در جیوتیش و آسترولوژی ودایی دوشا ها وجود دارند که عوامل بنیادی اداره کننده ی هستی هستند. در این پست می خواهیم ابتدا در مورد دوشاها صحبت کنیم و سپس به معرفی آن ها در پزشکی آیورودا بپردازیم. پس با ما همراه شوید.
به طور تحت الفظی واژه ی سانسکریت دوشا به معنی ناخالصی است، اما چرا ناخالصی؟! چون دوشاها عناصر مجزایی هستند که از حوزه ی واحد آگاهی فاصله گرفتند و معرف تمامیت یکپارچه ی هستی نیستند. به همین دلیل مستعد عدم تعادل هستند. آگاهی خالص (حوزه واحد) هیچ گونه خصوصیتی ندارد و ورای حواس پنجگانه مانند اقیانوسی آرام فعالیت می کند. دوشا ها نوع ذهن و بدن ما را مشخص می کنند.
در پزشکی آیورودا سه دوشا اصلی داریم
قبل از اینکه به سراغ معرفی سه دوشا اصلی در پزشکی آیورودا برویم، بهتر است ابتدا با این علم پزشکی آشنا شویم. آیورودا یک روش درمانی قدیمی هندی است، فلسفه آیورودا (علم زندگی و عمر طولانی) مشتمل بر یک سری معالجات شامل گیاهان دارویی، تغییر رژیم غذایی، مراقبه، رایحه درمانی، ماسـاژ و حرکات یوگا برای نگهداری یا بازیابی سـلامتی است.
اولین سوال در ذهن یک پزشک آیورودا این نیست که فرد مراجعه کننده دچار چه نوع بیماری است، بلکه این است که بیمار من چه شخصیتی دارد، خلقیات او، توانایی ها و استعدادهای او چیست و پس از تشخیص این مسائل تصمیم گیری درمانی شروع می شود. دانشمند بزرگ “Charaka” گفته است: “پزشک هر چقدر که از نظر علمی و درمان بیماری ماهر و خبره باشد اگر نتواند با هنر عشق و نور وارد قلب بیمار شود نمی تواند او را درمان کند.”
همان طور که گفتیم در پزشکی آیورودا سه دوشا اصلی داریم که با نام های واتا، پیتا و کافا شناخته می شوند و بنیاد این سه، پنج عنصر بنیادی و پنج حس بنیادی زیر هستند:
- پنج حس بنیادی: شنوایی، بینایی، لامسه، چشایی، بویایی
- پنج عنصر بنیادی مادی: فضا، هوا، آتش، آب، خاک
این سه دوشا اصلی هم از ترکیب حواس پنجگانه و عناصر بنیادی به صورت زیر ساخته می شوند:
- واتا: ترکیبی از فضا (شنوایی) و هوا (لامسه)
- پیتا: ترکیبی از آتش (بینایی) و آب (چشایی)
- کافا: ترکیبی از آب (چشایی) و زمین (بویایی)
در این پست سعی کردیم شما را با مفهوم دوشا و انواع آن در آسترولوژی ودایی آشنا کنیم. در پست های بعدی به طور مفصل تر در مورد کارایی هر کدام از انواع آن ها صحبت خواهیم کرد.