نیویورک آغاز کرد، در حال حاضر با فیلم ترسناک کلاسیک «جادوگر» و فیلم برنده جایزهی اسکار «فانوس دریایی» توانسته به محبوبیت گستردهای میان مخاطبان دست پیدا کند؛ طی هفتههای اخیر پروژهی جدید او تحت عنوان «مرد شمالی» هم منتشر شده و با استقبال قابل توجه هواداران و منتقدان مواجه شده است.
در این فیلم تاریخی که بر اساس افسانههای اسکاندیناوی ساخته شده اگرز با شون (Sjón) که یکی از شعرا و رماننویسان مشهور ایسلندی است، برای نوشتن داستان فیلم همکاری کرده است. این پروژه ریشه در افسانه آملث دارد، یعنی همان افسانهای که ویلیام شکسپیر برای نوشتن هملت از آن الهام گرفت.
در فیلم «مرد شمالی» الکساندر اسکاشگورد، بازیگر سوئدی در نقش شاهزاده وایکینگ، آملث، پسر ملکه گودرون (با بازی نیکول کیدمن) و شاه اوروندیل (با بازی ایتان هاوک) ظاهر میشود. آملث پس از قتل پدرش به دست عمویش، فیولنیر، با بازی کلیس بنگ، بازیگر دانمارکی، در صدد برمیآید تا انتقام خون پدرش را بستاند. آنیا تیلور جوی، برندهی جایزهی گلدن گلوب که پیشتر در فیلم «جادوگر» با اگرز همکاری کرده، نقش مکمل اولگا را بر عهده دارد که در طول این سفر جان کاه، آملث را ملاقات میکند. از سایر بازیگران برجستهی این فیلم میتوان به ویلم دافو در نقش هیمیر احمق، خواننده ایسلندی، بیورک در نقش سیرس و کیت دیکی در نقش هالدورا پیکت اشاره کرد.
این فیلم که داستان آن مملو از مضامینی نظیر خونخواهی، مبارزات خونین و واقعیتهای خشن عصر وایکینگهاست، نه تنها اندکی ترسناک به نظر میرسد بلکه به واسطهی ذوق و قریحهی خاص اگرز به فیلمی سرگرم کننده نیز تبدیل شده، یک فیلم هیجانانگیز منحصربهفرد که مخاطبان را با چالشهای دورهای که آملث در آن میزیسته آشنا میسازد و در عین حال او را نشان میدهد که برای مطالبهی حق خود و گرفتن انتقام پدرش از هیچ کاری دریغ نمینماید. البته این فیلم تنها فیلمی نیست که چنین مضامینی را در خود جای داده و یا به دورهی وایکینگها اشاره کرده است. بنابراین حال که فیلم مرد شمالی در سرویس استریم در دسترس است، در این مطلب به لیستی از یازده فیلمی اشاره شده که چه از نظر ژانر و چه از نظر طرح داستان، میتوانند حال و هوای «مرد شمالی» را برای مخاطبان زنده کنند.
۱. سیزدهمین سلحشور (The 13th Warrior)
- کارگردان: جان مک تیرنان
- بازیگران: آنتونیو باندراس، عمر شریف، دنیس استورهوی
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۹
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۳۳ از ۱۰۰
«سیزدهمین سلحشور» که از وجود ترکیبی از داستانها و روایتهای تاریخی حماسهای بهره میبرد در سال ۱۹۹۹ ساخته شد. آنتونیو باندراس، بازیگر برنده جایزه، نقش احمد بن فضلان، مسافر مسلمان قرن دهمی را بازی میکند که به عنوان سفیر بغداد نزد وایکینگها در بلغارستان میرود. اما چندی نمیگذرد که کاراکتر احمد به عنوان یک سفیر با پیوستن به تیمی از جنگجویان وایکینگ تغییر میکند و به سیزدهمین جنگجوی آنها تبدیل میشود و همین امر سبب میشود که پیشگوییها محقق شوند.
جان مک تیرنان که برای بازی در فیلم «جان سخت» شناخته شده، کارگردانی این فیلم را که شبیه به فیلم «مرد شمالی» به نظر میرسد بر عهده داشت. او با نگاه واقع گرایانه خود به عصر وایکینگها توانست فیلمی بینظیر را خلق کند.
۲. خیزش والهالا (Valhalla Rising)
- کارگردان: نیکلاس ویندینگ رفن
- بازیگران: مدس میکلسون، گری لوئیس، جیمی سیوس
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۹
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۴ از ۱۰۰
تماشاگران با فیلم «خیزش والهالا» محصول سال ۲۰۰۹ توانستند به اسکاتلند دورهی اسکاندیناوی پای بنهند. مدس میکلسون، بازیگری که نقش دکتر هانیبال لکتور را بر عهده داشت، نقش یک جنگجوی شمالگان را ایفا میکند که به عنوان تک چشم شناخته میشود. بازیگر نقش مکمل نیز مارتن استیونسون است که نقش پسر جوانی را بر عهده دارد که به تک چشم در نقشهای فرارش کمک میکند. این دو در حال فرار به تیمی از صلیبیهای مسیحی میپیوندند که آنها را برای شرکت در جنگهای صلیبی به سرزمین مقدس میبرند.
در حقیقت میتوان بیان داشت که «خیزش والهالا» بر روی فیلمهای کنت انگر نظیر «خیزش اسکورپیو» و «خیزش لوسیفر» استوار است. این فیلم داستان سفری خشونت آمیز به گذشته را روایت میکند که در آن، انتقام جویی و خشم قهرمان داستان، میتواند برای مخاطبان یاداور مرد شمالی باشد. نیکلاس ویندینگ رفن که به واسطهی ساخت فیلمهای «رانندگی» و «شیطان نئونی» شناخته شده کار کارگردانی این فیلم را بر عهده داشت.
۳. آخرین پادشاه (The Last King)
- کارگردان: نیلز گاوپ
- بازیگران: کریستوفر هیوجو، یاکوب اوفتبرو
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۶
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
کارگردان فیلم «خون سامی»، نیلز گاوپ، کارگردانی فیلم نروژی «آخرین پادشاه» محصول سال ۲۰۱۶ را بر عهده گرفت. وقایع فیلم بر اساس داستان واقعی شورشیان بیرکبینر مرتب شده که توانستند وارث واقعی تاج و تخت نروژ، هاکان هاکانسون را با تحویل سالم لیلهامر به تروندهایم نجات دهند. داستان فیلم «آخرین پادشاه» در سال ۱۲۰۴ و با ربوده شدن شاه هاکان توسط باگلرها آغاز میشود.
با این حال، گویا پادشاه از قبل برای چنین اتفاقی آماده بوده و دو بیرکبینر به نامهای تورشتاین (کریستوفر هیوجو) و اسکجروالد (با بازی یاکوب اوفتبرو) را برای محافظت از وارث مخفی خود مامور میکند. «آخرین پادشاه» که بر اساس داستانی ساخته شده که همانند داستان «مرد شمالی» ریشه در واقعیت دارد، توانسته به یک درام قرون وسطایی منحصربهفرد تبدیل شود که میتوان ساعتها به تماشایش نشست و سرگرم شد.
۴. از گور برخاسته (The Revenant)
- کارگردان: الخاندرو گونسالس اینیاریتو
- بازیگران: لئوناردو دی کاپریو، تام هاردی، ویل پولتر
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۵
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۸ از ۱۰۰
دیگر فیلم درام تاریخیای که توانست برندهی جایزه گلدن گلوب شود فیلم «از گور برخاسته» محصول سال ۲۰۱۵ بود. این فیلم بر اساس رمانی از مایکل پونک و شعر سال ۱۹۱۵ تحت عنوان آواز هیو گلس ساخته شده که هر دوی آنها، داستان مرزنشینی به نام هیو گلس را روایت میکنند که زندگیاش در افسانهها و اسطورهها به کرات روایت شده است. لئوناردو دی کاپریو که برای بازی در این فیلم برنده سه جایزهی گلدن گلوب شد، توانست گلس را که در سالهای ۱۸۲۳ میزیسته به زیبایی هر چه تمامتر بر روی پردهی سینما زنده کند.
او که یکی از دوستانش به نام جان فیتزجرالد (با بازی تام هاردی) به طرز وحشیانهای توسط خرس گریزلی مورد ضرب و شتم قرار گرفته، سفری مرگبار را درست همانند آملث در «مرد شمالی» در پیش میگیرد تا انتقام خون دوستش را از خرس وحشی بستاند. این فیلم توسط الخاندرو گونسالس اینیاریتو کارگردانی شده و او کار نویسندگی فیلم را نیز بر عهده داشت. البته الخاندرو بیشتر به خاطر مشارکت در سه گانه مرگ شناخته شده است.
۵. گلادیاتور (Gladiator)
- کارگردان: ریدلی اسکات
- بازیگران: راسل کرو، واکین فینیکس، کانی نیلسن
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰
قطعا نمیتوان بدون اشاره به فیلم «گلادیاتور» فهرستی از فیلمهای انتقام جویانهی خشونت آمیز را که در ژانر تاریخی ساخته شدهاند تهیه کرد. فیلمی که راسل کرو در آن به واسطهی ایفای نقش ژنرال رومی، ماکسیموس دسیموس مریدیوس توانست برنده جایزه اسکار شود. در سال ۱۸۰ پس از میلاد، امپراتور مارکوس اورلیوس قصد داشت به جای پسر خود، کومودوس (با بازی خواکین فینیکس) قدرت را به ماکسیموس بدهد. اما کومودوس که از این قضیه بو میبرد پدرش را میکشد، امپراتور میشود و همسر و پسر ماکسیموس را به صلیب میکشد.
پس از این ماجرا ماکسیموس آموزشهای لازم را برای تبدیل شدن به یک گلادیاتور پشت سر میگذارد. علیرغم اینکه او به بردهای تبدیل شده که قرار است برای سرگرمی به مبارزه بپردازد، نقشهی انتقام خود از کومودوس را هرگز فراموش نمیکند و عزم راسخ او، آملث را به مخاطبان تداعی میکند. ریدلی اسکات که کارگردانی «بیگانه» و «بلید رانر» را نیز بر عهده داشته، این شاهکار برندهی جایزهی اسکار را کارگردانی کرده است.
۶. شجاع دل (Braveheart)
- کارگردان: مل گیبسون
- بازیگران: مل گیبسون، برندن گلیسون، برنارد هورسفال
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۵
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۸ از ۱۰۰
مل گیبسون، کار کارگردانی و تهیه کنندگی فیلم شجاع دل محصول سال ۱۹۹۵ را بر عهده داشت و در عین حال بازیگر نقش اول فیلم نیز بود. داستان این فیلم بر اساس جنگ استقلال اسکاتلند به رشتهی تحریر در آمده که توسط شوالیه اسکاتلندی معروف به ویلیام والاس رهبری میشد. یک خواننده قرن پانزدهمی، معروف به هری کور، چیزی در حدود ۱۷۲ سال پس از مرگ والاس، شعر حماسی اعمال قهرمان برجسته و شجاع، والاس را نوشت که توانست برای مل گیبسون به الگویی برای ساخت فیلمش تبدیل شود.
گیبسون در این فیلم نقش والاس انتقام جو را بازی میکند که پس از مرگ عزیزانش به دست مهاجمان انگلیسی، شورشی را علیه پادشاه، ادوارد اول رهبری مینماید. آملث نیز برعلیه قدرت حاکم، شورش مشابهی را برای خون خواهی عزیزانش به راه انداخته بود. فیلم «شجاع دل» توانست برندهی پنج جایزهی اسکار، سه جایزه بفتا و یک جایزهی گلدن گلوب شود.
۷. کنت مونت کریستو (The Count of Monte Cristo)
- کارگردان: کوین رینولدز
- بازیگران: جیم کاویزل، ریچارد هریس، لوئیس گارمن
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۲
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۳ از ۱۰۰
کوین رینولدز، کارگردان فیلم «رابین هود: شاهزاده دزدان»، «فانداگو» و «برخاسته»، کارگردانی فیلم درام و ماجراجویانهی «کنت مونت کریستو» محصول سال ۲۰۰۲ را بر عهده داشت. در این فیلم سینمایی که با اقتباس از رمان کلاسیک الکساندر دوما نویسندهی فرانسوی به همین نام ساخته شده، جیم کاویزل که برای ایفای نقش در فیلمهای «مصائب مسیح» و «مظنون» شهرت دارد، نقش ادموند دانتس را ایفا میکند که به اشتباه به زندان افکنده میشود.
در طی چندین سال، دانتس موفق میشود از زندان فرار کند، ثروتی به هم بزند و با نامی جدید یعنی کنت مونت کریستو به فرانسه باز گردد. اما او هدف شومی در سر دارد و آن انتقام گرفتن از کسانی است که به او خیانت کرده بودند. در حالی که داستان این فیلم در مقایسه با «مرد شمالی» از خشونت کمتری برخوردار است، اما «کنت مونت کریستو» جدالها و کشمکشهای مردی را نشان میدهد که میخواهد آبروی از دست رفتهاش را باز پس بگیرد و انتقامش را از کسانی که او را بیآبرو کرده بودند بستاند.
۸. کونان بربر (Conan the Barbarian)
- کارگردان: مارکوس نیسپل
- بازیگران: جیسون موموآ، استیون لانگ
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۱
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۲۵ از ۱۰۰
نویسنده آمریکایی قرن بیستم، رابرت ای. هاوارد، توانست شخصیت کونان بربر را خلق کرد، یعنی همان شخصیتی که بعدها الهام بخش فیلمهای دهه ۱۹۸۰ با حضور آرنولد شوارتزنگر شد. در سال ۲۰۱۱، مارکوس نیسپل موفق شد فیلم «کونان بربر» را کارگردانی کند. این فیلم به روایت داستان کونان (جیسون موموآ)، پسر یکی از روسای قبایل بربر میپردازد که کل قبیلهاش توسط یک جنگ سالار وحشی به نام خالور زیم (استیون لانگ) به قتل میرسند.
این جنگجو که زیم نام دارد مامور شده تا تمامی قبایلی نظیر قبیلهی کونان را نابود کند و کونان نیز نه تنها درصدد برمیآید تا انتقام قبیلهی خود را از او بگیرد بلکه میخواهد او را برای همیشه نابود کند. فیلم «کونان بربر» اندکی با سایر فیلمهای موجود در لیست ما متفاوت است زیرا با صحنههای جادوگری نیز تلفیق شده است. با این وجود، نمیتوان شباهتهای کونان را با آملث «مرد شمالی» انکار کرد، زیرا کونان درست همانند آملث یک جنگجوی غیور است و تمام داستان نیز حول مضمون انتقام جریان دارد.
۹. بیوولف (Beowulf)
- کارگردان: رابرت زمکیس
- بازیگران: ری وینستون، آنتونی هاپکینز، آنجلینا جولی
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۷
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۵۹ از ۱۰۰
درست همانند فیلم «مرد شمالی»، داستان «بیوولف» از افسانهها نشات میگیرد. حماسه قدیمی انگلیسی بیوولف به الگویی برای نویسندگان انگلیسی، نیل گیمن و راجر آواری تبدیل شد تا بتوانند فیلمنامهی فیلم بیوولف محصول سال ۲۰۰۷ را به رشتهی تحریر در آورند. ری وینستون در این فیلم، نقش شخصیت اصلی، جنگجوی بیوولف را بازی میکند که به دستور پادشاه هروتگار (با بازی آنتونی هاپکینز) به دانمارک سفر میکند.
پادشاه، بیوولف را مامور میکند تا مخلوق انسان نمای دیو صفتی به نام گرندل (با بازی کریسپین گلاور) را برای دفاع از پادشاهی و تاج و تخت او بکشد. بیوولف موفق میشود این کار را انجام دهد، اما خشم مادر گرندل (با بازی آنجلینا جولی) که یک شیطان تمام عیار است گریبان گیرش میشود. بیوولف تنها فیلمی در این لیست است که با کمک انیمیشن کامپیوتری سه بعدی ساخته شده است.
۱۰. عقاب (The Eagle)
- کارگردان: کوین مک دونالد
- بازیگران: چانینگ تاتوم، جیمی بل، دونالد سدرلاند
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۱
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۳۹ از ۱۰۰
ناپدید شدن اسرارآمیز لژیون امپراتوری روم، لژیون نهم هیسپانا، در سال ۱۲۰ پس از میلاد، الهام بخش رمان عقاب نهم در سال ۱۹۵۴ بود که جرمی بروک توانست آن را به فیلمنامهی فیلم تاریخی «عقاب» محصول سال ۲۰۱۱ تبدیل کند. در این فیلم چانینگ تاتوم در نقش مارکوس فلاویوس آکویلا، یک یوزباشی رومی به ایفای نقش پرداخته که پدرش بخشی از لژیون نهم ناپدید شده بود مارکوس که مصمم است نام پدرش را زنده نگاه دارد، به اسکاتلند سفر میکند تا عقاب لژیون را بازگرداند.
هر چند او در این جست و جو، جان خود و بردهاش اسکا را به خطر میاندازد. در فیلم عقاب برخلاف فیلم «مرد شمالی» شاهد آنچنان داستان انتقام جویانهی خاصی نیستیم و بیشتر داستان فیلم به بازگرداندن افتخار خانوادگی مربوط میشود، اما باز هم از برخی جهات میتوان شباهتهایی را در بین این فیلمها مشاهده کرد.
۱۱. رستگاری (SALVATION)
- کارگردان: کریستین لورینگ
- بازیگران: میکل برشبرانت، جفری دین مورگاندس، مدس میکلسن
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۴
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۲ از ۱۰۰
کریستین لورینگف کارگردان دانمارکی، موفق شد فیلم وسترن «رستگاری» را در سال ۲۰۱۴ کارگردانی کند. در این فیلم، مدس میکلسن که رهبری «خیزش والهالا» را نیز در این لیست بر عهده داشت، مردی دانمارکی به نام جان است که در سال ۱۸۶۴ به همراه برادرش پیتر (با بازی میکل برشبرانت) به آمریکا مهاجرت میکند. اما وقتی خانوادهی او به این کشور پای مینهند به طور وحشیانهای توسط گروهی از دزدان به قتل میرسند.
جان تمام این جنایتکاران را میکشد و همین کار او خشم سرکردهی آنها، دلرو (با بازی جفری دین مورگان) را برمیانگیزد. او که یک بارون قدرتمند است از تمام دارایی خود برای نابودی جان استفاده میکند. درست همانند فیلم «مرد شمالی» که در به تصویر کشیدن سرزمینهای نوردیک و عصر وایکینگها سنگ تمام گذاشته، «رستگاری» نیز تصویری بیرحم و در عین حال واقع گرایانه از سرزمینهای غربی و روشهای عدالت خواهی غیرقانونی آنها را ارائه میدهد