خرافات و باورهای اسطوره ای چگونه به وجود آمده‌اند و ارتباط خرافات با اختلالات روانی در چیست؟ خرافات اغلب در هر فرهنگ و تمدنی در سالیان طولانی ایجاد می‌شود و این خرافات می‌توانند علتی برای انواع اختلالات روانی از جمله افسردگی، استرس، اضطراب و غیره باشند. ما در ادامه مطلب قصد داریم به بررسی تاریخچه خرافات، علل خرافات، رابطه میان خرافات و اختلالات روانی و خرافات گوناگون در ملل مختلف بپردازیم. در صورتی که شما نیز علاقه مند به این موضوع هستید با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
خرافات و باورهای اسطوره ای
تاریخچه خرافات
در قبیله‌ای عرب به نام عذره شخصی به نام خرافه وجود داشته است که برای مدتی ناپدید می‌شود و بعد از بازگشت حرف‌های غیرقابل باور و عجیبی را تعریف می‌کرده است که اعضای قبیله فکر می‌کردند او دیوانه و جن زده شده است. هر حرفی که می‌زد برای افراد غیرواقعی بوده و پس از آن به هر سخن عجیب و غیرقابل باور، سخن خرافه می‌گفتند. با نگاه کردن به تاریخ می‌توان متوجه شد که خرافه در بیشتر دوره‌های تاریخی وجود داشته که بخشی از رفتارهای فرهنگی، اجتماعی و فردی را شامل بوده است. در حال حاضر با وجود پیشرفت تکنولوژی و علم هنوز هم خرافات وجود دارند.
انواع خرافات و باورهای اسطوره ای
باورهای مشترک اجتماعی
در سطح جامعه یک‌سری خرافات مانند خوش‌شانسی یا بدشانسی و فال گرفتن وجود دارد که بیشتر افراد آن‌را پذیرفته‌اند و عموما در صحبت‌هایشان مشاهده می‌شود. این نوع از خرافات تا حدودی در میان مردم عادی شده است و قابل باورتر از انواع دیگر آن است.
تجربه‌های غیبی
در نوع دیگری از خرافات افراد فکر می‌کنند احساسات فراحسی دارند که می‌توانند با استفاده از نیروهای ذهنی اشیاء را کنترل کنند و آن‌ها را حرکت بدهند. این اشخاص ادعا می‌کنند که با نیروهای ماوراءالطبیعه ارتباط دارند و بیرون از بعد انسانی همه چیز را درک می‌کنند.
خرافات شخصی
این خرافات بر اساس باورها و تفکرات شخصی به وجود می‌آید به صورتی که افراد فکر می‌کنند که انجام بعضی از کارها یا استفاده از بعضی ابزارها می‌تواند به موفقیت آن‌ها کمک کند و از شکست دورشان کند یا این که آن‌ها را به شکست نزدیک‌تر کند. به طور مثال از یک قلم خاص برای نوشتن قراردادهای مهم استفاده می‌کنند.
دلایل خرافه پرستی
ترس‌ها و فشارهای محیطی
ترس‌ها و اضطراب‌های ناگهانی از شرایط مادی و روحی اطراف می‌تواند موجب شود که فرد خودش را ناتوان ببیند و دست به مسائل خرافی بزند تا فرض کند توانایی کنترل اطرافش را دارد و از آسیب در امان باشد.
جهل و خامی
جهل و عدم دانش یکی دیگر از عواملی است که افراد را به سمت خرافات می‌کشاند. هر چقدر انسان توانایی درک حقایق، رابطه علت و معلول و تشخیص و فهم واقعیت را نداشته باشد به همان اندازه به خرافات رو می‌آورد. در برخورد با مشکلاتش از درک راه‌حل‌های منطقی و عقلی ناتوان است و نمی‌تواند علت را پیدا کند. در نهایت برای از بین بردن این مشکلات و تسکین خودش به این موضوع رو می‌آورد.
تقلید کورکورانه
انسان موجودی است که تقلید را به خوبی انجام می‌دهد و گاهی بدون این که دلیل کاری را بداند دست به تقلید می‌زند. یکی از دلایل گرایش به خرافات تقلید کورکورانه افراد از یک‌دیگر است. در بعضی از جوامع افراد خرافات را انجام می‌دهند و نسل بعدی‌شان به طور کامل آن‌را تقلید می‌کند. به این صورت است که خرافات از بین نمی‌رود.
ارتباط خرافات و باورهای اسطوره ای با اختلالات روانی
استرس و اختلال اضطراب
خرافات با استرس افراد رابطه متقابلی دارد. فردی که به سراغ خرافات می‌رود مداوم به دنبال انجام کارهایی است که احساسات او را ارضا کند و بتواند به آرامش فکری برسد. در زمانی که شرایط باب میل او نباشد و نتواند باورهای خرافاتی خودش را انجام دهد دچار اضطراب و استرس می‌شود که می‌تواند در او پایدار شود.
وسواس فکری عملی
در وسواس فکری عملی عموما فرد تا زمانی که کاری را بارها انجام نداده به رضایت کامل دست پیدا نمی‌کند. در حالتی که فرد دچار خرافات شود برای رسیدن به نتیجه‌ای که فکر می‌کند بارها آن‌کار را انجام می‌دهد و فکر می‌کند با تکرار بعضی از کارها به خواسته‌اش می‌رسد. در نهایت دچار نوعی از وسواس می‌شود که در همه مراحل زندگی‌اش همراه او است.
اختلال بدگمانی
افراد خرافاتی همیشه تصور می‌کنند افراد دیگر برعلیه آن‌ها توطئه کرده و می‌خواهند به نحوی آن‌ها را دچار مشکل کنند. در بیشتر محیط‌ها به هیچ چیزی احساس خوبی ندارند و حتی از اتفاقات طبیعی هم می‌ترسند. این افراد در زندگی دچار بدگمانی و حتی اختلالاتی مانند پارانویا می‌شوند.
افسردگی
در زمانی که فرد خرافاتی نتواند کارهایی را انجام دهد یا همه اتفاقات خلاف تصورات و خواسته او صورت بگیرند به افسردگی دچار می‌شود و سعی می‌کند که از همه چیز دوری کند. عموما به دلیل شکست‌هایی که متوجه این افراد می‌شود افسردگی رخ می‌دهد.
خودشیفتگی
افراد خودشیفته به علت تمایل برای بالاتر و آگاه‌تر نشان دادن خودشان بیشتر به سمت خرافات می‌روند. این افراد هزینه‌های زیادی می‌کنند که بتوانند از آینده باخبر شوند و خودشان را برتر از افراد دیگر نشان دهند.
عجیب‌ترین خرافات در ملل مختلف
خرافات و باورهای اسطوره ای در ایران
در ایران خرافات بسیار زیادی وجود دارد که در شهرهای مختلف نیز گوناگون است. از جمله خرافات رایج در ایران می توان به نحس بودن عدد سیزده اشاره کرد.
خرافات و باورهای اسطوره ای در اروپا
در آمریکا برای رد کردن بد یمنی به روی چوب می‌زنند. این باور از اروپا به بقیه کشورها انتقال یافته است. در زمان‌های قدیم در کلیسا ادعا می‌کردند بخشی از صلیب حضرت مسیح را در دست دارند و با زدن روی آن می‌توانند بد یمنی را دور کنند. این باور به ایران هم رسیده است.
خرافات و باورهای اسطوره ای در پرتغال
در این کشور مردم باور دارند که عقب عقب راه رفتن می‌تواند برای شما بدشانسی بیاورد. گفته می‌شود با این کار شیطان متوجه می‌شود که شما کجا هستید و به کجا می‌خواهید بروید.
خرافات و باورهای اسطوره ای در ژاپن
ژاپنی‌ها باور دارند که در زمان راه رفتن در گورستان باید انگشت شصت خود را پنهان کنید. انگشت شصت در این کشود نماد پدر و مادر است و با پنهان کردن این انگشت در گورستان می‌توانید آن‌ها را از مرگ حافظ کنید.
خرافات و باورهای اسطوره ای در چین
به دلیل این که تلفظ عدد 4 در زبان چینی به تلفظ کلمه مرگ نزدیکی بسیار زیادی دارد ملت این کشور این عدد را بسیار بدیمن و نحس می‌دانند.
خرافات و باورهای اسطوره ای در اسپانیا
این افراد در شب سال نو 12 حبه انگور در دهان خودشان می‌گذارند تا از این طریق بتوانند بدشانسی و ناراحتی را از خودشان دور کنند و در 12 ماه آینده خوش‌شانس باشند.
خرافات و باورهای اسطوره ای در ترکیه
مردم ترکیه باور دارند که جویدن آدامس بعد از تاریکی هوا می‌تواند نشانه جویدن گوشت مرده باشد که به شدت توصیه می‌کنند بعد از تاریکی آدامس نجوید. پیشینه این خرافه مشخص نیست.
خرافات و باورهای اسطوره ای در انگلستان
در انگلستان افراد فکر می‌کنند که اگر در روز اول ماه کلمه خرگوش را به زبان بیاورند در طول ماه خوش شانس هستند. آن‌ها باور دارند فرد باید اولین کلمه‌ای که در اولین روز ماه می‌گویند خرگوش باشد و اگر فراموش کرد باید در موقع به تخت خواب رفتن بگوید شوگرخ (برعکس خرگوش).
خرافات و باورهای اسطوره ای در برزیل
در برزیل مردم اعتقاد دارند اگر کیف پول روی زمین بیافتد یا آن را جا بگذارید دچار بدشانسی مالی می‌شوید. دلیل این باور این است که اگر کیف را زمین بگذارید پول را بی‌ارزش می‌شمارید.
